Եռօրյա այցով Հայաստանում  գտնվող  ԵԽԽՎ մոնիտորինգի հանձնաժողովի համազեկուցողներ Ջոն Պրեսկոտը եւ  Ժորժ Կոլոմբիեն հունիսի 16-ին Ազգային ժողովում հանդիպեցին ԵԽԽՎ-ում հայաստանյան պատվիրակության անդամների հետ:  

Համազեկուցողները նշեցին, որ երկօրյա այցի նպատակն  է  ԵԽԽՎ հունիսյան նստաշրջանից առաջ   դիտարկել Հայաստանի կողմից ԵԽԽՎ 1609,1620 եւ 1643  բանաձեւի կատարման ընթացքը:

Ողջունելով հյուրերին` պատվիրակության ղեկավար Դավիթ Հարությունյանը կարեւորեց համազեկուցողների այցը Հայաստան եւ ներկայացրեց կատարված աշխատանքը: Հյուրերի խնդրանքով պարոն Հարությունյանը ներկայացրեց համաներում հայտարարելու ընթացակարգը,  անդրադարձավ ժամկետներին եւ ընդգրկման ծավալներին: Պարոն Հարությունյանը նշեց, որ համաներման հարցը առաջիկա օրերին կներկայացվի խորհրդարանին:  Փաստահավա‎ք խմբի լուծարման հարցին անդրադառնալով` պարոն Հարությունյանը նշեց, որ  բոլոր հնարավորությունները ստեղծվել էին արդյունավետ աշխատանքի համար, բայց, ցավոք, գործընթացը խիստ քաղաքականացվեց, ինչը հանգեցրեց խմբի լուծարմանը: Պատվիրակության անդամ,  2008 թվականի մարտի 1-2-ին Երեւան քաղաքում տեղի ունեցած իրադարձությունների եւ դրանց պատճառների ուսումնասիրության ԱԺ ժամանակավոր հանձնաժողովի անդամ Նաիրա Զոհրաբյանն էլ հավելեց, որ հանձնաժողովը  փաստահավաք խմբից ստացել է բոլոր նյութերը, որոնք կուսումնասիրվեն  եւ անհրաժեշտության դեպքում կներառվեն հանձնաժողովի վերջնական եզրակացության մեջ: Տիկին Զոհրաբյանը նույնպես ցավով արձանագրելով փաստահավաք խմբի քաղաքականացման փաստը` գոհունակությամբ նշեց, որ ժամանակավոր հանձնաժողովը իր գործունեության ընթացքում զերծ մնաց քաղաքականացվելուց եւ հույս հայտնեց, որ հանձնաժողովի եզրակացությունը կլինի անաչառ եւ կտա հասարակությանը հուզող բազմաթիվ հարցերի պատասխանը: Այս համատեքստում քննարկվեցին  նաեւ  մարտի 1-2-ի իրադարձությունների նախաքննությանը, մասնավորապես զոհված անձանց մահվան հանգամանքներին եւ դրանց հետ կապված փորձաքննության արդյունքներին վերաբերող հարցեր:

Հանդիպման ընթացքում անդրադարձ եղավ ընտրական օրենսդրության, ոստիկանության եւ դատական համակարգերի բարեփոխմանը առնչվող եւ երկկողմ հետաքրքրություն ներկայացնող այլ հարցերի եւս:

Նույն օրը ԱԺ նախագահի տեղակալ,  2008 թվականի մարտի 1-2-ին Երեւան քաղաքում տեղի ունեցած իրադարձությունների եւ դրանց պատճառների ուսումնասիրության ԱԺ ժամանակավոր հանձնաժողովի նախագահ Սամվել Նիկոյանը  ԵԽԽՎ մոնիտորինգի հանձնաժողովի համազեկուցողներ Ջոն Պրեսկոտի եւ  Ժորժ Կոլոմբիեի հետ հանդիպման ժամանակ ներկայացրեց ժամանակավոր հանձնաժողովի մեկ տարվա կատարած աշխատանքը:

Պարոն Նիկոյանի տեղեկացմամբ` հանձնաժողովի անաչառության վերաբերյալ կասկածները աստիճանաբար տեղի տվեցին, երբ հանձնաժողովն սկսեց համակողմանի ուսումնասիրություններ կատարել եւ հետեւողականություն ցուցաբերեց` իր աշխատանքներում ներգրավելով նաեւ արտախորհրդարանական ուժերի: Նրա գնահատմամբ` հանձնաժողովը քննադատության է ենթարկվում եւ ընդդիմության, եւ պետական մարմինների կողմից, քանի որ ուսումնասիրված փաստերը հանձնաժողովին հնարավորություն են տվել պետական մարմիններից եւ ընդդիմությունից տարբեր տեսակետներ ունենալ: Հանձնաժողովի առջեւ դրված երեք խնդիրներից մեկում` մահվան հանգամանքների ուսումնասիրման հարցում, թերացում կա: Հավաքած փաստերը, պաշտոնատար անձանց, ցուցարարների, զինվորների հետ հանդիպումներն ու սպանությունների հանգամանքների հետ կապված քննարկումները  հնարավորություն չեն տվել պարզելու, թե ով է կատարել սպանությունը: Ոստիկանական ուժերի կողմից հատուկ միջոցների կիրառության հանգամանքներին առնչվող փորձագիտական քննությունը նույնպես բացառում է  այդ միջոցները կիրառողների նկատմամբ մեղադրանք հարուցելը:
Այն հարցին, թե ինչը կարող է մահվան հանգամանքները պարզել չկարողանալու պատճառ լինել, պարոն Նիկոյանը նկատեց, որ դրան կարող էին նպաստել նաեւ հանձնաժողովի` անհրաժեշտ լծակներ չունենալը, ոստիկանության եւ նախաքննական մարմնի թերացումները:

Հանձնաժողովի նախագահը տեղեկացրեց նաեւ, որ փաս տահավաք խմբի լուծարումից հետո դիմել է խմբի ղեկավարին, արձանագրել  եւ վերցրել է մարտի 1-2-ի իրադարձություններին  վերաբերող բոլոր  փաստերն ու տեղեկությունները (վկայություններ, տեսանյութեր, բացահայտումներ), որոնց հաշվառումով հանձնաժողովը 1-1,5 ամսվա ընթացքում կկազմի վերջնական զեկույցը:

Վերջում պարոն Նիկոյանը նկատեց, որ ոչ ոք չի կարող մեղադրել հանձնաժողովին անգործության մեջ, իսկ պակաս արվածի համար ինքը կարող է ներողություն խնդրել հասարակությունից:

ԵԽԽՎ մոնիտորինգի հանձնաժողովի համազեկուցողները գոհունակությամբ նշեցին, որ պարոն Նիկոյանը ճիշտ մոտեցում է որդեգրել եւ հույս հայտնեցին, որ նա անաչառ կլինի նաեւ վերջնական զեկույցը ներկայացնելիս: