§Ðá¹í³Í 152©1© ì³ñã³Ï³Ý é»ëáõñëÇ û·ï³·áñÍáõÙÁ ݳËÁÝïñ³Ï³Ý ù³ñá½ãáõÃÛ³Ý Å³Ù³Ý³Ï
ø³ñá½ã³Ï³Ý ÙÇçáó³éáõÙÝ»ñÇÝ Ù³ëݳÏó»Éáõ Ýå³ï³Ïáí í»ñ³¹³ëÇ ÏáÕÙÇó å»ï³Ï³Ý ϳ٠ѳٳÛÝù³ÛÇÝ Í³é³ÛáÕÇ íñ³ ×ÝßáõÙ ·áñͳ¹ñ»ÉÁ« å»ï³Ï³Ý ϳ٠ѳٳÛÝù³ÛÇÝ Í³é³ÛáÕÇ Édz½áñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ûÏݳÍáõÝ»ñÇó Ù»ÏÇ û·ïÇÝ Í³é³Û»óÝ»ÉÁ« ÁÝïñ³Ï³Ý ù³ñá½³ñß³íÇÝ å»ï³Ï³Ý ϳ٠ѳٳÛÝù³ÛÇÝ Í³é³ÛáÕ Ý»ñ·ñ³í»ÉÁ« ù³ñá½ãáõÃÛ³Ý Ýå³ï³Ïáí å»ï³Ï³Ý ÙÇçáóÝ»ñ û·ï³·áñÍ»ÉÁ« ÇÝãå»ë ݳ»õ å»ï³Ï³Ý »õ ï»Õ³Ï³Ý ÇÝùݳϳé³í³ñÙ³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇ »õ ÁÝïñ³Ï³Ý ѳÝÓݳÅáÕáíÝ»ñÇ ï»Õ³Ï³ÛÙ³Ý ßÇÝáõÃÛáõÝÝ»ñáõ٠ݳËÁÝïñ³Ï³Ý ßï³µ»ñ ï»Õ³Ï³Û»ÉÁª å³ïÅíáõÙ ¿ ïáõ·³Ýùáíª Ýí³½³·áõÛÝ ³ß˳ï³í³ñÓÇ í»óѳñÛáõñ³å³ïÇÏÇó áõÃѳñÛáõñ³å³ïÇÏÇ ã³÷áí« Ï³Ù ³½³ï³½ñÏٳٵª Ù»ÏÇó »ñÏáõ ï³ñÇ Å³ÙÏ»ïáí:¦:
Ðá¹í³Í 2© úñ»Ýë·ñùÇ 1542 Ñá¹í³ÍÇ ³é³çÇÝ å³ñµ»ñáõÃÛáõÝÁ ß³ñ³¹ñ»É Ýáñ ËÙµ³·ñáõÃÛ³Ùµ Ñ»ï»õÛ³É µáí³Ý¹³ÏáõÃÛ³Ùµ©
§Â»ÏݳÍáõÝ»ñÇó áñ»õ¿ Ù»ÏÇ û·ïÇÝ ÏáÕ٠ϳ٠¹»Ù ùí»³ñÏ»Éáõ« ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ Ù³ëݳÏó»Éáõ ϳ٠ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ Ù³ëݳÏó»Éáõó Ññ³Å³ñí»Éáõ å³ÛÙ³Ýáí áñ»õ¿ ûÏݳÍáõÇó ³ÝÓ³Ùµ ϳ٠ÙÇçÝáñ¹Ç ÙÇçáóáí ÁÝïñ³Ï³ß³éù ϳ٠ÁÝïñ³Ï³ß³éùÇ ³é³ç³ñÏ ëï³Ý³Éáõ ¹»åùáõÙ ³ÝÓÝ ³½³ïíáõÙ ¿ ùñ»³Ï³Ý å³ï³ë˳ݳïíáõÃÛáõÝÇó« »Ã» ÙÇÝã»õ ÁÝïñ³Ï³ß³éù ϳ٠ÁÝïñ³Ï³ß³éùÇ ³é³ç³ñÏ ëï³Ý³Éáõ í»ñ³µ»ñÛ³É Çñ³í³å³Ñ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇÝ Ñ³ÛïÝÇ ¹³éݳÉÁ« µ³Ûó ѳÝó³ÝùÇ Ï³ï³ñáõÙÇó áã áõß« ù³Ý »éûñÛ³ ųÙÏ»ïáõ٠ϳÙáíÇÝ Ñ³ÛïÝ»É ¿ Çñ³í³å³Ñ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇÝ »õ ³ç³Ïó»É ѳÝó³·áñÍáõÃÛ³Ý µ³ó³Ñ³ÛïÙ³ÝÁ:¦:
Ðá¹í³Í 3© êáõÛÝ ûñ»ÝùÝ áõÅÇ Ù»ç ¿ ÙïÝáõÙ å³ßïáÝ³Ï³Ý Ññ³å³ñ³ÏÙ³Ý ûñí³Ý ѳçáñ¹áÕ ï³ëÝ»ñáñ¹ ûñÁ:
ÐÆØܲìàðàôØ
§Ð²Ú²êî²ÜÆ Ð²Üð²äºîàôÂÚ²Ü øðº²Î²Ü úðºÜê¶ðøàôØ Èð²òàôØ ºì öàöàÊàôÂÚàôÜ Î²î²ðºÈàô زêÆܦ вڲêî²ÜÆ Ð²Üð²äºîàôÂÚ²Ü úðºÜøÆ Ü²Ê²¶ÌÆ ÀܸàôÜزÜ
§Ð³Û³ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ùñ»³Ï³Ý ûñ»Ýë·ñùáõÙ Éñ³óáõÙ »õ ÷á÷áËáõÃÛáõÝ Ï³ï³ñ»Éáõ Ù³ëÇݦ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ûñ»ÝùÇ Ý³Ë³·Íáí ¥³ÛëáõÑ»ïª Ü³Ë³·Çͤ ³é³ç³ñÏíáÕ Éñ³óáõÙÁ »õ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÁ Ýå³ï³Ï áõÝ»Ý ÁÝïñ³Ï³Ý ·áñÍÁÝóóÁ ¹³ñÓÝ»Éáõ ³é³í»É ³ñ¹³ñ« ³½³ï »õ ó÷³ÝóÇÏ: ²é³ç³ñÏíáÕ Éñ³óáõÙÁ »õ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÁ ÑÇÙÝí³Í ¿ §2013é ÁÝóóùáõ٠سñ¹áõ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇ å³ßïå³ÝÇ ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý »õ »ñÏñáõÙ Ù³ñ¹áõ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇ áõ ÑÇÙݳñ³ñ ³½³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ë³ËïÙ³Ý Ù³ëÇݦ سñ¹áõ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇ å³ßïå³ÝÇ ï³ñ»Ï³Ý ½»ÏáõÛóÇ íñ³: ܳ˳·Íáí ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿ª
1© Èñ³óÝ»É Ð³Û³ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ùñ»³Ï³Ý ûñ»Ýë·ÇñùÁ ¥³ÛëáõÑ»ïª ûñ»Ýë·Çñù¤ Ýáñ 152©1 Ñá¹í³Íáí« áñáí ë³ÑÙ³ÝíáõÙ ¿ §í³ñã³Ï³Ý é»ëáõñë¦ »½ñáõÛÃÁ:
2© úñ»Ýë·ñùÇ 1542 Ñá¹í³ÍÇ ³é³çÇÝ å³ñµ»ñáõÃÛáõÝÁ ß³ñ³¹ñ»É Ýáñ ËÙµ³·ñáõÃÛ³Ùµª Áëï áñÇ ÁÝïñ³Ï³ß³éùÇ í»ñ³µ»ñÛ³É Ñ³Õáñ¹áõÙ Ý»ñϳ۳óÝáÕÇÝ ³½³ï»É ùñ»³Ï³Ý å³ï³ë˳ݳïíáõÃÛáõÝÇó:
²Ý¹ñ³¹³éݳÝù í»ñáÝßÛ³É ³é³ç³ñÏáõÃÛáõÝÝ»ñÇó Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñÇÝ ³é³í»É ѳݷ³Ù³Ýáñ»Ý: âÝ³Û³Í Ð³Û³ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ÁÝïñ³Ï³Ý ûñ»Ýë·ÇñùÁ ³ñ·»ÉáõÙ ¿ ݳËÁÝïñ³Ï³Ý ù³ñá½ãáõÃÛáõÝ Çñ³Ï³Ý³óÝ»É »õ ó³Ýϳó³Í µÝáõÛÃÇ ù³ñá½ã³Ï³Ý ÝÛáõà ï³ñ³Í»É å»ï³Ï³Ý »õ ï»Õ³Ï³Ý ÇÝùݳϳé³í³ñÙ³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇÝ« å»ï³Ï³Ý »õ ѳٳÛÝù³ÛÇÝ Í³é³ÛáÕÝ»ñÇÝ« ÇÝãå»ë ݳ»õ áõëáõÙÝ³Ï³Ý Ñ³ëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ù³Ýϳí³ñÅ³Ï³Ý Ï³½ÙÇÝ Çñ»Ýó Édz½áñáõÃÛáõÝÝ»ñÝ Çñ³Ï³Ý³óÝ»ÉÇë« ³ÛÝáõ³Ù»Ý³ÛÝÇí 2012é ËáñÑñ¹³ñ³Ý³Ï³Ý áõ 2008é »õ 2013é ݳ˳·³Ñ³Ï³Ý ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÁÝóóùáõÙ ·ñ³Ýóí»óÇÝ í³ñã³Ï³Ý é»ëáõñëÇ û·ï³·áñÍÙ³Ý µ³½Ù³ÃÇí ¹»åù»ñ« ÇÝãåÇëÇù »Ýª í»ñ³¹³ëÝ»ñÇ ÏáÕÙÇó å»ï³Ï³Ý ͳé³ÛáÕÝ»ñÇ íñ³ ×ÝßÙ³Ý ·áñͳ¹ñáõÙÁª ù³ñá½ã³Ï³Ý ÙÇçáó³éáõÙÝ»ñÇÝ Ù³ëݳÏó»Éáõ Ýå³ï³Ïáí« å»ï³Ï³Ý ͳé³ÛáÕÝ»ñÇ Édz½áñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ûÏݳÍáõÝ»ñÇó Ù»ÏÇ û·ïÇÝ Í³é³Û»óÝ»ÉÁ« ݳËÁÝïñ³Ï³Ý ßï³µ»ñÇ ï»Õ³Ï³ÛáõÙÁ ³ÛÝ ßÇÝáõÃÛáõÝÝ»ñáõÙ« áñï»Õ ݳ»õ ·ïÝíáõÙ »Ý å»ï³Ï³Ý »õ ï»Õ³Ï³Ý ÇÝùݳϳé³í³ñÙ³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÁ« ÁÝïñ³Ï³Ý ѳÝÓݳÅáÕáíÝ»ñÁ »õ ³ÛÉÝ: ÀÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ Ù³ëݳÏóáÕ µ³½Ù³ÃÇí ûÏݳÍáõÝ»ñ Ññ³å³ñ³Ï³ÛÇÝ Ó»õáí Çñ»Ýó Ùï³Ñá·áõÃÛáõÝÝ»ñÝ ³ñï³Ñ³Ûï»óÇÝ í³ñã³Ï³Ý é»ëáõñëÇ û·ï³·áñÍÙ³Ý ¹»åù»ñÇ í»ñ³µ»ñÛ³É: Üßí³Í ËݹÇñÝ»ñÁ ³ñӳݳ·ñí»É »Ý سñ¹áõ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇ å³ßïå³ÝÇ 2012é ËáñÑñ¹³ñ³Ý³Ï³Ý áõ 2008é »õ 2013é ݳ˳·³Ñ³Ï³Ý ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ í»ñ³µ»ñÛ³É ³ñï³Ñ»ñà ½»ÏáõÛóÝ»ñáõÙ: ì³ñã³Ï³Ý é»ëáõñëÇ û·ï³·áñÍÙ³Ý í»ñ³µ»ñÛ³É Çñ»Ýó Ùï³Ñá·áõÃÛáõÝÝ»ñÝ ¿ÇÝ Ñ³ÛïÝ»É Ý³»õ ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ Ñ»ï»õáÕ ÙÇç³½·³ÛÇÝ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñÁ: Àëï Ýñ³Ýó Ý»ñϳ۳óñ³Í ½»ÏáõÛóÝ»ñǪ ù³ñá½³ñß³íÇ Ï³Ýáݳϳñ·áõÙÝ»ñÁ ã¿ÇÝ ³å³Ñáí»É µ³í³ñ³ñ å³ßïå³ÝáõÃÛáõÝ í³ñã³Ï³Ý é»ëáõñëÇ ã³ñ³ß³ÑáõÙÇó »õ ã¿ÇÝ Ýå³ëï»É å»ïáõÃÛ³Ý »õ ÇßËáÕ Ïáõë³ÏóáõÃÛ³Ý ÙÇç»õ Ñëï³Ï µ³Å³ÝÙ³ÝÁ: º²ÐÎ/ÄØƶ »ñϳñ³Å³ÙÏ»ï ¹Çïáñ¹Ý»ñÁ« Ù³ëݳíáñ³å»ë« ÷³ëï»É ¿ÇÝ í³ñã³Ï³Ý é»ëáõñëÇ ã³ñ³ß³ÑÙ³Ý ¹»åù»ñÇ ³éϳÛáõÃÛáõÝ Ñû·áõï ·áñÍáÕ Ý³Ë³·³ÑÇ: гßíÇ ³éÝ»Éáí í³ñã³Ï³Ý é»ëáõñëÇ í»ñ³µ»ñÛ³É í»ñá·ñÛ³ÉÁª Ý»ñϳ۳óí³Í ݳ˳·ÍÇ 1¬ÇÝ Ñá¹í³Íáí ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ùñ»³Ï³Ý ûñ»Ýë·ÇñùÁ Éñ³óÝ»É Ýáñ 152©1 Ñá¹í³Íáíª Áëï áñÇ í³ñã³Ï³Ý é»ëáõñëÁ ã³ñ³ß³ÑáÕÁ å³ïÅíáõÙ ¿ ïáõ·³Ýùáíª Ýí³½³·áõÛÝ ³ß˳ï³í³ñÓÇ í»óѳñÛáõñ³å³ïÇÏÇó áõÃѳñÛáõñ³å³ïÇÏÇ ã³÷áí« Ï³Ù ³½³ï³½ñÏٳٵª Ù»ÏÇó »ñÏáõ ï³ñÇ Å³ÙÏ»ïáí: ܳ˳·Íáí Ý»ñϳ۳óí³Í ÙÛáõë ³é³ç³ñÏÁ í»ñ³µ»ñáõÙ ¿ ÁÝïñ³Ï³ß³éù ëï³óáÕ ³ÝÓÇÝ å³ï³ë˳ݳïíáõÃÛáõÝÇó ³½³ï»ÉáõÝ« »Ã»« ÇѳñÏ»« ïíÛ³É ³ÝÓÁ ÁÝïñ³Ï³ß³éù ëï³Ý³Éáõ Ù³ëÇÝ 3 ûñí³ ÁÝóóùáõ٠ϳٳíáñ ѳÛïÝ»É ¿ Çñ³í³å³Ñ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇÝ: гٳӳÛÝ §2013é ÁÝóóùáõ٠سñ¹áõ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇ å³ßïå³ÝÇ ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý »õ »ñÏñáõÙ Ù³ñ¹áõ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇ áõ ÑÇÙݳñ³ñ ³½³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ë³ËïÙ³Ý Ù³ëÇݦ سñ¹áõ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇ å³ßïå³ÝÇ ï³ñ»Ï³Ý ½»ÏáõÛóǪ 2012é ËáñÑñ¹³ñ³Ý³Ï³Ý »õ 2013é ݳ˳·³Ñ³Ï³Ý ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÁÝóóùáõÙ ëï³óí»É ¿ ÁÝïñ³Ï³ß³éùÇ µ³Å³ÝÙ³Ý í»ñ³µ»ñÛ³É ³í»ÉÇ ù³Ý 200 ³Ñ³½³Ý· ¥2013é ݳ˳·³Ñ³Ï³Ý ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñª 100« 2012é ËáñÑñ¹³ñ³Ý³Ï³Ý ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñª 102¤: ÀÝïñ³Ï³ß³éùÇ µ³Å³ÝÙ³Ý í»ñ³µ»ñÛ³É ³ñ³ï³íáñ åñ³ÏïÇϳÛÇ í»ñ³óÙ³Ý Ýå³ï³Ïáí ¹»é»õë 2012é ËáñÑñ¹³ñ³Ý³Ï³Ý ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÁÝóóùáõÙ ³ñӳݳ·ñí³Í ˳ËïáõÙÝ»ñÇ ³éϳÛáõÃÛáõÝÇó »ÉÝ»Éáí г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ï»ÝïñáÝ³Ï³Ý ÁÝïñ³Ï³Ý ѳÝÓݳÅáÕáíÁ ³é³ç³ñÏ»É ¿ñ« áñå»ë ÁÝïñ³Ï³ß³éùÇ ¹»Ù å³Ûù³ñÇ ³ñ¹Ûáõݳí»ï ÙÇçáó« ûñ»Ýë¹ñáõÃÛ³Ùµ ݳ˳ï»ë»É ¹ñáõÛë Áëï áñÇ ÁÝïñ³Ï³ß³éùÇ í»ñ³µ»ñÛ³É Ñ³Õáñ¹áõÙ Ý»ñϳ۳óÝáÕÝ»ñÝ ³½³ïí»Ý ùñ»³Ï³Ý å³ï³ë˳ݳïíáõÃÛáõÝÇó: гñÏ ¿ Ý߻ɫ áñ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ùñ»³Ï³Ý ûñ»Ýë·ñùáí ϳ߳éù ïíáÕ ³ÝÓÇ Ñ³Ù³ñ ë³ÑÙ³Ýí³Í ¿ å³ï³ë˳ݳïíáõÃÛáõÝ« ÙÇÝã¹»é ϳ߳éù ëï³óáÕÇ å³ñ³·³ÛáõÙ ÝÙ³Ý å³ï³ë˳ݳïíáõÃÛáõÝÁ µ³ó³Ï³ÛáõÙ ¿: سëݳíáñ³å»ë ùñ»³Ï³Ý ûñ»Ýë·ñùÇ 312¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ 4¬ñ¹ Ù³ëáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ¿« áñ ϳ߳éù ïíáÕ ³ÝÓÝ ³½³ïíáõÙ ¿ ùñ»³Ï³Ý å³ï³ë˳ݳïíáõÃÛáõÝÇó« »Ã» ï»ÕÇ ¿ áõÝ»ó»É ϳ߳éùÇ ßáñÃáõÙ« ϳ٠»Ã» ³ÝÓÁ ϳ߳éù ï³Éáõ Ù³ëÇÝ áã áõß ù³Ý 3 ûñ Ñ»ïá ϳٳíáñ ѳÛïÝ»É ¿ Çñ³í³å³Ñ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇÝ: гßíÇ ³éÝ»Éáí ÁÝïñ³Ï³ß³éùÇ í»ñ³µ»ñÛ³É í»ñá·ñÛ³ÉÁª Ý»ñϳ۳óí³Í ݳ˳·ÍÇ 2¬ñ¹ Ñá¹í³Íáí ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ùñ»³Ï³Ý ûñ»Ýë·ñùÇ 1542 Ñá¹í³ÍÇ ³é³çÇÝ å³ñµ»ñáõÃÛáõÝÁ ß³ñ³¹ñ»É Ýáñ ËÙµ³·ñáõÃÛ³Ùµª Áëï áñÇ Ã»ÏݳÍáõÝ»ñÇó áñ»õ¿ Ù»ÏÇ û·ïÇÝ ÏáÕ٠ϳ٠¹»Ù ùí»³ñÏ»Éáõ« ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ Ù³ëݳÏó»Éáõ ϳ٠ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ Ù³ëݳÏó»Éáõó Ññ³Å³ñí»Éáõ å³ÛÙ³Ýáí áñ»õ¿ ûÏݳÍáõÇó ³ÝÓ³Ùµ ϳ٠ÙÇçÝáñ¹Ç ÙÇçáóáí ÁÝïñ³Ï³ß³éù ϳ٠ÁÝïñ³Ï³ß³éùÇ ³é³ç³ñÏ ëï³Ý³Éáõ ¹»åùáõÙ ³ÝÓÝ ³½³ïíáõÙ ¿ ùñ»³Ï³Ý å³ï³ë˳ݳïíáõÃÛáõÝÇó« »Ã» ÁÝïñ³Ï³ß³éù ϳ٠ÁÝïñ³Ï³ß³éùÇ ³é³ç³ñÏ ëï³Ý³Éáõ í»ñ³µ»ñÛ³É áã áõß« ù³Ý 3 ûñ Ñ»ïá ϳٳíáñ ѳÛïÝ»É ¿ Çñ³í³å³Ñ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇÝ: γñÍáõÙ »Ýù« áñ Ý»ñϳ۳óí³Í ܳ˳·ÇÍÁ ûñ»ÝùÇ áõÅ ëï³Ý³Éáõ ¹»åùáõ٠ϳñáÕ ¿ Ýå³ëï»É« áñå»ë½Ç г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝáõÙ ³ÝóϳóíáÕ ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñÝ ³ÛëáõÑ»ï« Çñ³å»ë« ÉÇÝ»Ý ³ñ¹³ñ« ó÷³ÝóÇÏ »õ ³½³ï:
