1 / 4

ՀՀ ԱԺ տարածքային կառավարման, տեղական ինքնակառավարման, գյուղատնտեսության եւ բնապահպանության հարցերի մշտական հանձնաժողովը սեպտեմբերի 28-ին կազմակերպել էր խորհրդարանական լսումներ՝ «Սեւանա լճի հիմնախնդիրները» թեմայով: Լսումներին մասնակցել են ՀՀ ԱԺ պատգամավորներ, ՀՀ կառավարության անդամներ, պատասխանատու գերատեսչությունների, հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ, փորձագետներ:

«Սեւանա լճի հիմնախնդիրները եւ դրանց լուծումները» զեկույցով հանդես է եկել ՀՀ բնապահպանության նախարար Էրիկ Գրիգորյանը: Նախարարի խոսքով՝ նախորդ օրը կառավարութան հաստատած Սեւանի հետ կապված գործողությունների տարեկան ծրագիրն ուղղված է լճի բնապահպանական խնդիրների լուծմանը: Դրան կնպաստի նաեւ 50 մմ-ից փոքր անցքեր ունեցող ձկնորսական ցանցերի ներմուծման արգելքը:

Ըստ նրա՝ մտահոգիչ են լճի ջրի որակը, մակարդակը եւ կենսաբազմազանության նվազումը, որոնց լուծման համար նախատեսվում է իրականացնել մի շարք միջոցառումներ: Նախարարը տեղեկացրել է, որ այս տարի Սեւանում ավելացել էր ջրիմուռների քանակը, ինչը չէր նկատվել նախորդ տարիներին. դա պայմանավորված է մի շարք գործոններով. ֆոսֆորի քանակի ավելացում, տեղումների պակաս, բարձր ջերմաստիճան, կեղտաջրերի առկայություն:

Սեւանա լճի մաքրման նպատակով ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարությունը Համաշխարհային բանկի հետ կիրականացնի 50 մլն եվրոյի ծրագիր: Կտարվեն նաեւ կողակ ձկնատեսակի արհեստական վերարտադրման, լճի մակարդակի բարձրացմանն ուղղված աշխատանքներ:

Նախարարը նշել է, որ այս տարի ջրի որակի ցուցանիշներն ավելի մտահոգիչ են, քան նախորդ տարիներին. ջրի թափանցիկությունը եղել է 2,2 մետր, նախկինի 14 մետրի դիմաց:

Այս եւ հարակից խնդիրների լուծման նպատակով կլինեն նաեւ օրենսդրական նախաձեռնություններ:

Սեւանա լճի պահպանման փորձագիտական հանձնաժողովի նախագահ Յուրի Ջավադյանն իր ելույթում անդրադարձել է պարբերաբար կատարվող ջրառին եւ նշել, որ այն կարեւոր է Արարատյան դաշտավայրի հողատարածքների ոռոգման եւ ատոմակայանի հովացման համար: Նրա տեղեկացմամբ Սեւանա լճի մակարդակը նախկինում եղել է 50 մլրդ խմ, աստճանաբար իջել 32-ի, իսկ այժմ բարձրացվել է 38 մլրդ խմ-ի: Յուրի Ջավադյանը ջրի աղտոտվածության առնչությամբ նշել է, որ Սեւանի ափամերձ տարածքներում գործում է 2400 հասարակական սննդի օբյեկտ, որոնք իրենց կոյուղաջրերր թափում են լիճ: Ըստ նրա՝ բնապահպանական վտանգ են ներկայացնում նաեւ հսկա ծառերը, որոնց տեղափոխման հարցը քննարկման փուլում է:

«Հանուն կայուն մարդկային զարգացման» ասոցիացիայի նախագահ Կարինե Դանիելյանի համոզմամբ՝ ջրի մակարդակի բարձրացումը դրական է ազդում ջրի որակի վրա եւ հակառակը: Ըստ նրա՝ այս տարի ջրիմուռների աննախադեպ աճը պայմանավորված է եղել նախորդ տարի լճից կատարված 100 մլն խմ ջրառով, եւ այն այսօր գնում է դեպի ճահճացում: Բնապահպանի խոսքով՝ ափամերձ կառույցների գործունեությունն անօրինական է, չէր կարելի այնտեղ կապիտալ շինություններ կառուցել:

Նշենք, որ լսումների մասնակից բնապահպաններն ու գիտաշխատողները Սեւանա լճի հիմնախնդիրների լուծման ուղի համարում էին բացառապես լճի մակարդակի բարձրացումն ու մաքրման աշխատանքների իրականացումը, իսկ ոռոգման խնդիրների լուծումը համարում ոռոգման համակարգի արդիականացումն ու ջրի կորուստների նվազեցումը:

Ըստ ԵՊՀ աշխարհագրության եւ երկրագիտության ֆակուլտետի դեկան Մարատ Գրիգորյանի՝ Հայաստանում ջրային ռեսուրսների կառավարումը բարձիթողի վիճակում է, հողերի 35 տոկոսը չի օգտագործվում ջրի բացակայության պատճառով:

ՀՀ ԱԺ տարածքային կառավարման եւ տեղական ինքնակառավարման, գյուղատնտեսության եւ բնապահպանության հարցերի մշտական հանձնաժողովի փոխնախագահ Արաիկ Հովհաննիսյանը նշել է, որ քննարկմանն ակնկալում էր առավել առարկայական մոտեցումներ եւ առաջարկներ: Նա ընդգծել է, որ այս տարի թույլատրված 40 մլն խմ ջրառի մասին որոշումը խորհրդարանը կայացրել է համախոհության արդյունքում: Պատգամավորն առաջարկել է շարունակել քննարկումները եւ սրտացավություն ցուցաբերել Սեւանին առնչվող ցանկացած քայլ անելիս:

Սեւանի հիմնախնդիրներին իրենց ելույթներում անդրադարձել են նաեւ ՀՀ էներգետիկ ենթակառուցվածքների եւ բնական պաշարների նախարարության ջրային կոմիտեի նախագահ Ինեսսա Գաբայանը, ՀՀ տարածքային կառավարման եւ զարգացման նախարարի տեղակալ Դավիթ Գեւորգյանը, ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարի տեղակալ Գառնիկ Պետրոսյանը եւ այլ հրավիրյալներ:

Ամփոփելով լսումները՝ հանձնաժողովի նախագահ Վարդեւան Գրիգորյանը շնորհակալություն է հայտնել շահագրգիռ քննարկման համար եւ արդյունավետ գնահատել այն: Սեւանի բազմաթիվ խնդիրների լուծման համար նա կարեւորել է լճի մակարդակի բարձրացումն ու ջրային ռեսուրսների խելամիտ օգտագործումը: Հանձնաժողովի նախագահը կարեւորել է հանրության համար խիստ զգայուն այս հարցում խորհրդարանական վերահսկողական գործառույթների իրականացումն ու հարցի հետագա քննարկումները: