1 / 3

Ավելի քան վեցամյա դադարից հետո 2022 թվականին Ազգային ժողովի կողմից ընդունվել է «ՀՀ կրթության՝ մինչեւ 2030 թվականը զարգացման պետական ծրագիրը». մեր միակ ռազմավարությունն է, որն ունի օրենքի կարգավիճակ: Ես սա համարում եմ մեծ ձեռքբերում եւ կարծում եմ՝ այն ունենալու է վճռորոշ նշանակություն առաջիկա տարիներին կրթության ոլորտի զարգացման տեսանկյունից: Այս մասին ասել է ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի եւ սպորտի նախարար Ժաննա Անդրեասյանը՝ ներկայացնելով 2022 թվականի Կառավարության ծրագրի շրջանակում իրականացված աշխատանքները:

Ըստ հիմնական զեկուցողի՝ 300 դպրոցի ու 500 մանկապարտեզի վերակառուցման, կառուցման եւ հիմնանորոգման, ինչպես նաեւ նոր գույքով ամբողջական հագեցման ծրագրի շրջանակում կազմվել է ճանապարհային քարտեզ, որով մինչեւ 2026 թվականը նախատեսվում է աշխատանքներ իրականացնել 337 դպրոցում եւ 521 մանկապարտեզում: 2022 թվականի ծրագրով վերակառուցման, կառուցման եւ հիմնանորոգման աշխատանքներն ավարտին են հասցվել 24 դպրոցում եւ 46 մանկապարտեզում:

Մինչեւ 2026 թվականը Կառավարությունը պարտավորվել է բոլոր  դպրոցներում ներդնել բնագիտական եւ ինժեներական լաբորատորիաներ. 2022 թվականի դրությամբ հանրապետության 107 ավագ դպրոցում եւ Տավուշի մարզի 80 դպրոցում ներդրվել են ֆիզիկա, քիմիա, կենսաբանություն, աշխարհագրություն եւ ինֆորմատիկա առարկաների լաբորատորիաներ:

2022 թվականին շարունակվել է հանրակրթության նոր չափորոշչի փորձարկումը Տավուշի մարզի հանրակրթական դպրոցներում: 2023-2024 թթ. ուսումնական տարում նախատեսվում է հանրակրթության նոր չափորոշչի փուլային ներդրումը հանրապետության բոլոր դպրոցներում, որին ընդառաջ իրականացվում են ուսուցիչների վերապատարաստումներ, նոր դասագրքերի մշակման եւ հրատարակման մրցույթներ:

2022 թվականին դպրոցներում ներդրվել է տարածաշրջանի լեզուների՝ պարսկերենի, վրացերենի, թուրքերենի, ադրբեջաներենի ուսուցում. 25 դպրոց սեպտեմբերից սկսել է նշված լեզուների ուսուցումը որպես 3-րդ օտար լեզու կամ խմբակ ձեւաչափերով:

«Դպրոցական սնունդ» ծրագրի շրջանակում 2023 թվականի հունվարից բոլոր մարզերի առաջինից չորրորդ դասարանների 104 հազար աշակերտներ պետական բյուջեի ֆինանսավորմամբ ստանում են դպրոցական սնունդ: Քննարկվում են ծրագիրը Երեւանում իրականացնելու հնարավորությունները:

Ժաննա Անդրեասյանի ներկայացմամբ շարունակվել է ուսուցիչների կամավոր ատեստավորման գործընթացը, որին 2022 թվականին մասնակցել է 5-12-րդ դասարաններում դասավանդող 2329 ուսուցիչ: Արդյունքում հավելավճար ստացող ուսուցիչների թիվը 1090 է: «Ներկայում, կամավոր ատեստավորման արդյունքում հավելավճար է ստանում շահառու ուսուցիչների շուրջ 5,5 տոկոսը: Ատեստավորման արդյունքում բազային դրույքաչափը միջին 125 հազար ՀՀ դրամից դառնում է 200 հազար ՀՀ դրամ, որին ավելանում է ատեստավորման արդյունքներին համապատասխան 30-50 տոկոս հավելավճարը: Ընդհանուր առմամբ, կամավոր ատեստավորումից հետո ուսուցչի միջին ամսական եկամուտը կազմում է 250 հազար ՀՀ դրամ»,- մանրամասնել է ԿԳՄՍ նախարարը:

Մեծ փոփոխությունների տարի է եղել նաեւ նախադպրոցական կրթության համար. 2022 թվականին առաջին անգամ իրականացվել է նախադպրոցական հաստատությունների մանկավարժների պարտադիր վերապատրաստման գործընթացը, որին մասնակցել է շուրջ 1100 մանկավարժ:

Պետություն-մասնավոր համագործակցության շրջանակում Ֆրանսիայի հայկական հիմնադրամի հետ համատեղ Տավուշի մարզում ստեղծվել է գյուղատնտեսական կրթահամալիր, որտեղ գրանցվել է ոլորտի համար աննախադեպ՝ մրցակցային ընդունելություն՝ ստանալով սահմանված տեղերից ավելի շատ դիմումներ ֆերմերային տնտեսության կազմակերպման մասնագիտությամբ սովորելու համար:

2022 թվականին ավարտվել են 3 բուհում գերազանցության եւ գիտահետազոտական կենտրոնների ստեղծման աշխատանքները: Ժաննա Անդրեասյանը, որպես օրինակ ներկայացնելով Երեւանի Մ. Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի Ուղեղի հիմնարար հետազոտությունների գիտակրթական ու Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարանի Անասնաբուժական կրթագիտական գերազանցության կենտրոնները, նշել է, որ այս ծրագրերը նպաստելու են բուհերի կրթության որակի բարելավմանը:

Անդրադառնալով գիտական ոլորտին՝ հիմնական զեկուցողը տեղեկացրել է, որ 2022 թվականի հունվարից բարձրացել է գիտաշխատողների աշխատավարձը: Այն իրականացվել է ատեստավորման արդյունքների հիման վրա. ատեստավորումը չի հաղթահարել գիտաշխատողների շուրջ 18,4 տոկոսը:

Գիտության ոլորտի երիտասարդացման եւ միջազգային լավագույն փորձի փոխառման նպատակով 2022 թվականին իրականացվել է 4 մրցույթ: Ֆինանսավորվել է 86 ծրագիր, որում ներգրավված է 286 գիտնական. 286-ից 211-ը կամ 73,8 տոկոսը մինչեւ 35 տարեկան են:

Գիտության ոլորտի ֆինանսավորումը 2022 թվականին բացարձակ արժեքով կազմել է 29,78 մլրդ ՀՀ դրամ, որը նախորդ տարվա ճշտված բյուջեի նկատմամբ ավելի է շուրջ 10 մլրդ ՀՀ դրամով կամ 50,4 տոկոսով: Շարունակական քաղաքականության արդյունքում 2023 թվականին այն կկազմի շուրջ 36 մլրդ ՀՀ դրամ:

Ժաննա Անդրեասյանը կարեւորել է 2022 թվականին Հայաստանում անցկացված գիտության եւ արվեստի «Սթարմուս» միջազգային 6-րդ փառատոնը, որին մասնակցել են հանրաճանաչ գիտնականներ, Նոբելյան 7 մրցանակակիրներ:

Խոսելով մշակութային ոլորտի մասին՝ նախարարը նշել է, որ 2022 թվականին թանգարանային այցելությունների թիվը 15 տոկոսով գերազանցում է նախորդ տարվա ցուցանիշը: Երեխաներին մշակութային հաստատություններ անվճար այցելելու հնարավորություն տվող բաժանորդային ծրագրի շահառուների թիվը 2021 թվականի համեմատ աճել է շուրջ 30 տոկոսով:

2022 թվականին ընթացել են 8 հուշարձանի վերականգնման, ինչպես նաեւ 3 հուշարձանի վերականգնման գիտանախագծային փաստաթղթերի կազմման աշխատանքներ. հատկացվել է շուրջ 195 մլն ՀՀ դրամ:

Թատրոնների եւ համերգասրահների ենթակառուցվածքների բարելավման համար 2022 թվականին հատկացվել է ռեկորդային՝ շուրջ 1 մլրդ 284 մլն ՀՀ դրամ: Հատկացումներ են ստացել Հայաստանի պետական սիմֆոնիկ նվագախումբը, Հայաստանի ազգային ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը, Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի եւ բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնը, Գ. Սունդուկյանի անվան ազգային ակադեմիական թատրոնը, Հ. Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի պետական թատրոնը, Հայաստանի երգի պետական թատրոնը, Կ. Ստանիսլավսկու անվան ռուսական դրամատիկական թատրոնը, Սոս Սարգսյանի անվան համազգային թատրոնը, Երեւանի մնջախաղի պետական թատրոնը:

Մշակութային հաստատությունների շուրջ 90 տոկոսը գրանցել է սեփական եկամուտների աճ:

Ընդհանուր 17 կրթամշակութային ծրագրերին մասնակցել է ավելի քան 660 դպրոցի շուրջ 19.000 աշակերտ: Առաջին անգամ իրականացվել է «Խոսող կտավներ» նախագիծը տեսողության խնդիրներ ունեցող քաղաքացիների համար: Գրքի երեւանյան ամենամյա փառատոնը 2022 թվականին վերածվել է միջազգային փառատոնի, որին մասնակցել է 7 երկիր, 165 գրող, 30 հրատարակչություն: Փառատոնին մասնակցել է շուրջ 15.000 այցելու, անցկացվել է 60 տարբեր միջոցառում, վաճառվել է ավելի քան 10.000 գիրք:

Սպորտի ոլորտում նախարարի ներկայացմամբ գրանցվել է աննախադեպ ռեկորդային ցուցանիշ. 2022 թվականին Եվրոպայի եւ աշխարհի մեծահասակների, երիտասարդների, պատանիների առաջնություններում 19 մարզաձեւերի հավաքականների մարզիկներ նվաճել են 307 մեդալ, այդ թվում՝ 104 ոսկե, 70 արծաթե եւ 133 բրոնզե: 2022 թվականին կրկնապատկվել են տարեվերջյան միանվագ պարգեւատրման գումարները մեծահասակների աշխարհի եւ Եվրոպայի չեմպիոնների ու մրցանակակիրների, ինչպես նաեւ նրանց մարզիչների համար:

Ժաննա Անդրեասյանը պատասխանել է պատգամավորների հարցերին՝ անդրադառնալով նպատակային ուսուցումանը, կրեդիտային համակարգին:

Ընդդիմադիր պատգամավոր Լիլիթ Գալստյանը նշել է, որ անցյալ տարեվերջին ստեղծվել է Բուհական ուղղությունների ցանկը եւ բովանդակությունը մշակող աշխատանքային խումբ, որը մինչեւ 2022 թվականի նոյեմբերի 30-ը Կառավարությանը պետք է ներկայացներ Բուհական համակարգի արդիականացման վերաբերյալ վերլուծական տեղեկանք, ինչպես նաեւ առաջակություններ Ակադեմիական քաղաքի եւ նոր ձեւավորվող բուհերի տեղակայման վերաբերյալ. նա հետաքրքրվել է կատարված աշխատանքներով եւ վերլուծական տեղեկանքով:

Ժաննա Անդրեասյանը տեղեկացրել է, որ պարբերաբար կազմակերպվել են քննարկումներ: Յուրաքանչյուր քննարկումների ժամանակ անդրադարձել են կոնկրետ բաղադրիչների, որոնց վերաբերյալ ներկայացվել են միջազգային փորձի վերլուծություններ, տարբեր վիճակագրական տվյալներ, հետազոտական զեկույցներ: «Վերլուծական տեղեկանքը չի նախատեսվում հանրայնացնել կամ հրապարակել: Այն պետք է լինի աշխատանքային փաստաթուղթ եւ որոշում կայացնողներին սկզբունքների հարցում կողմնորոշվելու համար պետք է բավարար տվյալներ եւ հիմք տա: Վստահ եմ, որ հաջորդ փուլերում կկազմակերպենք քննարկումներ շահագրգիռ կողմերի մասնակցությամբ»,- պատասխանել է Ժաննա Անդրեասյանը՝ հավելելով, որ ռազմավարության ծրագրից բխող գործողությունների պլանը հանրայնացվել է, կազմակերպվել են հանրային քննարկումներ: Նախարարը տեղեկացրել է, որ Ակադեմիական քաղաքի մասով տեղակայումը հստակեցված է: Առաջիկայում պլանավորվում է ստեղծել ծրագիրն իրականացնող կառույց: Գիտության, կրթության, մշակույթի, սփյուռքի, երիտասարդության եւ սպորտի հարցերի մշտական հանձնաժողովից Բուհական ուղղությունների ցանկը եւ բովանդակությունը մշակող աշխատանքային խմբի աշխատանքներին մասնակցել են հանձնաժողովի նախագահ Սիսակ Գաբրիելյանը եւ հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ Թագուհի Ղազարյանը:

«ՀՀ կառավարության ծրագրի (2021-2026 թթ.) 2022 թվականի կատարման ընթացքի եւ արդյունքների մասին» զեկույցը քննարկվել է Գիտության, կրթության, մշակույթի, սփյուռքի, երիտասարդության եւ սպորտի հարցերի մշտական հանձնաժողովի՝ մարտի 15-ի նիստում: