Ðá¹í³Í 1© ì³ñã³Ï³Ý Çñ³í³Ë³ËïáõÙÝ»ñÇ í»ñ³µ»ñÛ³É Ð³Û³ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý 1985 Ãí³Ï³ÝÇ ¹»Ïï»Ùµ»ñÇ 6¬Ç ûñ»Ýë·ñùÇ ¥³ÛëáõÑ»ïª úñ»Ýë·Çñù¤ 189¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÁ ß³ñ³¹ñ»É Ýáñ ËÙµ³·ñáõÃÛ³Ùµª

§Ðá¹í³Í 189© ¼³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÇ ïíÛ³ÉÝ»ñÁ ãÝ»ñ³é»ÉÁ ϳ٠å³ñï³¹Çñ ûñÇݳÏÝ»ñ ãáõÕ³ñÏ»ÉÁ ϳ٠½³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóǪ ýÇݳÝë³íáñÙ³Ý ³ÕµÛáõñÝ»ñÇ Ã³÷³ÝóÇÏáõÃÛ³ÝÁ »õ ³½¹»óáõÃÛáõÝÝ»ñÇ µ³ó³Ñ³ÛïÙ³ÝÝ áõÕÕí³Í ѳßí»ïíáõÃÛáõÝÝ ûñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ųÙÏ»ïÝ»ñáõÙ ãÑñ³å³ñ³Ï»ÉÁ

1© ¼³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÇ ï³ñ³ÍáõÙÁ« áñáõÙ Ý»ñϳ۳óí³Í ã»Ý ûñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ïíÛ³ÉÝ»ñÁ ϳ٠½³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóǪ ýÇݳÝë³íáñÙ³Ý ³ÕµÛáõñÝ»ñÇ Ã³÷³ÝóÇÏáõÃÛ³ÝÝ áõÕÕí³Í ѳßí»ïíáõÃÛáõÝÝ ûñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ųÙÏ»ïáõÙ ãÑñ³å³ñ³Ï»ÉÁ ϳ٠ûñ»Ýùáí ³ñ·»Éí³Í ³ÕµÛáõñÝ»ñÇ ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛáõÝÁ í»ñ³ñï³¹ñ»ÉÁ ϳ٠ûñ»Ýùáí ³ñ·»Éí³Í ³ÕµÛáõñÝ»ñÇÝ ÑÕáõ٠ϳï³ñ»ÉÁª

³é³ç³óÝáõÙ ¿ ïáõ·³ÝùÇ Ý߳ݳÏáõÙ Éñ³ïí³Ï³Ý ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝ Çñ³Ï³ÝóÝáÕÇ Ýϳïٳٵª ë³ÑÙ³Ýí³Í Ýí³½³·áõÛÝ ³ß˳ï³í³ñÓÇ ÑÇÝ· ѳñÛáõñ³å³ïÇÏÇ ã³÷áí:

2©ÜáõÛÝ Ë³ËïáõÙÁ« áñÁ ϳï³ñí»É ¿ ÏñÏÇݪ í³ñã³Ï³Ý ïáõÛÅÇ ÙÇçáóÝ»ñ ÏÇñ³é»Éáõó Ñ»ïá Ù»Ï ï³ñí³ ÁÝóóùáõÙª

³é³ç³óÝáõÙ ¿ ïáõ·³ÝùÇ Ý߳ݳÏáõÙ Éñ³ïí³Ï³Ý ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝ Çñ³Ï³Ý³óÝáÕÇ Ýϳïٳٵª ë³ÑÙ³Ýí³Í Ýí³½³·áõÛÝ ³ß˳ï³í³ñÓÇ Ñ³½³ñ³å³ïÇÏÇ ã³÷áí:

3© ÜÛáõÃ³Ï³Ý ÏñÇãÇ íñ³ ÃáÕ³ñÏí³Í ½³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÇ ï³ñ³ÍáõÙÝ ³é³Ýó ûñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ýí³Í å³ñï³¹Çñ ûñÇݳÏÝ»ñÝ Áëï å³ïϳݻÉáõÛÝ áõÕ³ñÏ»Éáõª

³é³ç³óÝáõÙ ¿ ïáõ·³ÝùÇ Ý߳ݳÏáõÙ Éñ³ïí³Ï³Ý ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝ Çñ³Ï³ÝóÝáÕÇ Ýϳïٳٵª ë³ÑÙ³Ýí³Í Ýí³½³·áõÛÝ ³ß˳ï³í³ñÓÇ ï³ëݳå³ïÇÏÇ ã³÷áí:

4©ÜáõÛÝ Ë³ËïáõÙÁ« áñÁ ϳï³ñí»É ¿ ÏñÏÇݪ í³ñã³Ï³Ý ïáõÛÅÇ ÙÇçáóÝ»ñ ÏÇñ³é»Éáõó Ñ»ïª Ù»Ï ï³ñí³ ÁÝóóùáõÙª

³é³ç³óÝáõÙ ¿ ïáõ·³ÝùÇ Ý߳ݳÏáõÙ Éñ³ïí³Ï³Ý ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝ Çñ³Ï³Ý³óÝáÕÇ Ýϳïٳٵª ë³ÑÙ³Ýí³Í Ýí³½³·áõÛÝ ³ß˳ï³í³ñÓÇ ùë³Ý³å³ïÇÏÇ ã³÷áí:¦:

Ðá¹í³Í 2© êáõÛÝ ûñ»ÝùÝ áõÅÇ Ù»ç ¿ ÙïÝáõÙ å³ßïáÝ³Ï³Ý Ññ³å³ñ³ÏÙ³Ý ûñí³Ý ѳçáñ¹áÕ ï³ëÝ»ñáñ¹ ûñÁ:

ÐÆØܲìàðàôØ

§¼²Ü¶ì²Ì²ÚÆÜ Èð²îìàôÂÚ²Ü Ø²êÆܦ úðºÜøàôØ Èð²òàôØܺð »õ öàöàÊàôÂÚàôÜܺð βî²ðºÈàô زêÆܦ ºì §ì²ðâ²Î²Ü Æð²ì²Ê²ÊîàôØܺðÆ ìºð²´ºðÚ²È Ð²Ú²êî²ÜÆ Ð²Üð²äºîàôÂÚ²Ü úðºÜê¶ðøàôØ öàöàÊàôÂÚàôÜ Î²î²ðºÈàô زêÆܦ úðºÜøܺðÆ Ü²Ê²¶ÌºðÆ ö²ÂºÂÆ ÀܸàôÜزÜ

г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý §¼³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý Ù³ëÇݦ ûñ»ÝùÇ §ÂáÕ³ñÏÙ³Ý ïíÛ³ÉÝ»ñÁ Ý»ñϳ۳óÝ»ÉÁ¦ í»ñݳ·ñáí 11¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÁ ë³ÑÙ³ÝáõÙ ¿« û ÇÝã ïíÛ³ÉÝ»ñ å»ïù ¿ Ý»ñ³éí³Í ÉÇÝ»Ý ÝÛáõÃ³Ï³Ý ÏñÇãÇ íñ³ ÃáÕ³ñÏíáÕ ½³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÝ»ñáõÙ« ë³Ï³ÛÝ« ѳßíÇ ³éÝ»Éáí ³ÛÝ Ñ³Ý·³Ù³ÝùÁ« áñ §¼³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý Ù³ëÇݦ ûñ»ÝùÁ áõÅÇ Ù»ç ¿ Ùï»É 2003 Ãí³Ï³ÝÇÝ« ÇëÏ ³Û¹ ųٳݳϳßñç³Ýáõ٠г۳ëï³Ýáõ٠ɳÛÝ ï³ñ³ÍáõÙ ãáõÝ»ÇÝ Ñ³Ù³ó³ÝóáõÙ ·ñ³Ýóí³Í ¹áÙ»ÛÝ« ÑáëÃÇÝ· áõÝ»óáÕ ½³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÝ»ñÁ« áõëïÇ ³ÝÑñ³Å»ßïáõÃÛáõÝ ¿ ³é³ç³ÝáõÙ Ñëï³Ï»óÝ»É Ý³»õ ³ÛÝ ïíÛ³ÉÝ»ñÁ« áñáÝù å³ñï³¹Çñ å»ïù ¿ Ý»ñϳ۳óí³Í ÉÇÝ»Ý áã ÙdzÛÝ ÝÛáõÃ³Ï³Ý ÏñÇãÇ íñ³ ÃáÕ³ñÏíáÕ ½³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÝ»ñáõÙ« ³ÛÉ»õ ѳٳó³ÝóáõÙ ·ñ³Ýóí³Í ¹áÙ»ÛÝ« ÑáëÃÇÝ· áõÝ»óáÕ ½³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÝ»ñÇ Ï³Ûù»ñáõÙ:

²é³ç³ñÏíáÕ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³Ó³ÛÝ ³ÛÝ Éñ³ïí³ÙÇçáóÝ»ñÁ« áñáÝù Çñ»Ýó ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝÝ Çñ³Ï³Ý³óÝáõÙ ¿ ѳٳó³ÝóÇ ÙÇçáóáí Çñ»Ýó ϳÛù¿çáõÙ å³ñï³¹Çñ å»ïù ¿ Ý»ñ³é»Ý Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÇ ³Ýí³ÝáõÙÁ« Éñ³ïí³Ï³Ý ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝ Çñ³Ï³Ý³óÝáÕ Çñ³í³µ³Ý³Ï³Ý ³ÝÓÇ ÉñÇí ³Ýí³ÝáõÙÁ« ϳ½Ù³Ï»ñå³Ï³Ý¬Çñ³í³Ï³Ý Ó»õÁ« ѳëó»Ý« ÇëÏ »Ã» Éñ³ïí³Ï³Ý ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝ Çñ³Ï³Ý³óÝáÕÁ ýǽÇÏ³Ï³Ý ³ÝÓ ¿« ³å³ Ýñ³ ³ÝáõÝÁ« ³½·³ÝáõÝÁ« ѳëó»Ý« »Ã» ݳ ³Ýѳï Ó»éݳñϳï»ñ ¿« ³å³ ݳ»õ å»ï³Ï³Ý ·ñ³ÝóÙ³Ý íϳ۳ϳÝÇ Ñ³Ù³ñÁ »õ ïñÙ³Ý ûñÁ« ÇÝãå»ë ݳ»õ ѻﳹ³ñÓ Ï³åÁ« ³ÛÝ ¿ª Ñ»é³Ëáë³Ñ³Ù³ñÁ »õ ¿É»ÏïñáݳÛÇÝ Ñ³ëó»Ý:

²é³ç³ñÏíáõÙ ¿ ݳ»õ 11¬ñ¹ Ñá¹í³ÍáõÙ ³é³ç³ñÏíáÕ ÷á÷áËáõÃÛ³ÝÁ ѳٳÑáõÝã í»ñ³ËÙµ³·ñ»É ݳ»õ ïíÛ³É Ñá¹í³ÍÇ í»ñݳ·ÇñÁ« ³ÛÝ ¿ª §ÂáÕ³ñÏÙ³Ý ïíÛ³ÉÝ»ñÁ Ý»ñϳ۳óÝ»ÉÁ¦ ÷á˳ñÇÝ»É §¼³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÇ ïíÛ³ÉÝ»ñÁ Ý»ñϳ۳óÝ»ÉÁ¦ µ³é»ñáí:

²Ûë ÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ³ñ¹ÛáõÝùáõÙ Ñëï³Ï»óíáõÙ »Ý ½³Ýí³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÝ»ñÇ ï»ë³ÏÝ»ñÁ« »õ Áëï ¹ñ³Ýó ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý Ó»õÇ ë³ÑÙ³ÝíáõÙ »Ý ³ÛÝ å³ñï³¹Çñ ïíÛ³ÉÝ»ñÁ« áñáÝù ³ÝÑñ³Å»ßï »Ý ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛáõÝÁ ëå³éáÕÇÝ ïíÛ³É ½³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÇ Ýϳïٳٵ ³ñųݳѳí³ïáõÃÛáõÝ áõݻݳÉáõ« ѻﳹ³ñÓ Ï³åÁ ³å³Ñáí»Éáõ »õ Éñ³ïí³ÙÇçáóÇ Í³·áõÙݳµ³ÝáõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ ï»Õ»Ï³Ý³Éáõ ѳٳñ:

гßíÇ ³éÝ»Éáí ѳٳó³ÝóÇÝ Ñ³ÝñáõÃÛ³Ý É³ÛÝ ßñç³Ý³ÏÝ»ñÇÝ Ñ³ë³Ý»ÉÇáõÃÛáõÝÁ« ëáóÇ³É³Ï³Ý ï³ñµ»ñ ѳñóÏÝ»ñáõÙ ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛáõÝ ï³ñ³ÍáÕ ³ÕµÛáõñÝ»ñÇ ëñÁÝóó ³í»É³óáõÙÁ »õ ¹ñ³Ýó ³Ýí»ñ³ÑëÏ»ÉáõÃÛáõÝÁª ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛáõÝ ëå³éáÕÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ ³é³ç³ÝáõÙ »Ý éÇëÏ»ñ« Ù³ëݳíáñ³å»ë ³ÝѳÛï ͳ·áõÙݳµ³ÝáõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕ ï»Õ»Ï³ïí³Ï³Ý ³ÕµÛáõñÝ»ñÇ ï»ëùáí:

Üßí³Í éÇëÏ»ñÁ Ù»ÕÙ»Éáõ Ýå³ï³Ïáí ݳ˳·Íáí ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿ §¼³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý Ù³ëÇݦ ûñ»ÝùÇ 7¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÁ« áñÁ ë³ÑÙ³ÝáõÙ ¿ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý áÉáñïáõÙ ËáëùÇ ³½³ïáõÃÛ³Ý Çñ³íáõÝùÇ ë³Ñٳݳ÷³ÏáõÙÝ»ñÁ Éñ³óÝ»É Ýáñ 4¬ñ¹ Ù³ëáí« ³ÛÝ ¿ª ³ñ·»É»É ÑÕáõ٠ϳï³ñ»É ³ÛÝ ³ÕµÛáõñÝ»ñÇÝ« áñáÝóáõÙ Ý»ñ³éí³Í ã»Ý §¼³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý Ù³ëÇݦ ûñ»Ýùáí ݳ˳ï»ëí³Í ïíÛ³ÉÝ»ñÁ ϳ٠³Ý³ÝáõÝ ³ÕµÛáõñÝ»ñ »Ý« µ³ó³éáõÃÛ³Ùµ ûñ»ÝùÇ 9¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ 2¬ñ¹ Ù³ëáí ݳ˳ï»ëí³Í ¹»åù»ñǪ Ù³ëݳíáñ³å»ë« »Ã» ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛáõÝÁ ëï³óí»É ¿ Éñ³ïí³Ï³Ý ·áñͳϳÉáõÃÛáõÝÇó« µËáõÙ ¿ íÇ׳ñÏáÕ ÏáÕÙÇ Ï³Ù Ýñ³ Ý»ñϳ۳óáõóãÇ Ññ³å³ñ³Ï³ÛÇÝ »ÉáõÛÃÇó ϳ٠å³ï³ë˳ÝÇó ϳ٠Ýñ³ÝóÇó »ÉÝáÕ ÷³ëï³ÃÕÃÇó« Ññ³å³ñ³Ï³ÛÇÝ »ÉáõÛÃÇ« å»ï³Ï³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇ å³ßïáÝ³Ï³Ý ÷³ëï³ÃÕûñÇ« Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ³ÛÉ ÙÇçáóÇ Ï³Ù Ñ»ÕÇݳϳÛÇÝ áñ»õ¿ ëï»Õͳ·áñÍáõÃÛ³Ý µáí³Ý¹³Ï³Í ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛ³Ý µ³é³óÇ Ï³Ù µ³ñ»ËÇÕ× í»ñ³ñï³¹ñáõÃÛáõÝÝ ¿« »õ ¹³ ï³ñ³Í»ÉÇë ÇÝùÁ ϳï³ñ»É ¿ ÑÕáõÙ ³Û¹ ³ÕµÛáõñÇÝ:

§¼³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý Ù³ëÇݦ ûñ»ÝùÇ 3¬ñ¹ Ñá¹í³ÍáõÙ« áñï»Õ ë³ÑÙ³Ýí³Í »Ý ÑÇÙÝ³Ï³Ý Ñ³ëϳóáõÃÛáõÝÝ»ñÁ« ³í»É³óí»É ¿ 5¬ñ¹ Ï»ï »õ ë³ÑÙ³Ýí»É ¿ ³Ý³ÝáõÝ ³ÕµÛáõñ ѳëϳóáõÃÛáõÝÁ« ³ÛÝ ¿ª ѳٳó³ÝóáõÙ ·ñ³Ýóí³Í ¹áÙ»ÛÝ« ÑáëÃÇÝ· áõÝ»óáÕ Ï³Ûù ϳ٠ѳٳó³Ýó³ÛÇÝ Ï³ÛùÇ û·ï³Ñ³ßÇí ϳ٠ѳٳó³Ýó³ÛÇÝ Ï³ÛùÇ ³ÉÇù« áñÇ ïÝûñÇÝáÕÇ ÝáõÛݳϳݳóÙ³Ý ïíÛ³ÉÝ»ñÁ óùóí³Í »Ý ÁÝûñóáÕÇó:

ÊáëùÇ ³½³ïáõÃÛ³Ý ë³Ñٳݳ÷³ÏÙ³Ý Ñ³Ù³ï»ùëïáõ٠ѳñÏ ¿ ³ñӳݳ·ñ»É« áñ ³ÝѳÛï ͳ·áõÙݳµ³ÝáõÃÛ³Ùµ ³ÕµÛáõñÝ»ñÇ ï³ñ³ÍáõÙÁª ¹ñ³Ýó ÑÕáõ٠ϳï³ñ»Éáõ ÙÇçáóáí« Ï³ñáÕ ¿ ³é³ç³óÝ»É ³½·³ÛÇÝ ³Ýíï³Ý·áõÃÛ³ÝÁ ëå³éݳóáÕ éÇëÏ»ñ: ºí »ÉÝ»Éáí Ù»ñûñÛ³ ÇñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇó »õ ï»Õ»Ï³ïí³Ï³Ý ï»ËÝáÉá·Ç³Ý»ñÇ ½³ñ·³óÙ³Ý ï»Ùå»ñÇó áõ í»ñ³ÑëÏáÕ³Ï³Ý Ù»Ë³ÝǽÙÝ»ñÇ Ý»ñ¹ñÙ³Ý ³ÝÑݳñÇÝáõÃÛáõÝÇÝ ³é³ç³ñÏíáÕ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ã»Ý ϳñáÕ ¹Çï³ñÏí»É áñå»ë ËáëùÇ ³½³ïáõÃÛ³Ý ë³Ñٳݳ÷³Ïáõ٠ϳ٠½³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÝ»ñÇ ³½³ï ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý ËáãÁݹáï« ³ÛÉ Áݹѳϳé³ÏÁ« ÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñÝ ³é³çÇÝ Ñ»ñÃÇÝ Ýå³ï³Ï »Ý Ñ»ï³åݹáõÙ å³ßïå³Ý»É ½³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÝ»ñÇÝ« Éñ³ïí³Ï³Ý ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝ Çñ³Ï³Ý³óÝáÕÝ»ñÇÝ »õ ËáëùÇ ³½³ïáõÃÛáõÝÁ:

гñÏ ¿ Áݹ·Í»É ݳ»õ ³é³ç³ñÏíáÕ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ã»Ý ѳϳëáõÙ §¼³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý Ù³ëÇݦ ûñ»ÝùÇ 4¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ 3¬ñ¹ Ï»ïÇ 2¬ñ¹ Ù³ëÇÝ« áñï»Õ ³ñ·»ÉíáõÙ ¿ áñ»õ¿ ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛáõÝ ï³ñ³Í»ÉáõÝ Ï³Ù ¹³ ï³ñ³Í»Éáõó Ññ³Å³ñí»ÉáõÝ Ýå³ï³Ï³áõÕÕí³Í ϳ٠¹ñ³Ý ѳݷ»óÝáÕ Ñ³ñϳ¹ñ³ÝùÁ Éñ³ïí³Ï³Ý ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝ Çñ³Ï³Ý³óÝáÕÇ »õ Éñ³·ñáÕÇ Ýϳïٳٵ© ³é³ç³ñÏíáÕ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñÁ áñ»õ¿ Ï»ñå ã»Ý ³ñ·»ÉáõÙ ½³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÝ»ñÇÝ Ï³Ù Éñ³ïí³Ï³Ý ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝ Çñ³Ï³Ý³óÝáÕÝ»ñÇÝ ï³ñ³Í»É ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛáõÝ« ³ÛÉ ³ñ·»ÉáõÙ »Ý ï³ñ³Í»É ³ÝѳÛï ³ÕµÛáõñÝ»ñÁª ÷³ëï³óÇ Ýå³ëï»Éáí ³ÝѳÛï ͳ·áõÙݳµ³ÝáõÃÛ³Ùµ« Çñ»Ýó ³Ýí»ñ³ÑëÏ»ÉÇáõÃÛ³Ùµ ³½·³ÛÇÝ ³Ýíï³Ý·áõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ éÇëÏ»ñ å³ñáõݳÏáÕ ³ÕµÛáõñÝ»ñÇ ·áí³½¹Ù³ÝÁ« ѳÝñáõÃÛ³Ý ßñç³ÝáõÙ ¹ñ³Ýó Ýϳïٳٵ íëï³ÑáõÃÛ³Ý ³í»É³óÙ³ÝÁ« ³ñï³ùÇÝ ³½¹»óáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ Ñݳñ³íáñ ·áñÍÇù ѳݹÇë³óáÕ ³ÕµÛáõñÝ»ñÇ ï³ñ³ÍÙ³ÝÁ: ²é³ç³ñÏíáÕ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñÇó Ñ»ïá Éñ³ïí³ÙÇçáóÝ»ñÁ ·áñÍݳϳÝáõ٠ϳñáÕ »Ý û·ï³·áñÍ»É ³ÝѳÛï ͳ·áõÙݳµ³ÝáõÃÛ³Ùµ ³ÕµÛáõñÝ»ñáõÙ ï»Õ ·ï³Í ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛáõÝÁª ï³ñ³Í»Éáí ¹ñ³Ýù Çñ»Ýó ³ÝáõÝÇó« »õ Çñ»Ýù Ïñ»Ý å³ï³ë˳ݳïíáõÃÛáõÝ Çñ»Ýó ï³ñ³Í³Í ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñª ³å³Ñáí»Éáí ݳ»õ ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛ³Ý ëïáõ·Ù³Ý Çñ»Ýó Ù³ëݳ·Çï³Ï³Ý å³ñï³Ï³ÝáõÃÛáõÝÁ ѳÝñáõÃÛ³Ý ³éç»õ:

гßíÇ ³éÝ»Éáí ³ÛÝ Ñ³Ý·³Ù³ÝùÁ« áñ 2003 Ãí³Ï³ÝÇÝ ½³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÝ»ñáõÙ ï³ñ³ÍáõÙ ãáõÝ»ÇÝ ³ÛÝåÇëÇ ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛáõÝÝ»ñ« áñáÝù ÑÇÙÝí³Í ¿ÇÝ ëáóÇ³É³Ï³Ý ó³Ýó»ñáõ٠ѳÝñ³ÛÇÝ ·áñÍÇãÝ»ñÇ ·ñ³éáõÙÝ»ñÇ íñ³ »õ Éñ³ïí³Ï³Ý ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝ Çñ³Ï³Ý³óÝáÕÝ»ñÇ ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝÁ áñ»õ¿ Ï»ñå ãë³Ñٳݳ÷³Ï»Éáõ« ÇÝãå»ë ݳ»õ Çñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝÝ ³ñï³óáÉáÕ ûñ»Ýù áõݻݳÉáõ Ýå³ï³Ïáí« áñå»ë Éñ³óÝáÕ ÷á÷áËáõÃÛáõÝ ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿ ûñ»ÝùÇ 9¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ 2¬ñ¹ Ù³ëÇ 3¬ñ¹ Ï»ïáõÙ §Ññ³å³ñ³Ï³ÛÇÝ »ÉáõÛÃǦ µ³é»ñÇó Ñ»ïá Éñ³óÝ»É §Ï³Ù ·ñ³éٳݦ µ³é»ñáí:

ܳ˳·Í»ñÇ ÷³Ã»Ãáí ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿ ÷á÷áËáõÃÛáõÝ Çñ³Ï³Ý³óÝ»É Ý³»õ §¼³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý Ù³ëÇݦ ûñ»ÝùÇ üÇݳÝë³íáñÙ³Ý ³ÕµÛáõñÝ»ñÇ Ã³÷³ÝóÇÏáõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ 12¬ñ¹ Ñá¹í³ÍáõÙª ³ÛÝ í»ñ³ß³ñ³¹ñ»Éáí Ñ»ï»õÛ³É Ï»ñå:

1© ¼³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÇ »Ï³ÙáõïÝ»ñÁ ·áÛ³ÝáõÙ »Ý ·áí³½¹Çó« ³ÛÉ í׳ñáíÇ »Ã»ñ³Å³ÙÇó« ë»÷³Ï³Ý ³ñï³¹ñáõÃÛ³Ý ïå³·Çñ å³ñµ»ñ³Ï³ÝÇ« ï»ë³ß³ñ³ÛÇÝ« Ó³Ûݳ߳ñ³ÛÇÝ »õ ï»ë³Ó³Ûݳ߳ñ³ÛÇÝ ÝÛáõûñÇ í³×³éùÇó« µ³Å³Ýáñ¹³ÛÇÝ í׳ñáõÙÝ»ñÇó« Ñáí³Ý³íáñáõÃÛáõÝÇó« ϳé³í³ñÙ³Ý íñ³ ³½¹»óáõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕ ³ÝÓÇ Ï³Ù ³ÝÓ³Ýó Ý»ñ¹ñáõÙÝ»ñÇó »õ ûñ»Ýùáí ã³ñ·»Éí³Í ³ÛÉ ³ÕµÛáõñÝ»ñÇó:

2© Èñ³ïí³Ï³Ý ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝ Çñ³Ï³Ý³óÝáÕÁ« ÙÇÝã»õ ÁÝóóÇÏ ï³ñí³ Ù³ñïÇ »ñ»ëáõÝÙ»ÏÁ Ý»ñ³é۳ɫ å³ñï³íáñ ¿ ÝÛáõÃ³Ï³Ý ÏñÇãÇ íñ³ ÃáÕ³ñÏí³Í Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÇ Ñ»ñÃ³Ï³Ý ÃáÕ³ñÏÙ³Ý Ù»ç« ÇëÏ Ñ³Ù³ó³ÝóáõÙ ·ñ³Ýóí³Í ¹áÙ»ÛÝ« ÑáëÃÇÝ· áõÝ»óáÕ Ï³ÛùÇ ·É˳íáñ ¿çáõÙ §î³ñ»Ï³Ý ѳßí»ïíáõÃÛáõݦ í»ñݳ·ñÇ Ý»ñùá Ññ³å³ñ³Ï»É ݳËáñ¹ ï³ñí³ ýÇݳÝë³Ï³Ý ѳßí»ïíáõÃÛáõÝÁ« ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛáõÝ ï³ñ»Ï³Ý »Ï³ÙáõïÝ»ñÇ Ù³ëÇݪ Áëï ëáõÛÝ Ñá¹í³ÍÇ 1¬ÇÝ Ù³ëáõÙ Ýßí³Í »Ï³ÙáõïÝ»ñÇ ³ÕµÛáõñÝ»ñÇ« ÇÝãå»ë ݳ»õ ï»Õ»ÏáõÃÛáõÝÝ»ñ ÑÇÝ· ³é³í»É Ëáßáñ ·áí³½¹³ïáõÝ»ñÇ »õ Ñáí³Ý³íáñáõÃÛ³Ý Ù³ëÇݦ:

²Ûë ÷á÷áËáõÃÛ³Ý ³ñ¹ÛáõÝùáõÙ Ñëï³Ï»óíáõÙ »Ý ÝÛáõÃ³Ï³Ý ÏñÇãÇ íñ³ ÃáÕ³ñÏí³Í »õ ѳٳó³ÝóáõÙ ·ñ³Ýóí³Í ¹áÙ»ÛÝ« ÑáëÃÇÝ· áõÝ»óáÕ ½³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÝ»ñÇ ï³ñ»Ï³Ý ѳßí»ïíáõÃÛ³Ý Ññ³å³ñ³ÏÙ³Ý å³Ñ³ÝçÝ»ñÁ: ²é³ç³ñÏíáÕ ÷á÷áËáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ï»ùëïáõÙ Ðá¹í³Í 3¬ñ¹áõÙ« áñï»Õ Ýϳñ³·ñí³Í »Ý ÑÇÙÝ³Ï³Ý Ñ³ëϳóáõÃÛáõÝÝ»ñ Ñëï³Ï»óí»É »Ý ݳ»õ §Ï³é³í³ñÙ³Ý íñ³ ³½¹»óáõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕ ³ÝÓ¦ »õ §Ñáí³Ý³íáñáõÃÛáõݦ »½ñáõÛÃÝ»ñÁ:

ܳ˳·Í»ñÇ ÷³Ã»Ãáí ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿ ݳ»õ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñ »õ Éñ³óáõÙÝ»ñ Çñ³Ï³Ý³óÝ»É §ì³ñã³Ï³Ý Çñ³í³Ë³ËïáõÙÝ»ñÇ Ù³ëÇݦ ûñ»ÝùÇ 189¬ñ¹ Ñá¹í³ÍáõÙ« áñï»Õ ë³ÑÙ³ÝíáõÙ »Ý §¼³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý Ù³ëÇݦ ûñ»ÝùÇ å³Ñ³ÝçÝ»ñÇ Ë³ËïáõÙÝ»ñÇ ïáõÛÅ»ñÁ: سëݳíáñ³å»ë ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿ í»ñ³ËÙµ³·ñ»É ûñ»ÝùÇ 189¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÁª ³é³ÝÓݳóÝ»Éáí ûñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ïíÛ³ÉÝ»ñÁ ãÝ»ñϳ۳óÝ»Éáõ ϳ٠½³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóǪ ýÇݳÝë³íáñÙ³Ý ³ÕµÛáõñÝ»ñÇ Ã³÷³ÝóÇÏáõÃÛ³ÝÝ áõÕÕí³Í ѳßí»ïíáõÃÛáõÝÝ ûñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ųÙÏ»ïáõÙ ãÑñ³å³ñ³Ï»Éáõ ϳ٠ûñ»Ýùáí ³ñ·»Éí³Í ³ÕµÛáõñÝ»ñÇÝ ÑÕáõ٠ϳï³ñ»Éáõ ïáõÛÅ»ñÁ ÝÛáõÃ³Ï³Ý ÏñÇãÇ íñ³ ÃáÕ³ñÏí³Í ½³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÇ ï³ñ³ÍáõÙÝ ³é³Ýó ûñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ýí³Í å³ñï³¹Çñ ûñÇݳÏÝ»ñÝ Áëï å³ïϳݻÉáõÛÝ áõÕ³ñÏ»Éáõ ïáõÛÅ»ñÇóª ÑÇÙù ÁݹáõÝ»Éáí ¹ñ³Ýó ³ÏÝѳÛï ï³ñµ»ñáõÃÛáõÝÁ ³½¹»óáõÃÛáõÝÝ»ñÇ áõ ³é³ç³óñ³Í éÇëÏ»ñÇ ³éáõÙáí:

§ì³ñã³Ï³Ý Çñ³í³Ë³ËïáõÙÝ»ñÇ Ù³ëÇݦ ûñ»ÝùÇ 189¬ñ¹ Ñá¹í³ÍáõÙ ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿ ³é³Ýó §¼³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý Ù³ëÇݦ ûñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ïíÛ³ÉÝ»ñÇ ½³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÇ ï³ñ³Íٳݫ ½³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóǪ ýÇݳÝë³íáñÙ³Ý ³ÕµÛáõñÝ»ñÇ Ã³÷³ÝóÇÏáõÃÛ³ÝÝ áõÕÕí³Í ѳßí»ïíáõÃÛáõÝÝ ûñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ųÙÏ»ïáõÙ ãÑñ³å³ñ³Ï»Éáõ« ûñ»Ýùáí ³ñ·»Éí³Í ³ÕµÛáõñÝ»ñÇÝ ÑÕáõ٠ϳï³ñ»Éáõ ¹»åùáõÙ ë³ÑÙ³Ý»É ïáõ·³ÝùÇ Ý߳ݳÏáõÙ Éñ³ïí³Ï³Ý ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝ Çñ³Ï³ÝóÝáÕÇ Ýϳïٳٵª ë³ÑÙ³Ýí³Í Ýí³½³·áõÛÝ ³ß˳ï³í³ñÓÇ ÑÇÝ· ѳñÛáõñ³å³ïÇÏÇ ã³÷áí« ÇëÏ ÝáõÛÝ Ë³ËïáõÙÁ í³ñã³Ï³Ý ïáõÛÅÇ ÙÇçáóÝ»ñ ÏÇñ³é»Éáõó Ñ»ïá Ù»Ï ï³ñí³ ÁÝóóùáõÙ ÏñÏÝí»Éáõ ¹»åùáõÙ ë³ÑÙ³Ý»É ïáõ·³ÝùÇ Ý߳ݳÏáõÙ Éñ³ïí³Ï³Ý ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝ Çñ³Ï³ÝóÝáÕÇ Ýϳïٳٵª ë³ÑÙ³Ýí³Í Ýí³½³·áõÛÝ ³ß˳ï³í³ñÓÇ Ñ³½³ñ³å³ïÇÏÇ ã³÷áí:

ØÇ»õÝáõÛÝ Å³Ù³Ý³Ï ÝÛáõÃ³Ï³Ý ÏñÇãÇ íñ³ ÃáÕ³ñÏí³Í ½³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÇ ï³ñ³ÍáõÙÝ ³é³Ýó ûñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ýí³Í å³ñï³¹Çñ ûñÇݳÏÝ»ñÝ Áëï å³ïϳݻÉáõÛÝ áõÕ³ñÏ»Éáõ ¹»åùáõ٠ݳ˳ï»ëí³Í í³ñã³Ï³Ý ïáõÛÅÁ ÃáÕÝ»É ³Ý÷á÷áË:

²é³ç³ñÏíáõÙ ¿ ݳ»õ í»ñ³ß³ñ³¹ñ»É 189¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ í»ñݳ·ÇñÁ Ñá¹í³ÍÇ µáí³Ý¹³ÏáõÃÛ³ÝÁ ѳٳÑáõÝã ¹³ñÓÝ»Éáõ Ýå³ï³Ïáí:

ܳ˳·Í»ñÇ ÷³Ã»Ãáí ³é³ç³ñÏíáÕ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ýå³ï³ÏÝ ¿ Ù»ÕÙ»É Ñ³ïϳå»ë ³ñï³ùÇÝ ï»Õ»Ï³ïí³Ï³Ý ѳñÓ³ÏáõÙÝ»ñÁ« áñáÝù ϳñáÕ »Ý ݳ»õ ³é³ç³óÝ»É ³½·³ÛÇÝ ³Ýíï³Ý·áõÃÛ³Ý íï³Ý·Ý»ñ« å³ßïå³Ý»É ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛáõÝÁ ëå³éáÕÝ»ñÇÝ« ï³ñ³Ý³ç³ï»É Çñ³Ï³Ýª §¼³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý Ù³ëÇݦ ûñ»ÝùÇ å³Ñ³ÝçÝ»ñÇ Ñ³Ù³å³ï³ë˳ÝáÕ« Éñ³ïí³ÙÇçáóÝ»ñÇÝ ³ÝѳÛï ͳ·áõÙݳµ³ÝáõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕ ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛáõÝ ï³ñ³ÍáÕ ³ÕµÛáõñÝ»ñÇó:

î»Õ»Ï³Ýù ·áñÍáÕ ûñ»ÝùÇ ÷á÷áËíáÕ Ñá¹í³ÍÝ»ñÇ í»ñ³µ»ñÛ³É

вڲêî²ÜÆ Ð²Üð²äºîàôÂÚ²Ü
²¼¶²ÚÆÜ ÄàÔàìÆ Ü²Ê²¶²Ð
ä²ðàÜ ²ð²ð²î ØÆð¼àÚ²ÜÆÜ

гñ·»ÉÇ° å³ñáÝ ØÇñ½áÛ³Ý

Իϳí³ñí»Éáí ÐÐ ê³Ñٳݳ¹ñáõÃÛ³Ý 109¬ñ¹ Ñá¹í³Íáí« §²½·³ÛÇÝ ÅáÕáíÇ Ï³Ýáݳϳñ·¦ ÐÐ ë³Ñٳݳ¹ñ³Ï³Ý ûñ»ÝùÇ 65¬ñ¹ »õ 67¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÝ»ñáí« ûñ»Ýë¹ñ³Ï³Ý ݳ˳ӻéÝáõÃÛ³Ý Ï³ñ·áí Ò»½ »Ýù Ý»ñϳ۳óÝáõÙ §¼³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý Ù³ëÇݦ ûñ»ÝùáõÙ Éñ³óáõÙÝ»ñ »õ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñ ϳï³ñ»Éáõ Ù³ëÇݦ »õ §ì³ñã³Ï³Ý Çñ³í³Ë³ËïáõÙÝ»ñÇ í»ñ³µ»ñÛ³É Ð³Û³ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ûñ»Ýë·ñùáõÙ ÷á÷áËáõÃÛáõÝ Ï³ï³ñ»Éáõ Ù³ëÇݦ ûñ»ÝùÝ»ñÇ Ý³Ë³·Í»ñÇ ÷³Ã»ÃÁ:

ÐÐ ²½·³ÛÇÝ ÅáÕáíÇ ³ß˳ï³Ï³ñ·Ç 25¬ñ¹ Ï»ïÇ Ñ³Ù³Ó³Ûݪ ëáõÛÝ ·ñáõÃÛ³ÝÁ ÏóíáõÙ »Ýª

1¤ ûñ»ÝùÝ»ñÇ Ý³Ë³·Í»ñÇ ÷³Ã»ÃÁ© ¥ÑÇÙÝ³Ï³Ý ½»ÏáõóáÕ` ²ñÃáõñ ÐáíѳÝÝÇë۳ݤ©

2¤ ûñ»ÝùÝ»ñÇ Ý³Ë³·Í»ñÇ ÷³Ã»ÃÇ ÁݹáõÝÙ³Ý ÑÇÙݳíáñáõÙÁ©

3¤ ·áñÍáÕ ûñ»ÝùÝ»ñáõÙ ÷á÷áËíáÕ »õ Éñ³óíáÕ Ñá¹í³ÍÝ»ñÇ Ù³ëÇÝ ï»Õ»Ï³ÝùÝ»ñÁ

ÊݹñáõÙ »Ýù ûñ»ÝùÝ»ñÇ Ý³Ë³·Í»ñÇ ÷³Ã»ÃÁ ë³ÑÙ³Ýí³Í ϳñ·áí ¹Ý»É ßñç³Ý³éáõÃÛ³Ý Ù»ç:

²é¹Çñ` 17 ¿ç:

ܳ˳·ÍÇ ÑÇÙÝ³Ï³Ý ½»ÏáõóáÕª ²ñÃáõñ ÐáíѳÝÝÇëÛ³Ý

ÐÐ ²Ä §ÆØ ø²ÚÈÀ¦ ÊØ´²ÎòàôÂÚ²Ü ä²î¶²Ø²ìàðܺðª

²ðÂàôð ÐàìвÜÜÆêÚ²Ü
вÚÎ ÎàÜæàðÚ²Ü
вز¼²êä ¸²ÜƺÈÚ²Ü
ì²Ð²¶Ü Ðàì²ÎÆØÚ²Ü
²¶àôÐÆ Ô²¼²ðÚ²Ü
ê²ð¶Æê ʲܸ²ÜÚ²Ü