Հարգելի գործընկերներ, շնորհակալ եմ։
Արման Եղոյան՝ ԵՄ-Հայաստան խորհրդարանական գործընկերության կոմիտեի հայաստանյան կողմի համանախագահ:
Տիկին Կալյուրանդ, շնորհակալ եմ Ձեր դիտարկումների համար, այդուհանդերձ կցանկանայի անդրադառնալ ադրբեջանցի պատվիրակների՝ խաղաղության և հակամարտության վերաբերյալ հնչեցրած որոշ ակնարկներին:
Արդեն չեմ մտաբերում, թե ադրբեջանցի գործընկերները քանի անգամ են կրկնել կամ իրենց համոզելու փորձեր արել, որ հակամարտությունն ավարտված չէ․ ցավում եմ՝ հակամարտությունն իսկապես ավարտված չէ։ Հակամարտություններն ավարտված չեն համարվում դրանց ավարտի մասին ուղղակի հայտարարելով, հակամարտություներն ավարտվում են,երբ վերացվում են դրանց հանգեցնող պատճառները, հետևաբար, Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությանը հանգեցրած պատճառները վերացված չեն, ես կասեի, որ դրանք ավելի են սրվել, քանի որ Ադրբեջանում հայերի, հայկական մշակույթի և, ընդհանրապես, հայկականությանն առնչվող ամեն ինչի նկատմամբ ատելությունն ավելի ու ավելի է խորանում: Ասվածի ապացույցն է վերջերս մի հանձնաժողովի ստեղծումը, որի նպատակն է վերացնել եկեղեցիների վրա արված հայկական գրառումները, որոնք նույնացվում են ինչ-որ ալբանական գրառումների հետ, նույնիսկ չեմ կարող հստակ նշել, թե ինչպես է այս միտքը ձևակերպվել ադրբեջանցի պատվիրակների կամ հենց այս հանձնաժողովի կողմից: Սա հենց այն է, ինչ տեղի է ունենալու, և ես կցանկանայի այս մասին տեղյակ պահել մեր եվրոպացի գործընկերներին: Կարծում եմ՝ նույն ճակատագրին են արժանացել Նախիջևանի՝ 8-րդ դարից սկած մինչև 19-20-րդ դարերի մոտ 10.000 հայկական խաչքարերը: 2003-2004 թվականներին դրանք պարզապես դաժանաբար ոչնչացվել ու նետվել են գետը: Դուք խոսեցիք նաև <<Կովկասյան Հերոսիմայի>> կամ նման ինչ-որ բանի մասին: Նայեք էթնոգրաֆիական քարտեզին, դուք խոսեցիք բազմամշակութայնության մասին։ Եթե Բաքուն <<էթնոգրաֆիկական Հերոսիմա>> է, ապա որտե՞ղ են այնտեղ բնակվող 200.000 հայերը։ Ըստ սովետական մարդահամարի տվյալների՝ Ադրբեջանում բնակվել է 500.000 հայ, խոսքը Լեռնային Ղարաբաղում բնակվող հայերի մասին չէ։ Որտե՞ղ են Բաքվում, Սումգայիթում բնակվող հայերը, որտե՞ղ են նրանք, ու՞ր անհետացան այդ հայերը, որտե՞ղ է Ադրբեջանի բազմամշակութային պետությունը․․․ Վստահ չեմ՝ ում եք փորձում համոզել՝ մե՞զ, թե՞ ձեր շրջապատում գտնվող մարդկանց։ Ամփոփելով՝ ցանկանում եմ ասել, որ ,խաղաղությունն ամեն գնովե հնարավոր չէ․ եվրոպական մայրցամաքը տեսել է նման ,խաղաղություններ՝ ամեն գնովե և պարզվել է, որ դրանք մարդկության պատմության ընթացքում հնչեցված ամենակործանարար արտահայտություններն են։
Խաղաղությունները պետք է կառուցվեն աշխատանքով, փոխադարձ հարգանքով, այլոց իրավունքները հարգելով, հարգելով մարդու իրավունքները, կյանքի իրավունքը, սեփականության իրավունքը։ Արդյո՞ք հայերի կյանքի և սեփականության իրավունքը երաշխավորված է Ադրբեջանում։ Կարծում եմ՝ ո՛չ, քանի որ չեք կարող գտնել ադրբեջանական իշխանության ներքո ապրող գեթ մեկ հայի՝ լինի դա Բաքվում, թե ադրբեջանական այլ քաղաքներում։ Նրանք բոլորն անհետացել են։ Խորհուրդ կտայի խնդիրներ լուծելիս հաշվի առնել սա ու մտածել սրա շուրջ, լուծումներ առաջարկելիս՝ նկատի ունենալ այս նրբությունները։
Շնորհակալություն։