Նոյեմբերի 2-ին խորհրդարանում տեղի ունեցավ Եվրամիություն-Հայաստան խորհրդարանական համագործակցության հանձնաժողովի տասներկուերորդ նիստը:
Ողջույնի խոսքով հանդես եկավ ԱԺ նախագահ Հովիկ Աբրահամյանը:
«Հայաստան-Եվրամիություն խորհրդարանական համագործակցության հանձնաժողովի հարգելի անդամներ,
Հարգարժան դեսպաններ,
Հարգելի հյուրեր
Ողջունում եմ ձեզ Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովում:
Հայաստան-Եվրամիություն խորհրդարանական համագործակցության հանձնաժողովի եվրոպացի անդամների այս պատվիրակության համար սա առաջին նիստն է Երեւանում, ուստի ուրախ եմ ասել` բարի գալուստ Երեւան:
Այսօր հանձնաժողովը հերթական անգամ հավաքվել է ամփոփելու տարվա աշխատանքը: Ինչպես յուրաքանչյուր նիստի ժամանակ, այս անգամ եւս մեր գործընկերները կանդրադառնան անցած ժամանակահատվածում արձանագրված եւ՛ հաջողություններին եւ՛ առկա խնդիրներին: Կնախանշվեն նաեւ հետագա անելիքները:
Եվրոպական խորհրդարանի եւ ՀՀ Ազգային ժողովի խորհրդարանականների միջեւ քաղաքական երկխոսության նպատակով տասներկու տարի առաջ հիմված հանձնաժողովն իր հետեւողական աշխատանքի շնորհիվ կարողացավ նպաստել Հայաստանի եւ Եվրամիության համատեղ օրակարգի ձեւավորմանը:
Ինչպես բազմիցս նշել եմ, Եվրոպական ուղղությունը եւ Եվրամիության հետ մերձեցումը մեր երկրի արտաքին եւ ներքին քաղաքականության առաջնահերթություններից է: Ուստի մենք մեծ կարեւորություն ենք տալիս Եվրամիություն-Հայաստան համագործակցության օրակարգում այս փուլում ընդգրկված հարցերին, որոնք վերաբերում են ավելի սերտ համագործակցությանը, մասնավորապես արտաքին եւ անվտանգության քաղաքականությանը, ժողովրդավարության, տնտեսական ինտեգրման, տեղաշարժի, մարդու իրավունքների, էներգետիկայի բնագավառներին:
Ցանկանում եմ նաեւ հատուկ շեշտել, որ դեռեւս մեկ տարի չի անցել այն օրվանից, երբ մենք Եվրամիության հետ մեկնարկեցինք Ասոցացման համաձայնագրի կնքմանն ուղղված գործընթացը: Այս պահին մենք արդեն հաջողությամբ ավարտել ենք բանակցությունների արդյունքում մշակված տասնինը բաժին:
Հարգելի գործընկերներ,
Այս ընթացքում կատարած աշխատանքի մանրամասն վերլուծությունը թողնելով հանձնաժողովի անդամներին` կցանկանայի միայն հակիրճ անդրադառնալ այն բարեփոխումներին եւ առաջընթաց քայլերին, որոնք մեր երկիրն արձանագրել է վերջին շրջանում` Եվրոպային մերձենալու իր ճանապարհին:
Բոլորովին վերջերս լայն քննարկումների արդյունքում ավարտին հասցվեց եւ ընդունվեց նոր Ընտրական օրենսգիրքը, որը հնարավորություն է տալիս անցկացնել ազատ եւ արդար ընտրություններ:
Կարեւոր ձեռքբերում եմ համարում նաեւ «Հավաքների ազատության մասին» նոր օրենքը, որի նպատակը Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 29-րդ հոդվածով եւ միջազգային պայմանագրերով սահմանված հավաքների ազատության, հավաք կազմակերպելու եւ հավաքին մասնակցելու իրավունքի ապահովումն է: Նոր օրենքը նախատեսում է անհրաժեշտ մեխանիզմներ, որոնք կարգավորում են հավաքների ազատությունն իրականացնելու եւ պաշտպանելու պայմանները եւ կարգը: Նվազագույնի է հասցվում տարբեր պետական մարմինների միջամտությունը հավաքների սահամանփակման հարցում, /այսպիսով բացառելով հավաքներն արգելելուն ուղղված կամայականությունները/:
Հարգելի գործընկերներ,
«Եվրանեսթ»-ի հիմնադիր նիստից մի քանի օր անց ուզում եմ կրկին անդրադառնալ վեհաժողովին: Այսօր մենք գոհունակությամբ ենք արձանագրում խորհրդարանական բազմակողմ վեհաժողովի ստեղծման փաստը, եւ կցանկանայի նշել, որ Հայաստանի Ազգային ժողովը առաջիններից է արձագանքել վեհաժողովի ստեղծմանը` առանց հապաղելու տանելով դրա կայացման համար անհրաժեշտ նախապատրաստական աշխատանքները: Միջխորհրդարանական այս վեհաժողովն Արեւելյան գործընկերության քաղաքականության խորհրդարանական այն լծակն է, որը պետք է անհրաժեշտ պայմաններ ստեղծի առաջ մղելու քաղաքական ասոցացումը եւ տնտեսական ինտեգրումը Եվրամիության եւ Արեւելյան գործընկեր պետությունների միջեւ: Վեհաժողովը չի կարող լիարժեք գործել, եթե տարածաշրջանային համագործակցության զարգացմանն ուղղված հարցերի փոխարեն շարունակաբար հարթակ բերվեն միայն հակամարտություններին առնչվող խնդիրներ:
Եվրամիությունը` իր տարածքում հաստատելով տեւական խաղաղություն եւ բարեկեցություն, աշխարհին ներկայանում է որպես քաղաքական եւ տնտեսական ինտեգրացիայի յուրատեսակ օրինակ: Համոզված եմ` այս փորձը կարելի կլինի տեղայնացնել նաեւ Հարավային Կովկասում, եթե մասնակից բոլո՛ր կողմերը դրսեւորեն անհրաժեշտ քաղաքական կամք: Հայաստանի Հանրապետությունը իր հարեւանների հետ հարաբերությունների բնականոն զարգացման, տարածաշրջանային համագործակցության խորացման անթաքույց կողմնակիցն է:
Հարգելի գործընկերներ,
Հայաստանի Ազգային ժողովը խիստ կարեւորում է քաղաքացիական հասարակության հետ ակտիվ երկխոսությունը: Այս համատեքստում կարեւոր իրադարձություն է Եվրանեսթ խորհրդարանական վեհաժողովում Ազգային ժողովի պատվիրակության եւ «Արեւելյան Գործընկերության քաղաքացիական հասարակության ֆորումի Հայաստանի ազգային պլատֆորմի» միջեւ օրեր առաջ կնքված փոխըմբռնման հուշագիրը:
Հուշագրում ամրագրված են այն հինգ հիմնական նպատակները, հանուն որոնց կողմերը պետք է միավորեն իրենց ջանքերը`
- պետական կառավարման համակարգում կոռուպցիայի կանխարգելում եւ կոռուպցիոն ռիսկերի նվազեցում,
- աջակցություն հանրային կյանքի բոլոր բնագավառներում եւ ոլորտներում քաղաքացիական ազատությունների եւ իրավունքների սահմանափակումների դեմ պայքարի արդյունավետության բարձրացմանը,
- Հայաստանի` Եվրամիության առջեւ ստանձնած պարտավորությունների վերաբերյալ ազգաբնակչության իրազեկության մակարդակի բարձրացում,
- Հասարակության մեջ եվրոպական արժեքների ընկալմանն ու յուրացմանը օժանդակող գիտակցության ձեւավորում,
- Հայաստանի Հանրապետության եւ Եվրամիության միջեւ կնքված եւ կնքվելիք պայմանագրերից բխող օրենսդրության բարեփոխում եւ մշակում:
Հարգելի գործընկերներ,
Այս ամենով հանդերձ բոլորիս հայտնի է, որ բարեփոխումների իրականացումը հնարավոր չէ, եթե չկա դրանց նկատմամբ հավատ, համոզվածություն եւ քաղաքական կամք:
Ուզում եմ հավաստիացնել, որ ՀՀ Նախագահը, խորհրդարանը եւ կառավարությունը հաստատակամ են ժողովրդավարական բարեփոխումներն ավարտին հասցնելու գործում :
Կարծում եմ` հանձնաժողովին հետաքրքիր աշխատանք է սպասվում նաեւ այս հանդիպման ժամանակ: Հուսով եմ` այն կանցնի փոխըմբռմնման եւ կառուցողական մթնոլորտում: Մաղթում եմ ձեզ հաջողություն»:
Հանձնաժողովի անդամներին ողջունեցին նաեւ հանձնաժողովի համանախագահներ Նաիրա Զոհրաբյանը եւ Միլան Ցաբրնոխը:
Պրն. Ցաբրնոխն իր խոսքում շնուհակալություն հայտնեց բարեկամական ընդունելության համար եւ կարեւորեց խորհրդարանական ձեւաչափով երկխոսությունը ԵՄ-ի խոշոր քաղաքական խմբերի ներկայացուցիչների ու հայ պատգամավորների միջեւ` ակնկալելով արդյունավետ համագործակցություն: Համանախագահը նշեց, որ իրենք Հայաստանը դիտարկում են որպես Եվրոպայի մի մաս, եւ կարեւոր են համարում հարաբերությունների զարգացումը բոլոր բնագավառներում: Պրն. Ցաբրնոխը նշեց այն հիմնական ուղղությունները, որոնք այսօր խորհրդարանականների քննարկման ու ուշադրության առանցքում են`ասոցացման համաձայնագիրը, ազատ համապարփակ առեւտրային գոտին, մուտքի արտոնագրրի պարզեցումն ու ռեադմիսիան, ինչպես նաեւ մարդկանց տեղաշարժմանը վերաբերող հարցը:
Վարելով նիստը` Նաիրա Զոհրաբյանն առաջարկեց հաստատել նիստի օրակարգը եւ ԵՄ-Հայաստան ԽՀՀ-ի` 2010 թ. դեկտեմբերի 1-2ը Բրյուսելում կայացած տասնմեկերորդ նիստի արձանագրությունունը: Փաստաթղթերի հաստատմանը հաջորդեցին քննարկումները:
ԵՄ-Հայաստան հարաբերությունների ներկա վիճակի, մասնավորապես ասոցացման համաձայնագրի շուրջ բանակցությունների ընթացքի մասին խոսեցին ՀՀ արտգործախարարի տեղակալ Զոհրաբ Մնացականյանը եւ Հայաստանում ԵՄ պատվիրակության քաղաքական, տնտեսական, մամուլի եւ տեղեկատվության բաժնի ղեկավար Օննո Սիմոնսը: Նրանք երկուստեք գոհունակություն հայտնեցին Հայաստանի եւ ԵՄ-ի միջեւ երկխոսության ակտիվ ընթացքից: Պրն. Մնացականյանն ընդգծեց, որ համագործակցությունը արժեքային համակարգի վրա է, ինչը նպաստում է սկիզբ առած բարեփումների արդյուանվետությանը: Ասոցացման համաձայնագրի շուրջ բանակցությունների արդյունքում հաջողվել է ամբողջությամբ համաձայնեցնել փաստաթղթի 19 գլուխ եւ 17 հավելված, տեղեկացրեցին բանախոսները` նշելով, որ մնացած խնդիրների շուրջ քննարկումները շարունակվում են: Մասնավորապես նշվեց, որ մուտքի արտոնագրերի հեշտացման եւ ռեադմիսիայի շուրջ բանակցությունները կանցակցվեն զուգահեռաբար, իսկ կենսաչափական անձանգրերի ներդրումը կնպաստի գործընացի արագացմանը:
Խորհրդարականները եւս ներկայացրին իրենց գնահատականները եւ պատկերացումները թե կատարված եւ թե կատարվելիք քայլերի մասին: ՀՀԿ խմբակցության անդամ Հերմինե Նաղդալյանը ներկայացրեց սոցիալ-տնտեսական ոլորտի բարեփոխումները, ինչպես նաեւ հակակոռուպցիոն միջոցառումները: «Օրինաց երկիր» խմբակցության անդամ Հովհաննես Մարգարյանը նույնպես խոսեց իշխանությունների` կոռուպցիան նվազեցնելու ուղղությամբ գործողությունների մասին եւ կարեւորեց թափանցիկությունն այդ հարցում: «Ժառանգություն» խմբակցության քարտուղար Լարիսա Ալավերդյանը ներկայացրեց իր մտահոգությունները իշխանությունների որոշ քայլերի վերաբերյալ:
Խորհրդարանականները քննարկեցին Արեւելյան գործընկերության գործողությունների ծրագրին, արդար ընտրությունների անցկացմանը, ազատ տնտեսական գոտու ձեւավորմանը վերաբերվող հարցեր: Կարեւորվեց «Եվրանեսթ» խորհրդարանական վեհաժողովի շրջանակներում համագործացությունը` հատկապես տարածաշրջանային մակարդակով: Նաիրա Զահրաբյանը նկատեց, որ այս նոր ձեւաչափը պետք է դառնա համագործակցության հարթակ, եւ ոչ թե նպաստի բաժանարար գծերի խորացմանը տարածաշրջանում:
Նոյեմբերի 3-ին խորհրդարանում կշարունակվի հանձնաժողովի նիստի աշխատանքը: