Ժամը 10:00
ՆԱԽԱԳԱՀՈՒՄ Է ՀՀ ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎԻ ՆԱԽԱԳԱՀ ԱՐԱ ԲԱԲԼՈՅԱՆԸ
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Հարգելի պատգամավորներ, խնդրում եմ տեղադրել քարտերը եւ նախապատրաստվել գրանցման: Գրանցում։ Գրանցվել են 87 պատգամավորներ։ Քվորում ունենք, կարող ենք սկսել աշխատանքները։
Հարգելի պատգամավորներ, հիշեցնեմ, որ այսօր ժամը 10։10-ից սկսվում է վճռաբեկ դատարանի դատավորի ընտրությունը, իսկ 11։00-ից` ԱԺ գիտության, կրթության, մշակույթի, երիտասարդության եւ սպորտի հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահի ընտրությունը։ Ընտրությունների արդյունքների մասին կհայտարարվի այսօր ԱԺ-ի 2-րդ նիստում, ժամը 12։00-ին։
Այժմ ձայնը տրվում է ժամանակավոր հաշվիչ հանձնախմբի նախագահ Գագիկ Մելիքյանին` երեկ տեղի ունեցած քվեարկության արդյունքները ներկայացնելու համար։
Գ.ՄԵԼԻՔՅԱՆ
-Հարգելի նախագահություն, հարգելի խորհրդարան, այժմ ձեզ եմ ներկայացնում Սահմանադրական դատարանի դատավորի ընտրության արդյունքները։
Սահմանադրական դատարանի դատավորի ընտրության համար առաջադրվել էր Արման Դիլանյանի թեկնածությունը։ Նրա ազգանունն ընդգրկվել էր գաղտնի քվեարկության քվեաթերթիկում։ ԱԺ 105 պատգամավորներից քվեարկությանը մասնակցել են 88-ը։
Բացելով գաղտնի քվեարկության քվեատուփը` հաշվիչ հանձնաժողովը պարզեց, որ քվեատուփում առկա էր 88 քվեաթերթիկ, որոնցից որեւէ մեկն անվավեր չի ճանաչվել։ Ձայները բաշխվել են հետեւյալ կերպ. կողմ` 81, դեմ` 7։
Այսպիսով, Սահմանադրական դատարանի դատավոր է ընտրվում Արման Դիլանյանը։
Ծ Ա Փ Ա Հ Ա Ր ՈՒ Թ Յ ՈՒ Ն Ն Ե Ր
Այժմ ձեզ եմ ներկայացնում վճռաբեկ դատարանի նախագահի ընտրության արդյունքները։ Վճռաբեկ դատարանի նախագահի ընտրության համար առաջադրվել էր Երվանդ Խունդկարյանի թեկնածությունը։ Նրա ազգանունն ընդգրկվել էր գաղտնի քվեարկության քվեաթերթիկում։ ԱԺ 105 պատգամավորներից քվեարկությանը մասնակցել են 85-ը։
Բացելով գաղտնի քվեարկության քվեատուփը` հաշվիչ հանձնախումբը պարզեց, որ քվեատուփում առկա էր 85 քվեաթերթիկ, որոնցից անվավեր է ճանաչվել մեկը։ Ձայները բաշխվել են հետեւյալ կերպ. կողմ` 74, դեմ` 10։
Այսպիսով, վճռաբեկ դատարանի նախագահ է ընտրվում Երվանդ Խունդկարյանը։ Շնորհավորում եմ։
Ծ Ա Փ Ա Հ Ա Ր ՈՒ Թ Յ ՈՒ Ն Ն Ե Ր
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Շնորհակալություն, պրն Մելիքյան։ Հարգելի պատգամավորներ, «Սահմանադրական դատարանի մասին» սահմանադրական օրենքի 5-րդ հոդվածի համաձայն` Սահմանադրական դատարանի դատավորը պաշտոնը ստանձնում է Սահմանադրական դատարանի դատավորի ընտրությունից հետո ԱԺ նիստում տրված երդմամբ։
Երդման համար ամբիոնի մոտ է հրավիրվում Արման Դիլանյանը։ Խնդրեմ, պրն Դիլանյան։
Ա.ԴԻԼԱՆՅԱՆ
-Բարեւ ձեզ։ Նախ` թույլ տվեք իմ խորին շնորհակալությունը հայտնել վստահության համար, հարգելի պատգամավորներ, եւ տալ երդումս։
Ստանձնելով Սահմանադրական դատարանի դատավորի պաշտոնը ՀՀ ժողովրդի առջեւ` երդվում եմ ապահովել Սահմանադրության գերակայությունը, գործել անկախ եւ անաչառ, հավատարիմ մնալ Սահմանադրական դատարանի դատավորի բարձր կոչմանը։ Շնորհակալություն։
Ծ Ա Փ Ա Հ Ա Ր ՈՒ Թ Յ ՈՒ Ն Ն Ե Ր
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Հարգելի պատգամավորներ, տեղեկացնեմ, որ Սահմանադրության 108-րդ եւ «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքի 20-րդ հոդվածի համաձայն` ԱԺ պատգամավորների ընդհանուր թվի առնվազն մեկ քառորդը դիմել է ինձ` «Արդարադատության իրականացմանը խոչընդոտելու, արդար դատաքննության իրավունքի եւ հեռախոսային խոսակցությունների գաղտնիությունը խախտելու փաստերի մասին» հարցի ուսումնասիրության նպատակով քննիչ հանձնաժողով ստեղծելու պահանջով։ Այդ նպատակով հերթական նիստերի ավարտից անմիջապես հետո պատգամավորների նախաձեռնությամբ հրավիրվում է ԱԺ արտահերթ նիստ։
Հիշեցնեմ, որ քննիչ հանձնաժողովը ստեղծվում է իրավունքի ուժով, իսկ հանձնաժողովի անդամների թիվը սահմանվում է ԱԺ որոշմամբ։
Եվս մեկ անգամ ուզում եմ հիշեցնել, որ ժամը 12։00-ին մենք ձեզ հետ միասին կլսենք քվեարկության արդյունքները, եւ, փաստորեն, անմիջապես դրանից հետո մենք կգումարենք մեր արտահերթ նիստը։ Շնորհակալություն։
Ժամը 12:00
ՆԱԽԱԳԱՀՈՒՄ Է ՀՀ ԱԺ ՆԱԽԱԳԱՀ ԱՐԱ ԲԱԲԼՈՅԱՆԸ
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Հարգելի գործընկերներ, ձայնը տրվում է ժամանակավոր հաշվիչ հանձնախմբի նախագահ Գագիկ Մելիքյանին՝ քվեարկության արդյունքները ներկայացնելու համար։
Գ.ՄԵԼԻՔՅԱՆ
-Հարգարժան նախագահ, հարգելի խորհրդարան, ձեզ եմ ներկայացնում Վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական եւ վարչական պալատի դատավորի ընտրության արդյունքները։
Վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական եւ վարչական պալատի դատավորի ընտրության համար առաջադրվել են Արգիշտի Ղազարյանի, Արծրուն Միրզոյանի եւ Էդգար Սեդրակյանի թեկնածությունները։ Նրանց ազգանուններն ընդգրկվել են գաղտնի քվեարկության քվեաթերթիկում։ ԱԺ 105 պատգամավորներից քվեարկությանը մասնակցել են 89-ը։
Բացելով գաղտնի քվեարկության քվեատուփը, հաշվիչ հանձնախումբը պարզեց` քվեատուփում առկա է 89 քվեաթերթիկ, որոնցից անվավեր են ճանաչվել 2-ը։ Ձայները բաշխվել են հետեւյալ կերպ.
Արգիշտի Ղազարյան` կողմ՝ 11
Արծրուն Միրզոյան` կողմ՝ 9
Էդգար Սեդրակյան` կողմ՝ 67
Այսպիսով, Վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական եւ վարչական պալատի դատավոր է ընտրվում Էդգար Սեդրակյանը։
Ծ Ա Փ Ա Հ Ա Ր ՈՒ Թ Յ ՈՒ Ն
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Շնորհակալություն, պրն Մելիքյան, դուք կարող եք զբաղեցնել ձեր տեղը։ Ցանկանում եմ ներողություն խնդրել պրն Խունդկարյանից, որը հիմա բացակայում է, փաստորեն, մենք բոլորին տվեցինք հնարավորություն՝ ընտրությունից հետո խոսքով հանդես գալ եւ շնորհակալություն հայտնել, ես վրիպեցի, եւ քանի որ երդման արարողությունը տեղի ունեցավ, պրն Խունդկարյանին չտվեցի այդ հնարավորությունը, էնպես որ, ներողություն եմ խնդրում։
Եվ հիմա պրն Էդգար Սեդրակյանին տալիս եմ հնարավորություն` հանդես գալ։
Է.ՍԵԴՐԱԿՅԱՆ
-Ես շատ կարճ ուզում եմ շնորհակալություն հայտնել վստահության համար ու կփորձեմ աշխատանքով դա ապացուցել։ Շնորհակալություն։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Շատ լավ, շնորհավորում ենք։
Ծ Ա Փ Ա Հ Ա Ր ՈՒ Թ Յ ՈՒ Ն
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Հարգելի պատգամավորներ, ԱԺ պատգամավորների նախաձեռնությամբ այսօր հրավիրվել է ԱԺ արտահերթ նիստ...
Ներողություն, ուրեմն, դու կիսատ ասեցիր, ներողություն։ Խնդրեմ, պրն Մելիքյան, ներկայացրեք։
Գ.ՄԵԼԻՔՅԱՆ
-Հարգելի նախագահող, հարգելի խորհրդարան, ձեզ եմ ներկայացնում ԱԺ գիտության, կրթության, մշակույթի, երիտասարդության եւ սպորտի հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահի պաշտոնում ընտրվելու համար առաջադրված Տիգրան Ուրիխանյանի թեկնածության քվեարկության արդյունքները։
ԱԺ 105 պատգամավորներից քվեարկությանը մասնակցել են 85-ը։
Բացելով գաղտնի քվեարկության քվեատուփը, հաշվիչ հանձնախումբը պարզեց` քվեատուփում առկա է 85 քվեաթերթիկ, որոնցից անվավեր է ճանաչվել 1-ը։ Ձայները բաշխվել են հետեւյալ կերպ.
Կողմ՝ 74
Դեմ՝ 10
Այսպիսով, ՀՀ ԱԺ գիտության, կրթության, մշակույթի, երիտասարդության եւ սպորտի հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ է ընտրվում Տիգրան Ուրիխանյանը։ Շնորհավորում եմ։
Ծ Ա Փ Ա Հ Ա Ր ՈՒ Թ Յ ՈՒ Ն
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Պրն Ուրիխանյան, խնդրեմ։
Տ.ՈՒՐԻԽԱՆՅԱՆ
-Հարգարժան գործընկերներ, իմ խորին շնորհակալությունն եմ հայտնում բարձր վստահության համար։ Կրկին անգամ շնորհակալ եմ մեր խմբակցությանը՝ առաջադրելու համար, մեր դաշինքի ղեկավար Ծառուկյանին՝ թեկնածությունս ներկայացնելու համար, խորհրդարանական բոլոր գործընկերներին, եւ հատուկ շնորհակալություն եմ հայտնում այն 10 դեմ քվեարկած պատգամավորներին, որովհետեւ դա նշանակում է, որ դեռ շատ բան կա` անելու, դեռ շատ բան կա` կատարելագործվելու, ձգտելու եւ համապատասխանելու տվյալ հանձնաժողովի ղեկավարի կարգավիճակին եւ կարգին։
Նորից կրկնում եմ, որ կրթության եւ գիտության ոլորտներում մենք չափազանց շատ անելիք ունենք, դրանք առանցքային են մեր երկրի համար։ Բնականաբար, նաեւ` մշակույթի, երիտասարդության, սպորտի, կապի, տեղեկատվության եւ հեռուստատեսության ու ռադիոյի, բնականաբար, ողջ պոտենցիալով եւ բոլոր ջանքերով ծառայելու եմ հանձնաժողովի լիարժեք գործունեության ապահովմանը, 21-րդ դարին համահունչ գործունեություն իրականացնելուն։
Նորից կրկնում եմ՝ ծառայում եմ Հայաստանի Հանրապետությանը, հայոց խորհրդարանին եւ մեր հասարակությանը։ Շնորհակալ եմ։
Ծ Ա Փ Ա Հ Ա Ր ՈՒ Թ Յ ՈՒ Ն
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Հարգելի պատգամավորներ, ԱԺ պատգամավորների նախաձեռնությամբ, ես պետք է խոստովանեմ, որ ոչ միայն դժվարություններ կան շատ անգամ` վարելու, այլեւ նախապատրաստելու նույնպես, եթե ավելի հստակ նախապատրաստվի այստեղ վարման սխեման, մենք ավելի հեշտ կաշխատենք։ Նախ՝ ես հայտարարում եմ, որ մեր նիստն ավարտվեց, մեր աշխատանքն ավարտվեց, մենք սպառեցինք մեր օրակարգը, որի կապակցությամբ շնորհակալություն եմ հայտնում։
Ժամը 12:10
ԱՐՏԱՀԵՐԹ ՆԻՍՏ
ՆԱԽԱԳԱՀՈՒՄ ԵՆ ՀՀ ԱԺ ՆԱԽԱԳԱՀ ԱՐԱ ԲԱԲԼՈՅԱՆԸ ԵՎ ՆԱԽԱԳԱՀԻ ՏԵՂԱԿԱԼ ԷԴՈՒԱՐԴ ՇԱՐՄԱԶԱՆՈՎԸ
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Նորից տեղադրել քարտերը։ Հարգելի պատգամավորներ, ԱԺ պատգամավորների նախաձեռնությամբ այսօր հրավիրվել է ԱԺ արտահերթ նիստ, որի օրակարգում ԱԺ քննիչ հանձնաժողով ստեղծելու հարցն է, որի անդամների թիվը պետք է սահմանվի ԱԺ որոշմամբ։ Խնդրում եմ տեղադրել քարտերը եւ նախապատրաստվել գրանցման։ Գրանցում։
Գրանցվել է 78 պատգամավոր։
Քարտուղարությանը խնդրում եմ նշել պատգմավորներին, ում մոտ որ չի գրանցել։ 4 պատգամավոր, 82 պատգամավոր է գրանցվել փաստորեն։
Քվորում ունենք, այժմ ձայնը տրվում է քննիչ հանձնաժողովի նախաձեռնող խմբի անդամ Գեւորգ Կոստանյանին։ Պրն Կոստանյան, խնդրեմ։
Գ.ԿՈՍՏԱՆՅԱՆ
-Հարգելի գործընկերներ...
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Պրն Կոստանյան, կներեք, որ ձեզ ընդհատում եմ, ներողություն, էստեղ հուշեցին, որ լավ կլինի, որ մենք զգուշացնենք մեր գործընկերներին` քանի որ պետք է լինի քվեարկություն, ուստի լինեն շենքում, ավելի լավ է` դահլիճում։ Շնորհակալություն, կներեք։
Գ.ԿՈՍՏԱՆՅԱՆ
-Շնորհակալ եմ։ Հարգելի գործընկերներ, նախաձեռնության անհրաժեշտությունը պայմանավորված է երկու կարեւոր հանգամանքով, որը, կարծում եմ, մեր ամբողջ հանրությանն է հետաքրքրում։
Հրապարակվեց մի ձայնագրություն, որի մասին այս օրերին բավականին բուռն քաղաքական եւ իրավական բնույթի քննարկումներ են տեղի ունենում, եւ դա առնվազն բազմաթիվ հարցեր առաջացրեց, որոնք, ես կարծում եմ, որ ոչ միայն հանրային հետաքրքրություն են ներկայացնում, այլեւ մեզնից յուրաքանչյուրի համար ուղղակի անհրաժեշտություն են առաջացնում` որպես օրենսդիր մարմնի անդամներ, քննարկել եւ պարզել հանգամանքները։ Իսկ որո՞նք են այդ հանգամանքները։
Խնդիրը մենք քննիչ հանձնաժողովի ստեղծման հիմքում դրել ենք ոչ թե կոնկրետ հանգամանքը կամ կոնկրետ հարաբերություններն ազգային անվտանգության տնօրենի եւ հատուկ քննչական ծառայության պետի հեռախոսային խոսակցությունը, այլ ավելի գլոբալ, որովհետեւ այդ հանգամանքը ինձ եւ մեզ, եւ յուրաքանչյուրին կարող է բերել էն եզրակացության կամ առնվազն հիմնավոր կասկածներ ստեղծել առ այն, որ եթե ազգային անվտանգության տնօրենի եւ ՀՔԾ պետի խոսակցությունները ձայնագրվում են, էդ նշանակում է, որ Սահմանադրությամբ եւ Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայով երաշխավորված` յուրաքանչյուր անձի հեռախոսային խոսակցությունների եւ հաղորդումների գաղտնիության սկզբունքն առնվազն վտանգված է։ Այսինքն, մենք ավելի գլոբալ ենք էս խնդիրը պատկերացնում, որովհետեւ մենք պետք է վստահ լինենք, որ մեր հասարակությունում, մեր պետությունում մենք ձեռնարկել ենք եւ ունենք իրավական եւ գործնական բոլոր հնարավորությունները` երաշխավորելու առնվազն յուրաքանչյուր անձի հեռախոսային խոսակցությունների գաղտնիության իրավունքը։ Սա անվերապահ երաշխիք է` տրված Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայով եւ նաեւ մեր Սահմանադրությամբ, եւ դրան միջամտելու հնարավորությունը բացառապես օրենքով սահմանված կարգով դատարանի որոշմամբ է եւ այլն։
Սակայն տվյալ դեպքում, որ մենք տեսնում ենք, որ նման հանգամանքը ոչ միայն փաստորեն վտանգի տակ է դնում մեր երկրի իրավական անվտանգությունը, այլեւ, մեր խորին համոզմամբ, առնվազն կասկածի տակ է դնում մարդու իրավունքների պաշտպանության երաշխիքային սպասարկման հանգամանքները. սա` մեկ։
Երկրորդ. սա` գաղտնալսման փաստի ձեւական տեսակետից, հիմա` գաղտնալսման փաստի բովանդակային տեսակետից։ Այնուամենայնիվ, հանրության մեջ քննարկվում է նաեւ արդարադատության հնարավոր միջամտություն` սա դիտարկելու կամ չդիտարկելու տեսակետից, որովհետեւ խոսակցության բովանդակային կոնտեքստում մենք տեսնում ենք ներգրավվածություն, որը չպետք է տեղի ունենա արդարադատության իրականացման գործընթացում։ Եվ այս առումով եւս մենք ավելի գլոբալացրել ենք խնդիրը, որ խոսքը վերաբերում է ոչ թե եւ ոչ միայն տվյալ գործի հանգամանքների առնչությամբ իրականացված քննարկումներին, այլեւ արդյո՞ք մեր երկրում իրավական երաշխիքների պայմաններում ապահովված են արդար դատաքննության իրացման բոլոր երաշխիքները։ Մասնավորապես` Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածը եւ դրանից բխող` արդեն մեր սահմանադրական կարգավորումները յուրաքանչյուր անձի երաշխավորում են արդար դատաքննության ապահովում, հետեւաբար նաեւ` արդար դատաքննության ապահովման երաշխիքներ, որոնք պետք է եւ՛ օրենսդրության տեսակետից, եւ՛ գործնական ներդրման տեսակետից ունենան պատշաճ հիմնավորումներ։
Հիմա, այս տեսակետից եւս մեր առաջարկությունը` երկրորդ, որի հիմքում դրված է, քննիչ հանձնաժողով ստեղծելու հիմքում, թե արդյո՞ք մեր երկրում երաշխավորված եւ պատշաճ ապահովված են յուրաքանչյուր անձի արդար դատաքննություն ունենալու իրավունքի ապահովումը։ Սա է ընդհանուր խնդիրը, որովհետեւ մենք չենք անդրադառնում կամ չենք անդրադառնալու կոնկրետ քրեական գործի հանգամանքներին, այսինքն, նպատակը դա չի։ Նպատակը նա չի, թե ազգային անվտանգության տնօրենի եւ հատուկ քննչական ծառայության պետի խոսակցության բովանդակությունը` ինչո՞ւ, որովհետեւ սա արդեն լրիվ այլ քննարկման առարկա է, եւ ես չէի կենտրոնանա նաեւ հանձնաժողովի աշխատանքում այդ երկու հանգամանքների վրա։
Ինչպես նկատեցիք, հարգելի գործընկերներ, մենք գլոբալ ենք խնդիրը դնում, որովհետեւ յուրաքանչյուր նման քննարկում եւ դրա արդյունքում կատարված ուսումնասիրություններ եւ եզրահանգումներ, վստահ եմ, որ մեր երկրում կբարձրացնեն կամ առնվազն պետք է բարձրացնեն մարդու իրավունքների պաշտպանվածության մակարդակը։ Այսքանը, շնորհակալ եմ, ժամանակս ավարտվեց, մնացածը, երեւի, հարցերի ձեւով կպարզաբանեմ։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Շնորհակալություն, պրն Կոստանյան։ Հարգելի գործընկերներ, պրն Կոստանյանին հարցերով դիմելու համար խնդրում եմ հերթագրվել։
Էդմոն Մարուքյան։ Խնդրեմ, պրն Մարուքյան։
Է.ՄԱՐՈՒՔՅԱՆ
-Պրն Կոստանյան, ուղղակի ստորագրահավաքից հետո, երբ որ դուք ասում էիք` արդեն նիստը գումարվել է, մենք ուսումնասիրեցինք «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքը, եւ էնտեղ սահմանափակում կա` քննիչ հանձնաժողով ստեղծելու։
Եվ, ուղղակի ես զարմացած եմ, որ այդ սահմանափակումը վրիպել է ձեր աչքից, եւ այդքան պատգամավորներով նախաձեռնել եք այս նիստը, որովհետեւ սահմանափակման մեջ հստակ գրված է, որ չի կարող քննիչ հանձնաժողով ստեղծվել, եթե նախաքննություն է ընթանում, երկու դեպքերով էլ նախաքննություն է ընթանում, որովհետեւ կա մամուլի հաղորդագրություն, որ քրեական գործեր են հարուցված երկու դեպքով էլ` եւ՛ գաղտնալսման, եւ՛ հնարավոր նախաքննության, քրեական գործի վարույթին միջամտության հանգամանքով։
Հետեւաբար, Ազգային ժողովը չի կարող ստեղծել այդպիսի հանձնաժողով, բայց գումարել է նիստ` այդպիսի հանձնաժողով ստեղծելու վերաբերյալ։
Գ.ԿՈՍՏԱՆՅԱՆ
-Շնորհակալ եմ հարցի համար, պրն Մարուքյան։ Իհարկե, դուք ճիշտ եք, նման հանգամանքը, իհարկե, չէր կարող մեր աչքից վրիպել, միանշանակ, դա դուք ինքներդ լավ գիտեք` ինչո՞ւ. որովհետեւ, այո, 23-րդ հոդվածի մասին է խոսքն «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքի։
Երկրորդ մասը հստակ սահմանում է, կարող եմ նաեւ մեջբերել, եթե դրա կարիքը կա, թեեւ դուք գիտեք, հա։ Եվ խնդիրը վերաբերում է նրան, որ այո, կոնկրետ փաստերի հետ կապված` հարուցվել է քրեական գործ: Երկու նկատառում. առաջինը, ինչպես ես ասեցի, մենք չենք խոսում, եւ հատուկ նշեցի, որ կոնկրետ քրեական գործերի մասին չի խոսքը կամ կոնկրետ հանգամանքների, ես ընդհանրացրեցի եւ ասեցի, որ սա մեզ բերում է այն եզրահանգման, որ եթե ազգային անվտանգության ծառայության տնօրենի եւ հատուկ քննչական ծառայության պետի հեռախոսային խոսակցությունների գաղտնիության սկզբունքը խախտվել է, ապա դա առնվազն հիմնավոր կասկածի տեղիք է տալիս ցանկացած քաղաքացու համար` արդյո՞ք իր հեռախոսային գաղտնիության իրավունքի պաշտպանությունը պատշաճ երաշխավորված է սա` մեկ։
Երկրորդ. երկրորդ մասի հետ կապված` արդարադատության մասով, հա, իմ ժամանակը սպառվեց, բայց եթե թույլ տաք...
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Արձագանքեք, որպեսզի...
Գ.ԿՈՍՏԱՆՅԱՆ
-Ես, ուղղակի, ինքը կարող է արձագանքել, բայց ես նրա հարցի երկրորդ մասին չպատասխանեցի։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Պատասխանեք, լավ, շատ լավ, պատասխանեք։
Է.ՄԱՐՈՒՔՅԱՆ
-Չէ, ես առաջին հատվածով կարձագանքեմ, պրն Կոստանյան։ Ուրեմն, ԱԺ այս նիստը հրավիրելու որոշման նախագծում նշված է այն դեպքը, որի վերաբերյալ կա հարուցված քրեական գործ։ Հետեւաբար, այդ կոնկրետ դեպքի վերաբերյալ են պատգամավորները ստորագրահավաք իրականացրել, եւ հետեւաբար` այդ կոնկրետ դեպքի ուսումնասիրության հետ կապված էլ դուք ցանկանում եք ստեղծել քննիչ հանձնաժողով, որն «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքով արգելված է։
Եվ մեզ հայտնի այլ գաղտնալսման մասին հայտնի տեղեկություն մենք չունենք, կամ քրեական գործի նախաքննությանը խոչընդոտելու` որեւէ պաշտոնատար անձի կողմից որեւէ տեղեկություն մենք չունենք, բացի այս գործը, բացի այս գաղտնալսման եւ մամուլ սպրդած հաղորդագրությունը, չունենք էդպիսի փաստ։ Հետեւաբար, դուք կոնկրետ էդ փաստերով եք ուզում ստեղծել, եւ քանի որ էդ կոնկրետ փաստերով հարուցված է քրեական գործ գլխավոր դատախազությունում եւ արդեն քննչական կոմիտեն ընդունել է այսօր իր վարույթ, հետեւաբար, «ԱԺ կանոնակարգ» օրենքով անհնար է ստեղծել այդպիսի քննիչ հանձնաժողով։ Շնորհակալություն։
Գ.ԿՈՍՏԱՆՅԱՆ
-Հիմա արձագանքեմ` երկրորդ մասին անդրադառնամ, հետո նորից` առաջին մասին։ Ինչ վերաբերում է, որ այդ փաստերով հարուցված է քրեական գործ, իհարկե, հարուցված է, եւ հարուցված է քրեական եւ հեռախոսային գաղտնիության կանոնների խախտման փաստով եւ,ուզում եմ ձեր ուշադրությունը հրավիրել 309-րդ հոդվածով, եթե չեմ սխալվում, Քրեական օրենսգրքի, որը խոսում է պաշտոնական լիազորությունների անցման փաստի մասին։ Բայց հաշվի առնելով, որ քրեական գործ հարուցված չի արդարադատությանը խոչընդոտելու փաստի կապակցությամբ, որովհետեւ դուք ինքներդ լավ գիտեք, որ Քրեական օրենսգրքի, եթե չեմ սխալվում, 332-րդ հոդվածն է, ունի ավելի հատուկ դրույթ` արդարադատության իրականացմանը խոչընդոտելը` հանցակազմ, գուցե դա խոչընդոտելու փաստ կարող է չդիտվել, բայց դա կարող է առնվազն Եվրոպական դատարանի նախադեպային իրավունքի կոնտեքստում, պրն Մարուքյան, որին դուք շատ լավ ծանոթ եք, կարող է դիտվել որպես արդարադատության միջամտության անհարկի եւ անօրինական միջամտության դրսեւորում։ Հետեւաբար, դա վերաբերում էր հենց այն հանգամանքին, որի փաստով քրեական գործ հարուցված չի, քրեական գործը հարուցված է միայն պաշտոնական լիազորությունների սահմանն անցնելու փաստով, եւ ոչ թե արդարադատության իրականացմանը խոչընդոտելու փաստով։
Իսկ ինչ վերաբերում է առաջին մասին, ես ձեզ հիմա հայտարարում եմ. եթե տեքստի ձեւակերպումը, խնդիրը մենք կարող ենք, բնականաբար, փոխել, որ այո, իհարկե, խոսքը չի կարող վերաբերվել կոնկրետ հանգամանքներին, այլ այս ձայնագրությունները հիմք են հանդիսանում, որպեսզի մենք ուսումնասիրության առարկա դարձնենք գլոբալ այս հեռախոսային խոսակցությունների գաղտնիության երաշխավորման եւ արդար դատաքննության իրավունքի երաշխավորման հանգամանքները։ Շնորհակալություն։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Ալեն Սիմոնյան։ Խնդրեմ, պրն Կոստանյան, դուք իրավաբանական ֆակուլտետում դաս եք տալիս, որ ձեր ուսանողն ըսենց ձեզ բան պատասխաներ, պիտի 2 նշանակեիք, ուղարկեիք տուն։
Հիմա, փաստացի, նախ` ձայնագրություններ չի, մի ձայնագրություն ա, եթե դուք էլի ձայնագրության մասին տեղեկություն ունեք, հայտնեք, նախ` սա։
Երկրորդ, պրն Կոստանյան, ուզում եք` անունը դրեք տանձ, ուզում եք` անունը դրեք խնձոր, նույն հարցն եք քննարկելու, որի հետ կապված երկու քրեական գործ է հարուցված, իսկ «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքն ասում է 2-րդ կետը. «Քննչական հանձնաժողովի քննության առարկա չեն կարող հանդիսանալ նախնական քննության կամ դատավարության որեւէ այլ փուլում գտնվող հարցերը»։ Ժողովուրդ, օրենք գոյություն ունի, ըտենց լավ իրավաբաններ եք, բա մի հատ էս նայեիք, հասկանայիք, որ անհնար ա։ Հիմա օրենք եք ուզում խախտեք, սա օրենքի խախտում է լինելու, «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքի խախտում։ Շնորհակալություն։
Գ.ԿՈՍՏԱՆՅԱՆ
-Նախ, պրն Սիմոնյան, ձեր գնահատականներն իմ դասախոսական գործունեության վերաբերյալ, ես կարծում եմ, դուք չեք կարող տալ, որովհետեւ, դժբախտաբար, ձեզ դաս չեմ տվել, որովհետեւ, եթե ես ձեզ դաս տված ըլնեի, դուք հիմա նման ձեւով չէիք վերաբերի Քրեական օրենսգրքի եւ «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքի մեկնաբանություններին, սա` մեկ։
Երկրորդը. պարզ ասեցի. այն հանգամանքները, որոնց փաստերի կապակցությամբ, որոնց կապակցությամբ քրեական գործ է հարուցված, այդ հանգամանքները հանձնաժողովի քննարկման առարկա չեն կարող հանդիսանալ, դա բոլորս էլ գիտենք, դա գրված ա, դա անգամ մեկնաբանության խնդիր չի։ Ասում եմ` դրա համար այդ հանգամանքները հիմք են հանդիսացել, որպեսզի մենք քննարկման առարկա դարձնենք` արդյո՞ք մեր երկրում նամակագրության, հեռախոսային խոսակցությունների գաղտնիության եւ արդար դատաքննության իրավունքների պատշաճ մեխանիզմներ առկա՞ են, թե՞ ոչ։ Արդյոք էս գաղտնիության խախտումը, որն առանձին քրեական գործով թող քննվի, եւ տեսնենք` ո՞վ է կոնկրետ դեպքում խախտել ազգային անվտանգության տնօրենի եւ ՀՔԾ պետի հեռախոսային խոսակցությունների գաղտնիության սկզբունքը, դա թող առանձին քննության առարկա դառնա եւ առանձին քրեական վարույթի շրջանակներում գնահատականներ տրվեն։ Մնացած հարցերով, թե արդյո՞ք սա տարածվում է կամ կարող է տարածվել, կամ արդյոք պատշաճ մեխանիզմներ կա՞ն, թե՞ չկան` ընդհանրապես հեռախոսային խոսակցությունների գաղտնիության երաշխիքները սահմանելու մեր երկրում, սա է էս հանձնաժողովի ստեղծման նպատակը։
Իսկ ձեւակերպումների մասով, եթե տեքստում ձեւակերպված չի, կարող ենք փոխել, խնդիր չկա
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Արձագանքելու համար` Ալեն Սիմոնյան... ներողություն, մի րոպե։ Ալեն Սիմոնյան` արձագանքելու համար։
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Պրն Կոստանյան, 2 անձ կա եւ մի ձայնագրություն։ 2 անձ կա եւ մի ձայնագրություն, եւ դուք քննելու եք այդ նույն անձանց հետ կապված այդ նույն ձայնագրությունը, հարգելիս։
Հիմա ուզում եք` նախադասությունը մի հատ էս կողմից կարդացեք, նախադասությունն էն կողմից կարդացեք։ Գնացեք, բարի եղեք` վերաձեւակերպեք այն, ինչ որ դուք էսօր կազմակերպել եք, եւ եթե դա տեղին լինի, միգուցե մենք նույնպես միանանք։ Բայց էս պարագայում, հարգելիս, մենք իրավունք չունենք, ոնց ուզում եք` մեկնաբանեք դա, օրենքը հստակ գրված է ու էս «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքի փոփոխությունն արվել է ձեր իշխանության կողմից, հարգելիներս։
Ընենց որ, հիմա խնդրում եմ` բառախաղով մի զբաղվեք, իսկ եթե դուք ինձ դասավանդեիք, ես դասի չէի գա, մեխանիկորեն կստանայի, ասեմ` իմանաք էդ էլ։
Գ.ԿՈՍՏԱՆՅԱՆ
-Ձեր ինքնավստահությունը ձեր իրավական գիտելիքների վերաբերյալ ողջունելի է, բայց մեկնաբանությունները, կարծում եմ, ավելորդ են։
Իսկ ինչ վերաբերում է ձեւակերպումներին, եթե կոնկրետ առաջարկություններ ունեք ձեւակերպման` խնդրեմ։ Ես ձեզ ասեցի բովանդակությունը, դուք` որպես պատգամավոր, կարող եք առաջարկություններ ներկայացնել։ Բայց բովանդակություն, ես անընդհատ ասում եմ, դուք անընդհատ ասում եք` ըսենց ա գրված, ասում եմ` ճիշտ եք ասում, հենց ըտենց գրված ա, դա էլ կիրառում ենք։ Դրա համար էլ սահմանում ենք, որ էդ հանգամանքներին չի վերաբերելու սա, սա ընդհանրապես քննարկման առարկա է դարձնելու այդ իրավունքների երաշխավորման, երաշխավորվածության աստիճանը մեր երկրում, որպեսզի մենք վստահ ըլնենք, որ հենց ձեր տեսակետից նաեւ, որ ձեզ որեւէ մեկն ապօրինի չի լսում էս երկրում։
Գոնե սուբյեկտիվ տեսակետից, կարծում եմ, որ յուրաքանչյուր քաղաքացի պետք է ապահովվածության զգացում ունենա, որ առնվազն ապօրինի իրեն որեւէ մեկը չի լսելու։ Առնվազն ապահովվածության զգացում ունենա, որ ապօրինի միջամտություններ չեն լինելու իր արդար դատաքննության իրավունքի իրականացմանը։ Այսինքն, սա շատ տրիվիալ է, եւ սա այո, դասագրքային ճշմարտություն է, դասագրքերում էլ ա սա գրած, պրն Սիմոնյան։ Հետեւաբար, էն ձեր առաջին մասին շատ չանդրադարձա։ Շնորհակալություն։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Շնորհակալություն, պրն Կոստանյան, հարցերն ավարտվեցին, դուք կարող եք զբաղեցնել ձեր տեղը։
Հարգելի գործընկերներ, մտքերի փոխանակությանն ենք մենք անցնում, խնդրում եմ ելույթների համար հերթագրվել։ Հերթագրում։
Հերթագրվել է 8 պատգամավոր։
Բոլորի մոտ հերթագրումը ստացվե՞լ է այնպես, ինչպես... շատ լավ։ Ալեն Սիմոնյան, խնդրեմ, պրն Սիմոնյան։
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Է՜, պրն Կոստանյան, էս իրավաբանական վեճի մեջ ենք մտել, շատ լավ է, բայց, այնուամենայնիվ, իրականությունը հետեւյալն է. էն, որ դուք ասում եք` ի՞նչ եզրահանգման գանք, ի՞նչ հետեւություն անենք, ի՞նչ պատկերացում ունենանք, մենք պատկերացումներով, եզրահանգումներով չենք շարժվում
Պրն Կոստանյան, պրն Պետրոսյան, խնդրում եմ մի վայրկյան պրն Կոստանյանին հանգիստ թողեք, որ լսի ինձ։ Պրն Կոստանյան, սա «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենք է եւ այնտեղ ասված է` եթե կա քրեական գործ հարուցված, այդ հարցի հետ կապված չի կարող ստեղծվել հանձնաժողով։ Հանձնաժողովն ո՞ւմ է քննելու` էդ հանձնաժողովը, երկու տեսաձայնագրությունների մեջ եղած մարդկա՞նց, ի՞նչ տեքստի շուրջ է խոսալու, եւ դա լինելու է ճնշում քրեական գործի վրա, դա ունենալու է ազդեցություն այդ գործի վրա։ Ուստի, հիմա ինչ մեկնաբանություն ուզում եք` արեք, ինչպիսի գեղեցիկ ձեւով ուզում եք` դրա բովանդակությունը կառուցեք. ճշմարտությունը, գրքային ճշմարտությունը մեկն է, որ «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքն արգելում է նման հանձնաժողով ստեղծելու հնարավորությունը։
Իսկ ես առաջարկ չունեմ, ես մի առաջարկ ունեմ, այն հետեւյալն է. նորից, կրկին փորձեք նման հանձնաժողով ստեղծել, եւ եթե այն կհամապատասխանի «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքին, ամենայն հավանականությամբ, մենք կմիանանք, բայց մենք օրենք չենք խախտի, որը ձեզ նաեւ խորհուրդ չենք տալիս։ Շնորհակալություն։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Էդմոն Մարուքյան։
Է.ՄԱՐՈՒՔՅԱՆ
-Հարգելի ԱԺ նախագահ, հարգելի գործընկերներ, ըստ էության, ոչ թե մենք ասում ենք, որ չենք կարող ստեղծել այդպիսի հանձնաժողով, հանձնաժողովն արդեն ստեղծված է։ Հանձնաժողովը դուք ստեղծել եք, իրավունքի ուժով սահմանադրական նորմն անմիջականորեն գործել է եւ ստեղծված է հանձնաժողով: Հիմա պետք է որոշենք, թե քանի՞ հոգի լինի հանձնաժողովում, եւ նաեւ` ինչ-որ վերնագրի կամ տարածքային թե ինչ հարցեր ուսումնասիրի։
Բայց ձեր ստորագրահավաքի տեքստում գրված է, որ համացանցում հայտնվել է այսինչ ձայնագրությունը, եւ արդարադատության իրականացմանը խոչընդոտելու, արդարադատ քննության իրավունքի, հեռախոսային խոսակցությունների գաղտնիությունը խախտելու փաստերի մասին քննիչ հանձնաժողով ստեղծել։
Հիմա հանձնաժողով եք ստեղծել, ժողովուրդ, առանց «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքի այն դրույթը հաշվի առնելու, ըստ որի, եթե կա նախաքննություն, կա հարուցված գործ, եւ էդ նախաքննության շրջանակներում էս հարցերն են քննարկվելու, չի կարող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովը նույն հարցերը քննարկել։ Հիմա դուք ասում եք` մենք ընդհանուր ենք ասել քննարկելու, այսինքն, ընդհանուր` ուրեմն, պետք ա այս տեքստը փոխենք, ասենք` Հայաստանում ընդհանրապես գաղտնալսումների մասին մեր մտահոգություններն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողով, էն որ մարդիկ ասում են` մի հատ վայբերով զանգի, կարող ա` մեզ լսում են։ Այսինքն, էս հա՞րցն եք քննարկելու, եթե հա` միգուցե, այսինքն, որ մարդիկ բոլորը վախեցած են ձեր ժամանակներից սկսած ու իրար որ զանգում են, ասում են` մի հատ տելեգրամ ունե՞ս, մի հատ տելեգրամով ինձ զանգի։ Այ, էդ կարա՞նք քննարկենք կամ, որ ասում են` ինչքան գիտեմ, չգիտեմ որ դատախազն ազդել ա չգիտեմ որ քննիչի վրա։ Բայց կոնկրետ էս գործով չենք կարա մենք բան քննենք, չենք կարող հրավիրել, հարցեր տալ էդ մարդկանց, որովհետեւ էդ մարդիկ նախաքննությամբ, քրեական գործով անցնում են։ Հետեւաբար` հանձնաժողով ինչի՞ համար ենք ստեղծում, եթե չենք կարողանալու էդ հարցերին անդրադառնալ, որի հենց համար էլ դուք ուզում եք ստեղծել էս հանձնաժողովը։
Այսինքն, մենք դեմ չենք է ճշմարտության պարզաբանմանը, մենք դեմ ենք «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքի խախտմանը։ Քրեական գործը հարուցված չլիներ, որեւէ խնդիր չկար, այսինքն, ուրիշ թեմայով լիներ` էլի որեւէ խնդիր չկար, բայց էս կոնկրետ թեմայով «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքը հստակ ասում է` «Քննիչ հանձնաժողովի քննության առարկա չեն կարող հանդիսանալ նախնական քննության կամ դատավարության որեւէ այլ փուլում գտնվող հարցերը, ինչպես նաեւ այն հարցերը, որոնք հաստատվել կամ հերքվել են օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտով»։
Հենց հիմա երկու մասով քրեական գործ ա հարուցված։ Շնորհակալություն, որ թույլ տվեցիք մի քանի րոպե։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Ռուստամ Մախմուդյան։ Խնդրում եմ ժամը չխախտել, տեւողությունները ելույթների...
Ռ.ՄԱԽՄՈՒԴՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ ԱԺ մեծարգո նախագահ, հարգելի գործընկերներ, պրն Մարուքյանը կանխեց իմ ելույթի մի փոքր հատվածը։
Այո, հարգելի գործընկերներ, մենք այսօր չենք հավաքվել` որոշենք` հանձնաժողով ստեղծե՞նք, թե՞ ոչ։ Հանձնաժողովն արդեն ստեղծված ա եւ էստեղ հանձնաժողով ստեղծել կամ չստեղծելը որեւէ մեկի, այսպես ասած, ցանկություն կամ ոչ ցանկությունը չի։ Ստորագրահավաքով, իրավունքի ուժով ստեղծվել է, եւ օրակարգում ընդգրկված է հետեւյալ հարցը. ի՞նչ քննության առարկա պիտի սահմանել, իսկ դա կարող է լինել վերնագրի քննարկումների արդյունք եւ առաջարկությունների տեսքով, եւ կազմն ինչպիսին պիտի լինի։ Անգամ կազմի թվաքանակի առումով գոյություն ունի քաղաքական ուժերի համամասնությամբ եղած թվաքանակը։
Բայց ես ուզում եմ մեր գործընկերներին տեղեկացնել. երբ որ երեկ ստորագրահավաքը կազմակերպել են, գլխավոր դատախազությունն այն ժամանակ հարուցել էր ընդամենը մեկ գործ` հեռախոսային գաղտնիության լսումների խախտելը։ Երկրորդ գործը հարուցվել է երեկ երեկոյան եւ այսօր նոր հանձնվել է։ Հետեւաբար` վերնագրում կարող է լինել որոշակի անհամապատասխանություն` ելնելով գործի հարուցման հանգամանքից։ Բայց նորից եմ ասում, երբ որ «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքի 23-րդ հոդվածի 2-րդ մասն արդարացիորեն սահմանափակումներ է նախատեսում եւ այո, հանձնաժողովն իրավունք չունի նախաքննության փուլում ենթակա հարցը քննության առարկա դարձնել, այ, էդ ժամանակ հանձնաժողովը գործունեություն իրականացնելիս, գլոբալ առումով, երբ որ հանձնաժողովի անդամները կտեսնեն, որ մենք, այսպես ասած, անցնում ենք այն սահմանը, որը որ նախաքննության մարմնի իրավասության հարց է, բնականաբար, հանձնաժողովը չպիտի քննարկի։ Եվ առնվազն, ինչպես պրն Կոստանյանն ասաց, մեկ հարցով` դատավորի վարքագծի հետ կապված, մենք հարց ունենք էդ գաղտնիության լսումների մեջ, առնվազն էս մասով էս հանձնաժողովում հարցի, թեմայի հետ կապված ոլորտը բավարարվում է, եւ մենք բացարձակապես «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքը ոչ միայն չենք խախտում, այլ օգտվելով մեր հենց սահմանադրական հնարավորությունից` հանձնաժողովը կստեղծվի, հանձնաժողովի կազմը կլինի հրապարակային, եւ եթե կլինեն հարցեր, որտեղ որ որեւէ մեկն ուզում է անցնել այդ նախաքննության փուլի սահմանը, մեր գործընկերները կարող են դրան դեմ լինել եւ չհամաձայնվել։
Այնպես որ, այս հանձնաժողովի ստեղծումը, ես կարծում եմ, մեր բոլոր գործընկերների համար շատ կարեւոր է եւ չափազանց է պարզաբանել` վերջը ՀՀ-ում մեզ բոլորիս լսո՞ւմ են, թե՞ չեն լսում։ Շնորհակալ եմ։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Արմեն Աշոտյան, խնդրեմ։
Ա.ԱՇՈՏՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Հարգելի խորհրդարան, երեկ երեկոյան, երբ որ դատախազության կողմից լուրը տարածվեց, իշխանական քարոզիչները եւ միամիտ մարդիկ գրում էին` սա էն Հայաստանն է, որտեղ ես երազում եմ ապրել, սա էն Հայաստանն է, որտեղ, վերջապես, դատախազությունը, անկախ նրանից` ԱԱԾ է, ՀՔԾ է, հարուցեց գործ. պարզեցինք` ինչո՞ւ էր հարուցված գործը։ Գործը հարուցվել է` բացառապես կանխելու ու խոչընդոտելու համար խորհրդարանի կողմից իր սահմանադրական իրավունքների լիարժեք իրականացումը: Ինչի՞ց եք վախենում, պարոնայք, ինչի՞ց եք վախենում, երբ որ ափալ-թափալ, նիստից մի օր շուտ, գիշերը գործ եք հարուցում, հերիք չի՞ էդ մակարոնեղենը կախեք մեր քաղաքացիների ականջներին։
Խորհրդարանն ունի լիազորություններ, խորհրդարանի գործունեությունից վախենալ պետք չէ, այս հանձնաժողովի աշխատանքը չպետք է լինի քաղաքական։ Այս հանձնաժողովը պետք է ունենա մի քանի սկզբունք. սկզբունք առաջին` մաքսիմալ թափանցիկություն։ Առաջարկում եմ բոլոր նիստերն օնլայն հեռարձակել։
Սկզբունք երկրորդ. չվախենալ անուններից եւ կանչել բոլորին, ում ուզում եք հարցաքննել` Նիկոլ փաշինյանից սկսած, վերջացրած Յուրի Խաչատուրովով։
Սկզբունք երրորդ. դուք պետք է գտնեք ճշմարտությունը, որքան էլ ծանր է այն լինելու անհատների, քաղաքական ուժերի կամ հասարակության համար։ Իսկ քարոզչական հնարքները եւ շինծու արդարադատության մանիպուլյատիվ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների արգասիքը մի բերեք խորհրդարան։ Խորհրդարանի իրավաբանները, պատգամավորները գտել են փայլուն ձեւ` ինչպես շրջանցել ձեր կողմից երեկ դրված այդ արգելքը, եւ այդ ձեւը կա եւ այդ ձեւը բովանդակությանը չի խանգարելու։ Այսքանը։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Սամվել Ֆարմանյան, խնդրեմ։
Ս.ՖԱՐՄԱՆՅԱՆ
-Հարգելի գործընկերներ, քննիչ հանձնաժողովի ստեղծման իրավական հիմքերին բավարար անդրադարձ եղավ, դրան անդրադառնալու կարիք, ինձ թվում է, այլեւս չկա, հանձնաժողովը ստեղծված է։ Բայց ես ուզում եմ խոսել մեկ այլ հանգամանքի մասին։
Խորհրդարանական ձեւ ունեցող պետությունում էլ ի՞նչ տեղի ունենա, որ խորհրդարանում քննիչ հանձնաժողով ստեղծվի։ Այսինքն, էլ ի՞նչ տեղի ունենա, ի՞նչ իրադարձություն պետք է տեղի ունենա, որ խորհրդարանը ստեղծի քննիչ հանձնաժողով, սա` մեկ։
Երկրորդ. ինձ իսկապես ապշեցնում է գործադիր իշխանություն ներկայացնող պատգամավորների ցանկությունը` վիճարկել հանձնաժողովի ստեղծման նպատակահարմարությունը։ Անկեղծորեն խոստովանեմ` քաղաքական տեսանկյունից դուք պետք է անեիք ճիշտ հակառակը։
Հիշո՞ւմ եք, պրն Մարուքյան, մենք ժամանակին շատ հաճախ խոսում էինք այն մասին, որ մեր իշխանության ժամանակ հանրային հետաքրքրություն ներկայացնող տարբերակների վերաբերյալ իշխանության ներկայացուցիչները տալիս էին մոտավորապես այսպիսի պատասխան. այո, խնդիրը կա, գործ է հարուցված, սպասեք գործի քննության ավարտին։ Եվ, ցավոք սրտի, փոխակերպելով երջանկահիշատակ Վիկտոր Չեռնոմիրդինի խոսքերն` ասված Ռուսաստանի քաղաքական կուսակցությունների մասին, որ` ինչ կուսակցություն ստեղծում ես` վերջում դառնում են կոմունիստական կուսակցություն, ստացվում է, որ մենք Հայաստանում, կներեք, բայց ինչ իշխանություն ձեւավորում ենք` վերջում դառնում է մի իշխանություն, որն ասում է. այո, խնդիրը կա, գործը հարուցված է, սպասեք քննության ավարտին. սա` մեկ։
Եվ երկրորդ կարեւոր հանգամանքը.` սա առանցքային նշանակություն է ունենալու խորհրդարանական կառավարման ձեւի փիլիսոփայության տեսանկյունից, քննիչ հանձնաժողովների սա ընդամենը մեկնարկն է` կիրարկման տեսանկյունից, եւ սա եւս լավագույնս բխում է, եթե դուք, իհարկե, մտադիր չեք պետության կառավարման ձեւն էլ փոխել, ձեր շահերից` որպես քաղաքական իշխանություն։ Շնորհակալություն։
Է.ՇԱՐՄԱԶԱՆՈՎ
-Շնորհակալություն, պրն Ֆարմանյան։ Հովիկ Աղազարյան, համեցեք։
Հ.ԱՂԱԶԱՐՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Հարգելի խորհրդարան, մեր խմբակցության իմ գործընկերներն արդեն, իմ կարծիքով, հիմնավորեցին, որ առնվազն ձեւակերպման մեջ պետք է ինչ-որ ճշգրտումներ մտցվեն, քանի որ, ըստ «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքի` հասկանում եք, որ հանձնաժողովը ստեղծված է։ Բայց այստեղ, ինչպես միշտ, սա առերեւույթ հարցն է, խորքում ուրիշ բան է զգացվում, որովհետեւ երբ որ երեկ այդ բանը հայտնվեց համացանցում, եւ բոլորը տեղեկացան այդ ձայնագրությանը, կներեք, ՀԿ որոշ անդամների մոտ շատ բարձր խանդավառություն էր զգացվում, թե ինչպիսի ջախջախիչ հարված է հասցվում գործադիր իշխանությանը, նրանց խոցելիությանը եւ այլն։ Բայց, փաստորեն, դա տեղի չունեցավ, ըստ էության, որովհետեւ հենց ձայնագրության բովանդակությունն էլ առանձնապես ոչ մի բան չէր բացահայտում, եւ հետեւաբար` սա դառնում է շարունակությունը, երեւի թե, այն ծրագրի, որ նախատեսված էր` այդ ծրագիրը մինչեւ վերջ հասցնելու` վարկաբեկելու գործադիր իշխանությանը, նոր իշխանությանը։ Ես կարծում եմ, որ այդտեղ նույնպես դուք հաջողության չեք հասնի, սիրելի հանրապետական երեկվա խանդավառված պատգամավորներ։ Շնորհակալություն։
Է.ՇԱՐՄԱԶԱՆՈՎ
-Շնորհակալություն, հարգելի պրն Աղազարյան։ Պրն Էնֆիաջյան, ես հիմա կօգտվեմ իմ արտահերթ ելույթի իրավունքից, այնուհետեւ խոսքը սիրով կտրամադրեմ ձեզ։
ԱԺ մեծարգո նախագահ, հարգելի խորհրդարան, սիրելի լրատվամիջոցների ներկայացուցիչներ, սիրելի հայ ժողովուրդ եւ Հայաստանի քաղաքացիներ։ Ես այն պատգամավորներից մեկն եմ, որը ստորագրել է այս նախաձեռնության տակ եւ այո, գտնում եմ, որ անհրաժեշտություն են պառլամենտական համակարգում խորհրդարանական վերահսկողության աշխատանքները եւ քննիչ հանձնաժողովի ստեղծումը։ Ինձ համար առնվազն տարակուսելի են իմ իշխանական գործընկերների հայտարարությունները, որոնք որեւէ կապ չունեն խնդրի էության հետ։
Հիմնական զեկուցող Գեւորգ Կոստանյանը շատ հստակ տվեց բոլոր հարցերի պատասխանները, 309-րդ հոդվածի վերաբերյալ այստեղ խոսք չկա, կա այլ հոդված, եւ մարդը շատ հանգիստ ասաց, որ գլոբալ խնդրին ենք վերաբերվում։ Էստեղ կա լուրջ պրոբլեմ, երբ խորհրդարանը չի կարող ունենալ վերացական դիրքորոշում, կրավորական կեցվածք։ Այո, խորհրդարանը պետք է ունենա հստակ կեցվածք, պետք է ունենա շատ հստակ գործառույթ եւ դրա համար համապատասխան Մայր օրենքից բխող «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքում տրվել է մեր քննիչ հանձնաժողով ստեղծելու իրավունքը։ Եվ ես կարծում եմ, որ բոլոր նրանք, ովքեր փորձում են սահմանափակել ԱԺ պատգամավորների իրավունքները, կրկնակի ստանդարտներ են կիրառում։ Մենք պետք է վերանանք անձերից։
Հարցն ուղղում եմ «Ելք» խմբակցության ղեկավարներին. եթե այս գործը լիներ մեկ տարի առաջ, օդ կհանեիք պառլամենտը, դուք կասեիք` քննիչ հանձնաժողով ստեղծենք։ Բա ի՞նչ ա փոխվել, իրողությո՞ւն. չի կարելի, սկզբունքներում պետք է իրողություն չփոխվի, բարեկամներ։
Ուրեմն, առաջարկում եմ, որ բոլորդ միահամուռ կերպով վստահություն տաք այս հանձնաժողովի ստեղծմանը, որը պետք է լինի ապաքաղաքական, ապակուսակցական եւ իր գործառույթների հիմքում պետք է լինի ՀՀ պետական շահի եւ ՀՀ յուրաքանչյուր քաղաքացու իրավունքների պաշտպանությունը։ Շնորհակալ եմ ուշադրության համար։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Վահե Էնֆիաջյան, խնդրեմ։
Վ.ԷՆՖԻԱՋՅԱն
-Շնորհակալություն։ Հարգելի գործընկերներ, սիրելի հայրենակիցներ, ամենատարբեր իրավական մակարդակով մեկնաբանություններ արվեցին, քաղաքական վերլուծություններ արվեցին։ «Ծառուկյան» խմբակցությունում եւս այս հարցը քննարկվել է, եւ ես կներկայացնեմ բացառապես իրավական մոտեցումները որոնք որ, բնականաբար, նաեւ կունենան քաղաքական հետեւանքներ։ Առհասարակ, որպես այդպիսին, խնդրի հետ կապված երկու քրեական գործ հենց այս պահին հարուցված են, նախաքննությունն ընթանում է։
Հիմա հղում եմ անում «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքի 23-րդ հոդվածին` «Քննիչ հանձնաժողովի գործունեության սահմանափակումները». սա օրենքն է եւ հիմա ցիտեմ նաեւ օրենքի երկրորդ կետը.` «Քննիչ հանձնաժողովի քննության առարկա չեն կարող հանդիսանալ նախնական քննության կամ դատավարության որեւէ այլ փուլում գտնվող հարցերը, ինչպես նաեւ այն հարցերը, որոնք հաստատվել կամ հերքվել են օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտերով»։
Հիմա մեկ անգամ եւս ասում եմ` քրեական գործ է հարուցվել երկու հոդվածով, երկու հարցով, նախաքննությունն ընթանում է, ի՞նչ ենք քննարկում, ինչի՞ մասին է խոսքը գնում։ Օրենք մի՛ խախտեք, հարգելի գործընկերներ։ Շնորհակալություն։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Արփինե Հովհաննիսյան, խնդրեմ։
Ա.ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ
-ԱԺ հարգելի նախագահ, հարգելի խորհրդարան, ես բացառապես իրավական փաստարկների տիրույթում կմնամ, բայց մի, էսպես ասած, նկատառում ունեմ։ Ես հույս ունեմ անկեղծորեն, որ «Ելք»-ի իմ գործընկերներից որոշներն իրավաբանական ֆակուլտետում իրենց գիտելիքները, այդուհանդերձ, դասի չգալով եւ մեխանիկորեն ստանալով չի, որ ձեռք են բերել, որովհետեւ դասի չգալով եւ մեխանիկորեն ստանալով` իրավաբանական ֆակուլտետում գիտելիքներ ձեռք չեն բերվում. սա` առաջինը։
Երկրորդ նկատառումը. հիմա եկեք հասկանանք` ինչի՞ մասին է խոսքը։ Եթե մենք խոսում ենք էն մասին, որ քննիչ հանձնաժողով պետք է ստեղծվեր, թե ոչ, ապա քննիչ հանձնաժողովն արդեն ստեղծված է, շատ ճիշտ եք, բոլորս սա չենք վիճարկում։ Պրն Մախմուդյանը հստակ բացատրեց` ինչի են քննիչ հանձնաժողովի ստեղծման ստորագրահավաքի վերտառության մեջ նշված այն հարցերը, որոնք դուք այս պահին վիճարկում եք: Մի պարզ պատճառով, որովհետեւ, երբ ստորագրահավաքը սկսվել էր, ստորագրությունները շրջանառվում էին, քրեական գործ չկար հարուցված` հեռախոսային խոսակցությունների մասով, այսինքն, 309-րդ հոդվածով` լիազորությունների սահմանազանցումով։
Հիմա խնդիրն էստե՞ղ եք տեսնում, շատ լավ, ես առաջարկում եմ նախաձեռնող խմբի անդամին, ի դեպ, սա միակ փաստաթուղթն է, որը ստորագրվելու է եւ որի վերտառությունը լինելու է քննարկման առարկա, հետեւաբար, առաջարկում եմ հետեւյալը. ԱԺ որոշումն արդարադատության իրականացմանը խոչընդոտելու, արդար դատաքննության իրավունքի եւ հեռախոսային խոսակցությունների գաղտնիությունը խախտելու փաստերի առնչությամբ մարդու իրավունքների պաշտպանության մակարդակը, երկրում մարդու իրավունքների պաշտպանության մակարդակը քննության առարկա դարձնելու նպատակով։
Հիմա բացատրեմ` ինչո՞ւ, առաջինը` էն հարցի պատասխանը, թե ինչո՞ւ գլոբալ։ Գլոբալ, որովհետեւ քննության առարկա ենք դարձնում երկրում մարդու իրավունքների պաշտպանության մակարդակը, իսկ առիթը եղել է երկուսի խոսակցությունը, բայց այդ երկուսի խոսակցության մեջ դերակատարներ էին չորսը, եւ առնվազն երկուսի մասով հարուցված չի քրեական գործ` արդարադատության իրականացմանը խոչընդոտելու մասով` 332-ով։ Եվ հետեւաբար, էդ հոդվածը չի դառնում, քննության առարկա չեն կարող հանդիսանալ նախաքննության կամ դատավարության որեւէ այլ փուլում գտնվող հարցերը։ 23-րդ հոդվածի 2-րդ մասի ձեւակերպումից դուրս է արդարադատության իրականացմանը խոչընդոտելու հատվածը։
Մյուս մասով` հեռախոսային խոսակցությունների, խնդրեմ, ձեր փաստարկներն ինձ համար անձամբ ընդունելի են, առաջարկությունը ներկայացրեցի։ Կարծում եմ, նախաձեռնող խմբի անդամը սա կընդունի եւ կհստակեցվի, որպեսզի ձեր մտահոգությունները փարատվեն։ Շնորհակալություն։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Այժմ ես... ներողություն, ունեմ խմբակցություններից, պրն Կոստանյան, դուք մի շտապեք, ես ունեմ խմբակցություններից հայտեր։ «Ելք» պատգամավորական խմբի անունից ձայն է խնդրում Էդմոն Մարուքյանը։
Է.ՄԱՐՈՒՔՅԱՆ
-Հարգելի խորհրդարան, ես լսեցի մեր գործընկերների փաստարկները եւ պետք է ասեմ հետեւյալը. նախ` դատախազությունը չէր կարող գործ չհարուցել` այս դեպքերի հետ կապված։ Հետեւաբար, կապել սա, որ վայ, դեպքերը հարուցվեցին, որ կանխեն քննիչ հանձնաժողովի ստեղծումը, դա ուղղակի իրականությանը չի համապատասխանում, որովհետեւ քննիչ հանձնաժողովի գործունեության արդյունքում որեւէ մեկը քրեական պատասխանատվության չի ենթարկվում, բայց գլխավոր դատախազության կողմից հարուցած քրեական գործի քննության արդյունքներով կարող է ինչ-որ մեկը պատասխանատվության ենթարկվել։ Հետեւաբար` սարերի, ձորերի տարբերություն կա, եւ գործը չի հարուցվել` կանխելու էստեղ քննիչ հանձնաժողովի ստեղծումը։
Եվ մյուսը. տեսեք մենք ինչ ենք ասում, մենք ասում ենք` այո, ճշմարտությունն ամեն բանից թանկ է, պետք է պարզել ճշմարտությունը, բայց այդ ճշմարտությունը մենք չենք կարող պարզել` սահմանադրական օրենքը խախտելով։ Եվ, որպեսզի էս հանգամանքները մենք քննարկման առարկա դարձնենք, պետք է առնվազն քրեական գործ կամ հարուցված չլիներ կամ պետք է հարուցված քրեական գործերը կարճված լինեին, որ նոր մենք քննիչ հանձնաժողով ստեղծեինք, ասեինք` ահա այնտեղ անարդյունավետ է եղել քննությունը։ Հիմա մենք խորհրդարանական վերահսկողության շրջանակներում քննիչ հանձնաժողով ենք ստեղծում։
Հիմա, էն հանձնաժողովը, որ դուք արդեն ստեղծել եք, սիրելի գործընկերներ, նա վտանգված է լինելու` դառնալ պարապ հանձնաժողով, ինչո՞ւ պարապ, որովհետեւ էն հարցերը, որ դուք հենց բերեք, որ քննարկեք, պետք է պարզվի, որ էդ հարցերը կապված են նախաքննության հետ. արդեն էն մեկը վկա ա, էն մեկը, չգիտեմ, տուժող ա, էն մեկը հարցաքննվել ա, ու դուք չեք կարող էդ դաշտ մտնել։ Ավելին, ես չեմ բացառում, որ քննիչ հանձնաժողովը մարդիկ հրավիրի` հարցեր տալու համար, էդ մարդիկ նախաքննությունով անցնելիս լինեն ու չգան էդ հանձնաժողով, ասեն` ախպեր ջան, դուք իրավասու չեք մեզ կանչել, որովհետեւ այ, էս կետի համաձայն` էս 23-րդ հոդվածի, դուք չեք կարող մեզ կանչել, որովհետեւ գործ կա հարուցված։
Սրա՛ մասին ա ասածը, հանձնաժողովը ստեղծվել, պրծել եք, մենք սա՛ ենք ասում, որովհետեւ ինքը դառնալու ա պարապ հանձնաժողով, մենք չենք կարող գլոբալ էդ հարցը քննարկել։ Ի՞նչ ա նշանակում` գլոբալ. փաստեր պետք ա ուսումնասիրի քննիչ հանձնաժողովը եւ փաստերի վերաբերյալ տա եզրակացություն Ազգային ժողովին. սա ա վիճակը։ Ես կարծում եմ, որ ճիշտ կլինի, հարգելի գործընկերներ, քանի որ արդեն հարցը դրված ա, բոլորս դեմ քվեարկենք, հարցը հանենք օրակարգից։
Հարգելի գործընկերներ, հանրապետականներին եմ դիմում. դեմ քվեարկենք, հանենք օրակարգից, նոր նախագիծ բերեք, էդ նոր նախագիծը նայենք, որ որեւէ խոչընդոտ չհարուցի «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքի այսինչ հոդվածի հետ, էդ կքննարկենք, որովհետեւ սա չի լինի էսպես, էս ձեւով հանձնաժողովը չի գործելու, ես չեմ պատկերացնում, ինչ էլ էս ամպլուայի մեջ փոխենք` պրոբլեմ ա լինելու, դառնալու ա պարապ հանձնաժողով։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Պրն Մարուքյան, շնորհակալություն։ Հարգելի գործընկերներ, մենք մեկ-մեկ մի փոքր ժամանակը խախտում ենք, բայց մի մոռացեք, որ բավականին լուրջ հարց ենք քննարկում, եւ մի կողմը, երբ որ խախտում ա, մյուս կողմն էլ խախտում ա, չի լինի, կամ պետք ա ուրեմն բոլորին ես վայրկյանական ընդհատեմ ու միտքը կիսատ մնա կամ, եթե թույլ ենք տալիս, ուրեմն մի փոքր հանդուրժող լինենք, որպեսզի մտքերը մինչեւ վերջ լսենք։
Այժմ ՀՀԿ պատգամավորական խմբակցության անունից ձայնը տրվում է Արփինե Հովհաննիսյանին։ Խնդրեմ, տիկին Հովհաննիսյան։
Ա.ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ
-Պրն Մարուքյան, երբ ասում էիք` հանձնաժողովը պարապ է մնալու, հուսով եմ` իշխանությունների նախնական տրամադրված դիրքորոշումը չէիք հայտնում էդ հարցի կապակցությամբ. էս` առաջին նկատառումը։
Եվ երկրորդն` ինչ եմ ուզում ասել. ես ձեր նկատառումներն ընդունեցի, հարգելի գործընկերներ, դուք ոնց որ թե ականջալուր չեղաք։ Այո, հարուցված քրեական գործերի հետ կապված` ոչ միայն քննության առարկա չեն դառնալու, այլեւ հանձնաժողովի վերտառությունը հենց հիմա` փարատելու նաեւ պրն Էնֆիաջյանի մտավախությունները: Այո, այդ հատվածը դուրս է բերվում, մենք ստեղծում ենք քննիչ հանձնաժողով երկու դրվագով, ֆիքսեք սա. արդարադատության իրականացմանը խոչընդոտել, որովհետեւ որեւէ գործ հարուցված չէ, որով դատավորին պիտի հարցնեն` իսկ քեզ վարչապետը զանգե՞լ է, ԱԱԾ պետը զանգե՞լ է, իսկ մի հատ արի, ասա։ Հարցազրույց տալիս է, լավ է անում, իսկ գուցե քննիչ հանձնաժողովի՞ն էլ գա, դա ասի։ Իսկ դուք ինչի՞ եք իր տեղը որոշել, որ չի գալու կամ պարապ է մնալու։ Իսկ ինքը ո՞ր քրեական գործով է անցնում, գաղտնալսումների գաղտնիությունը խախտելու՞, թե՞ երկրորդ հատվածով` լիազորությունների սահմանազանցման. ոչ մեկով։
Արդարադատության իրականացման խոչընդոտման հետ կապված` չկա հարուցված քրեական գործ. էս` մեկ։ Եվ երկրորդ. մնացած մասով, որը պրոբլեմ ունեք, էդ պրոբլեմի հետ կապված` ասում ենք. առիթ է գաղտնալսումը, նպատակը մարդու իրավունքների պաշտպանության, պաշտպանվածության մակարդակը երկրում քննարկելն է։ Վե՛րջ, ձեր բոլոր մտահոգությունների փարատման առարկան, ըստ էության, ներկայացրեցի ես։
Կոչ եմ անում, հարգելի գործընկերներ եւ ուղղում եմ խոսքս նաեւ ձեզ, ես իրապես կարծում եմ, իրավաբանական տեսանկյունից, եթե այս ձեւակերպումն ընդունի նախաձեռնող խմբի անունից հանդես եկող ներկայացուցիչը, շատ ճշգրիտ ձեւակերպում է եւ որեւէ սահմանադրական օրենք չի խախտվում սրանով։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Այժմ ես հրավիրում եմ պրն Կոստանյանին` եզրափակիչ ելույթով հանդես գալու։
Գ.ԿՈՍՏԱՆՅԱՆ
-Շնորհակալ եմ։ Հարգելի գործընկերներ, երկու հանգամանքի վրա ուշադրություն դարձնեմ։ Էդ խանդավառության հետ կապված, ես չեմ կարծում, որ որեւէ ողջամիտ մարդ կխանդավառվի նման իրավիճակից, հարգելի գործընկեր, որովհետեւ, եթե երկրում գաղտնալսում են ազգային անվտանգության տնօրենին եւ հատուկ քննչական ծառայության պետին, էդ նշանակում ա, որ ոչ միայն երկրի իրավական անվտանգությունն ա վտանգված, այլեւ երկրում մարդու իրավունքների պաշտպանությունն ա ուղղակիորեն կասկածի տակ։ Այսինքն` ես չեմ կարծում, որեւէ ողջամիտ մարդ լինի, որը խանդավառվի էս իրավիճակից, ընդհակառակը` սա չափազանց մտահոգիչ ա ինձ համար եւ յուրաքանչյուրի համար։
Չի կարող էդպիսի բան լինել, որ երկրում գաղտնալսեն` ազատ, ապօրինի, էն էլ ազգային անվտանգության տնօրենին կամ ՀՔԾ պետին, էդ նշանակում ա` մեզ բոլորիս կարան գաղտնալսեն եւ գաղտնալսում են։ Եվ մենք ուզում ենք հասկանալ` վերջապես ամեն մարդ կարա՞ երաշխիք ունենա, որ իրան որեւէ մեկը չի գաղտնալսում, էդ ենք ուզում հասկանալ, որովհետեւ հիմա ստացվեց, որ կա ինչ-որ մեկն էս երկրում կամ գուցե ավելի շատ մարդիկ կան, որոնք էդ հնարավորությունն ունեն, որոնք ապօրինի գաղտնալսում են` ում ուզում են, անգամ ազգային անվտանգության տնօրենին։ Իհարկե, սա մտահոգիչ ա, սա շատ վտանգավոր իրավիճակ ա պետության համար։ Հետեւաբար, նախ` նման խանդավառություն չի կարող լինել։
Երկրորդը. ինչ վերաբերում է այս օրինակին, որ անընդհատ ասում ենք` այ, քրեական գործ կա, բա էլ ի՞նչ ենք քննում, նախ, հարգելի գործընկերներ, մի 5 անգամ ասեցի, ես չգիտեմ, չեմ ուզում նորից նույն բանը կրկնել, մենք չենք քննելու էն հարցերը, որոնց փաստով քրեական գործ ա հարուցված, մենք քննելու ենք այն հանգամանքները, որոնց փաստով քրեական գործ հարուցված չի. սա` մեկ։
Եվ երկրորդը. մենք դրա համար ավելի ընդհանուր խնդիրը դրեցինք, ես արդեն 3 անգամ էդ մասին խոսեցի, ընդամենը, այն գործընկերը շատ լավ բան հուշեց, հիմա պատկերացրեք ` մի հատ հրդեհի անվտանգության կանոնների կամ սեփականության իրավունքի պաշտպանության մակարդակի հարց ենք ուզում երկրում քննարկել, հիմա մեկն ասում ա` այ, տեսեք, լիքը քրեական գործ կա հարուցված գողության փաստով, եկեք չքննենք։
Հարգելի ժողովուրդ, մենք քննարկում ենք հեռախոսային խոսակցությունների գաղտնիության ապահովման մակարդակը երկրում եւ արդար դատաքննության իրավունքի երաշխավորման աստիճանը երկրում։ Եթե մենք ղեկավարվում ենք ձեր տրամաբանությամբ, էդ նշանակում ա` էդ օրինակը շատ դասական ա. եթե մի օր մենք որոշենք քննարկել` երկրում սեփականության իրավունքի պաշտպանվածության աստիճանն ինչպիսին է, ուրեմն պիտի չստեղծենք, որովհետեւ երկրում կա 2 հազար հատ հարուցված քրեական գործ` գողության կամ կողոպուտի փաստով։
Ինչ վերաբերում ա ձեւակերպմանը, ձեւակերպումը, տիկին Հովհաննիսյանը շատ լավ ձեւակերպում առաջարկեց, իհարկե, մենք դրան կողմնակից ենք, որովհետեւ ասում եմ` գաղափարը դրանում էր. մեկ։ Եվ երկրորդը. էդ ձեւակերպումն էլ ընդամենը պայմանավորված էր նրանով, որ երբ որ արդեն ստեղծվեց հանձնաժողովը, իսկ գիտեք, որ հանձնաժողովը հիմա չի ստեղծվում, հանձնաժողովը ստեղծվել ա իրավունքի ուժով, այսինքն, հենց ստորագրությունները հավաքվեցին, էդ հանձնաժողովն արդեն գոյություն ունի։
Հիմա մենք լրիվ տեխնիկական հարցեր ենք քննարկում, հարգելի գործընկերներ, չգիտեմ էլ ոնց... Ձեւակերպումն ընդունելի ա ինձ համար, մեզ համար, այսինքն` խմբի համար։ Շնորհակալություն։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Եթե թույլ տաք, ես տամ հնարավորություն` Արփինե Հովհաննիսյանը հնչեցնի ձեւակերպումը, որպեսզի հստակ լինի։ Քանի որ ես մինչ այդ ուզում եմ, ժողովուրդ, նորից մեջբերում անեմ, եւ ես ներկայացնում եմ «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքը, որով որ, կետերը չեմ ուզում շարադրել, որովհետեւ բոլորս գիտենք, որ արդեն դա... բոլորին հրավիրում եմ դահլիճ, որովհետեւ քվեարկելու ենք, բոլոր պատգամավորներին։
Հանձնաժողովը ստեղծված է, եւ այս նիստը մենք հրավիրել ենք, քննիչ հանձնաժողովի անդամների թիվը սահմանվում է ԱԺ որոշմամբ, իսկ հանձնաժողովի կազմը եւ դրանում փոփոխությունները հաստատում է ԱԺ նախագահը` «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքի այսինչ-այսինչ կետերով։ Այսինքն, քանի որ մենք հիմա պետք է թիվը ձեզ հետ սահմանենք, բայց ամեն դեպքում, որոշումը, որը ներկայացված է, ունի անվանում, որի շուրջ մենք ունեինք քննարկումներ, բայց ընդհանուր առումով հանձնաժողովի ստեղծմանը մենք չենք կարող անդրադառնալ, նա ստեղծված է, ուստի, ես խնդրում եմ տալ հնարավորություն` Արփինե Հովհաննիսյանը հնչեցնի անվանումը, հաշվի առնելով բոլոր այս առաջարկները, եւ հետո մենք անցնենք քվեարկության։ Խնդրեմ։
Ա.ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ
-Հարգելի գործընկերներ, ուզում եմ ուղղակի կրկնել վերտառությունն այս նախագծի։ Մասնավորապես` ԱԺ որոշումն արդարադատության իրականացմանը խոչընդոտելու, արդար դատաքննության իրավունքի, ինչպես նաեւ` հեռախոսային խոսակցությունների գաղտնիությունը խախտելու փաստի առնչությամբ երկրում մարդու իրավունքների պաշտպանվածության մակարդակը քննության առարկա դարձնելու նպատակով ստեղծված քննիչ հանձնաժողովի անդամների թիվը սահմանելու մասին։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Թիվն առաջարկված է 11, ուրեմն, այդ թիվը: Ես քվեարկության եմ դնում «ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի անդամների թիվը սահմանելու մասին» ԱԺ որոշման նախագիծն ընդունելու մասին հարցը։ Քվեարկություն։
Վարման կարգով` Էդմոն Մարուքյան։
Է.ՄԱՐՈՒՔՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Ուղղակի, ես մի բան մոռացա ասել. անընդհատ հիմա երկրում քննարկվում ա խորհրդարանը լուծարելու հարցը, մենք բերում ենք, ուզում ենք քննիչ հանձնաժողով ստեղծել։ Խորհրդարանը պետք ա լուծարվի, նոր խորհրդարան ընտրվի, եւ զբաղվենք լուրջ գործով։
Հիմա, այսինքն, մենք ի՞նչ ենք ուզում անենք, էլի, որովհետեւ ի՞նչ, գրել եք` 2 ամիս ժամկետով ա ստեղծվում հանձնաժողովը, չէ՞, մենք չգիտենք 2 ամսից էս խորհրդարանը լինելո՞ւ ա, թե՞ չէ։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Վարման կարգով` Միհրան Հակոբյան։
Մ.ՀԱԿՈԲՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Նախ, կարծում եմ, մենք հարկատուի աշխատավարձով հիմա էլ լուրջ գործով ենք զբաղվում եւ ոչ թե Ժամավաճառությամբ, բայց հիմա անցնեմ բուն թեմային։
Քանի որ ոչ մի գործ չկա մեր երկրում քրեական կամ այլ, բայց օդում կախված լուրեր կան եւ դա անընդհատ շահագործվում ա, խնդրում եմ քննիչ հանձնաժողովին նաեւ քննության առարկա դարձնել էն հարցը, թե էդ ի՞նչ օլիգարխներ կան էս երկրում, որ ըտենց ձայնագրման հնարավորություններ ունեն, աջ ու ձախ ձայնագրում են տարիներ շարունակ, եւ սա կարեւոր հարց ա, որ մենք բոլորս իմանանք, որովհետեւ սրա մասին անընդհատ խոսվում է։
Եվ էս վերջերս ինչ-որ ասֆալտներին էլ մարդկանց փռեցին, հասկանանք, էլի, ինչքանո՞վ կապ ունի, սա կարեւոր նյութ է նաեւ քննիչ հանձնաժողովի համար եւ խնդրում եմ սա օրակարգային հարց սարքել։ Շնորհակալություն։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Արփինե Հովհաննիսյան եւ հետո` Գեւորգ Կոստանյան։
Ա.ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ
-Հարգելի գործընկերներ, պրն Մարուքյան, այսինքն, նշանակում է, եթե երկրում ինչ-որ հարց քննարկվում է, այլ հարց այլեւս չպիտի՞ քննարկվի։ Խորհրդարանի լուծարումը. դուք ժամկետներ գիտե՞ք, թե՞ դուք գիտեք` մեթոդներն ինչպես են խորհրդարանի լուծարմանն արդեն հասնելու եւ ըստ էության, կա ճանապարհային քարտեզը: գուցե մեզ էլ տեղյակ պահեք, որովհետեւ ես տեղեկացված չեմ` երբ ա դա լինելու, որ էդ 2 ամիսը խոչընդոտում ա։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Լենա Նազարյան։
Լ.ՆԱԶԱՐՅԱՆ
-Հարգելի գործընկերներ, նորից ուզում եմ նշել, որ քրեական գործի եւ քննիչ հանձնաժողովի նյութն անբաժան է, նույն բանն է քննվելու։ Հանձնաժողովը քննելու է ազգային անվտանգության ծառայության տնօրենի եւ ՀՔԾ-ի գաղտնալսած խոսակցությունը` արդարադատությանը խոչընդոտելու կոնտեքստում, այո, եւ քննիչ հանձնաժողովը նույնպես քննելու է այս հարցը։ Հետեւապես էս հարցերն անբաժան են, եւ հանձնաժողով են հրավիրվելու մարդիկ, ովքեր ստիպված, ի՞նչ է, պետք է նախաքննության գաղտնի՞ք բացահայտեն։
Այս հանձնաժողովի զեկույցը խնդրահարույց է լինելու այդ իմաստով։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Վարման կարգով` Գեւորգ Կոստանյան։
Գ.ԿՈՍՏԱՆՅԱՆ
-Շնորհակալ եմ։ Ուրեմն,արձագանքեմ պրն Մարուքյանի ասածին, որ եթե մենք հեսա լուծարվում ենք, էլ էդ դեպքում ինչի՞ ենք ստեղծում։ Եթե էս տրամաբանությունն ընդունելի ա, էդ դեպքում եկեք ոչ մի օրենք էլ չընդունենք, չքննարկենք, որովհետեւ կարող ա լուծարվել։ Այսինքն, եթե մենք նպատակ ունենք` պառլամենտը լուծարել, էդ նշանակում ա` մինչեւ նպատակը պիտի ոչ օրենք ընդունենք, ոչ մի գործունեությամբ չզբաղվե՞նք. եկեք դա անենք։
Իսկ ինչ վերաբերում ա լուծարմանը կամ չլուծարմանը, երբ որ կլուծարվի, էս հանձնաժողովը մեխանիկորեն կլուծարվի, պրն Մարուքյան։ Այսինքն, չի կարա Ազգային ժողովը լուծարվի, էս հանձնաժողովը մնա, մի անհանգստացեք։ Շնորհակալություն։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Վարման կարգով` Վահե Էնֆիաջյան, խնդրեմ։
Վ.ԷՆՖԻԱՋՅԱՆ
-Հարգելի գործընկերներ, տարիներ շարունակ, ըստ էության, գաղտնալսումներ տեղի են ունեցել, ինչի վառ ապացույցն է բազմաթիվ անգամներ, մասնավոր նաեւ զրույցներում այլ կապի միջոցներ փնտրելու հանգամանքը։ Ընդ որում, սա պատահական ձեւակերպում չէ, նույն համացանցում բազմաթիվ անգամներ գաղտնալսումների ձայնագրություններ են տեղադրվել։ Ինչո՞ւ համար մեր գործընկերներն այդ ժամանակահատվածում քննիչ հանձնաժողով ստեղծելու նախաձեռնությամբ հանդես չեն եկել։
Եվ այս նախաձեռնությամբ, քանի որ կոնկրետ դեպք է եղել եւ դեպքից հետո է այս նախաձեռնությունն ի հայտ եկել, որպես քայլ եւ գործողություն` հստակ ասում ենք` տվյալ գործի հետ կապված քրեական գործ կա հարուցված։ Քրեական գործի հետ կապված` շատ հստակ «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքը ֆիքսեցինք, օրենք մի՛ խախտեք, կրկնում եմ։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Վարման կարգով` Էդուարդ Շարմազանով։
Է.ՇԱՐՄԱԶԱՆՈՎ
-Հարգելի գործընկերներ, ես բոլորից խնդրում եմ նախ` ուշադրություն, երկրորդը. կրքերը մի թեժացրեք, երրորդը հիմա. հանձնաժողովը ստեղծվել է` մեկ, օդում ինչի՞ ենք բանավիճում, հանձնաժողովը ստեղծված է։
Երկրորդ. ինչո՞ւ չենք ստեղծել, էդքան շատ մտահոգված էիք, դուք ստեղծեիք, էդ իրավունքն ունեիք, քննիչ հանձնաժողով։
Երրորդ` էսօր մենք քննարկում ենք բացառապես հանձնաժողովի անդամների քանակի հարցը, թվի հարցը։
Եվ չորրորդ` խնդրում եմ դադարեցնել բովանդակային քննարկումները. հանձնաժողովը ստեղծված է, եւ եթե վարման կարգի վերաբերյալ կան խնդիրներ` ըստ վարման կարգի խոսենք, եթե չէ` անցնենք քվեարկության, սիրելի բարեկամներ։ Շնորհակալ եմ, բոլորիդ մաղթում եմ խաղաղություն, սեր, համերաշխություն եւ հանդուրժողականություն։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Արմենուհի Կյուրեղյան` վարման կարգով։
Ա.ԿՅՈՒՐԵՂՅԱՆ
-Գիտե՞ք, ինձ զարմացնում է` էսօր մենք, կարծես թե, բանավիճում ենք` Հանրապետականի՞ առաջարկն է հաղթելու, թեեւ «Ելք» խմբակցության առաջարկն է հաղթելու։
Եկեք մտածենք` ի՞նչ ենք անելու, որ մեր պետականությունն ամրապնդվի, ի՞նչ ենք անելու, որ մենք պետությանը վնաս չտանք։ Մենք պետականաշինությա՞մբ ենք զբաղվելու, թե՞ այս կամ այն կուսակցության հաղթանակն ենք ամրագրելու այստեղ։
Ես ուղղակի զարմանում եմ, եթե ստեղծված հանձնաժողովն իր գործունեության ընթացքում որեւէ կերպ կառնչվի այն գործին, որն արդեն բացվել է, հենց այդ պահին հանձնաժողովում առկա այս կամ այն խմբակցության անդամը թող բարձրաձայնի եւ ասի, որ այ, էստեղ դուք ձեր սահմանն անցաք։ Ի վերջո, հանձնաժողովը ստեղծվելու է, ուշադիր եղեք, որ ձեզ մտահոգող հարցին հանկարծ չանդրադառնան հանձնաժողովում եւ հենց էդ պահին բարձրաձայնեք խախտման մասին։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Ալեն Սիմոնյան` վարման կարգով։
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Ես ուզում եմ եւս մեկ անգամ երկրորդել մեր Բարգավաճ կուսակցության ներկայացուցչի ասածը, օրինակ, որ պրն Օսկանյանի ու Լեւոն Զուրաբյանի գաղտնալսումը հիշում եք, էդ ժամանակ, չգիտես թե ինչու, տիկին Հովհաննիսյանը ըսենց ջանասիրությամբ չկար, ներողություն եմ խնդրում... Ներողություն եմ խնդրում, այնուամենայնիվ, հա, ներողություն, հա, նոր եմ, երիտասարդ եմ, կսովորեմ, տիկին Հովհաննիսյան, խնդիր չի։
Այնուամենայնիվ, հանձնաժողովը չի կարողանալու մարդկանց հրավիրել եւ հասկանալ: Որ պահին հասկացավ, որ նախաքննության ժամանակ ինչ-որ բան է քննարկվում եւ այդ պահից ի վեր դադարեցնի։ Դրանով այս հանձնաժողովն անպտուղ եւ անգործության մատնած հանձնաժողով է լինելու։
Ես երկրորդում եմ առաջարկը պրն Մարուքյանի` հանձնաժողով, նոր նորմալ հանձնաժողովի առաջարկ բերել եւ մենք այդ հանձնաժողովին, ամենայն հավանականությամբ, կմիանանք, բայց սրան, ներեցեք, մենք չենք կարող միանալ։ Շնորհակալություն։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Արփինե Հովհաննիսյան։
Ա.ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ
-Երկու դիտարկում, իրավացի եք, ընկերներս հուշեցին. այդ ժամանակահատվածում քննիչ հանձնաժողովի լիազորություն նախատեսված չի եղել խորհրդարանում` քաղաքական ուժերի համար ստեղծելու։ Սա «ԱԺ կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքի եւ խորհրդարանական պետության այն լծակներից է, որն այս անգամ է դարձել որպես ընդդիմությանը տրամադրված գործիք։
Եվ երկրորդ. տիկին Նազարյան, իրավաբանության մեջ, ընդհանրապես քրեական գործերի շրջանակում. կոնտեքստում գործեր չեն հարուցվում։ Կա հոդված` արդարադատության իրականացմանը խոչընդոտելու կոնտեքստում գործ չի քննվելու, եթե հարուցվում է, գործը հարուցվում է արդարադատության իրականացմանը խոչընդոտելու հոդվածով, ո՞ւմ կողմից` պարզենք թե՛ մենք եւ թե՛ դատախազությունը։ Բայց չկա դատախազության կողմից հարուցված։
Եվ ես ուզում եմ հետեւյալն ասել, դատախազությունը կարող է որոշել, որ չկա, իսկ մենք... դուք ինձ մի ընդհատեք, պրն Սիմոնյան, ես ձեզ չէի ընդհատում, դա` առաջինը։
Եվ երկրորդ. հարգելի գործընկերներ, ես հստակ ձեւակերպեցի` որ մասով իրավասության տիրույթ ունի, իսկ որ մասով չունի։ Իսկ եթե դուք համարում եք, որ անգործ է, դա քաղաքական գնահատական է, որն ապահովելու եք դուք։ Շնորհակալություն։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Սամվել Ֆարմանյան, խնդրեմ։
Ս.ՖԱՐՄԱՆՅԱՆ
-Հարգելի գործընկերներ, ես ցանկանում եմ երկրորդել Արմենուհի Կյուրեղյանի բարձրաձայնած միտքը, որ այստեղ խոսքը վերաբերում է խոշոր հաշվով պետականության շահերին։ Ես ցանկանում եմ, որպես ԱԺ պատգամավոր, եւ բարդ է մեղադրել ինձ քաղաքական սուբյեկտիվությամբ առաջնորդվելու մեջ, ես ցանկանում եմ հասկանալ, եթե ՀՀ ազգային անվտանգության ծառայության պետին գաղտնալսում են, եւ Հանրապետության վարչապետն այս ամբիոնից անհրաժեշտ բացատրություններ` համոզիչ, չի ներկայացնում, մեր ռազմական ուժերի գլխավոր շտաբի պետին որեւէ մեկը գաղտնալսո՞ւմ է, թե՞ ոչ։ Էդ պատասխանը պետք ա ստանալ, սա առնչվում է պետականության անվտանգությանը։
Եվ ամենասխալ ճանապարհով, որ կարելի է գնալ, դա այն է, որ սա դարձնել ներքաղաքական ինչ-որ բախումների կամ դիրքավորողների առարկա։ Սա ուղղակի առնչություն ունի մեր պետականության անվտանգությանը, որքան էլ որոշ մարդիկ դա չգիտակցեն, դրանից խնդրի էությունը չի փոխվում։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Եկեք ամփոփենք, վերջինը տալիս եմ Ռուստամ Մախմուդյանին եւ քվեարկում ենք, որովհետեւ արդեն ամեն բան պարզ է։ Շնորհակալություն։ Խնդրեմ։
Ռ.ՄԱԽՄՈՒԴՅԱՆ
-Հարգելի գործընկերներ, ես առաջարկում եմ, եթե տիկին Հովհաննիսյանի հայտարարած վերնագրի մեջ` որոշման առումով, դուք առաջարկություն ունեք, ոչ մի խնդիր չկա, ասեք առաջարկն, ու առաջարկի մասով, միգուցե, ձեր առաջարկը, մեկ բառի փոփոխությունը հնարավորություն ա տալիս ձեզ` կողմ քվեարկել։ Բայց մենք ոնց որ ոչ մեկս վարման կարգով դրան չանդրադարձանք։
Եվ ես կարծում եմ, եթե չենք անդրադարձել, հետեւաբար, դա մեզ համար, ըստ էության, նաեւ ընդունելի է։
Ա.ԲԱԲԼՈՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Հաշվի առնելով, որ մենք հստակ հասկացանք, որ որտեղ է իրավասությունը` հանձնաժողովի եւ ինչպես պետք է աշխատի հանձնաժողովը, որպեսզի արդարադատությանը չխոչընդոտի, եւ հաշվի առնելով, որ մենք այս պահին պետք է քվեարկենք` միայն հաստատելու հանձնաժողովի թիվը, ապա քվեարկության է դրվում «ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի անդամների թիվը սահմանելու մասին» ԱԺ որոշման նախագիծը ընդունելու մասին հարցը։ Քվեարկություն... 11։
Կողմ` 47
Դեմ` 14
Ձեռնպահ` չկա
Որոշումն ընդունվել է։
Մենք սպառեցինք մեր արտահերթ... շատ լավ, ներողություն, տվեք խնդրեմ խմբի անդամների, հանձնաժողովի անդամների անունները։
Ես կարող եմ հնչեցնել հետեւյալը, որը որ այս պահին իմ ձեռքի տակ է, որ Հանրապետական կուսակցությունն ունի 5 անդամի տեղ, «Ծառուկյան» խմբակցությունը` 3, «Ելք» խմբակցությունը` 2 եւ ՀՅԴ-ն` 1։
Խնդրեմ, եթե արդեն հայտնի են... ոչ մեկը չի ներկայացրել ինձ անուններ, աշխատանքային կարգով կներկայացնեք։ Շնորհակալություն։
