1 / 33

Սեպտեմբերի 12-ին Երեւանում աշխատանքն է սկսել Միջխորհրդարանական միության երիտասարդ խորհրդարանականների տասներորդ գլոբալ համաժողովը:

Միջխորհրդարանական միության ամենամյա համաժողովը մինչեւ 45 տարեկան երիտասարդ խորհրդարանականների համար եզակի գլոբալ հարթակ է՝ հաղորդակցվելու, փորձի փոխանակման եւ միմյանց աջակցելու համար: Այս տարվա «Խուսափելով կորսված սերունդներ ունենալուց. պահպանելով կրթությունն ու զբաղվածությունը բոլոր հանգամանքներում» թեման կենտրոնացած է լուծումների վրա՝ ապահովելու կրթության անխափան հասանելիությունը եւ երիտասարդների համար աշխատատեղերի ստեղծումը:

Համաժողովի առաջին նիստը վարել է ՀՀ ԱԺ պատգամավոր, Միջխորհրդարանական միության երիտասարդ խորհրդարանականների ֆորումի խորհրդի անդամ Հասմիկ Հակոբյանը: Ըստ նրա՝ այս հանդիպումը տեղի է ունենում այնպիսի ժամանակ, երբ աշխարհը բախվում է տարբեր ճգնաժամերի՝ հակամարտություններ, համավարակի հետեւանքներ, կլիմայի փոփոխություն. սա մեծապես ազդում է եւ հաճախ ոչ համամասնական ձեւով: Հասմիկ Հակոբյանի դիտարկմամբ համաժողովի նպատակն է միմյանց հետ աշխատել: Նա գոհունակությամբ ընդգծել է, որ համաժողովին մասնակցում է ավելի քան 60 երկրից 150-ից ավելի երիտասարդ խորհրդարանական, խորհրդարանների 4 խոսնակներ, ինչպես նաեւ աշխարհի ամենաերիտասարդ խորհրդարանի՝ Հայաստանի Ազգային ժողովի խոսնակը:

Համաժողովի բացմանը ողջույնի խոսքերով հանդես են եկել ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, ՀՀ ԱԺ նախագահ, Միջխորհրդարանական միությունում ՀՀ ԱԺ պատվիրակության ղեկավար Ալեն Սիմոնյանը, Միջխորհրդարանական միության նախագահ Տուլիա Էքսոնը, Միջխորհրդարանական միության գլխավոր քարտուղար Մարտին Չունգոնգը:

Երիտասարդներին տեսաուղերձով դիմել է Երիտասարդ խորհրդարանականների ֆորումի խորհրդի նախագահ Դեն Քարդենը:

Դիլիջանի միջազգային դպրոցի ուսուցիչ, նախկին փախստական Նուր Մուսսան, ողջունելով համաժողովի մասնակիցներին, ներկայացրել է իր անցած ճանապարհը, խոսել կրթության ոլորտում ձեռքբերումների մասին:

Համաժողովի առաջին նիստում պատգամավորները քննարկել են «Հետհաշվարկ մինչեւ 2030 թվականը. ինչպիսի՞ վիճակ է երիտասարդների կրթության ու զբաղվածության հարցում» թեման:

Նիստը նախագահել է Տոնգայի խորհրդարանի նախագահ Լորդ Ֆակաֆանուան:

ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի՝ երիտասարդության հարցերով օգնական  Ֆելիպե Պոլիեն կարեւորել է նման քննարկումների անցկացումը՝ նշելով, որ կրթության ոլորտում անհավասարությունները շարունակում են արդիական մնալ ամբողջ աշխարհում: Նշվել է, որ շատ երկրներ բարելավել են իրենց ուսանողների ներգրավման մակարդակը, սակայն մարտահրավերները՝ գենդերային անհավասարությունը, տարածաշրջանային անհավասարությունները եւ այլ՝ ոչ համարժեք ենթակառուցվածքները, թույլ չեն տալիս ունենալ համապատասխան կրթական հասանելիություն: Զեկուցողը հավելել է, որ կորոնավիրուսային համաճարակն ավելի է սրել այս իրավիճակը. շատ դեռահասներ եւ երեխաներ համաճարակի հետեւանքով կորցրել են կրթվելու իրենց հնարավորությունը: Հինգ երիտասարդներից մեկը ետ կամ դուրս է մնում կրթությունից, զբաղվածությունից կամ վերապատրաստումներից: Նշված հինգից գոնե երկուսը կանայք են, ինչն արդար չէ»,- ընդգծել է զեկուցողը: Կարեւորվել է կրթության ուժեղացումն ու գործազրկության կրճատումը:

«Ես հորդորում եմ ձեզ ոչ միայն լսել, այլեւ ակտիվ կերպով ստեղծել իրավիճակներ, հնարավորություններ, որտեղ երիտասարդները կարող են ստեղծել շատ ավելի լավ աշխարհ մեզ համար»,- դիմելով համաժողովի մասնակիցներին՝ ասել է զեկուցողը:

Երիտասարդների զբաղվածության համաշխարհային մարտահրավերներին անդրադարձել են համաժողովի մասնակիցները:  ԱՄԿ-ի թիմի տնօրեն Միխայիլ Պուշկինի տեղեկացմամբ աշխարհում երիտասարդների գործազրկությունը 13 տոկոսի է հասել: Ակտիվորեն, սակայն ոչ հաջողությամբ, աշխատանք են փնտրում շուրջ 65 մլն երիտասարդներ:

Ելույթ ունենալով՝ ՀՀ ԱԳ նախարարի տեղակալ Վահան Կոստանյանը շնորհակալություն է հայտնել ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի օգնական Ֆելիպե Պոլիեին՝ համաժողովին մասնակցելու համար: «Շնորհակալ եմ Ձեր գրասենյակի ջանքերին: Նոր  գրասենյակի ստեղծումը ՄԱԿ-ի շրջանակում ցույց է տալիս, որ կա համաշխարհային հանձնառություն՝ աշխատելու երիտասարդների խնդիրների շուրջ  ավելի ինտեգրացված եւ ամբողջական: Հայաստանն աջակցում է այդ ջանքերին»,- ասել է նա՝ ընդգծելով յուրաքանչյուր երիտասարդի՝ որակյալ եւ ներառական կրթություն ստանալու իրավունքը: Դա շատ կարեւոր է մարդկային կապիտալի զարգացման եւ հավասար հնարավորություններ ապահովելու համար:

Պանելային ձեւաչափով քննարկման մասնակիցները ներկայացրել են իրենց երկրներում արձանագրված առաջընթացները, կարեւորել որակյալ կրթությունն ու արժանապատիվ աշխատանք ունենալու հանգամանքը, խոսել մարտահրավերների, դրանց հաղթահարմանն ուղղված քայլերի, ներառական կրթության մասին:

ՀՀ ԱԺ ֆինանսավարկային եւ բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Ծովինար Վարդանյանը, ընդգծելով նոր սերնդի մի շարք դրական հատկանիշներն ու հետաքրքրությունների շրջանակը, նշել է, որ կրթությունը պետք է լինի ճկուն, պետք է կենտրոնանա քննադատորեն մտածելու, գիտելիքներն իրական կյանքում կիրարկելու վրա: Նա նշել է, որ կրթությանը վերաբերող ՀՀ պետական ծրագրի նպատակն է ունենալ արդյունավետ, մրցակցային կրթական համակարգ՝ հիմնված միջազգային եւ համընդհանուր համամարդկային արժեքների վրա: Ծովինար Վարդանյանը համաժողովի մասնակիցներին ներկայացրել է տեղեկություններ Ակադեմիական քաղաքի ստեղծման, կառուցման վերաբերյալ՝ որպես ժամանակակից հետազոտական եւ նորարարական գործունեությունը երաշխավորող միջավայր:

Հաջորդիվ, Միջխորհրդարանական միության երիտասարդ խորհրդարանականների ֆորումի խորհրդի անդամ, Ալժիրի խորհրդարանի պատգամավոր Մոհամեդ Անուար Բուշուիթի նախագահությամբ մեկնարկել է «Խաթարված երիտասարդ կյանքեր. ճգնաժամի ազդեցությունը եւ երիտասարդների սոցիալ-տնտեսական իրավունքները» խորագրով քննարկումը:

Համաժողովի մասնակիցներին տեսաուղերձով ողջունել եւ արդյունավետ աշխատանքային քննարկումներ է մաղթել Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության գլխավոր տնօրեն Թեդրոս Ադհանոմ Գեբրեյեսուսը: Նրա խոսքով երիտասարդ խորհրդարանականներն առանձնահատուկ դերակատարում ունեն առկա մարտահրավերները հասցեագրելու, երկրներին դիմակայուն համակարգերի կառուցմանն աջակցելու, երիտասարդների համար առողջ, ապահով միջավայր ստեղծելու համար:

ԱՀԿ-ի տարածաշրջանային խորհրդական Իգնասիո Իբարրան նշել է, որ մարդկանց իրավունքները պաշտպանող երիտասարդ խորհրդարանականները պետք է հետեւողական լինեն նաեւ առողջության իրավունք եզրույթին, ԱՀԿ-ի կողմից ընդունված կանոնակարգումներին:

ՄԱԿ-ի՝ փախստականների գլխավոր հանձնակատարի արտաքին կապերի գծով պաշտոնյա Կիրի Ատրիի ներկայացմամբ 2023 թվականին 36,4 մլն փախստականներից 40 տոկոսը երիտասարդներ կամ երեխաներ են, որոնք փախել են հետապնդումից, հակամարտությունից, բռնությունից, մարդու իրավունքների խախտումներից:

2022 թվականին փախստական երեխաների 51 տոկոսը դուրս է մնացել հիմնական կրթությունից: Դիմելով երիտասարդ խորհրդարանականներին՝ Կիրի Ատրին նշել է, որ նրանք պետք է իրազեկված լինեն, այնպիսի որոշումներ, օրենքներ ընդունեն, որոնք կպաշտպանեն բռնի տեղահանված երիտասարդների իրավունքները, կապահովեն որոշակի սոցիալ-տնտեսական հարցերում հասանելիություն եւ ինտեգրում:

ՀՀ ԱԺ գիտության, կրթության, մշակույթի, սփյուռքի, երիտասարդության եւ սպորտի հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ Թագուհի Ղազարյանը, ներկայացնելով «Երիտասարդության քաղաքականության մասին» օրենքի նախագիծը, նշել է, որ երիտասարդների հետ քննարկումներ են կազմակերպել Հայաստանի տասը մարզերում: Նրա խոսքով օրենքով ամրագրվելու են երիտասարդական քաղաքականության առաջնահերթությունները: Պատգամավորը տեղեկացրել է, որ այս պահին Հայաստանում գործում է 3 երիտասարդական կենտրոն, եւս 4-ը կառուցվում են մարզային համայնքներում, մինչեւ 2026 թվականը ՀՀ-ում նախատեսվում է ստեղծել 25 երիտասարդական կենտրոն: Խոսելով 2023 թվականին Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված շուրջ 120 հազար փախստականների մասին՝ Թագուհի Ղազարյանը տեղեկացրել է, որ նրանցից շուրջ 30 հազարն աշակերտներ են: Նրա խոսքով ՀՀ կրթական համակարգն ամբողջությամբ կարողացել է սպասարկել բոլոր աշակերտների կարիքները. նրանք ինտեգրվել են հայաստանյան կրթական համակարգում, վերականգնվել է նրանց կրթության իրավունքը:

«Ինչպե՞ս է իմ երկրի ճգնաժամն ազդում երիտասարդների իրավունքների վրա» թեմայի շրջանակում համաժողովի մասնակիցները հանդես են եկել զեկույցներով, ներկայացրել իրենց երկրների օրինակներն այն մասին, թե ինչպես են տարաբնույթ ճգնաժամերն ազդում երիտասարդների իրավունքների վրա: Նրանք նաեւ ներկայացրել են երիտասարդներին աջակցելու նպատակով իրականացվող միջոցառումները, որոնց նպատակը մարտահրավերներին դիմակայելն է:

Այս համատեքստում ՀՀ ԱԺ պատգամավոր Հասմիկ Հակոբյանը հայտնել է, որ Հայաստանի երիտասարդությունը վերջին տարիներին, որոնք հաջորդել են 2018 թվականի թավշյա հեղափոխությանը, 2020 թվականի ղարաբաղյան պատերազմին եւ կորոնավիրուսային համավարակին,  բախվել է յուրօրինակ մարտահրավերների: Նրա դիտարկմամբ, բարեբախտաբար, նշված վայրիվերումներից հետո հայ երիտասարդությունը դեռեւս բարձր է պահում իր պահանջարկը:  Անդրադառնալով ԼՂ-ից հայության տեղահանմանը՝ պատգամավորն ընդգծել է, որ Հայաստանը կարողացել է նրանց ինտեգրել կրթական համակարգին: Տեղահանված ուսուցիչներն աշխատանք են գտել դպրոցներում, Կառավարությունը հաստատել է միջոցառումներ, որոնց արդյունքում փոխհատուցվում են ուսանողների ուսման վարձերը բուհերում: Ստեղծվել են տարածքային կենտրոններ, որտեղ հոգեբանական աջակցություններ եւ խորհրդատվություններ են մատուցվում տեղահանվածներին:

Միջխորհրդարանական միության երիտասարդ խորհրդարանականների տասներորդ գլոբալ համաժողովի աշխատանքը կշարունակվի սեպտեմբերի 13-ին: