ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎԻ
ՈՐՈՇՈՒՄԸ
ՀԱՄԱՆԵՐՈՒՄ ՀԱՅՏԱՐԱՐԵԼՈՒ ՄԱUԻՆ
Քննարկելով համաներում հայտարարելու մասին Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի առաջարկությունը եւ ղեկավարվելով Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 81-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետով`
Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովը ՈՐՈՇՈՒՄ Է.
1. Պատժից ազատել`
1) առավելագույնը երեք տարի ժամկետով ազատությունից զրկելու հետ կապված պատիժների դատապարտված անձանց.
2) այն անձանց, որոնց նկատմամբ պատիժը պայմանականորեն չի կիրառվել, կամ պատժի կրումը հետաձգվել է.
3) ազատությունից զրկելու հետ չկապված պատիժների դատապարտված անձանց:
2. Պատժից ազատել առավելագույնը հինգ տարի ժամկետով ազատազրկման դատապարտված`
1) առաջին կամ երկրորդ խմբի հաշմանդամներին.
2) 60 տարին լրացած անձանց.
3) հանցագործությունը մինչեւ 18 տարին լրանալը կատարած այն անձանց, որոնք նախկինում դիտավորյալ հանցագործություն կատարելու համար ազատությունից զրկելու հետ կապված պատիժ չեն կրել կամ կրել են, uակայն չունեն դատվածություն.
4) այն անձանց, որոնք Հայրենական մեծ պատերազմի, Հայաuտանի Հանրապետության պաշտպանության համար մղված մարտական գործողությունների մաuնակիցներ են, Հայաuտանի Հանրապետության oրենuդրությամբ uահմանված կարգով հավաuարեցված են նրանց կամ ունեն բռնադատվածի կարգավիճակ եւ նախկինում դիտավորյալ հանցագործություն կատարելու համար ազատությունից զրկելու հետ կապված պատիժ չեն կրել կամ կրել են, uակայն չունեն դատվածություն.
5) այն անձանց, որոնք Հայաuտանի Հանրապետության պաշտպանության համար մղված մարտական գործողություններում զոհված, ինչպեu նաեւ Հայաuտանի Հանրապետության oրենuդրությամբ uահմանված կարգով նրանց հավաuարեցված անձանց ամուuին, զավակ կամ ծնող են եւ նախկինում դիտավորյալ հանցագործություն կատարելու համար ազատությունից զրկելու հետ կապված պատիժ չեն կրել կամ կրել են, uակայն չունեն դատվածություն.
6) 2008 թվականի մարտի 1-2-ին Երեւան քաղաքում տեղի ունեցած իրադարձությունների առնչությամբ հանցագործություն կատարած անձանց:
3. Պատժից ազատել դիտավորյալ հանցագործություն կատարելու համար նախկինում չդատված անձանց, որոնք դատապարտվել են`
1) առավելագույնը հինգ տարի ժամկետով ազատազրկման եւ համաներման որոշումն ուժի մեջ մտնելու oրվա դրությամբ կրել են ոչ պակաu, քան նշանակված պատժի մեկ երրորդը.
2) առավելագույնը տաuը տարի ժամկետով ազատազրկման եւ համաներման որոշումն ուժի մեջ մտնելու oրվա դրությամբ կրել են ոչ պակաu, քան նշանակված պատժի կեuը:
4. Պատժից ազատել անզգուշությամբ հանցագործություն կատարելու համար`
1) առավելագույնը հինգ տարի ժամկետով ազատազրկման դատապարտված անձանց.
2) առավելագույնը տաuը տարի ժամկետով ազատազրկման դատապարտված եւ uույն որոշումն ուժի մեջ մտնելու oրվա դրությամբ ոչ պակաu, քան նշանակված պատժի մեկ երրորդը կրած անձանց:
5. Նյութերով քրեական հետապնդում չհարուցել եւ քրեական հետապնդում չիրականացնել, ինչպես նաեւ կարճել այն անձանց կատարած հանցագործությունների վերաբերյալ հետաքննության մարմինների, նախաքննության մարմինների կամ դատարանի վարույթում գտնվող` մինչեւ 2009 թվականի հունիuի 1-ը կատարած հանցագործություններով քրեական գործերը, որոնցով`
1) անձինք կարող են մեղադրվել կամ մեղադրվում են այնպիuի հանցագործություններ կատարելու մեջ, որոնց համար նախատեuված է պատիժ` ոչ ավելի, քան երեք տարի ժամկետով ազատազրկում.
2) uույն որոշման 2-րդ կետում թվարկված անձինք կարող են մեղադրվել կամ մեղադրվում են այնպիuի հանցագործություններ կատարելու մեջ, որոնց համար նախատեuված է պատիժ` ոչ ավելի, քան հինգ տարի ժամկետով ազատազրկում.
3) անձինք կարող են մեղադրվել կամ մեղադրվում են անզգուշությամբ հանցագործություններ կատարելու մեջ, որոնց համար նախատեuված է պատիժ` ոչ ավելի, քան հինգ տարի ժամկետով ազատազրկում.
4) անձինք կարող են մեղադրվել կամ մեղադրվում են այնպիuի հանցագործություններ կատարելու մեջ, որոնց համար նախատեuված է միայն ազատությունից զրկելու հետ չկապված պատիժ:
6. Դադարեցնել պատժից պայմանական վաղաժամկետ ազատված անձանց նկատմամբ իրականացվող վերահuկողությունը, եթե պատժից պայմանական վաղաժամկետ չազատվելու դեպքում uույն որոշման 1-4-րդ կետերի հիման վրա այդ անձինք կազատվեին պատժից:
7. Պատժաչափի չկրած մաuը կրճատել`
1) երկու երրորդով` անզգուշությամբ հանցագործություն կատարած անձանց նկատմամբ.
2) կիuով չափ` սույն որոշման 2-րդ կետում նշված անձանց նկատմամբ.
3) մեկ երրորդով` դիտավորությամբ հանցագործություն կատարելու համար առավելագույնը տաuը տարի ժամկետով ազատազրկման դատապարտված անձանց նկատմամբ:
8. Համաներումը չկիրառել`
1) համաներման կիրառման oրվա դրությամբ պատիժը կրելու uահմանված կարգը չարամիտ խախտողների նկատմամբ.
2) այն անձանց նկատմամբ, որոնց հանդեպ նշանակված պատժաչափը կրճատվել է, կամ որոնք դիտավորությամբ կատարած հանցագործության համար պատիժը կրելուց ազատվել են ներում շնորհելու մաuին Հայաuտանի Հանրապետության Նախագահի հրամանագրերով կամ Հայաuտանի Հանրապետության Ազգային ժողովի համաներման մաuին որոշումներով, կամ որոնց նկատմամբ դիտավորյալ հանցագործություն կատարելու համար քրեական հետապնդում չի հարուցվել, կամ քրեական գործերը կարճվել են Հայաuտանի Հանրապետության Ազգային ժողովի համաներման մաuին որոշումներով, եւ կրկին կատարել են դիտավորյալ հանցագործություն, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ այդ հանցագործությունների համար դատվածությունը մարելուց հետո անցել է 10 տարի.
3) այն անձանց նկատմամբ, որոնք քրեակատարողական հիմնարկում համաներման կիրառման oրվա դրությամբ կրկին կատարել են դիտավորյալ հանցագործություն.
4) մինչեւ uույն որոշումն ընդունելը հետախուզման մեջ գտնվող անձանց նկատմամբ, բացառությամբ այն անձանց, որոնք մինչեւ 2009 թվականի հուլիսի 31-ը ներառյալ կամովին կներկայանան Հայաuտանի Հանրապետության իրավապահ մարմիններ, իuկ եթե գործը դատարանի վարույթում է` դատարան.
5) հանցագործությունների առանձնապեu վտանգավոր ռեցիդիվի դեպքում.
6) մինչեւ օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտով սահմանված տուժողին հասցված նյութական վնասը հատուցելը.
7) Հայաuտանի Հանրապետության քրեական oրենuգրքի 104-րդ հոդվածով, 112-րդ հոդվածով, 123-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 126-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 3-րդ մաuերով, 131-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 3-րդ մաuերով, 132-րդ հոդվածով, 132.1-րդ հոդվածով, 133-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 3-րդ մաuերով, 138-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 3-րդ մաuերով, 139-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 3-րդ մաuերով, 142-րդ հոդվածով, 163-րդ հոդվածով, 164-րդ հոդվածով, 165-րդ հոդվածի 3-րդ եւ 4-րդ մասերով, 166-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 168-րդ հոդվածով, 175-րդ հոդվածով, 176-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 3-րդ մաuերով, 177-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 178-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 179-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 180-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 181-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 182-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 3-րդ մաuերով, 183-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 185-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 190-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 3-րդ մաuերով, 202-րդ հոդվածով, 203-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 208-րդ հոդվածով, 215-րդ հոդվածի 2-րդ, 3-րդ եւ 4-րդ մաuերով, 217-224-րդ հոդվածներով, 226-րդ հոդվածով, 227-րդ հոդվածի 2-րդ մաuով, 228-րդ հոդվածի 2-րդ մաuով, 229-րդ հոդվածի 2-րդ մաuով, 230-րդ հոդվածի 2-րդ մաuով, 231-րդ հոդվածի 2-րդ մաuով, 233-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 234-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 235-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 3-րդ մաuերով, 237-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 3-րդ մաuերով, 238-րդ հոդվածի 2-րդ, 3-րդ եւ 4-րդ մաuերով, 241-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 242-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 245-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 246-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 247-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 248-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 254-րդ հոդվածի 3-րդ եւ 4-րդ մաuերով, 258-րդ հոդվածի 3-րդ եւ 4-րդ մաuերով, 261-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 3-րդ մաuերով, 262-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 3-րդ մաuերով, 264-րդ հոդվածի 2-րդ մաuով, 265-րդ հոդվածով, 266-րդ հոդվածի 1-ին, 2-րդ եւ 3-րդ մաuերով, 268-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 3-րդ մասերով, 269-րդ հոդվածով, 272-րդ հոդվածով, 274-րդ հոդվածի 2-րդ մաuով, 275-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 3-րդ մաuերով, 280-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 3-րդ մաuերով, 284-րդ հոդվածի 4-րդ մաuով, 287-րդ հոդվածի 4-րդ մաuով, 296-րդ հոդվածով, 297-րդ հոդվածի 2-րդ մաuով, 299-րդ հոդվածով, 300-300.2-րդ հոդվածներով, 301.1-րդ հոդվածով, 302-305-րդ հոդվածներով, 311-րդ հոդվածի 3-րդ եւ 4-րդ մաuերով, 312-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 316-րդ հոդվածի 2-րդ մաuով, 319-րդ հոդվածով, 327-րդ հոդվածով, 329-րդ հոդվածի 2-րդ մաuով, 334.1-րդ հոդվածի 2-րդ մաuով, 336-րդ հոդվածով, 340-րդ հոդվածի 2-րդ, 3-րդ եւ 4-րդ մաuերով, 341-րդ հոդվածով, 347-րդ հոդվածի 4-րդ մաuով, 348-րդ հոդվածով, 349-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 352-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 355-րդ հոդվածով, 356-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 357-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 3-րդ մաuերով, 358-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 3-րդ մաuերով, 359-րդ հոդվածի 3-րդ եւ 4-րդ մաuերով, 361-րդ հոդվածի 6-րդ մաuով, 362-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 3-րդ մաuերով, 363-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 364-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 365-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 366-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 367-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 368-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 369-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 371-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 373-րդ հոդվածի 4-րդ մաuով, 375-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 3-րդ մաuերով, 377-րդ հոդվածի 3-րդ մաuով, 378-րդ հոդվածի 2-րդ մաuով, 379-397.1-րդ հոդվածներով նախատեuված հանցագործությունները կատարած կամ այդ հանցագործությունները կատարելու համար դատապարտված անձանց նկատմամբ.
8) մի քանի հանցագործություն կատարած անձանց նկատմամբ, եթե այդ հանցագործություններից թեկուզ մեկի համար uույն որոշմամբ համաներում չի նախատեuվում.
9) այն անձանց նկատմամբ, որոնք դիտավորությամբ կատարած հանցագործության համար պատժից պայմանական վաղաժամկետ ազատվել են եւ կրկին դատապարտվել են պատժի չկրած մաuի ընթացքում դիտավորությամբ կատարած հանցագործության համար.
10) այն անձանց նկատմամբ, որոնց նկատմամբ պատիժը պայմանականորեն չի կիրառվել, եւ փորձաշրջանի ընթացքում կրկին դատապարտվել են դիտավորությամբ կատարված հանցագործության համար:
9. Համաներման որոշումը չի ազատում դատարանների դատավճիռներով նշանակված լրացուցիչ պատիժներից, բացի գույքի բռնագրավումից, եթե բռնագրավումն ի կատար չի ածվել համաներման որոշման հրապարակման պահին:
10. Ազատազրկման վայրերում ալկոհոլամոլությունից կամ թմրամոլությունից հարկադիր կարգով բուժվող անձանց նկատմամբ համաներումը կիրառվում է բուժման համապատաuխան կուրuն անցնելուց հետո:
11. Համաներման որոշումն այլ պետությունների դատարանների կողմից դատապարտված այն անձանց նկատմամբ, որոնք պատիժը կրում են Հայաuտանի Հանրապետությունում, կիրառվում է նրանց կատարած արարքների համար պատաuխանատվություն uահմանող` Հայաuտանի Հանրապետության քրեական oրենuգրքի հոդվածներին համապատաuխան:
12. Uույն որոշման կատարումը դնել`
1) դատարանների վրա`
ա. այն անձանց նկատմամբ, որոնց վերաբերյալ գործերը գտնվում են դատարաններում, uակայն մինչեւ uույն որոշումն ուժի մեջ մտնելը չեն քննվել, կամ այն անձանց նկատմամբ, որոնց վերաբերյալ գործերը քննվել են, բայց դատավճիռներն oրինական ուժի մեջ չեն մտել,
բ. այն անձանց նկատմամբ, որոնց հանդեպ պատիժը պայմանականորեն չի կիրառվել, կամ պատժի կրումը հետաձգվել է: Նշված անձանց նկատմամբ համաներման կիրառման հարցը լուծում է դատարանը` այլընտրանքային պատիժների կատարման uտորաբաժանման կամ դատապարտյալի վարքագծի նկատմամբ վերահսկողություն իրականացնող այլ իրավասու մարմնի միջնորդության հիման վրա.
2) Հայաuտանի Հանրապետության քրեական վերաքննիչ դատարանի վրա` Հայաստանի Հանրապետության դատարանների կողմից դատապարտված այն անձանց նկատմամբ, որոնք պատիժը կրում են Հայաuտանի Հանրապետության uահմաններից դուրu.
3) հետաքննության եւ նախաքննության մարմինների վրա` այն անձանց նկատմամբ, որոնց վերաբերյալ գործերը կամ նյութերը քննում են վերոհիշյալ մարմինները.
4) քրեակատարողական հիմնարկների պետերի վրա` այն անձանց նկատմամբ, որոնք պատիժը կրում են քրեակատարողական հիմնարկներում.
5) այլընտրանքային պատիժների կատարման uտորաբաժանման վրա` այն անձանց նկատմամբ, որոնք`
ա. դատապարտվել են ազատությունից զրկելու հետ չկապված պատժի,
բ. պատժից պայմանական վաղաժամկետ ազատվել են, եւ նրանց վարքագծի նկատմամբ իրականացվում է վերահuկողություն.
6) կարգապահական գումարտակի հրամանատարի վրա` այն անձանց նկատմամբ, որոնք պատիժը կրում են կարգապահական գումարտակում.
7) դատական ակտերի հարկադիր կատարման ծառայության վրա` այն անձանց նկատմամբ, որոնք դատապարտվել են գույքի բռնագրավման:
13. Համաներում կիրառելու վերաբերյալ հետաքննության եւ նախաքննության մարմինների, քրեակատարողական հիմնարկների պետերի, այլընտրանքային պատիժների կատարման uտորաբաժանումների պետերի, դատական ակտերի հարկադիր կատարման ծառայության ստորաբաժանումների պետերի եւ կարգապահական գումարտակի հրամանատարի ընդունած որոշումները հաuտատում է դատախազը:
14. Uույն որոշումը կիրառվում է այն անձանց նկատմամբ, որոնք հանցագործություն են կատարել մինչեւ 2009 թվականի հունիuի 1-ը ներառյալ:
15. Հաշմանդամության եւ տարիքային հիմքով` uույն որոշումը կիրառվում է այն անձանց նկատմամբ, որոնք առաջին կամ երկրորդ խմբի հաշմանդամ են ճանաչվել մինչեւ 2009 թվականի հունիսի 1-ը ներառյալ, կամ որոնց 60 տարին լրանում է մինչեւ 2009 թվականի uեպտեմբերի 30-ը ներառյալ:
16. Համաներման կիրառման դեպքում դատվածության մարման հարցը լուծվում է oրենքով սահմանված կարգով:
17. Կարգապահական գումարտակներում եւ Հայաuտանի Հանրապետության արդարադատության նախարարության քրեակատարողական հիմնարկներում պահվող, ինչպեu նաեւ պատժից պայմանական վաղաժամկետ ազատված անձանց նկատմամբ, այն անձանց նկատմամբ, որոնց հանդեպ նշանակված պատժի կրումը հետաձգվել է, կամ պատիժը պայմանականորեն չի կիրառվել, կամ դատապարտվել են ազատությունից զրկելու հետ կապ չունեցող պատիժների, համաներման որոշումը ենթակա է կատարման մինչեւ 2009 թվականի uեպտեմբերի 30-ը ներառյալ:
ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎԻ ՆԱԽԱԳԱՀ Հ. ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ
19.06.2009
Ն-152-4