Հունիսի 22-ինՀՀ ԱԺ նախագահ Տիգրան Թորոսյանը հանդիպեց լրագրողների հետ` Ազգային ժողովի կազմակերպական աշխատանքներին առնչվող հարցերի քննարկման համար:
ԱԺ նախագահ Տիգրան Թորոսյանը մասնավորապես նշեց.
-Սա մեր առաջին հանդիպումն է չորրորդ գումարման խորհրդարանի աշխատանքների շրջանակներում (շարժառիթը այսօր ձեզ այստեղ հրավիրելու այս է): Որեւէ մեկի համար գաղտնիք չէ, որ Ազգային ժողովի ընտրություներից եւ Ազգային ժողովում տեղի ունեցած ընտրություններից հետո որոշակի կազմակերպական աշխատանքներ են իրականացվում` խորհրդարանը նախապատրաստելու համար իր բնականոն աշխատանքին: Դա վերաբերում է եւ հանձնաժողովների ձեւավորմանը, եւ պատվիրակությունների ձեւավորմանը, եւ պատգամավորների աշխատանքի համար անհրաժեշտ պայմաններիապահովմանը:
Ճիշտն ասած` սկզբում չէի մտածում, որ իմաստ ունի այս թեմաներով զրուցել ձեզ հետ, բայցերբ տեսա, որ որոշ արձագանքներ եւ իբր թե փաստեր են հրապարակվում լրատվամիջոցներով, մտածեցի, որ լավ կլինի` հանդիպենք: Մինչ այդ հարցերին անցնելըուզում եմ ասել հետեւյալը` կուզեի, որ պայմանավորվենք` խորհրդարանի աշխատանքը, բնականաբար, լինելու է բաց ձեզ համար, ցանկացած տեղեկություն, որ ձեզ կհետաքրքրի եւ որը հնարավոր է տրամադրել լրատվամիջոցներին, անպայման կտրամադրվի: Եթե որեւէ հարց ունեք, ավելի լավ է խորհրդարանում պարզեք, քան ինչ-որ սենյակներում կամ անգամ խորհրդարանի անկյուններից որեւէ մեկում` փսփսոցների միջոցով: Որեւէ գաղտնիք ձեզնից եւ հասարակությունից չկա եւ չի լինելու խորհրդարանի աշխատանքի հետ կապված: Սա սկզբունք է, որն անվերապահորեն հարգվելու է: Ես կուզենայի, որ դուք եւս հարգեք այս սկզբունքը: Պայմանավորվենք, որ աշխատելու ենք միմյանց հետբաց, շիտակ եվ անկեղծ` հանուն այն բանի, որ խորհրդարանը լինի ավելի լավը, առավել լավ ծառայի մեր հասարակությանը եւ հանուն այն բանի, որ խորհրդարանի աշխատանքը նաեւ մեր հասարակության զարգացման համարօգտակար լինի: Ահա այն, ինչ ամենասկզբից ուզում էի ձեզ ասել եւ հուսով եմ, որ պայմանավորվեցինք: Եթե կան առարկություններ, առաջարկություններ խնդրեմ, կարող եք ասել, եթե չէ, կարող ենք անցնել մյուս հարցերին: Շնորհակալություն համաձայնության համար:
Խորհրդարանի ներքին կյանքին վերաբերող մի քանի խնդիրներ կան, որոնց մասին եւս կուզենայի խոսել` առաջինը վերաբերում է պատգամավորների եւ լրագրողների աշխատանքային պայմաններին, որովհետեւ մեր աշխատանքի բնույթը խորհրդարանում այնպիսին է, որ այս աշխատանքից առանձնացնել լրագրողների աշխատանքը, կարծում եմ, ճիշտ չի լինի, որովհետեւ ի տարբերություն մյուս պետական կառույցների` դուք այդ աշխատանքի ամբողջ ընթացքում կարող եք մասնակցություն ունենալ եւ ունենում եք, երբ անհրաժեշտ եք համարում: Հետեւաբար եթե խոսում ենք աշխատանքային պայմանների մասին, պիտի խոսենք բոլորիս աշխատանքային պայմանների մասին: Այս տե
սակետից` այն, ինչ այժմ արվել է,եւ արդեն ավարտվում է, ժամանակավոր բնույթ ունի: Երկու նկատառում պիտի ներկայացնեմ` սա հիմնավորելու կամ բացատրելու համար: Առաջինը` ինչպես գիտեք այս շենքի հետնամասում կառուցվում է նոր մասնաշենք խորհրդարանի համար, որի ավարտումով մենք կունենանք լիակատար աշխատանքային պայմաններ` եւ պատգամավորների, եւ լրագրողների համար: Պատգամավորներից յուրաքանչյուրը կունենա իր աշխատասենյակը` ի տարբերություն այսօրվավիճակի:Հանձնաժողովները եւս կունենան հավասար եւ լիարժեք պայմաններ` թե տարածքի, թե տեխնիկական հնարավորությունների առումով: Այս պահին տարածքի առումով, հայտնի պատճառներով, հավասար պայմաններ տրամադրել, ցավոք սրտի, հնարավոր չէ: Տարածքի բաշխման հետ կապված ընտրված էր հետեւյալ սկզբունքը` այն պատգամավորները, ովքեր նախորդ գումարման խորհրդարանում էին ա
շխատում, մնում են իրենց պայմաններով, եթե, իհարկե, մեկը հանձնաժողովի նախագահ չէր եւ փոխվել է, չնայածնման դեպքերի համար էլ փորձ է արվել քիչ թե շատ հավասար հնարավորություններ ստեղծել: Մնացած աշխատասենյակները բաշխվել են համամասնորեն խմբակցությունների միջեւ: Կարծում եմ` հանձնաժողովների համար գոնե այս մեկ տարվա տեսակետից ստեղծված են լիարժեք պայմաններ: Առաջիկայում` կարճ ժամանակի ընթացքում, կլինեն որոշակի բարելավումներ, բայց հիմնարար բարելավում աշխատանքի պայմանների կլինի նոր մասնաշենքը շահագործման հանձնելուց հետո: Այժմ կա աշխատանքների գրաֆիկ, որը խստորեն պահվելու է, եւ մենք խստորեն հետեւելու ենք այդ գրաֆիկի կատարմանը: Ըստ այդ գրաֆիկի` աշխատանքները կավարտեն մոտավորապես
եկող տարվա այս ժամանակներում, եւ մենք ամառվա արձակուրդների ընթացքը կօգտագործենք` երկու շենքերը մեկ ամբողջական եւ միասնական համալիր դարձնելու համար: Ինչ վերաբերում է պայմաններին, բնականաբար, այդ ժամանակ դուքեւս պայմաններ կունենաքաշխատանքի համար, կարծում եմ, շատ ավելի բարենպաստ,քան ունեք: Կփոխվի նաեւ նիստերի դահլիճը: Ցավոք, այս ընթացքում քանի որ անհրաժեշտություն առաջացավ, որ խորհրդարանի աշխատանքները շարունակվեն մինչ հունիսի վերջը, այլեւս ժամանակ չկա փոփոխություններն իրականացնելու համար, բայց համոզված եմ, որ մյուս մասնաշենքը շահագործման հանձնելուն զուգահեռ մենք կսկսենք աշխատել դահլիճում եւ 2008 թ. սեպտեմբերից հերթական նստաշրջանները կանցկացվեն նոր դահլիճում, որը կունենա եւ նոր տեսք, եւ նոր հնարավորություններ, այդ թվում` նաեւ ձեզ համար: Սա վերաբերում էր աշխատանքային պայմաններին:
Ինչպ ես գիտեք մշտական 9 հանձնաժողովները վերջնականապես ձեւավորվել են, իհարկե` չեն բացառվում փոփոխություններ. պատգամավորները կարող են փոխել իրենց հանձնաժողովները, բայցսա չի կարող ունենալ զանգվածային բնույթ մի կողմից, մյուս կողմից չպետք է խախտվի այն քիչ թե շատ հավասարակշռությունը, որ արդեն ստեղծվել է: Հանձնաժողովներն ունեն 12-15 պատգամավոր: Կարծում եմ, որ այս տարբերությունը նորմալ է, թեեւ սկզբնական շրջանում տարբերությունները շատ ավելի մեծ էին` 10-16: Ընթացքում հաջողվեց վերաբաշխումներ անել եւ ապահովել, որ հանձնաժողովները քիչ թե շատ հավասար թվով անդամներ ունենան:
Պատվիրակությունները դեռ չեն ձեւավորվել մեկ պարզ պատճառով` դրանք ձեւավորվում են այն համամասնությունների հիման վրա, որ ես ներկայացրել եմ խմբակցություններին, բայց իրենք դեռեւս իրենց թեկնածուներին չեն առաջարկել. մի մասն առաջարկել է, մի մասը` դեռեւս ոչ: Եվ երբ պատվիրակություները ամբողջությամբ ձեւավորվեն, այդ ժամանակ էլ կնշանակվեն ղեկավարները: Ի դեպ, ուզում եմ հիշեցնել, որ պատվիրակությունների ձեւավորման լիազորությունը ԱԺ նախագահինն է` խորհրդակցելով խմբակցությունների հետ: Խմբակցությունների հետ խորհրդակցություններ արդեն եղել են, հետագայում էլ, եթե հարցեր լինեն, կլինեն անպայման: Պատվիրակությունների հետ կապված` ուզում եմ անդրադառնալ ԵԽԽՎխնդրին: Ստրասբուրգում արդեն հունիսի 25-ից սկսվելու են աշխատանքները, իսկ ԵԱՀԿ խորհրդարանական վեհաժողովի աշխատանքները սկսվելու են հուլիսի սկզբին: Քանի որ որեւէ պատվիրակություն դեռեւս լրացված չէ խմբակցությունների կողմից, որոշում ընդունվեց առայժմ միջանկյալ լուծումներ գտնել, իսկ հետագայում, կարծում եմ, մինչ հուլիսի առաջին տասնօրյակը հնարավոր կլինի ձեւավորել նոր պատվիրակությունները: Մինչ այդ` ԵԽԽՎ եւ ԵԱՀԿ ԽՎ նստաշրջանների աշխատանքներին կմասնակցեն այն պատգամավորները,ովքեր նախորդ գումարման պատվիրակություններում աշխատել են, մասնավորապես Ստրասբուրգ գործուղվել են արդեն` ԱԺ արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի նախագահ Արմեն Ռւստամյանը ե
ւ Հերմինե Նաղդալյանը: Գուշակություններ անել, թե ով կգլխավորի պատվիրակությունը, որը նոր է ձեւավորվելու, կարծում եմ` իմաստ չունի, եթե որեւէ հարց ունեք` ասեք, կպատասխանեմ: Առավել եւս, եթե արդեն հարցին պատասխան է հնչել, փորձել խորհրդավորության քողի տակ ինչ-որ ենթադրություններ անել եւ այլն, արդեն ծիծաղելի է դառնում: Շատ նման է այն բանին, որ մայիսի ութին լրագրողները հարցնում էին, թե ես որտեղ եմ աշխատելու ընտրություններից հետո. պարզ ու հստակ ասացի` խորհրդարանում, հետո սկսեցին ինչ-որ մարդկանց ինչ-որ ջանքեր սպասարկելու համար ինչ-որ հրապարակումներ անել, որն իսկապես ծիծաղելի էր եւ ակնհայտորեն պարզ դարձավ, որ չարժի նման գործով զբաղվել: Նույնը ԵԽԽՎ -ի հետ է կապված` որոշ ժամանակ առաջ երբ հարց էր եղել լրագրողների կողմից, եղել էր պարզ պատասխան, որ ես չեմ գլխավորելու այդ պատվիրակությունը: Ոչ այն պատճառով, որ ես չեմ կարեւորում պատվիրակության աշխատանքը: Ոչ, որովհետեւ շատ եմ կարեւորում եւ անցած չորս տարիների աշխատանքի հետ կապված հատուկ վերաբերմունք ունեմ այդ պատվիրակության եւ ԵԽԽՎ-ում աշխատանքների նկատմամբ: Ես կարծում եմ` սա մեր եւ մեր խորհրդարանի համար ամենապատասխանատու, երկրի ստանձնած պարտավորությունների առումով ամենակարեւոր կառույցն է եւ այստեղ իսկապես հատուկ ուշադրություն պիտի լինի: Ակնհայտ է մեկ բան, որ ԱԺ նախագահը, եթե անգամ հնարավորություն գտնի նստաշրջաններին մասնակցել տարեկան չորս անգամ, որը եւս շատ դժվար է, քանի որ դրանց տեւողությունը մեկ շաբաթ է, ի տարբերություն շատ ու շատ կառույցների աշխատանքների, դրանց միջեւ ընկած ժամանակահատվածում հանձնաժողովի նիստերին պարզապես
ֆիզիկապես
հնարավոր չի լինելու մասնակցել: Եվ այդ պատճառով ես որոշեցի, որ ճիշտ կլինի ուշադրության կենտրոնում պահելով եւ ըստ ամենայնի աջակցելով այդ պատվիրակության աշխատանքին, այլ պատգամավորի նշանակել պատվիրակության ղեկավար` բնականաբար պատվիրակության անդամների կազմից: Ահա սա է խնդիրը: Ես կարծում եմ` պատվիրակության անդամները լիարժեքորեն կաշխատեն Ստրասբուրգում եւ ոչ միայն Ստրասբուրգում, նաեւ մյուս պատվիրակություններում պիտի արդյունավետ մասնակցեն եւ լիագումար նիստերի, եւ հանձնաժողովների, եւ քաղաքական խմբերի աշխատանքներին: Սա ասվել է նաեւ խմբակցությունների ղեկավարներին: Շատ կարեւոր է, որ երբ պատվիրակությունները ձեւավորվում են կամ պատվիրակություններում ընդգրկվելու համար առաջարկություններ են արվում խմբակցությունների կողմից, այս ամենը հաշվի առնվի: Պիտի լինեն մարդիկ, որոնք կարող են եւ ցանկանում են քրտնաջան աշխատել այդ պատվիրակությունների կազմում: Ինչ վերաբերում է տեխնիկական հնարավորություններին, սա եւս պիտի հաշվի առնվի, նկատի ունեմ լեզուների իմացությունը, որի վերաբերյալ երկու պահանջ է ներկայացվել. առաջինը` առնվազն ռուսերենի գերազանց իմացություն եւ անգլերենի կամ ֆրանսերենի համար, որոնք պաշտոնական լեզուներ են այս կամ այն վեհաժողովում, պահանջվում է առնվազն աշխատանքային իմացություն, այսինքն` որ պատգամավորը կարողանա փաստաթղթի վրա աշխատել`փոփոխություններ ձեւակերպել եւ ներկայացնել, որըխիստ անհրաժեշտ է հանձնաժողովներում աշխատանքի ժամանակ: Ի վերջո` այդ աշխատանքների արդյունքը փաստաթղթերն են, ելույթները կարեւոր են, բայց մեկ շաբաթ կամ մեկ ամիս հետո մոռացվում են, մնում են փաստաթղթերը, հետեւաբար սա չափազանց կարեւոր պահանջ է, որ պիտի ներկայացվի պատվիրակությունների անդամներին:
Մեքենաների համարանիշների հետ կապված եւս հրապարակումներ են եղել: Խորհրդարանի մոտ մեկուկես տասնյակ համարանիշներ գտնվում են մեքենաների վրա, որոնք խորհրդարանի հետ որեւէ առնչություն չունեն եւ այդ մարդկանց առաջարկվելու է որոշակի ժամանակահատվածում համարանիշները վերադարձնել Ազգային ժողով, եթե ոչ, կան մեխանիզմներ, որոնց կիրառմամբ կարելի է դա անել: Ես ավելի քան համոզված եմ, որ չկան մարդիկ նրանց մեջ, ում մեքենաների վրա այդ համարանիշներն են, որ իրենց ինչ-որ բանով նեղված զգան, եթե իրենց մեքենաների վրա լինեն այլ համարանիշներ: Այնպես որ, հուսով եմ, որ կարճ ժամանակում համարանիշները կվերադարձվեն խորհրդարան, դժվարություններ չկան: Կարծեմ` այսօր էլ հրապարակում կար, որ ինչ-որ դժվարություններ կան, ուղղակի ամեն գործ ունի իր ժամանակը: Ավելին, ժամանակի ընթացքում ԱԺ-ի մեքենաների համարանիշների մեծ խառնաշփոթ է ստեղծվել եւ շատ քիչ են մեքենաներ, որոնց վրա գտնվում են այն համարները, որոնք գրանցված են ոստիկանությունում: Կարգավորելու համար ժամանակ է պետք, բայց սա էլ է կարգավորվելու, այսինքն` խորհրդարանում չպիտի լինի որեւէ մեքենա, որի վրա ոստիկանությունում գրանցված է մի համարանիշ, բայց այդ համարանիշը գտնվում է մի այլ մեքենայի վրա կամ այդ մեքենայի վրա գտնվում է մեկ այլ համարանիշ: Այս ամենը պիտի կարգի բերվի: Որոշ մարդկանց կարող է սա մանրուք թվալ կամ տեխնիկական խնդիր, բայց ես կարծում եմ` Ազգային ժողովում ամեն ինչ պետք է լինի կարգուկանոնով: Եթե մենք ուզում ենք, որ օրենքը հարգվի մեր երկրում, ապա օրենքները, կարգերն ու կանոններն առաջին հերթին պիտի հարգվեն ԱԺ-ում: Ես հուսով եմ, որ պատգամավորները դա հիանալի գիտակցում են եւ ամեն ինչ կանեն, որ դա տեղի ունենա եւ ոչ միայն պատգամավորները, այլ նաեւ մարդիկ, ովքեր ժամանակին այս կամ այն առնչությունն են ունեցել այդ խնդիրներին:
Եվ վերջին հարցը. այն առնչվում է ԱԺ աշխատակազմին:ԱԺ նիստում եւ ԱԺ աշխատակազմի հետ հանդիպման ժամանակ ես շատ պարզ ասել եմ հետեւյալը` Ազգային ժողովը ստացել է նոր լիազորություններ եւ նոր առաքելություն մեր քաղաքական կյանքում, ուստի աշխատակազմը պիտի ունենա նոր որակներ, որպեսզի ԱԺ-ն կարողանա իր առաքելությունը լիարժեք կատարել, հետեւաբար ԱԺ աշխատակազմում արվելու են բարեփոխումներ. սա չի նշանակում դժգոհություն ինչ-որ մեկի աշխատանքից եւ չի նշանակում, որ ինչ-որ մեկի նկատմամբ կլինի ոչ համարժեք վերաբերմունք: Ճիշտ հակառակը, հստակորեն պետք է ձեւակերպվեն յուրաքանչյուր պաշտոնով ամրագրված պարտականությունները, լիազորությունները, հնարավորություններ ստեղծվեն դրանք լիարժեք կատարելու համար եւ պիտի լինի անվերապահ պահանջ այդ ամենը կատարելու: Նրանք, ովքերլիարժեք կաշխատեն` փառք ու պատիվ իրենց, անպայման կխրախուսվեն, նրանք, ովքեր` ոչ կամ ովքեր չեն ունենա պատշաճ վերաբերմունք կամ չեն գիտակցի, որ պատիվ է ԱԺ աշխատակազմում աշխատելը, պիտի որոնեն այլ աշխատանք: Ամեն ինչ արվելու է օրենքի շրջանակներում անվերապահորեն, բայց որ աշխատակազմը պիտի ունենա նոր որակներ, ես կասկածներ չունեմ:
Հանդիպման ընթացքում ԱԺ նախագահ Տիգրան Թորոսյանը պատասխանեց լրագրողների հարցերին.
«Տարեգիր» թերթ.
Պարոն Թորոսյան, Դուք նշեցիք, որ պատվիրակությունների կազմում ընդգրկվելու կարեւոր նախապայման է երկու լեզուների գերազանց իմացությունը: Համոզված ե՞ք, որ պատվիրակության կազմը կհամալրվի:
ԱԺ նախագահ. Գիտեք, ինձ համար մի քիչ տարօրինակ է, երբ ես ինչ-որ բան եմ ասում եւ ընդամենը մի քանի րոպե անց, բոլորովին այլ բան են ինձ վերագրում: Ես ասացի, որ հաշվի առնելով նաեւ մեր անցյալ փորձը` պատվիրակություններում աշխատելու համար լեզուների վերաբերյալ հետեւյալ պահանջն է ներկայացվելու, առաջին` ռուսաց լեզվի գերազանց իմացություն, որի պահանջը, կարծում եմ, միանգամայն արդարացի է, եւ երկրորդ` ցանկալի է երկու պաշտոնական լեզուներից որեւէ մեկի աշխատանքային իմացություն: Ուզում եմ հիշեցնել, որ ռուսերենը աշխատանքային լեզու է մասնավորապես ԵԽԽՎ-ում, բայց անհրաժեշտ է ֆրանսերենի կամ անգլերենի գոնե այնպիսի իմացություն, որը հնարավոր կդարձնի աշխատանքը փաստաթղթերի վրա:
«Տարեգիր» թերթ. Իսկ մենք ունե՞նք այդքան պատգամավորներ:
ԱԺ նախագահ. -Սա եղել է առաջարկ խմբակցություններին: Կտեսնենք, թե իրենք ինչ են առաջարկում: Ես կարծում եմ` պետք է անենք ամեն ինչ, որ դա հնարավոր լինի: Հանձնաժողովի նիստում պատգամավորին տալիս են թղթապանակ, որի մեջ օրակարգն է եւ օրակարգային հարցերին վերաբերող զեկույցները, բանաձեւերը եւ այլն: Իհարկե, պատգամավորը, պատվիրակությունը եւ խորհրդարանը պետք է աշխատեն նաեւ մինչեւ Ստրասբուրգ կամ այլ տեղ գնալը, բայց քիչ չեն հարցեր, որոնց վերաբերյալ փաստաթուղթը տրվում է հենց տեղում: Ուրեմն, մարդը պետք է կարողանա այդտեղ աշխատել, եթե չկարողացավ, ուրեմն ինքը կմասնակցի այդ նիստին, թե չի մասնակցի, միեւնույն է, դա չի կարելի թույլ տալ: Եթե փաստաթուղթը գնաց, հետեւից չես վազի կամ չես ասի` գիտեք սպասեք գնամ մի քանի օր կամ մեկ շաբաթ թող մեկը` թարգմանիչը կամ մի ուրիշը, օգնի այս փաստաթղթի վրա աշխատեմ: Իսկ թողնել ամեն ինչ լիագումար նիստերին, կարծում եմ, չի կարելի: Ով քիչ, թե շատ տեղյակ է նման միջավայրում աշխատանքին, պետք է իմանա, որ լիագումար նիստերում գրեթե որեւէ հարց չի լուծվում, հասցրեցիր մինչ այդ հանձնաժողովների նիստում եւ խմբակցություններում հարցերը լուծել զեկուցողների հետ, ուրեմն հաջողություն կունենաս, իսկ եթե ոչ, ապա ինչքան էլ սրտաճմլիկ ելույթ ունենաս լիագումար նիստում, մարդիկ հետեւելու են, թե ինչ է ասում զեկուցողը եւ ինչ է ասում հանձնաժողովը: Սա շատ կարեւոր ցուցիչ է,ահա այս յուրահատկությունները հաշվի առնելով` կտեսնենք եւ միասին կգնահատենք, թե ինչպիսին կլինեն արդյունքները: Սա այս չորս տարվա աշխատանքի փորձի հետեւությունն է եւ ի վերջո մարդիկ, որ ընդգրկվում են պատվիրակությունների կազմում, պետք է գնան աշխատելու:
«Առավոտ» օրաթերթ.
Պարոն Թորոսյան, ուղղակի հստակեցնենք` Դուք երկու պատգամավորի անուն տվեցիք, որ արդեն գործուղված են Ստրասբուրգ:Արդյո՞ք 
հրավիրել եք այն նախկին անդամներին, ովքեր այսօր պատգամավորներ չեն եւ եթե հրավիրել եք, ինչպիսի՞ պատասխան եք ստացել եւ անձամբ Դուք գնալու՞ եք արդյոք այս նստաշրջանին, թե` ոչ: Շնորհակալություն:
ԱԺ նախագահ. Եթե ես գնալու լինեի, կասեի, որ երեքն են եւ ոչ թե երկուսը: Սա մեկ: Լավ կլիներ, որ այդ հարցը հնչեր երեկ`հրապարակումից առաջ, բայց ոչինչ, որեւէ խնդիր չկա:Փաստորեն մեր ընտրությունների ժամկետի հետ կապված` հայտնվեցինք մի իրավիճակում, երբ նոր պատվիրակության ձեւավորումը խնդիրներ առաջացրեց (արդեն ասացի, թե ինչ պատճառով), իսկ հին պատվիրակության մի մասն այլեւս պատգամավոր չէ: Այս առումով որոշվեց երկու հոգու ուղարկել` նաեւ հաշվի առնելով, որ նստաշրջանում հատուկ հարցեր մեր երկրի հետ կապված չեն քննարկվելու, ընդամենը մեկ հարց կա` խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքների վերաբերյալ, որը ներկայացվելու է ԵԽԽՎ բյուրոյի հաշվետվության մեջ: Յուրաքանչյուր նստաշրջանի հենց առաջին օրը առաջին հարցը, որ միշտ քննարկվում է, բյուրոյի հաշվետվությունն է, ուր ներկայացվում է, թե ինչ է արվել անցած երեք կամ վեց ամիսների ընթացքում: Բնականաբար, այդ հաշվետվության մեջ ներկայացվում են նաեւ ընտրությունները, այսինքն` սա սովորական ընթացակարգ է, որի ժամանակ որեւէ բանաձեւ չի ներկայացվում: Կարող են լինել ելույթներ, բայց այս քննարկումը որեւէ հետեւանք չունի: Ահա այս ամենը հաշվի առնելով` ես մտածեցի հետեւյալը. նախ ընդհանրապես եթե որեւէ մեկը չգնա, ճիշտ չի լինի մեր խորհրդարանի եւ մեր երկրի տեսակետից: Եվ որպեսզի այս միջանկյալ նստաշրջանում կարողանանք եւ ներկայություն ապահովել եւ ստեղծված իրավիճակից դուրս գալ, որոշվեց ուղարկել նախորդ պատվիրակության երկու անդամների: Պարզ է, այսօր «Առավոտ» օրաթերթում պարոն Դեմիրճյանն էլ ասել է, որ նպատակահարմար չէր լինի, որ ոչ պատգամավորները գնային: Այդ է պատճառը: Անգամ այս խորհրդարանում նախորդ պատվիրակության անդամներից բոլորը չէ, որ գնացել են, ընդամենը երկու հոգի, որպեսզի մեր խորհրդարանի ներկայությունն ապահովեն այդ նստաշրջանում: Սա է իրողությունը: Բնականաբար, եթե ժամանակին այլ խնդիր լիներ, կտեղեկացվեին եւ պարոն Դեմիրճյանը, եւ պարոն Գեղամյանը, եւ պարոն Արսենյանը: Մենք, կարծում եմ, շատ լավ համագործակցել ենք, միասին աշխատել ենք թե Երեւանում, թե Ստրասբուրգում: Եվ իրենց նկատմամբ վերաբերմունքը նույնն է մնացել: Ավելին` ես կարծում եմ, որ հետագայում իրենց հետ նույնպես կարող ենք համագործակցության տարբեր հնարավորություններ գտնել:
«Նոյյան տապան» գործակալություն. Պարոն Թորոսյան, իսկ ԵԱՀԿ ԽՎ հուլիսի սկզբին ո՞վ է գնալու:
ԱԺ նախագահ. ԵԱՀԿ ԽՎ աշխատանքներին կմասնակցեն Վահան Հովհաննիսյանը եւ գուցե Սամվել Նիկոյանը: Տեսնենք, եթե տեխնիկական խնդիրներ չառաջանան, Սամվել Նիկոյանը նույնպես կմասնակցի: Ինչպես հիշում եք, մենք այնտեղ ունեինք երեք պատգամավոր` Վահան Հովհաննիսյանը, Սամվել Նիկոյանը եւԱրտաշես Գեղամյանը:
«Ինտեր
ֆաքս» գործակալություն
. Պարոն Թորոսյան, առաջին հարցը` Ադրբեջանում տեղակայված Գաբալայի կայանի վերաբերյալ է, արդյո՞ք Ձեր անհանգստությունը չի առաջացնում այն փաստը, որ կարող են Ռուսաստանը եւ ԱՄՆ-ն միասին օգտագործել կայանը, դա ինչպե՞ս կազդի տարածաշրջանի իրավիճակի վրա` դրակա՞ն, թե՞ բացասական: Եվ երկրորդը` եթե մոտակա հինգ տարիների ընթացքում ղարաբաղյան հարցը լուծվի, ապա այս խորհրդարանի օրոք է լուծվելու: Այս խորհրդարանի մոտեցումներն ինչպիսի՞ն են, անփոփո՞խ են մնացել եւ ինչի՞ց ոչ մի դեպքում հետ չի կանգնի խորհրդարանը Ղարաբաղի հարցում:
ԱԺ նախագահ . Ինչ վերաբերում է Գաբալային, ապա մի քիչ սկզբում անսպասելիէր Ռուսաստանի նախագահի հայտարարությունը, բայց կարճ ժամանակ` մեկ-երկու օր անց, երբ ամեն ինչ հստակվեց, կարծում եմ, այսօր կարող ենք արձանագրել, որ շատ մեծ չի այն մարդկանց թիվը, ովքեր կարծում են, որ այդ համագործակցությունը ի վերջո իրականություն կդառնա: Հետաքրքիր, շատ հետաքրքիր առաջարկություն էր, բայց ամենայն հավանականությամբ այն կմնա որպես քաղաքական հետաքրքիր քայլ. սա մեկ: Երկրորդ. ես կարծում եմ` մենք առաջին հերթին պետք է մտածենք այն հարցերի մասին (տարածաշրջանի հարցերի կամ տարբեր հարցերի վրա ազդեցության տեսակետից), որոնց մենք մասնակցություն ունենք այս կամ այն ձեւով կամ չափով: Գաբալայիմասին շատ մտածենք կամ քիչ մտածենք, դրանից ոչինչ չի փոխվելու, հետեւաբար, ջանքերը պետք է ճիշտ ուղղորդել այն ուղղությամբ, որտեղ մենք կարող ենք որոշակի դերակատարություն ունենալ: Եվ վերջինը. Գաբալայի առնչությամբ համաձայնությունը եթե քիչ թե շատ իրական տեսք ստանալու հնարավորություն ունենա, ա կնհայտ է, որ տարածաշրջանի երկրները կարող են տալ իրենց գնահատականները եւ իրենց պատկերացումները ապագայի հետ կապված, բայց առայժմ չկա որեւէ հիմք նման գնահատականներ տալու համար: Ինչ վերաբերում է Ղարաբաղի հարցին, ապա կարծում եմ չորրորդ գումարման խորհրդարանի խմբակցությունները եւս առիթ եւ հնարավարություն կունենան իրենց միասնական տեսակետն արտահայտելու Ղարաբաղի հիմնահարցի հետ կապված: Բայց ես ասեմ այն, ինչ ներկայացրել եմ նաեւ վերջին շրջանում Հայաստան այցելող մեր գործընկերներին. առաջինը` ես ավելի քան համոզված եմ, որ Ադրբեջանը որեւէ ցանկություն չունի Ղարաբաղի հարցը լուծելու. հայտարարությունները պատերազմով հարցը լուծելու, տարածքներն անմիջապես վերադարձնելու եւ այլնի մասին պարզապես կեղծ հայրենասիրական հայտարարություններ են` տարբեր խնդիրներ լուծելու համար: Վերջին շրջանում Ադրբեջանում հաճախակի են դարձել տարբեր քաղաքական ուժերի հայտարարությունները Իլհամ Ալիեւի Ղարաբաղի հարցում վարած քաղաքականության պաշտպանության վերաբերյալ: Ակնհայտ է, որ առջեւում ընտրություններ են եւ պիտի Ղարաբաղի թեման թեժացնել: Մյուս խնդիրը ատելության քարոզն է, որը չի նվազում Ադրբեջանում: Ամենաբնական եւ ինձ համար ամենակարեւոր ցուցանիշը Ղարաբաղի հարցի լուծման ուղղությամբ արվող իրական քայլերի եւ իրական ցանկությունների վերաբերմունքն է հարեւան ժողովրդի եւ հարեւան պետության նկատմամբ: Այն, ինչ արվում է Ադրբեջանում, ակնհայտորեն ցույց է տալիս, որ նրանք բացարձակապես որեւէ ցանկություն չունեն խնդիրը լուծելու, որովհետեւ այդ դեպքում նրանք պիտի հակահայկական քարոզչությունը առնվազն նվազեցնեին տեսանելի չափով եւ իրենց ժողովրդին պատրաստեին լուծման, որովհետեւ իրենք հիանալի գիտեն, որ Ղարաբաղն այլեւս երբեք Ադրբեջանի կազմում չի լինելու եւ իրենց ժողովրդին պիտի պատրաստեն դրան: Եթե իրենք չեն ուզում խոստովանել եւ իրենց ժողովդի մեջ ատելությունը չեն ձգտում նվազեցնել, ուրեմն որեւէ ցանկություն չունեն խնդիրը լուծելու: Ի դեպ, երեւի թե իրենց համար բոլորովին էլ վատ չի այն իրավիճակը, որ կա: Քանի խնդիրը լուծված չէ, իրենք միշտ կարող են ասել, որզենքով ամեն ինչ ջարդելու- փշրելու են եւ վերադարձնելու են Ղարաբաղը եւ ներկայանալու են իրենց ժողովրդին «հայրենասերի» կերպարով, երկրորդ. իրենց ժողովրդին համոզելու են, որ ոչինչ, որ իրենք աղքատ են ապրում, ոչինչ, որ իրենք շատ դժվարություններ ունեն, բայց Ղարաբաղի հարցը պիտի լուծեն եւ նավթի վաճառքից գոյացած հսկայական գումարները իրենք պիտի ուղղորդեն ռազմական բյուջե: Ռազմական բյուջեն, կարծում եմ, իրենց համար շատ գրավիչ է` բոլորիս հայտնի պատճառով: Ցանկացած երկրում բյուջեի պաշտպանության համար նախատեսված հոդվածները ամենաքիչ թափանցիկն են: Ահա այս բոլոր իրողությունները ցույց են տալիս, որ Ադրբեջանը որեւէ ցանկություն չունի խնդիրը լուծելու: Մնացած բոլոր հայտարարությունները, համոզված եմ, վաղուց իրենց սպառել են: Իրենք ցանկություն չունեն գոնե իրենց հոգում պատերազմ սկսելու նաեւ, որովհետեւ ուզում եմ հիշեցնել, որ երբ առաջին անգամ պատերազմ սկսեցին, Հայաստանի եւ Ղարաբաղի նկատմամբ ունեին ոչ պակաս մարդկային, ֆինանսական, ռազմական ռեսուրսների առավելություն: Աղդամի եւ այլ բնակավայրերի մոտ տեղակայված ռազմական հսկայական պահեստներն անցել էին ադրբեջանցիների ձեռքը, էլ չեմ ասում, որ խորհրդային տանկային շարասյուները նույնպես ադրբեջանական դրոշների տակ հարձակվում էին Ղարաբաղի վրա: Իրենք հիանալի գիտեն, որ տաս տանկ կամ երեք ինքնաթիռ ավել կամ պակաս ունենալով չի վճռվում պատերազմի ճակատագիրը, այստեղ բոլորովին այլ պատերազմ է եղել: Այնպես որ իրողությունը սա է` ադրբեջանցիները չեն ուզում Ղարաբաղի խնդիրը լուծվի, ուրիշ ոչինչ: Սա իմ գնահատականն է:
«Ազատություն» ռադիոկայան.
Պարոն Թորոսյան, ամենաշատը ո՞ր հանձնաժողովում աշխատելու համար եննախապես դիմել պատգամավորները եւ երկրորդ հարցը` կառավարության գործունեության ծրագրին մոտավորապես ե՞րբ եք սպասում:
ԱԺ նախագահ. Հավանաբար կառավարությունը գործունեության ծրագիրը ԱԺ կներկայացնի երկուշաբթի եւ 48 ժամվա ընթացքում այն կքննարկվի: Ամենից շատ հայտեր եղել են տնտեսական խնդիրներին վերաբերող հանձնաժողովներում աշխատելու համար, այսինքն` տնտեսական հարցերի եւ ֆինանսավարկային, բյուջետային հանձնաժողովներում, ինչպես նաեւ` պաշտպանության հանձնաժողովում:
«Չորրորդ իշխանություն» թերթ. Դուք նաեւ հայտարարեցիք, որ ինչ-որ մարդկանց ջանքեր սպասարկելու համար լրատվամիջոցներում ինչ-որ բաներ են գրվում
ԱԺ նախագահ . Կարծում եմ, որ դա դուք ինձանից ավելի լավ գիտեք:
«Չորրորդ իշխանություն» թերթ. Ես կուզենայի, որ չակերտները բացեիք
ԱԺ նախագահ. Ճիշտն ասած, դա ինձ երբեք էլ չի հետաքրքրել: Այդ հարցով, ես կարծում եմ, դուք ավելի լավատեղյակ եք, քան ես:
«Չորրորդ իշխանություն» թերթ.
Իսկ ստացե՞լ եք արդեն «Ժառանգություն» կուսակցության դիմումը` երաշխավորագրի հետ կապված եւ ինչպիսի՞ն են լինելու Ձեր քայլերը:
ԱԺ նախագահ . Կպատասխանեմ այդ նամակին վաղը, բայց ասեմ հետեւյալը` ինձ համար այդ նամակն անընդունելի է, որովհետեւ այն հաստատում է, որ Հայաստանում քաղբանտարկյալներ կան: Իհարկե, ես ողջունում եմ «Ժառանգություն» կուսակցության ակտիվությունը եւ ցանկությունը` հենց սկզբից շատ հետաքրքիր հարցադրումներ ներկայացնել, բայց կարծում եմ, որ մենք պետք է զգույշ լինենք ձեւակերպումների առումով: Հայաստանում, բարեբախտաբար, տարիներ շարունակ քաղբանտարկյալներ չեն եղել եւ այսօր էլ չկան: Հետեւաբար, մնացած մասը ինձ համար այլեւս դարձել է երկրորդական, այսինք` կից ներկայացվող այդ գրությունը, նամակը, որտեղ խոսվում է քաղբանտարկյալների մասին, արդեն պատասխանը կանխորոշում է:
«Ազատություն» ռադիոկայան. Պարոն Թորոսյան, ուրեմն Ալեքսանդր Արզումանյանը քրեակա՞ն հանցագործ է:
ԱԺ նախագահ . Ես համարում եմ, որ այն անձինք, ում մասին խոսվում է այդ նամակում, քաղբանտարկյալներ չեն, Հայաստանում չկան քաղաքական բանտարկյալներ: «Քաղբանտարկյալ» հասկացությունը որեւէ մեկի ցանկությունով չէ, որ ձեւակերպվում է: Կան հստակ ձեւակերպումներ, որոնցով որոշվում է այս կամ այն մարդը քաղաքական բանտարկյալ է, թե` ոչ: Մնացածը շահարկումներ են, իսկ ինչ վերաբերում է Ալեքսանդր Արզումանյանին, ապա գործի քննության ավարտից հետո բոլոր պատասխանները կտրվեն: Այսօր որեւէ մեկը որեւէ գնահատական տալու իրավունք չունի, որովհետեւ չի կարելի օդից գնահատականներ տալ: Մեզ կներկայացվեն փաստեր եւ փաստերի հիման վրա յուրաքանչյուրս կարող ենք գնահատականներ տալ:
«Ազատություն» ռադիոկայան. Պարոն Թորոսյան, այսօրվա Ձեր կուսակիցները խորհրդային բանտերում նույնպե՞ս քաղբանտարկյալներ չէին:
ԱԺ նախագահ. Ես կարծում եմ, որ վաղուց ժամանակն է իմանալու, որ այս տարածքում Խորհրդային Միությունը վաղուց գոյություն չունի եւ բոլորովին այլ է իրավիճակը: Խորհրդային Միությունում խորհրդարանի նախագահը եւ լրագրողները այսպես չէին շփվում եւ ոչ էլ այսպիսի հարցեր էին տալիս Խորհրդային Միության խորհրդարանի նախագահին: Այնպես որ, կարծում եմ` բազմաթիվ փաստեր կան` զգալու համար, որ վաղուց Խորհրդային Միությունը չկա, եւ համեմատությունները տեղին չեն:
«Արմին ֆո» գործակալություն. Պարոն Թորոսյան, ո՞ր հանձնաժողովում պատգամավորները չէին ուզում ընդգրկվել, այսինքն` ամենաքիչ հանրաճանաչ հանձնաժողովը ո՞րն էր:
ԱԺ նախագահ. Ես կարծում եմ, որ հանձնաժողովները աշխատելու վայրեր են եւ ճիշտ կլինի մոտեցումը այդպիսին լինի: Հանրաճանաչ, ոչ հանրաճանաչ եւ այլն,հանձնաժողովների հետ առնչվող գնահատականներ չեն: Ես կարծում եմ` եթե պատգամավորները գնացել են որեւէ հանձնաժողով աշխատելու, ի դեպ, դա կանոնակարգի համաձայն կամավոր է արվում, ուրեմն իրենք համարել են, որ այդտեղ ճիշտ է աշխատելը: Ինչպեսասեկոսեներն ու շշուկները խորհրդարանում եւ խորհրդարանից դուրս, ոչ մի արժեք չունեն: Ակնհայտ մի բան կա, եթե շշուկով է ինչ-որ մի բան ասվում, ուրեմն ինչ-որ մի բան այնպես չէ, ինչ-որ մեկը ինչ-որ մի բան ուզում է, որ տարածվի, բայց ես, ճիշտն ասած, սովորական քաղաքականությունից դուրս մարդկանց հետ շփումներից տեսնում եմ, որ մարդիկ սկսել են անտարբերությամբ վերաբերվել այդ շշուկներին: Չգիտես ինչու, այդ շշուկները հիմա հետաքրքրում են միայն քաղաքականության հետ ինչ-որ առնչություն ունեցող մարդկանց եւ լրագրողներին: Կարծում եմ` դուք պետք է հասարակության համար հետաքրքիր բաներ ներկայացնեք:
«Առավոտ» օրաթերթ. Պարոն Թորոսյան, վերադառնանք Րա ֆֆի Հովհաննիսյանի նամակին, որին Դուք պատրաստվում եք վաղը պատասխանել: Եթե այդ նամակի տեքստից հանվի «քաղբանտարյալ» բառը, Դուք նամակի առաջարկի սկզբունքներին եւ տրամադրությանը համաձա՞յն եք:
ԱԺ նախագահ . Ուրեմն` հիմա պետք է գուշակությա՞մբ զբաղվենք: Պարոն Հովհաննիսյանն արդեն նամակը գրել է եւ ուղարկել է: Ես նամակը կարդացել եմ, ասացի իմ վերաբերմունքը, եւ պատասխան գրելու եմ, իսկ դրանից հետո ինչ կլինի, կյանքը ցույց կտա: Ինչ լինի` դուք հաստատ կիմանաք, ես թաքցնելու որեւէ բան չունեմ:
