Ðá¹í³Í 1© úñ»ÝùÇ 15¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÁ Éñ³óÝ»É Ñ»ï»õÛ³É µáí³Ý¹³ÏáõÃÛ³Ùµª Ýáñ29¬ñ¹ Ù³ëáí©
§29¤ ³éÝí³½Ý 60%¬ áí ѳßٳݹ³ÙÝ»ñÇó µ³Õϳó³Í ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ï³ï³ñ³Í ³ß˳ï³ÝùÝ»ñÁ« Ù³ïáõó³Í ͳé³ÛáõÃÛáõÝÝ»ñÁ »õ ³ñï³¹ñ³Í ³ñï³¹ñ³ÝùÇ Çñ³óáõÙÁª г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ï³é³í³ñáõÃÛ³Ý ë³ÑÙ³Ý³Í Ï³ñ·áí£¦£
Ðá¹í³Í 2© êáõÛÝ ûñ»ÝùÝ áõÅÇ Ù»ç ¿ ÙïÝáõÙ 2005é ÑáõÝí³ñÇ 1¬Çó£
§²ìºÈ²òì²Ì ²ðĺøÆ Ð²ðÎÆ Ø²êÆܦ ÐÐ úðºÜøàôØ Èð²òàôØ Î²î²ðºÈàô زêÆܦ ÐÐ úðºÜøÆ ÀܸàôÜزÜ
ÐÆØܲìàðàôØÀ
гٳӳÛÝ 1998é ³åñÇÉÇ 2¬Ç §Ð³ßٳݹ³ÙÝ»ñÇ ÑÇٳݳѳñó»ñÇ í»ñ³µ»ñÛ³É 1997é ï³ñ»Ï³Ý ½»Ïáõó³·ñÇ Ù³ëÇݦ ÐРϳé³í³ñáõÃÛ³Ý ÃÇí 220 áñáßٳݫ 1998é ¹ñáõÃÛ³Ùµ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝáõ٠ѳßííáõÙ ¿ñ ßáõñç 100 ѳ½³ñ ѳßٳݹ³Ù« áñÁ ϳ½Ù»É ¿ µÝ³ÏãáõÃÛ³Ý ÁݹѳÝáõñ ÃíÇ 3%¬Á£
гßٳݹ³ÙÇÝ ÏÛ³ÝùÇ Ïáã»Éáõ ÙÇçáóÝ»ñÇó Ù»ÏÁ ѳßٳݹ³ÙÇ ³ß˳ï³Ýù³ÛÇÝ Ã»ñ³åÇ³Ý ¿« áñÇ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý Ñ³Ù³ñ ³ÝÑñ³Å»ßï ¿ ëï»ÕÍ»É Ñ³Ù³å³ï³ëË³Ý ³ß˳ï³ï»Õ»ñ£ ²Ûë ËݹÇñÁ ³é³í»É Ññ³ï³å ¿ »ñÇï³ë³ñ¹ ï³ñÇùÇ Ñ³ßٳݹ³ÙÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ« ù³ÝÇ áñ II¬ñ¹ »õ III¬ñ¹ ËÙµ»ñÇ Ñ³ßٳݹ³ÙÝ»ñÇ ßáõñç 90%¬Á ÙÇÝã»õ 40 ï³ñ»Ï³Ý »Ý£
²Ûëûñ ѳßٳݹ³ÙÝ»ñÇÝ ³ß˳ï³ï»Õ»ñáí ³å³Ñáí»Éáõ ËݹñÇ ÉáõÍÙ³Ý ³ñ¹Ûáõݳí»ï ÙÇçáóÝ»ñÇó Ù»ÏÁ ѳßٳݹ³ÙÝ»ñÇ ³ß˳ïáõÅÝ û·ï³·áñÍáÕ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ Ñ³ñϳÛÇÝ ³ñïáÝáõÃÛáõÝÝ»ñ ïñ³Ù³¹ñ»ÉÝ ¿£
Üß»Ýù« áñ §Ð³ßٳݹ³ÙÝ»ñÇ ëáóÇ³É³Ï³Ý å³ßïå³ÝáõÃÛ³Ý Ù³ëÇݦ ÐÐ ûñ»ÝùÇ 5¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇÝ Ñ³Ù³å³ï³ë˳ݪ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ï³ñ³ÍùáõÙ ·áñÍáÕ Ó»éݳñÏáõÃÛáõÝÝ»ñÁ« ÑÇÙݳñÏÝ»ñÝ áõ ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÁ« áñáÝù Ù³ëݳÏóáõÙ »Ý ѳßٳݹ³ÙÝ»ñÇ ëáóÇ³É³Ï³Ý å³ßïå³ÝáõÃÛ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³ÝÁ ¥Ñ³ßٳݹ³ÙÝ»ñÇÝ óáõÛó ïñíáÕ ëáóÇ³É³Ï³Ý û·ÝáõÃÛ³Ý ÙÇçáó³éáõÙÝ»ñÇ ýÇݳÝë³íáñáõÙ« ѳßٳݹ³ÙÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ ݳ˳ï»ëí³Í ï»ËÝÇÏ³Ï³Ý »õ ³ÛÉ ÙÇçáóÝ»ñÇ ³ñï³¹ñáõÃÛáõÝ« ͳé³ÛáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ïñ³Ù³¹ñáõÙ« ѳßٳݹ³ÙÝ»ñÇÝ ëå³ë³ñÏáÕ »Ýóϳéáõóí³ÍùÇ ûµÛ»ÏïÝ»ñÇ ßÇݳñ³ñáõÃÛáõÝ »õ ëå³ë³ñÏáõÙ« ·»ñ³½³Ýó³å»ë ѳßٳݹ³ÙÝ»ñÇ ³ß˳ï³ÝùÝ û·ï³·áñÍáÕ ³ñï³¹ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÙ »õ ³ÛÉݤ« г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ûñ»Ýë¹ñáõÃÛ³Ùµ ë³ÑÙ³Ýí³Í ϳñ·áí û·ïíáõÙ »Ý ѳñϳÛÇÝ »õ ³ÛÉ ³ñïáÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇó £
§Ð³ßٳݹ³ÙÝ»ñÇ ëáóÇ³É³Ï³Ý å³ßïå³ÝáõÃÛ³Ý Ù³ëÇݦ ÐÐ ûñ»ÝùÇ 39¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇÝ Ñ³Ù³å³ï³ë˳ݪ ѳßٳݹ³ÙÝ»ñÇ Ñ³ë³ñ³Ï³Ï³Ý ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ³ÛÝ áõëáõÙݳ³ñï³¹ñ³Ï³Ý »õ ÙÛáõë Ó»éݳñÏáõÃÛáõÝÝ»ñÁ« ÑÇÙݳñÏÝ»ñÝ áõ ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñ« áñáÝóáõÙ ³ß˳ïáÕÝ»ñÇ ÁݹѳÝáõñ Ãí³ù³Ý³ÏÇ ³éÝí³½Ý 50 ïáÏáëÁ ϳ½ÙáõÙ »Ý ѳßٳݹ³ÙÝ»ñÁ« г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ûñ»Ýë¹ñáõÃÛ³Ùµ ë³ÑÙ³Ýí³Í ϳñ·áí© û·ïíáõÙ »Ý ѳñϳÛÇÝ ³ñïáÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇó£
гñϳÛÇÝ ³ñïáÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ï»ë³ÏÝ»ñÁ ë³ÑÙ³Ýí³Í »Ý §Ð³ñÏ»ñÇ Ù³ëÇݦ ÐÐ ûñ»ÝùÇ 13¬ñ¹ Ñá¹í³ÍáõÙ« ѳٳӳÛÝ áñÇ ª
§Ñ³ñϳÛÇÝ ûñ»Ýë¹ñáõÃÛ³Ùµ ϳñáÕ »Ý ë³ÑÙ³Ýí»É ѳñϳÛÇÝ ³ñïáÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ»ï»õÛ³É ï»ë³ÏÝ»ñÁª
ѳñÏíáÕ ûµÛ»ÏïÇ Ýí³½»óáõÙÁ©
ѳñÏÇ ¹ñáõÛù³ã³÷Ç Ýí³½»óáõÙ©
ѳñÏÇ Ýí³½»óáõÙ©
ѳñÏÇ Ñ³ßí³ñϳÛÇÝ Å³ÙÏ»ïÇ Ñ»ï³Ó·áõÙ©
ѳñÏÇ í׳ñÙ³Ý Å³ÙÏ»ïÇ Ñ»ï³Ó·áõÙ©
ѳñϳÛÇÝ ûñ»Ýë¹ñáõÃÛáõÝÁ »õ ÐРѳñϳÛÇÝ Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ϳñ·³íáñáÕ ÙÛáõë Çñ³í³Ï³Ý ³Ïï»ñÁ ˳Ëï»Éáõ ѳٳñ ѳßí³ñÏí³Í ѳñϳÛÇÝ ûñ»Ýë¹ñáõÃÛ³Ùµ ë³ÑÙ³Ýí³Í ïáõÛÅ»ñÇó »õ ïáõ·³ÝùÝ»ñÇó ³½³ïáõÙ« Ýí³½»óáõÙ« í׳ñÙ³Ý Å³ÙÏ»ïÇ Ñ»ï³Ó·áõÙ£
гñϳÛÇÝ ûñ»Ýë¹ñáõÃÛ³Ùµ ë³ÑÙ³Ýí³Í ¹»åù»ñáõÙ »õ ϳñ·áí ѳñÏ í׳ñáÕÝ»ñÇÝ ÷áËѳïáõóíáõÙ ¿ í׳ñí³Í ¥·³ÝÓí³Í¤ ѳñÏÇ ·áõÙ³ñÁ£
гñϳÛÇÝ ³ñïáÝáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ë³ÑÙ³ÝíáõÙ »Ý ûñ»Ýùáí« »Ã» ³é³ÝÓÇÝ Ñ³ñϳï»ë³ÏÝ»ñÇ Ù³ëÇÝ ûñ»ÝùÝ»ñáí ³ÛÉ µ³Ý ݳ˳ï»ëí³Í ã¿£¦£
úñÇݳϩ ÐРϳé³í³ñáõÃÛáõÝÁ ÑÇÙù ÁݹáõÝ»Éáí §Ð³ßٳݹ³ÙÝ»ñÇ ëáóÇ³É³Ï³Ý å³ßïå³ÝáõÃÛ³Ý Ù³ëÇݦ ÐÐ ûñ»ÝùÇ 39¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÁ Çñ 25¬Á ÑáõÝÇëÇ 1996é ÃÇí 193 áñáßٳٵ áñáᯐ ¿ª
г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ñ³ßٳݹ³ÙÝ»ñÇ Ñ³ë³ñ³Ï³Ï³Ý ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ³ÛÝ Ó»éݳñÏáõÃÛáõÝÝ»ñÝ« ÑÇÙݳñÏÝ»ñÝ áõ ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÁ« áñáÝóáõÙ ³ß˳ïáÕÝ»ñÇ ÁݹѳÝáõñ Ãí³ù³Ý³ÏÇ ³éÝí³½Ý 50 ïáÏáëÁ ѳßٳݹ³ÙÝ»ñ »Ý »õ áñáÝù ÙÇÝã»õ ëáõÛÝ áñáßÙ³Ý ÁݹáõÝáõÙÁ ã»Ý í׳ñ»É ³í»É³óí³Í ³ñÅ»ùÇ Ñ³ñÏÁ« ³½³ïíáõÙ »Ý ³Û¹ ѳñÏÁ ãí׳ñ»Éáõ ѳٳñ ÐÐ ûñ»Ýë¹ñáõÃÛ³Ùµ ë³ÑÙ³Ýí³Í ïáõÛÅ»ñÇó »õ ïáõ·³ÝùÝ»ñÇó£
²ÏÝѳÛï ¿« áñ §Ð³ßٳݹ³ÙÝ»ñÇ ëáóÇ³É³Ï³Ý å³ßïå³ÝáõÃÛ³Ý Ù³ëÇݦ ÐÐ ûñ»Ýùáí ѳßٳݹ³ÙÝ»ñÇ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ ë³ÑÙ³Ýí³Í ѳñϳÛÇÝ ³ñïáÝáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ÉdzñÅ»ùáñ»Ý ãÇ Ï³ñáÕ Çñ³óí»É« »Ã» ¹³ ϳÝáݳϳñ·í³Í ã¿ ûñ»Ýùáí« áñÁ Ç ¹»å §Ð³ñÏ»ñÇ Ù³ëÇݦ ÐÐ ûñ»ÝùÇ 13¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ å³Ñ³ÝçÝ ¿ª §Ñ³ñϳÛÇÝ ³ñïáÝáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ë³ÑÙ³ÝíáõÙ »Ý ûñ»Ýùáí« »Ã» ³é³ÝÓÇÝ Ñ³ñϳï»ë³ÏÝ»ñÇ Ù³ëÇÝ ûñ»ÝùÝ»ñáí ³ÛÉ µ³Ý ݳ˳ï»ëí³Í ã¿£¦
гßíÇ ³éÝ»Éáí í»ñá·ñÛ³ÉÁ« ÇÝãå»ë ݳ»õ §Ð³í³ïù¦« §öÛáõÝÇϦ« §ÐáõÛëÇ Ï³Ùáõñ禫 §Èáõë³ëïÕ¦« §Î³Ùù »õ Ïáñáí¦« §ö³ñáë¦ »õ §öñÏáõÃÛáõݦ ѳßٳݹ³ÙÝ»ñÇ Ñ³ë³ñ³Ï³Ï³Ï³Ý ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ëݹñ³ÝùÁ ²½·³ÛÇÝ ÅáÕáíÇ ùÝݳñÏÙ³ÝÝ ¿ Ý»ñϳ۳óíáõÙ §²í»É³óí³Í ³ñÅ»ùÇ Ñ³ñÏÇ Ù³ëÇݦ ÐÐ ûñ»ÝùáõÙ Éñ³óáõÙÝ»ñ ϳï³ñ»Éáõ Ù³ëÇݦ ÐÐ ûñ»ÝùÇ Ý³Ë³·ÇÍÁ£
²é³ç³ñÏíáÕ ûñÇݳ·ÇÍÁ áã ÙdzÛÝ ÝáñáíÇ ¿ ÉáõÍáõÙ í»ñáÑÇßÛ³É ËݹÇñÝ»ñÁ« ³ÛÉ»õ ¿³Ï³Ýáñ»Ý µ³ñÓñ³óÝáõÙ ¿ ѳßٳݹ³ÙÝ»ñÇ ëáóÇ³É³Ï³Ý å³ßïå³ÝáõÃÛ³Ý íÇ׳ÏÁ£
