Ðá¹í³Í 1© àõÅÁ Ïáñóñ³Í ׳ݳã»É §ö³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÇ Ù³ëÇݦ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý 1999 Ãí³Ï³ÝÇ Ù³ñïÇ 3¬Ç Ðú¬288 ûñ»ÝùÇ ¥³ÛëáõÑ»ï` ûñ»Ýù¤ 5¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÁ:
Ðá¹í³Í 2© úñ»ÝùÇ 6¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÁ ß³ñ³¹ñ»É Ñ»ï»õÛ³É ËÙµ³·ñáõÃÛ³Ùµ©
§Ðá¹í³Í 6© ö²Êêî²Î²ÜÆ Î²ð¶²ìÆֲΠî²Èàô ´²ò²èØ²Ü ÐÆØøºðÀ
ö³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ãÇ ïñíáõÙ ³ÛÝ ³ÝÓÇÝ« áñÁ`
³¤ ݳËù³Ý г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝ Ùáõïù ·áñÍ»ÉÁ ϳï³ñ»É ¿ ˳ճÕáõÃÛ³Ý »õ Ù³ñ¹ÏáõÃÛ³Ý ³Ýíï³Ý·áõÃÛ³Ý ¹»Ù áõÕÕí³Í ѳÝó³·áñÍáõÃÛáõÝ« ÇÝãå»ë ¹ñ³Ýù ë³ÑÙ³Ýí³Í »Ý ³Û¹ ѳÝó³·áñÍáõ¬ÃÛáõÝÝ»ñÇ í»ñ³µ»ñÛ³É ÙÇç³½·³ÛÇÝ å³Ûٳݳ·ñ»ñáõÙ©
µ¤ ݳËù³Ý г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝ Ùáõïù ·áñÍ»ÉÁ ϳï³ñ»É ¿ áã ù³Õ³ù³Ï³Ý µÝáõÛÃÇ Í³Ýñ ѳÝó³·áñÍáõÃÛáõÝ©
·¤ Ù»Õ³íáñ ¿ ׳ݳãí»É ØdzóÛ³É ³½·»ñÇ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛ³Ý Ýå³ï³ÏÝ»ñÇÝ »õ ëϽµáõÝùÝ»ñÇÝ Ñ³Ï³ëáÕ ³ñ³ñùÝ»ñ ϳï³ñ»Éáõ Ù»ç:¦:
Ðá¹í³Í 3© úñ»ÝùÇ 7¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ 2¬ñ¹ Ù³ëáõÙ §5 Ñá¹í³ÍáõÙ Ýßí³Í ¹»åù»ñáõÙ¦ µ³é»ñÁ ÷á˳ñÇÝ»É §Ð³Û³ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ï³ñ³ÍùáõÙ ·ïÝí»Éáõ ¹»åùáõÙ¦ µ³é»ñáí« ÇÝãå»ë ݳ»õ Ñá¹í³ÍÁ Éñ³óÝ»É Ýáñ Ù³ëáí` Ñ»ï»õÛ³É ËÙµ³·ñáõÃÛ³Ùµ©
§²ÝÓÁ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ï³ñ³Íù ³åûñÇÝÇ ÙáõïùÇ Ï³Ù Ð³Û³ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ï³ñ³ÍùáõÙ ³åûñÇÝÇ ·ïÝí»Éáõ ѳٳñ å³ï³ë˳ݳïíáõÃÛ³Ý »Ýóϳ ã¿« »Ã» ݳ áõÕÕ³ÏÇáñ»Ý ·³Éáí ³ÛÝ »ñÏñÇ ï³ñ³ÍùÇó« áñï»Õ Ýñ³ ÏÛ³ÝùÇÝ Ï³Ù ³½³ïáõÃÛ³ÝÁ íï³Ý· ¿ ëå³éÝáõÙ ëáõÛÝ ûñ»ÝùÇ 1¬ÇÝ Ñá¹í³ÍÇ ÇÙ³ëïáí« ³Ýѳå³Õ Ý»ñϳ۳ÝáõÙ ¿ Édz½áñí³Í Ù³ñÙÝÇÝ »õ ·ñ³íáñ ¹ÇÙáõÙ ¿ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝáõÙ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ëï³Ý³Éáõ ѳٳñ:¦:
Ðá¹í³Í 4© úñ»ÝùÇ 8¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ 1¬ÇÝ Ù³ëÁ ß³ñ³¹ñ»É Ñ»ï»õÛ³É ËÙµ³·ñáõÃÛ³Ùµ©
§ö³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï Ñ³ÛóáÕÇÝ« г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ï³ñ³Íù Ùáõïù ·áñÍ»Éáõó Ñ»ïá« Édz½áñí³Í Ù³ñÙÇÝÁ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ï³é³í³ñáõÃÛ³Ý ë³ÑÙ³Ý³Í Ï³ñ·áí ³ÝÑñ³Å»ßï µÅßÏ³Ï³Ý ½ÝÝÙ³Ý »ÝóñÏ»Éáõ« ÷³ëï³ÃÕóÛÇÝ ëïáõ·áõ٬ݻñ ³ÝóϳóÝ»Éáõ »õ Ï»óáõÃÛáõÝÁ ³å³Ñáí»Éáõ ѳٳñ µÝ³Ï»óÝáõÙ ¿ ѳïáõÏ Ï³ó³ñ³ÝáõÙ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ëï³Ý³Éáõ Ù³ëÇÝ ¹ÇÙáõÙÇ ùÝݳñÏÙ³Ý Å³Ù³Ý³Ï³Ñ³ïí³ÍáõÙ« áñÁ ãÇ Ï³ñáÕ ·»ñ³½³Ýó»É »é³ÙëÛ³ ųÙÏ»ïÁ¦ µ³é»ñáí:
úñ»ÝùÇ 8¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÁ 1¬ÇÝ Ù³ëÇó Ñ»ïá Éñ³óÝ»É Ýáñ Ù³ë»ñáí` Ñ»ï»õÛ³É ËÙµ³·ñáõÃÛ³Ùµ©
§ö³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï Ñ³ÛóáÕ ³é³Ýó ÍÝáÕÝ»ñÇ Ï³Ù ûñÇÝ³Ï³Ý Ý»ñϳ۳óáõóãÇ »ñ»Ë³ÛÇ ¥³ÛëáõÑ»ï` »ñ»Ë³¤ Ù³ëÇÝ Édz½áñí³Í Ù³ñÙÇÝÁ 5¬ûñÛ³ ųÙÏ»ïáõÙ ï»Õ»Ï³óÝáõÙ ¿ »ñ»Ë³ÛÇ ÷³ëï³óÇ ·ïÝí»Éáõ í³ÛñÇ ËݳٳϳÉáõÃÛ³Ý »õ Ñá·³µ³ñÓáõÃÛ³Ý Ù³ñÙÝÇÝ:
г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ËݳٳϳÉáõÃÛ³Ý »õ Ñá·³¬µ³ñÓáõÃÛ³Ý Ù³ñÙÇÝÁ »ñ»Ë³ÛÇÝ ï»Õ³íáñáõÙ ¿ Ù³ÝÏ³Ï³Ý Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝáõÙ« ÇÝãå»ë ݳ»õ Ýñ³ ËݳÙùÇ« ¹³ëïdzñ³ÏáõÃÛ³Ý »õ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇ å³ßïå³ÝáõÃ۳ݫ ³Û¹ ÃíáõÙ` ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ¬×³Ï ëï³Ý³Éáõ Ù³ëÇÝ ¹ÇÙáõÙÇ ùÝݳñÏÙ³Ý ÁÝóóùáõÙ Ýñ³ Çñ³íáõÝùÝ»ñÁ »õ ûñÇÝ³Ï³Ý ß³Ñ»ñÁ Ý»ñϳ۳óÝ»Éáõ ѳٳñ Ý߳ݳÏáõÙ ¿ ËݳٳϳÉ` ûñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ϳñ·áí:
Èdz½áñí³Í Ù³ñÙÇÝÁ« ³ÝÑñ³Å»ßïáõÃÛ³Ý ¹»åùáõÙ« ³ç³ÏóáõÃÛáõÝ ¿ óáõÛó ï³ÉÇë Ødzíáñí³Í ³½·»ñÇ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛ³Ý »õ ³ÛÉ Çñ³í³ëáõ ÙÇçϳé³í³ñ³Ï³Ý ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ï³Ù Ødzíáñí³Í ³½·»ñÇ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛ³Ý Ñ»ï ѳٳ·áñͳÏóáÕ ³ÛÉ áã ϳé³í³ñ³Ï³Ý ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ç³Ýù»ñÇÝ` ³Û¹åÇëÇ »ñ»Ë³ÛÇÝ å³ßïå³Ýáõ¬ÃÛáõÝ »õ û·ÝáõÃÛáõÝ óáõÛó ï³Éáõ »õ ó³Ýϳó³Í ³ÛÉ ÷³Ëëï³Ï³Ý »ñ»Ë³ÛÇ ÍÝáÕÝ»ñÇ »õ ÁÝï³ÝÇùÇ ³ÛÉ ³Ý¹³ÙÝ»ñÇ áñáÝáõÙÝ»ñÇ ·áñÍáõÙ` Çñ ÁÝï³ÝÇùÇ Ñ»ï ÙdzݳÉáõ ѳٳñ ³ÝÑñ³Å»ßï ï»Õ»ÏáõÃÛáõÝÝ»ñ ëï³Ý³Éáõ Ýå³ï³Ïáí:¦:
Ðá¹í³Í 5© úñ»ÝùÇ 12¬ñ¹ Ñá¹í³ÍáõÙ`
1¬ÇÝ Ù³ëÇó §ï³ëÝûñÛ³ ųÙÏ»ïáõÙ¦ µ³é»ñÁ ѳݻɫ
2¬ñ¹ Ù³ëÁ ß³ñ³¹ñ»É Ñ»ï»õÛ³É ËÙµ³·ñáõÃÛ³Ùµ© §ö³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ëï³Ý³Éáõ ѳٳñ ¹ÇÙ»Éáõ Çñ³íáõÝù áõÝÇ Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñ ûï³ñ»ñÏñÛ³ ù³Õ³ù³óÇ Ï³Ù ù³Õ³ù³óÇáõÃÛáõÝ ãáõÝ»óáÕ ³ÝÓ`³é³Ýó ï³ñÇù³ÛÇÝ ë³Ñٳݳ÷³Ïٳݦ«
áõÅÁ Ïáñóñ³Í ׳ݳã»É 3¬ñ¹ »õ 7¬ñ¹ Ù³ë»ñÁ:
Ðá¹í³Í 6© àõÅÁ Ïáñóñ³Í ׳ݳã»É ûñ»ÝùÇ 14¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÁ:
Ðá¹í³Í 7© úñ»ÝùÇ 17¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ ³é³çÇÝ Ù³ëÇó §êáõÛÝ ûñ»ÝùÇ 14 Ñá¹í³Íáí ݳ˳ï»ëí³Í ϳñ·áí¦ µ³é»ñÁ ѳݻÉ:
Ðá¹í³Í 8© úñ»ÝùÇ 18¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÁ 6¬ñ¹ Ù³ëÇó Ñ»ïá Éñ³óÝ»É Ýáñ Ù³ëáí` Ñ»ï»õÛ³É ËÙµ³·ñáõÃÛ³Ùµ©
§ö³Ëëï³Ï³ÝÝ áõÝÇ Çñ ÁÝï³ÝÇùÇ Ñ»ï ÙdzíáñÙ³Ý Çñ³íáõÝù: ö³Ëëï³Ï³ÝÇ ÁÝï³ÝÇùÇ ³Ý¹³ÙÁ ϳñáÕ ¿ ëï³Ý³É г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝ ÙáõïùÇ ³ñïáݳ·Çñ »õ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝáõ٠ϳóáõÃÛ³Ý Ï³ñ·³íÇ׳ϫ »Ã» ãÏ³Ý ¹ñ³Ýù ³ñ·»ÉáÕ ûñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ÑÇÙù»ñ:
ö³Ëëï³Ï³ÝÇ ÁÝï³ÝÇùÇ ³Ý¹³ÙÇÝ Ð³Û³ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõ¬ÃÛáõÝ ÙáõïùÇ ³ñïáݳ·Çñ »õ ϳóáõÃÛ³Ý Ï³ñ·³íÇ×³Ï ï³Éáõ ѳٳñ å»ï³Ï³Ý ïáõñùÇ ·Íáí ë³ÑÙ³ÝíáõÙ »Ý ³ñïáÝáõÃÛáõÝÝ»ñ` §ä»ï³Ï³Ý ïáõñùÇ Ù³ëÇݦ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ûñ»Ýùáí:¦:
Ðá¹í³Í 9© úñ»ÝùÇ 19¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ ãáññáñ¹ Ù³ëÁ ß³ñ³¹ñ»É Ñ»ï»õÛ³É ËÙµ³·ñáõÃÛ³Ùµ©
§ö³Ëëï³Ï³ÝÁ ãÇ Ï³ñáÕ íï³ñí»É ϳ٠áñ»õ¿ Ï»ñå í»ñ³¹³ñÓí»É ³ÛÝ »ñÏñÇ ï³ñ³Íù« áñï»Õ Ýñ³ ÏÛ³ÝùÇÝ Ï³Ù ³½³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ íï³Ý· ¿ ëå³éÝáõÙ Çñ é³ë³Û³Ï³Ý« ³½·³ÛÇÝ« Ïñáݳϳݫ áñáß³ÏÇ ëáóÇ³É³Ï³Ý ËÙµÇ å³ïϳݻÉáõÃÛ³Ý Ï³Ù ù³Õ³ù³Ï³Ý ѳÙá½ÙáõÝùÝ»ñÇ å³ï׳éáí:
êáõÛÝ Ñá¹í³ÍÇ 4¬ñ¹ Ù³ëÇ ·áñÍáÕáõÃÛáõÝÁ ãÇ ï³ñ³ÍíáõÙ ³ÛÝ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ íñ³« áñÁ ÑÇÙݳíáñ å³ï׳éÝ»ñáí íï³Ý·³íáñ ¿ ѳٳñíáõ٠г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ³Ýíï³Ý·áõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ ϳ٠¹³ï³ñ³ÝÇ ûñÇÝ³Ï³Ý áõÅÇ Ù»ç Ùï³Í ¹³ï³í×éáí ¹³ï³å³ñïí³Í ÉÇÝ»Éáí ³é³ÝÓݳå»ë ͳÝñ ѳÝó³·áñÍáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ` íï³Ý· ¿ Ý»ñϳ۳óÝáõ٠г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ³½·³ÛÇÝ ³Ýíï³Ý·áõÃÛ³ÝÁ« ѳë³ñ³Ï³Ï³Ý ϳñ·ÇÝ« ù³Õ³ù³óÇÝ»ñÇ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇÝ »õ ³½³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ:¦:
Ðá¹í³Í 10© àõÅÁ Ïáñóñ³Í ׳ݳã»É ûñ»ÝùÇ 20¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ 1¬ÇÝ Ù³ëÇ §¿¦ »õ §Á¦ Ï»ï»ñÁ«
2¬ñ¹ Ù³ëÁ ß³ñ³¹ñ»É Ñ»ï»õÛ³É ËÙµ³·ñáõÃÛ³Ùµ© §ö³Ëëï³Ï³Ý »ñ»Ë³Ý»ñÁ ÏáñóÝáõÙ »Ý ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ׳ÏÁ« »Ã» ûñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ϳñ·áí Ýñ³Ýó ÍÝáÕÝ»ñÁ Ó»éù »Ý µ»ñáõ٠г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ù³Õ³ù³óÇáõÃÛáõÝ Ï³Ù Ýñ³Ýó áñ¹»·ñáõÙ »Ý г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ï³Ù ûï³ñ»ñÏñÛ³ ù³Õ³ù³óÇÝ»ñÁ« µ³ó³éáõÃÛ³Ùµ ³ÛÝ ¹»åù»ñÇ« »ñµ áñ¹»·ñáÕÝ»ñÁ ù³Õ³ù³óÇáõÃÛáõÝ ãáõÝ»óáÕ ³ÝÓÇÝù »Ý ϳ٠г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝáõÙ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ëï³ó³Í ûï³ñ»ñÏñÛ³ ù³Õ³ù³óÇÝ»ñ:¦:
Ðá¹í³Í 11© úñ»ÝùÇ 25¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÁ ß³ñ³¹ñ»É Ñ»ï»õÛ³É ËÙµ³·¬ñáõÃÛ³Ùµ©
§1988¬1992 Ãí³Ï³ÝÝ»ñÇÝ ²¹ñµ»ç³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝÇó г¬Û³ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝ µéݳ·³ÕÃí³Í »õ ÷³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÇ Ñ³ñ¬ó»ñáí ½µ³ÕíáÕ å»ï³Ï³Ý Ù³ñÙÝáõÙ áñå»ë ÷³Ëëï³Ï³Ý ѳßí³éí³Í ³ÝÓÇÝù ѳݹÇë³ÝáõÙ »Ý ÷³Ëëï³Ï³Ý` ëáõÛÝ ûñ»ÝùÇ ÇÙ³ëïáí:¦:
Ðá¹í³Í 12©
êáõÛÝ ûñ»ÝùÝ áõÅÇ Ù»ç ¿ ÙïÝáõÙ å³ßïáÝ³Ï³Ý Ññ³å³ñ³ÏÙ³ÝÁ ѳçáñ¹áÕ ûñí³ÝÇó:
ÐÆØܲìàðàôØ
§ö³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÇ Ù³ëÇݦ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ûñ»ÝùáõÙ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñ »õ Éñ³óáõÙÝ»ñ ϳï³ñ»Éáõ Ù³ëÇݦ ÐÐ ûñ»ÝùÇ ÁݹáõÝÙ³Ý ³ÝÑñ³Å»ßïáõÃÛáõÝÁ å³Ûٳݳíáñí³Í ¿ Ñ»ï»õÛ³É Ñ³Ý·³Ù³ÝùÝ»ñáí:
г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝÁ Ùdzó»É ¿ Ù³ñ¹áõ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇ í»ñ³µ»ñÛ³É µ³½Ù³ÃÇí ÙÇç³½·³ÛÇÝ ÷³ëï³ÃÕûñÇ` ëï³ÝÓÝ»Éáí ÙÇ ß³ñù ÙÇç³½·³ÛÇÝ å³ñï³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñ:
àõëáõÙݳëÇñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ óáõÛó »Ý ï³ÉÇë« áñ §ö³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÇ Ù³ëÇݦ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ûñ»ÝùÇ ³é³ÝÓÇÝ ¹ñáõÛÃÝ»ñ ѳϳëáõÙ »Ý ϳ٠ѳٳÑáõÝã ã»Ý ÙÇç³½·³ÛÇÝ ÝáñÙ»ñÇÝ:
úñ»ÝùÇ Ý³Ë³·Íáí ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿ ¹ñ³Ýù ѳٳå³ï³ë˳ݻóÝ»É ÙÇç³½·³ÛÇÝ ÝáñÙ»ñÇÝ« Ù³ëݳíáñ³å»ë`
1© ܳ˳·ÍÇ Ñá¹í³Í 1¬áí ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿ áõÅÁ Ïáñóñ³Í ׳ݳã»É §ö³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÇ Ù³ëÇݦ ÐÐ ûñ»ÝùÇ 5¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÁ:
ì»ñçÇÝë ë³ÑÙ³ÝáõÙ ¿ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ï³Éáõ ÑÇÙù»ñÁ ³ÛÝ ¹»åùáõÙ« »ñµ ¹ñ³Ýù ³ñ¹»Ý ÇëÏ ë³ÑÙ³Ýí³Í »Ý ûñ»ÝùÇ 1¬ÇÝ Ñá¹í³ÍáõÙ ³Ùñ³·ñí³Í §÷³Ëëï³Ï³Ý¦ ѳëϳóáõÃÛ³Ý Ù»ç: ²í»ÉÇÝ« ÝáõÛÝ Ñá¹í³ÍÇ §µ¦ Ï»ïáõÙ Ýßí³Í ¿« áñ ³ÝÓÁ ϳñáÕ ¿ ëï³Ý³É ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ׳ϫ »Ã» ³ÛÉ §å»ïáõÃÛ³Ý ÏáÕÙÇó ãÇ ëï³ó»É ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ׳Ϧ« ³ÛÝ ¹»åùáõÙ« »ñµ Ñݳñ³íáñ ¿« áñ ³ÝÓÁ û»õ ³ÛÉ »ñÏñáõÙ ëï³ó»É ¿ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ׳ϫ ë³Ï³ÛÝ Ýñ³ ÏÛ³ÝùÇÝ Ï³Ù ³½³ïáõÃÛ³ÝÁ íï³Ý· ¿ ëå³éÝáõ٠ݳ»õ Çñ»Ý ³å³ëï³Ý ïí³Í ïíÛ³É »ñÏñáõÙ: ö³ëïáñ»Ý« ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï Ñ³ÛóáÕ ³ÝÓÇ ¹ÇÙáõÙÁ Ýßí³Í Ñá¹í³ÍÇ §µ¦ Ï»ïÇ ÑÇÙÝ³Ý íñ³ ٻ˳ÝÇÏáñ»Ý Ù»ñÅíáõÙ ¿` û»õ Ñݳñ³íáñ ¿« áñ Ýñ³ ïíÛ³ÉÝ»ñÁ ѳٳå³ï³ë˳ÝáõÙ »Ý §÷³Ëëï³Ï³Ý¦ ѳëϳóáõÃÛ³Ý Ù»ç Ýßí³Í å³ÛÙ³ÝÝ»ñÇÝ:
àëïÇ« Ñá¹í³Í 5¬Ý ³í»Éáñ¹ ¿:
2©Ü³Ë³·ÍÇ Ñá¹í³Í 2¬áí ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿ ûñ»ÝùÇ 6¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÁ ѳٳå³ï³ë˳ݻóÝ»É §ö³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÇ Ï³ñ·³íÇ׳ÏÇ í»ñ³µ»ñ۳ɦ 1951 Ãí³Ï³ÝÇ ÄÝ»õÇ ÎáÝí»ÝódzÛáõÙ Ýßí³Í ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ï³Éáõ µ³ó³éÙ³Ý ÑÇÙù»ñÇÝ:
úñ»ÝùÇ 6¬ñ¹ Ñá¹í³Íáí ë³ÑÙ³ÝíáõÙ »Ý ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ï³Éáõ Ù»ñÅÙ³Ý ÑÇÙù»ñÁ« ³ÛëÇÝùÝ` ³ÛÝ å³ÛÙ³ÝÝ»ñÁ« áñáÝó ³éϳÛáõÃÛ³Ý ¹»åùáõÙ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ï³ÉÁ µ³ó³éíáõÙ ¿« û»õ Ñݳñ³íáñ ¿« áñ ³ÝÓÇ ïíÛ³ÉÝ»ñÁ ѳٳå³ï³ë˳ÝáõÙ »Ý §÷³Ëëï³Ï³Ý¦ ѳëϳóáõÃÛ³Ý Ù»ç Ýßí³Í å³ÛÙ³ÝÝ»ñÇÝ:
§ö³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÇ Ï³ñ·³íÇ׳ÏÇ í»ñ³µ»ñ۳ɦ 1951Ãí³Ï³ÝÇ ÄÝ»õÇ ÏáÝí»ódzÛÇ 1¬ÇÝ Ñá¹í³ÍÇ §½¦ Ï»ïáõÙ áñå»ë ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ï³Éáõ µ³ó³éÙ³Ý ÑÇÙù»ñ Ýßí³Í »Ý 3 ÏáÝÏñ»ï å³ÛÙ³ÝÝ»ñ: úñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ýí³Í Éñ³óáõóÇã å³ÛÙ³ÝÝ»ñÁ ݻճóÝáõÙ »Ý ÏáÝí»ÝódzÛÇ ·áñÍáÕáõÃÛ³Ý ßñç³Ý³ÏÁ« ³ÛëÇÝùÝ` ¹ñ³Ýù ѳٳÑáõÝã ã»Ý ÎáÝí»ÝódzÛáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ¹ñáõÛÃÝ»ñÇÝ: ²Ûëå»ë©
¬ ûñ»ÝùÇ 6¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ §³¦ »õ §µ¦ Ï»ï»ñÁ Ý»ñ³éáõÙ »Ý ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ï³ÉÁ µ³ó³éáÕ ÑÇÙÝ³Ï³Ý ³ÛÝ ï³ññ»ñÁ« áñáÝù ë³ÑÙ³Ýí³Í »Ý ÎáÝí»ÝódzÛÇ 1¬ÇÝ Ñá¹í³ÍÇ §½¦ Ï»ïáõÙ` Ù»Ï ï³ñµ»ñáõÃÛ³Ùµ: Ðá¹í³Í 6¬Ç §µ¦ Ï»ïÇ Ñ³Ù³Ó³ÛÝ` ÙÇÝã»õ ÐÐ ï³ñ³Íù Ùáõïù ·áñÍ»ÉÁ áã ù³Õ³ù³Ï³Ý µÝáõÛÃÇ Ñ³Ýó³·áñÍáõÃÛáõÝ Ï³ï³ñ³Í ³ÝÓ³Ýó ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ãÇ ïñíáõÙ ³ÛÝ ¹»åùáõÙ« »ñµ Áëï ÎáÝí»ÝódzÛÇ áñå»ë Ù»ñÅÙ³Ý ÑÇÙù ϳñáÕ ¿ ѳݹÇë³Ý³É §áã ù³Õ³ù³Ï³Ý µÝáõÛÃÇ Í³Ýñ ѳÝó³·áñÍáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ï³ï³ñáõÙÁ¦: Üí³½ ͳÝñ ѳÝó³·áñÍáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ï³ï³ñáõÙÁ ÑÇÙù ãÇ Ï³ñáÕ Ñ³Ý¹Çë³Ý³É ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ï³ÉÁ µ³ó³é»Éáõ ѳٳñ©
¬ Ñá¹í³ÍÇ §·¦ Ï»ïáí Ù»ñÅÙ³Ý ÑÇÙù ¿ ѳٳñíáõÙ« »Ã» ³ÝÓÁ ϳñáÕ ¿ íݳë»É г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ³Ýíï³Ý·áõÃÛ³ÝÁ: Ðá¹í³ÍÇ Ó»õ³Ï»ñåáõÙÝ ³Ýáñáß ¿ »õ ï³ñ³µÝáõÛà ٻÏݳµ³ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ï»ÕÇù ¿ ï³ÉÇë: ºñÏñÇ ³Ýíï³Ý·áõÃÛ³ÝÁ ëå³éݳóáÕ íï³Ý·Ç ѳݷ³Ù³ÝùÁ Ñëï³Ï»óí³Í ¿ ûñ»ÝùÇ Ý³Ë³·ÍÇ 7¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ 2¬ñ¹ å³ñµ»ñáõÃÛáõÝáõÙ« áñï»Õ ïñí»É ¿ ÎáÝí»ÝódzÛÇ 33¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ 2¬ñ¹ Ï»ïÇÝ Ñ³Ù³ñÅ»ù ë³ÑÙ³ÝáõÙ©
¬ Ñá¹í³ÍÇ §¹¦ Ï»ïÁ ³ÝÑñ³Å»ßï ¿ ѳݻɫ ù³ÝÇ áñ ÙÇ ù³ÝÇ å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ù³Õ³ù³óÇáõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕ ³ÝÓ³Ýó Ù³ëÇÝ ¹ñáõÛÃÝ ³ñ¹»Ý ÇëÏ Áݹ·ñÏí³Í ¿ ûñ»ÝùÇ 1¬ÇÝ Ñá¹í³Íáí ݳ˳ï»ëí³Í §÷³Ëëï³Ï³Ý¦ ѳëϳóáõÃÛ³Ý Ù»ç:
¬Ñá¹í³ÍÇ §»¦ Ï»ïÝ ³ÝÑñ³Å»ßï ¿ ѳݻɫ ù³ÝÇ áñ ³ÛÝ ³í»Éáñ¹ ¿:
¬Ñá¹í³ÍÇ §½¦ Ï»ïÇ Ñ³Ù³Ó³ÛÝ Ù»ñÅÙ³Ý ÑÇÙù ¿« »Ã» ³ÝÓÁ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝ Ùáõïù ¿ ·áñÍ»É ³ÛÝ å»ïáõÃÛ³Ý ï³ñ³ÍùÇó« áñï»Õ Ñ»ï³åݹáõÙÝ»ñÇ ½áÑ ¹³éݳÉáõ ÑÇÙݳíáñ »ñÏÛáõÕÇ å³ï׳éÝ»ñ ãϳݫ »õ ݳ ϳñáÕ ¿ñ ³ÛÝï»Õ ëï³Ý³É ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ׳Ï:
²Ûëï»Õ ËáëùÁ í»ñ³µ»ñíáõÙ ¿ §ºññáñ¹ ³å³Ñáí »ñÏÇñ¦ ѳëϳóáõÃÛ³ÝÁ: úñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ý ã¿« û ÇÝãåÇëÇ ã³÷³ÝÇßÝ»ñÇó »ÉÝ»Éáí å»ïù ¿ ¹Çï»É ïíÛ³É »ñÏÇñÁ áñå»ë ³Ýíï³Ý· »ñÏÇñ: ²Ûë ÝáñÙÁ ÏÇñ³é»Éáõ ѳٳñ ³é³ç³ÝáõÙ »Ý ÉáõÍÙ³Ý Ï³ñÇù áõÝ»óáÕ ÙÇ ß³ñù ËݹÇñÝ»ñ: ¸ñ³Ýù »Ý` ÇÝãå»ë áñá߻ɫ ïíÛ³É »ñÏÇñÁ« áñï»ÕÇó Å³Ù³Ý»É ³ÝÓÁ« ³å³Ñáí ¿« û` áã« ³ñ¹Ûáù ݳ ³ÛÝï»Õ ϳñáÕ ¿ñ ëï³Ý³É ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ׳ϫ û` áã« ³ñ¹Ûáù ³ÝÓÁ ϳñáÕ ¿ í»ñ³¹³éÝ³É ³Û¹ »ñÏÇñ« û` áã« »õ ³ÛÉÝ:
¬Ñá¹í³ÍÇ §¿¦ Ï»ïÇ Ñ³Ù³Ó³ÛÝ Ù»ñÅÙ³Ý ÑÇÙù ¿« »Ã» ³ÝÓÁ Ññ³Å³ñíáõÙ ¿ ѳÕáñ¹»É ³ÝÑñ³Å»ßï ï»Õ»ÏáõÃÛáõÝÝ»ñ ϳ٠ѳÛïÝáõÙ ¿ ³ÏÝѳÛï ëË³É ï»Õ»ÏáõÃÛáõÝÝ»ñ Çñ ϳ٠г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝ Ùáõïù ·áñÍ»Éáõ ѳݷ³Ù³ÝùÝ»ñÇ Ù³ëÇÝ:
ö³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï Ñ³ÛóáÕ ³ÝÓ³ÝóÇó ß³ï»ñÝ Çñ»Ýó ÏÛ³ÝùÇÝ Ï³Ù ³½³ïáõÃÛ³ÝÁ íï³Ý· ëå³éݳÉáõ Ñ»ï»õ³Ýùáí ·ïÝíáõÙ »Ý ëÃñ»ë³ÛÇÝ íÇ׳ÏáõÙ »õ Ýñ³Ýó ·Çï³ÏóáõÃÛ³Ý ½·³óÙáõÝù³ÛÇÝ íÇ׳ÏÁ ϳñáÕ ¿ ³Ý¹ñ³¹³éÝ³É ³ÝóϳóíáÕ Ñ³ñó³½ñáõÛóÝ»ñÇ Å³Ù³Ý³Ï Ýñ³ÝóÇó Çñ³Ï³Ý ï»Õ»ÏáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ó»éùµ»ñÙ³Ý íñ³: î»Õ»ÏáõÃÛáõÝÝ»ñ ïñ³Ù³¹ñ»Éáõó Ññ³Å³ñí»Éáõ å³ï׳éÁ ϳñáÕ ¿ å³ñ½³å»ë ÉÇÝ»É Ñ»ï³åݹáõÙÝ»ñÇ »ÝóñÏí»Éáõó ëï³ó³Í í³ËÁ: гïϳå»ë ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï Ñ³ÛóáÕ ³é³Ýó ÍÝáÕÝ»ñÇ Ï³Ù ³ÛÉ ûñÇÝ³Ï³Ý Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñÇ »ñ»Ë³Ý»ñÁ« ã³Ùáõëݳó³Í ϳݳÛù« ï³ñ»óÝ»ñÁ« Ùï³íáñ ѳßٳݹ³Ù ³ÝÓÇÝù ¹Åí³ñ³ÝáõÙ »Ý ѳÕáñ¹»É ³ÝÑñ³Å»ßï ï»Õ»ÏáõÃÛáõÝÝ»ñ Çñ»Ýó »õ ÐÐ ï³ñ³Íù Ùáõïù ·áñÍ»Éáõ ѳݷ³Ù³ÝùÝ»ñÇ Ù³ëÇÝ:
àõëïÇ« ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ëï³Ý³Éáõ Ù³ëÇÝ ¹ÇÙáõÙÇ Ù»ñÅáõ٠ݳ˳ï»ëáÕ ³Û¹ ¹ñáõÛÃÁ Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝ ãÇ ï³ÉÇë ÙÇç³½·³ÛÇÝ å³ßïå³ÝáõÃÛ³Ý Ï³ñÇù áõÝ»óáÕ ³ÝÓ³Ýó í»ñ³µ»ñÛ³É ÁݹáõÝ»É ×Çßï áñáßáõÙÝ»ñ:
¬Ñá¹í³ÍÇ §Á¦ »õ §Ã¦ Ï»ï»ñÇ Ñ³Ù³Ó³ÛÝ Ù»ñÅÙ³Ý ÑÇÙù»ñ »Ý« »Ã» ³ÝÓÁ ûñÇÝ³Ï³Ý ³ÙáõëÝáõÃÛ³Ý Ù»ç ¿ ·ïÝíáõ٠г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ù³Õ³ù³óáõ Ñ»ï« ÇÝãå»ë ݳ»õ »Ã» ݳ §Ð³Û³ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝáõÙ ûï³ñ»ñÏñÛ³ ù³Õ³ù³óÇÝ»ñÇ Çñ³í³Ï³Ý íÇ׳ÏÇ Ù³ëÇݦ ÐÐ ûñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ϳñ·áí г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõ¬ÃÛáõÝáõÙ ëï³ó»É ¿ ϳóáõÃÛ³Ý Ï³ñ·³íÇ׳Ï:
»»õ ÐÐ ù³Õ³ù³óáõ Ñ»ï ³ÙáõëݳݳÉáõ ϳ٠ÐЬáõ٠ϳóáõÃÛ³Ý Ï³ñ·³íÇ×³Ï ëï³Ý³Éáõ ¹»åùáõÙ ³ÝÓÁ« Áëï ¿áõÃ۳ݫ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝáõÙ ëï³ÝáõÙ ¿ µÝ³ÏáõÃÛ³Ý Çñ³íáõÝù« ë³Ï³ÛÝ ¹ñ³Ýáí ݳ ãÇ ëï³ÝáõÙ §ö³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÇ Ï³ñ·³íÇ׳ÏÇ í»ñ³µ»ñ۳ɦ ÏáÝí»ÝódzÛáí ë³ÑÙ³Ýí³Í Çñ³í³Ï³Ý å³ßïå³Ýáõ¬ÃÛáõÝ« ³ÛÝ ¿` å³ßïå³ÝáõÃÛáõÝÁ Ñ»ï í»ñ³¹³ñÓí»Éáõó ³ÛÝ »ñÏÇñ« áñï»Õ Ýñ³ ÏÛ³ÝùÇÝ Ï³Ù ³½³ïáõÃÛ³ÝÁ íï³Ý· »Ý ëå³éÝáõÙ« ³ÛëÇÝùÝ` Ýñ³ Ýϳïٳٵ ³Ûë ¹»åùáõÙ ãÇ ÏÇñ³éíáõÙ ÎáÝí»ÝódzÛÇ Ï³ñ»õáñ³·áõÛÝ ¹ñáõÛÃÝ»ñÇó Ù»ÏÁ` ãí»ñ³¹³ñÓÙ³Ý ëϽµáõÝùÁ:
3© ܳ˳·ÍÇ Ñá¹í³Í 3¬áí ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï Ñ³ÛóáÕÝ»ñÇÝ ÐÐ ï³ñ³Íù ³åûñÇÝÇ Ùáõïù ·áñÍ»Éáõ ϳ٠ÐЬáõÙ ³åûñÇÝÇ ·ïÝí»Éáõ ѳٳñ å³ï³ë˳ݳïíáõÃÛáõÝÇó ³½³ï»É:
²ÛÝ Ñ³Ù³ÑáõÝã ¿ ÎáÝí»ÝódzÛÇ 31¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ 1¬ÇÝ Ï»ïáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ¹ñáõÛÃÇÝ« ѳٳӳÛÝ áñÇ å³ÛٳݳíáñíáÕ å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÁ å³ïųÙÇçáóÝ»ñ ã»Ý ÏÇñ³éáõÙ ³ÛÝ ³ÝÓ³Ýó Ýϳïٳٵ« áíù»ñ áõÕÕ³ÏÇáñ»Ý ·³Éáí ³ÛÝ »ñÏñÇ ï³ñ³ÍùÇó« áñï»Õ Çñ»Ýó ÏÛ³ÝùÇÝ Ï³Ù ³½³ïáõÃÛ³ÝÁ íï³Ý· ¿ ëå³éÝáõÙ é³ë³Û³Ï³Ý« Ïñáݳϳݫ ³½·³ÛÇÝ« áñáß³ÏÇ ëáóÇ³É³Ï³Ý ËÙµÇ å³ïϳݻÉáõÃÛ³Ý Ï³Ù ù³Õ³ù³Ï³Ý ѳÙá½ÙáõÝùÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ« ³é³Ýó Ó·Ó·Ù³Ý Ý»ñϳ۳ÝáõÙ »Ý Çß˳ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ »õ »ñÏñÇ ï³ñ³Íù Çñ»Ýó ³åûñÇÝÇ ÙáõïùÇ Ï³Ù ·ïÝí»Éáõ í»ñ³µ»ñÛ³É ÑÇÙݳíáñ å³ï׳éÝ»ñ »Ý Ý»ñϳ۳óÝáõÙ:
4©Ü³Ë³·ÍÇ Ñá¹í³Í 4¬áí ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿
³/ ûñ»ÝùÇ 8¬ñ¹ Ñá¹í³ÍáõÙ ë³Ñٳݻɫ áñ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï Ñ³ÛóáÕÝ»ñÇÝ« ³ÝÑñ³Å»ßï µÅßÏ³Ï³Ý ½ÝÝÙ³Ý »ÝóñÏ»Éáõ »õ ÷³ëï³ÃÕóÛÇÝ ëïáõ·áõÙÝ»ñ ³ÝóϳóÝ»Éáõ »õ Ýñ³Ýó Ï»óáõÃÛáõÝÁ ³å³Ñáí»Éáõ ѳٳñ Édz½áñí³Í Ù³ñÙÇÝÁ µÝ³Ï»óÝáõÙ ¿ ѳïáõÏ Ï³ó³ñ³ÝáõÙ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ëï³Ý³Éáõ Ù³ëÇÝ ¹ÇÙáõÙÇ ùÝݳñÏÙ³Ý Å³Ù³Ý³Ï³Ñ³ïí³ÍáõÙ« áñÁ ãÇ Ï³ñáÕ ·»ñ³½³Ýó»É »é³ÙëÛ³ ųÙÏ»ïÁ« ù³ÝÇ áñ ٻϳÙëÛ³ ųÙÏ»ïÁ µ³í³ñ³ñ ã¿ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï Ñ³ÛóáÕÇ µÅßÏ³Ï³Ý ½ÝÝÙ³Ý »õ ÷³ëï³ÕóÛÇÝ ëïáõ·áõÙÝ»ñÇ ³ÝóϳóÙ³Ý ³ß˳ï³ÝùÝ»ñÁ ϳ½Ù³Ï»ñå»Éáõ ѳٳñ:
µ/ ݳ˳ï»ë»É ¹ñáõÛÃÝ»ñ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï Ñ³ÛóáÕ ³é³Ýó ÍÝáÕÝ»ñÇ Ï³Ù ûñÇÝ³Ï³Ý Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñÇ »ñ»Ë³Ý»ñÇÝ Ù³ÝϳïÝ»ñáõ٠ϳ٠³ÛÉ ÑÇÙݳñÏÝ»ñáõÙ ï»Õ³íáñ»Éáõ« Ýñ³Ýó ѳٳñ ËÝ³Ù³Ï³É Ý߳ݳϻÉáõ« ÇÝãå»ë ݳ»õ »ñ»Ë³ÛÇ ÍÝáÕÝ»ñÇ »õ Ýñ³ ÁÝï³ÝÇùÇ ÙÛáõë ³Ý¹³ÙÝ»ñÇ áñáÝÙ³Ý áõÕÕáõÃÛ³Ùµ Édz½áñí³Í Ù³ñÝÇ ÏáÕÙÇó ÙÇçáóÝ»ñ Ó»éݳñÏ»Éáõ Ù³ëÇÝ:
ö³Ëëï³Ï³Ý »ñ»Ë³Ý»ñÇ å³ßïå³ÝáõÃ۳ݫ Ýñ³Ýó ÍÝáÕÝ»ñÇ »õ ÁÝï³ÝÇùÇ ÙÛáõë ³Ý¹³ÙÝ»ñÇ áñáÝáõÙÝ»ñÇ ³ÝÑñ³Å»ßïáõÃÛáõÝÝ ³Ùñ³·ñí³Í ¿ §ºñ»Ë³ÛÇ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇ Ù³ëÇݦ ÏáÝí»ÝódzÛÇ 22¬ñ¹ Ñá¹í³ÍáõÙ:
²é³ç³ñÏíáÕ Éñ³óáõÙÝ»ñÁ µËáõÙ »Ý Ýßí³Í ÏáÝí»ÝódzÛÇ ¹ñáõÛÃÝ»ñÇó:
5©Ü³Ë³·ÍÇ Ñá¹í³Í 5¬áí ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿
³/ ûñ»ÝùÇ 12¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇó ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ëï³Ý³Éáõ ѳٳñ ¹ÇÙáõÙ Ý»ñϳ۳óÝ»Éáõ ųÙÏ»ï³ÛÇÝ ë³Ñٳݳ¬÷³ÏáõÙÁ ѳݻɫ
µ/ ë³ÑÙ³Ý»É ³ÝÓÇ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ëï³Ý³Éáõ Çñ³íáõÝùÁ` ³é³Ýó ï³ñÇù³ÛÇÝ ë³Ñٳݳ÷³Ïٳݩ
·/ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ׳ÏÇ 3 ï³ñí³ ·áñÍáÕáõÃÛ³Ý Å³ÙÏ»ïÁ ѳݻÉ:
úñ»ÝùÇ 12¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ ³é³çÇÝ Ù³ëáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ¿« áñ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝ Ùáõïù ·áñÍ³Í ³ÝÓÇÝù` Áëï Çñ»Ýó ųٳݳϳíáñ ϳó³ñ³ÝÝ»ñÇ ·ïÝí»Éáõ í³ÛñÇ« ë³ÑÙ³Ýí³Í ϳñ·áí` ï³ëÝûñÛ³ ųÙÏ»ïáõÙ « ·ñ³íáñ ¹ÇÙáõÙ »Ý Édz½áñí³Í Ù³ñÙÝÇÝ` ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ëï³Ý³Éáõ ѳٳñ:
úñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ï³ëÝûñÛ³ ųÙÏ»ïáí« Áëï ¿áõÃ۳ݫ ë³Ñٳݳ÷³ÏíáõÙ ¿ ³ÝÓÇ` سñ¹áõ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇ Ñéã³Ï³·ñÇ 14¬ñ¹ Ñá¹í³Íáí ³Ùñ³·ñí³Í ³å³ëï³Ý ëï³Ý³Éáõ Çñ³íáõÝùÁ: ö³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ëï³Ý³Éáõ ѳٳñ ųÙÏ»ï³ÛÇÝ ë³Ñٳݳ÷³ÏáõÙÁ ãÇ µËáõÙ §ö³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÇ Ï³ñ·³íÇ׳ÏÇ í»ñ³µ»ñ۳ɦ 1951 Ãí³Ï³ÝÇ ÄÝ»õÇ ÏáÝí»ÝódzÛÇ ¹ñáõÛÃÝ»ñÇó: àõëïÇ« ³ÛÝ ³ÝÑñ³Å»ßï ¿ ѳݻÉ:
úñ»ÝùÇ 12¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ 2¬ñ¹ Ù³ë»ñáí ë³ÑÙ³ÝíáõÙ ¿« áñ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ëï³Ý³Éáõ ѳٳñ ¹ÇÙ»Éáõ Çñ³íáõÝù áõÝ»Ý 16 ï³ñÇÝ Éñ³ó³Í ³ÝÓÇÝù: 16 ï³ñÇÝ ãÉñ³ó³Í ³ÝÓ³Ýó ѳٳñ ¹ÇÙáõÙÝ»ñÁ Ý»ñϳ۳óÝáõÙ »Ý Ýñ³Ýó ÍÝáÕÝ»ñÁ ϳ٠³ÛÉ ûñÇÝ³Ï³Ý Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñÁ:
ØÇç³½·³ÛÇÝ ÝáñÙ»ñÁ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ëï³Ý³Éáõ ѳٳñ ï³ñÇù³ÛÇÝ ë³Ñٳݳ÷³ÏáõÙÝ»ñ ã»Ý ë³ÑÙ³ÝáõÙ: سñ¹áõ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇ Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ Ñéã³Ï³·ñÇ 2¬ñ¹ Ñá¹í³Íáí ë³ÑÙ³ÝíáõÙ ¿ Ù³ñ¹áõ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇó ³é³Ýó áñ»õ¿ Ëïñ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý û·ïí»Éáõ ëϽµáõÝùÁ© §Úáõñ³ù³ÝãÛáõñ áù« ³é³Ýó áñ»õ¿ Ëïñ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý` ³ÝÏ³Ë Ù³ßÏÇ ·áõÛÝÇó« ë»éÇó« É»½íÇó« å³ßï³ÙáõÝùÇó« ù³Õ³ù³Ï³Ý ϳ٠³ÛÉ ¹ÇñùáñáßáõÙÝ»ñÇó« ³½·³ÛÇÝ Ï³Ù ëáóÇ³É³Ï³Ý Í³·áõÙÇó« ë»÷³Ï³ÝáõÃÛáõÝÇó« ÍÝÝ¹Û³Ý Ï³Ù ³ÛÉ Ï³ñ·³íÇ׳ÏÇó« Çñ³íáõÝù áõÝÇ û·ïí»Éáõ ëáõÛÝ Ðéã³Ï³·ñáí ë³ÑÙ³Ýí³Í µáÉáñ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇó »õ ³½³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇó¦:
Üßí³Í Ñéã³Ï³·ñÇ 14¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÁ ë³ÑÙ³ÝáõÙ ¿ Ù³ñ¹áõ` ³å³ëï³Ý ëï³Ý³Éáõ Çñ³íáõÝùÁ© §Úáõñ³ù³ÝãÛáõñ áù Çñ³íáõÝù áõÝÇ Ñ»ï³å³Ý¹áõÙÝ»ñÇó ³ÛÉ »ñÏñÝ»ñáõÙ ³å³ëï³Ý ÷Ýïñ»Éáõ »õ ³Û¹ ³å³ëï³ÝÇó û·ïí»Éáõ¦: лï»õ³µ³ñ« ³Ûë Çñ³íáõÝùÇ ÏÇñ³ñÏáõÙÁ å»ïù ¿ Çñ³Ï³Ý³óíÇ ³é³Ýó ï³ñÇù³ÛÇÝ ë³Ñٳݳ÷³ÏáõÙÝ»ñÇ:
´³óÇ ³Û¹« §ºñ»Ë³ÛÇ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇ Ù³ëÇݦ ÏáÝí»ÝódzÛÇ 22©1© Ñá¹í³Íáí ë³ÑÙ³ÝíáõÙ ¿ »ñ»Ë³ÛÇ` ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ëï³Ý³Éáõ Çñ³íáõÝùÁ© §Ø³ëݳÏÇó å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ÙÇçáóÝ»ñ »Ý Ó»éݳñÏáõÙ« áñå»ë½Ç ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ëï³Ý³É ó³ÝϳóáÕ Ï³Ù ·áñÍáÕ ÙÇç³½·³ÛÇÝ Ï³Ù Ý»ñùÇÝ Çñ³íáõÝùÇ áõ ÁÝóó³Ï³ñ·Ç ѳٳӳÛÝ ÷³Ëëï³Ï³Ý ѳٳñíáÕ »ñ»Ë³ÛÇÝ« ÇÝãå»ë ÍÝáÕÝ»ñÇ Ï³Ù ó³Ýϳó³Í ³ÛÉ ³ÝÓ³Ýó ÏáÕÙÇó áõÕ»Ïóí»Éáõ« ³ÛÝå»ë ¿É ãáõÕ»Ïóí»Éáõ ¹»åùáõÙ ³å³ÑáííÇ å³ïß³× å³ßïå³ÝáõÃÛáõÝ »õ Ù³ñ¹³ëÇñ³Ï³Ý û·ÝáõÃÛáõÝ ÏÇñ³é»ÉÇ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇó û·ïí»Éáõ ѳٳñ« áñáÝù ß³ñ³¹ñí³Í »Ý ëáõÛÝ ÏáÝí»ÝódzÛáõÙ »õ Ù³ñ¹áõ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇ í»ñ³µ»ñÛ³É ³ÛÉ ÙÇç³½·³ÛÇÝ Ï³Ù Ù³ñ¹³ëÇñ³Ï³Ý ÷³ëï³ÃÕûñáõÙ« áñáÝó Ù³ëݳÏÇó ¿ ïíÛ³É å»ïáõÃÛáõÝÁ¦:
ö³ëïáñ»Ý« ·áñÍáÕ ûñ»Ýùáí« 16 ï³ñ»Ï³ÝÇó ó³Íñ »ñ»Ë³Ý»ñÇÝ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ï³Éáõ ÁÝóó³Ï³ñ·áí ³ÝóÝ»Éáõ Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝ ãï³ÉÁ ¹ÇïíáõÙ ¿ §ºñ»Ë³ÛÇ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇ Ù³ëÇݦ ÎáÝí»ÝódzÛÇ ¹ñáõÛÃÝ»ñÇ Ë³ËïáõÙ:
àëïÇ« ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿ ûñ»ÝùÇ 12¬ñ¹ Ñá¹í³Íáõ٠ϳï³ñ»É ÷á÷áËáõÃÛáõÝ` ݳ˳ï»ë»Éáí ¹ñáõÛà ³ÝÓÇ` ³é³Ýó ï³ñÇù³ÛÇÝ ë³Ñٳݳ÷³ÏÙ³Ý ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ëï³Ý³Éáõ ѳٳñ ¹ÇÙ»Éáõ Çñ³íáõÝùÁ:
Ðá¹í³ÍÇ 3¬ñ¹ Ù³ëÁ ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿ áõÅÁ Ïáñóñ³Í ׳ݳã»É« ù³ÝÇ áñ ݳ˳·ÍÇ 4¬ñ¹ Ñá¹í³Íáí ûñ»ÝùÇ 8¬ñ¹ Ñá¹í³ÍáõÙ ³Û¹ Ù³ëÇÝ Ý³Ë³ï»ëí»É »Ý ѳٳå³ï³ëË³Ý ¹ñáõÛÃÝ»ñ:
Ðá¹í³ÍÇ 7¬ñ¹ Ù³ëÝ ³ÝÑñ³Å»ßï ¿ áõÅÁ Ïáñóñ³Í ׳ݳã»É« ù³ÝÇ áñ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ׳ÏÇ ·áñÍáÕáõÃÛ³Ý Å³ÙÏ»ï §ö³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÇ Ï³ñ·³íÇ׳ÏÇ í»ñ³µ»ñ۳ɦ ÎáÝí»ÝódzÛáí ݳ˳ï»ëí³Í ã¿:
6© ܳ˳·ÍÇ Ñá¹í³Í 6¬áí ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿ áõÅÁ Ïáñóñ³Í ׳ݳã»É ûñ»ÝùÇ 14¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÁ« ù³ÝÇ áñ ³ÛÝ Ñ³Ï³ëáõÙ ¿ §ö³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÇ Ï³ñ·³íÇ׳ÏÇ í»ñ³µ»ñ۳ɦ ÄÝ»õÇ ÎáÝí»ÝódzÛáí ݳ˳ï»ëí³Í` ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ï³Éáõ µ³ó³éÙ³Ý ÑÇÙù»ñÇÝ:
7© ܳ˳·ÍÇ Ñá¹í³Í 7¬áí ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿ ûñ»Ýù 17¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ ³é³çÇÝ Ù³ëÇó §êáõÛÝ ûñ»ÝùÇ 14 Ñá¹í³Íáí ݳ˳ï»ëí³Í ϳñ·áí¦ µ³é»ñÁ ѳݻɫ ù³ÝÇ áñ ³é³ç³ñÏí»É ¿ñ 14¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÝ áõÅÁ Ïáñóñ³Í ׳ݳã»É:
8© ܳ˳·ÍÇ Ñá¹í³Í 8¬áí ë³ÑÙ³ÝíáõÙ ¿ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ ÁÝï³ÝÇùÇ ÙdzíáñÙ³Ý Çñ³íáõÝùÁ:
Ð³×³Ë ÉÇÝáõÙ »Ý ¹»åù»ñ« »ñµ ÷³Ëã»Éáí ѳɳͳÝùÝ»ñÇó` ³ÝÓÇ ÁÝï³ÝÇùÇ ³Ý¹³ÙÝ»ñÁ ѳÛïÝíáõÙ »Ý ï³ñµ»ñ »ñÏñÝ»ñáõ٠ϳ٠ÁÝï³ÝÇùÇ ³Ý¹³ÙÝ»ñÇó Ù»ÏÇÝ Ñ³çáÕíáõÙ ¿ Éù»É Çñ ù³Õ³ù³óÇáõÃÛ³Ý å³ïϳݻÉáõÃÛ³Ý Ï³Ù Ùßï³Ï³Ý µÝ³ÏáõÃÛ³Ý í³ÛñÇ »ñÏÇñÁ« ÇëÏ ÙÛáõë ³Ý¹³ÙÇÝ ¥³Ý¹³ÙÝ»ñÇݤ ¹³ ãÇ Ñ³çáÕíáõÙ: ²å³ëï³Ý ëï³ó³Í »ñÏñáõÙ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ` Çñ ÁÝï³ÝÇùÇ Ñ»ï ÙdzíáñÙ³Ý ëϽµáõÝùÁ ݳ˳ï»ëí³Í ¿ ºíñáå³ÛÇ ËáñÑñ¹Ç ݳ˳ñ³ñÝ»ñÇ ÏáÙÇï»Ç 2002 Ãí³Ï³ÝÇ Ù³ñïÇ 26¬Ç »ñ³ß˳íáñáõÃÛáõÝáõÙ« ѳٳӳÛÝ áñÇ` »ñÏñÇ ï³ñ³Íù Ùáõïù ·áñÍ»Éáõó Ñ»ïá« ÁÝï³ÝÇùÇ ÙdzíáñÙ³Ý ëϽµáõÝùÇ ÑÇÙ³Ý íñ³« ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ ÁÝï³ÝÇùÇ ³Ý¹³ÙÁ å»ïù ¿ ëï³Ý³ ϳóáõÃÛ³Ý Ï³ñ·³íÇ׳Ï:
àõëïÇ« ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿ ûñ»ÝùÇ 18¬ñ¹ Ñá¹í³Íáõ٠ϳï³ñ»É Éñ³óáõÙ` ݳ˳ï»ë»Éáí ¹ñáõÛÃÝ»ñ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇÝ` Çñ ÁÝï³ÝÇùÇ Ñ»ï ÙdzíáñÙ³Ý Çñ³íáõÝù ï³Éáõ »õ ÁÝï³ÝÇùÇ ³Ý¹³ÙÇÝ /³Ý¹³ÙÝ»ñÇÝ/ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝ ÙáõïùÇ ³ñïáݳ·Çñ »õ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝáõ٠ϳóáõÃÛ³Ý Ï³ñ·³íÇ×³Ï ï³ÉÇë å»ï³Ï³Ý ïáõñù»ñÇ í׳ñáõÙÝ»ñÇó ³½³ï»Éáõ í»ñ³µ»ñÛ³É:
9© ܳ˳·ÍÇ Ñá¹í³Í 9¬áí ³Ùñ³·ñíáõÙ ¿ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇÝ »ñÏñÇó íï³ñÙ³Ý Ï³Ù í»ñ³¹³ñÓÙ³Ý ³ñ·»ÉÙ³Ý ëϽµáõÝùÁ:
âíï³ñÙ³Ý Ï³Ù ãí»ñ³¹³ñÓÙ³Ý ëϽµáõÝùÁ ݳ˳ï»ëí³Í ¿ §ö³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÇ Ï³ñ·³íÇ׳ÏÇ í»ñ³µ»ñ۳ɦ 1951 Ãí³Ï³ÝÇ ÄÝ»õÇ ÏáÝí»ÝódzÛÇ 33¬ñ¹ Ñá¹í³ÍáõÙ:
²ÝÓÁ ãÇ Ï³ñáÕ íï³ñí»É ϳ٠í»ñ³¹³ñÓí»É ³ÛÝ »ñÏñÇ ï³ñ³Íù« áñï»Õ Ýñ³ ÏÛ³ÝùÇÝ Ï³Ù ³½³ïáõÃÛ³ÝÁ ϳñáÕ »Ý íï³Ý· ëå³éݳÉ` ϳåí³Í Ýñ³ é³ë³ÛÇ« ÏñáÝÇ« ³½·áõÃ۳ݫ áñáß³ÏÇ ëáóÇ³É³Ï³Ý ËÙµÇ å³ïϳݻÉáõÃÛ³Ý Ï³Ù ù³Õ³ù³Ï³Ý ѳÙá½ÙáõÝùÝ»ñÇ Ñ»ï« µ³ó³éáõÃÛ³Ùµ« »Ã» ݳ ÑÇÙݳíáñ å³ï׳éÝ»ñáí íï³Ý·³íáñ ¿ ѳٳñíáõÙ »ñÏñÇ ³Ýíï³Ý·áõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ ϳ٠»Ã» ݳ ϳï³ñ»É ¿ ³é³ÝÓݳå»ë ͳÝñ ѳÝó³·áñÍáõÃÛáõÝ« áñáí íï³Ý· ¿ Ý»ñϳ۳óÝáõÙ »ñÏñÇ Ñ³ë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ:
ܳ˳·ÍÇ 9¬ñ¹ Ñá¹í³Íáí ϳï³ñí³Í Ó»õ³Ï»ñåáõÙÁ ѳٳÑáõÝã ¿ ÎáÝí»ÝódzÛÇ 33¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ Ó»õ³Ï»ñåÙ³ÝÁ:
10© ܳ˳·ÍÇ Ñá¹í³Í 10¬áí ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿`
³/ áõÅÁ Ïáñóñ³Í ׳ݳã»É ûñ»ÝùÇ 20¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ 1¬ÇÝ Ù³ëÇ §¿¦ »õ §Á¦ Ï»ï»ñÁ« ù³ÝÇ áñ ³ÛÝ Ñ³Ù³ÑáõÝã ã¿ §ö³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÇ Ï³ñ·³íÇ׳ÏÇ í»ñ³µ»ñ۳ɦ ÄÝ»õÇ ÏáÝí»ÝódzÛÇ ¹ñáõÛÃÝ»ñÇÝ:
µ/ ë³ÑÙ³Ý»É ³Ýã³÷³Ñ³ë ÷³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÇ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ׳ÏÇ ¹³¹³ñ»óÙ³Ý Éñ³óáõóÇã ÑÇÙù»ñÁ:
úñ»ÝùÇ 20¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ 2¬ñ¹ Ù³ëÇ Ñ³Ù³Ó³ÛÝ` ³Ýã³÷³Ñ³ë ÷³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÁ ÏáñóÝáõÙ »Ý ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ׳ÏÁ« »Ã» ÐÐ ûñ»Ýë¹ñáõÃÛ³Ùµ ë³ÑÙ³Ýí³Í ϳñ·áí Ýñ³Ýó áñ¹»·ñáõÙ »Ý г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ï³Ù ûï³ñ»ñÏñÛ³ ù³Õ³ù³óÇÝ»ñÁ« µ³ó³éáõÃÛ³Ùµ ³ÛÝ ¹»åù»ñÇ« »ñµ áñ¹»·ñáÕÝ»ñÁ ÷³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñ »Ý ϳ٠ù³Õ³ù³óÇáõÃÛáõÝ ãáõÝ»óáÕ ³ÝÓÇÝù:
ܳ˳·Íáí ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿ Ñá¹í³Íáõ٠ϳï³ñ»É Éñ³óáõÙ ³ÛÝ Ù³ëÇÝ« áñ ³Ýã³÷³Ñ³ë »ñ»Ë³Ý»ñÇ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ׳ÏÁ ¹³¹³ñ»óíáõÙ ¿ ݳ»õ ³ÛÝ ¹»åùáõÙ« »ñµ Ýñ³Ýó ÍÝáÕÝ»ñÁ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ûñ»Ýë¹ñáõÃÛ³Ùµ ë³ÑÙ³Ýí³Í ϳñ·áí Ó»éù »Ý µ»ñáõÙ ÐÐ ù³Õ³ù³óÇáõÃÛáõÝ« ù³ÝÇ áñ ÍÝáÕÝ»ñÇ ÐÐ ù³Õ³ù³óÇáõÃÛáõÝ ëï³Ý³Éáõ ¹»åùáõÙ »ñ»Ë³Ý ÝáõÛÝå»ë û·ïíáõÙ ¿ г۳ëï³ÝÇ å³ßïå³ÝáõÃÛáõÝÇó:
11© ܳ˳·ÍÇ Ñá¹í³Í 11¬áí ³é³ç³ñÏíáõÙ ¿ ë³ÑÙ³Ý»É 1988¬1992 Ãí³Ï³ÝÝ»ñÇÝ ²¹ñµ»ç³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝÇó µéݳ·³ÕÃí³Í »õ ÷³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÇ Ñ³ñó»ñáí ½µ³ÕíáÕ å»ï³Ï³Ý Ù³ñÙÝáõÙ áñå»ë ÷³Ëëï³Ï³Ý ѳßí³éí³Í ³ÝÓ³Ýó Çñ³í³Ï³Ý ϳñ·³íÇ׳ÏÁ:
¶áñÍáÕ ûñ»ÝùÇ 25¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÁ ë³ÑÙ³ÝáõÙ ¿© §êáõÛÝ ûñ»ÝùÇ ³ÛÝ ÝáñÙ»ñÁ« áñáÝù ë³Ñٳݳ÷³ÏáõÙ »Ý ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï Ñ³ÛóáÕÝ»ñÇ Çñ³íáõÝùÝ»ñÁ« ã»Ý ï³ñ³ÍíáõÙ 1988¬1992 Ãí³Ï³ÝÝ»ñÇÝ Ð³Û³ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝ µéݳ·³ÕÃí³Í ³ÝÓ³Ýó íñ³¦: Ðá¹í³ÍÇ Ó»õ³Ï»ñåáõÙÁ ³Ýáñáß ¿ »õ ï»ÕÇù ¿ ï³ÉÇë µ³½Ù³Ýß³Ý³Ï Ù»Ïݳµ³ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ: Àëï ¿áõÃ۳ݫ Ýßí³Í Ñá¹í³ÍÁ í»ñ³µ»ñáõÙ ¿ ²¹ñµ»ç³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõõÝÇó µéݳ·³ÕÃí³Í ³ÝÓ³Ýó: ²Ûë Ñá¹í³Íáí ë³Ñٳݳ÷³ÏíáõÙ »Ý ³ÛÝ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï Ñ³ÛóáÕ ³ÝÓ³Ýó Çñ³íáõÝùÝ»ñÁ« áñáÝù ·³ÉÇë »Ý ³ÛÉ »ñÏñÝ»ñÇó:
´³óÇ ¹ñ³ÝÇó« ûñ»ÝùÁ ãÇ å³ñáõݳÏáõÙ ¹ñáõÛÃÝ»ñ 1988¬1992 Ãí³Ï³ÝÝ»ñÇÝ ²¹ñµ»ç³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝÇó µéݳ·³ÕÃí³Í ³ÛÝ ³ÝÓ³Ýó í»ñ³µ»ñ۳ɫ áñáÝù ÷³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÇ Ñ³ñó»ñáí ½µ³ÕíáÕ å»ï³Ï³Ý Ù³ñÙÝÇ ÏáÕÙÇó ݳËÏÇÝáõ٠ѳßí³éí»É »Ý áñå»ë ÷³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñ: §ö³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÇ Ù³ëÇݦ ÐÐ ûñ»ÝùÁ Áëï ¿áõÃÛ³Ý í»ñ³µ»ñíáõÙ ¿ ÐÐ ï³ñ³Íù Ùáõïù ·áñÍáÕ ³ÛÝ ûï³ñ»ñÏñÛ³ ù³Õ³ù³óÇÝ»ñÇ Ï³Ù ù³Õ³ù³óÇáõÃÛáõÝ ãáõÝ»ÕáÕ ³ÝÓ³Ýó íñ³« áñáÝù ¹ÇÙáõÙ »Ý Édz½áñí³Í Ù³ñÙÝÇÝ Ð³Û³ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝáõÙ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ëï³Ý³Éáõ ѳٳñ:
ö³ëïáñ»Ý« ûñ»ÝùÁ 1988¬1992 Ãí³Ï³ÝÝ»ñÇÝ ²¹ñµ»ç³ÝÇó µéݳ·³ÕÃí³Í ÷³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÇ Çñ³í³Ï³Ý ϳñ·³íÇ׳ÏÁ ãÇ ë³ÑÙ³ÝáõÙ« û»õ Ýñ³Ýù ÝáõÛÝå»ë ûñ»ÝùÇ 1¬ÇÝ Ñá¹í³ÍÇ ÇÙ³ëïáí ѳٳñíáõÙ »Ý г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝáõÙ ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï áõÝ»óáÕ ³ÝÓÇÝù »õ áõÝ»Ý ûñ»ÝùÇ 18¬ñ¹ Ñá¹í³ÍáõÙ Ýßí³Í ÷³Ëëï³Ï³ÝÇ Ï³ñ·³íÇ×³Ï ëï³ó³Í ³ÝÓ³Ýó Çñ³íáõÝùÝ»ñÁ »õ å³ñï³Ï³ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÁ:
²é³ç³ñÏíáõÙ ¿ ûñ»ÝùÇ 25¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÁ ß³ñ³¹ñ»É Ñ»ï»õ³Û³É ËÙµ³·ñáõÃÛ³Ùµ© §1988¬1992 Ãí³Ï³ÝÝ»ñÇÝ ²¹ñµ»ç³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝÇó µéݳ·³ÕÃí³Í »õ ÷³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÇ Ñ³ñó»ñáí ½µ³ÕíáÕ å»ï³Ï³Ý Ù³ñÙÝáõÙ áñå»ë ÷³Ëëï³Ï³Ý ѳßí³éí³Í ³ÝÓÇÝù ѳٳñíáõÙ »Ý ÷³Ëëï³Ï³Ý` ëáõÛÝ ûñ»ÝùÇ ÇÙ³ëïáí:¦:
12© ܳ˳·ÍÇ Ñá¹í³Í 12¬áí ë³ÑÙ³ÝíáõÙ ¿ ûñ»ÝùÇ áõÅÇ Ù»ç ÙïÝ»ÉÁ:
²ÛÝ Ý³Ë³ï»ëí³Í ¿ §Æñ³í³Ï³Ý ³Ïï»ñÇ Ù³ëÇݦ ÐÐ ûñ»Ýùáí:
