Armenian ARMSCII Armenian
ՆԱԽԱԳԻԾ
Կ-8942-10.11.2015-ՄԻ-010/0

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՕՐԵՆՔԸ

«ԱՊԱՀՈՎԱԳՐՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԱՊԱՀՈՎԱԳՐԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հոդված  1.   «Ապահովագրության եւ ապահովագրական գործունեության մասին» Հայաստանի Հանրապետության 2007 թվականի ապրիլի 9-ի ՀՕ-177-Ն օրենքի 24-րդ հոդվածի 2-րդ մասում՝

1) 15-րդ կետի «իրավաբանական անձանց միությունների» բառերը փոխարինել «հասարակական կազմակերպության» բառերով,

2) 16-րդ կետի «իրավաբանական անձանց միություններին» բառերը փոխարինել «հասարակական կազմակերպությանը» բառերով:

Հոդված 2. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը: 
 

ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

«Հասարակական կազմակերպությունների մասին», «Հիմնադրամների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին» «Ապահովագրության եւ ապահովագրական գործունեության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Ապրանքային նշանների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Արհեստակցական միությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ավտոտրանսպորտային միջոցների օգտագործումից բխող պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հակագնագցման (հակադեմփինգային) եւ փոխհատուցման միջոցների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ինտերնետով հրապարակային եւ անհատական ծանուցման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Իրավաբանական  անձանց  պետական գրանցման, իրավաբանական անձանց առանձնացված ստորաբաժանումների, հիմնարկների եւ անհատ ձեռնարկատերերի պետական հաշվառման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Ներքին շուկայի պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Սպառողական կոոպերացիայի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,«Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ հայաստանի հանրապետության օրենսգրքում փոփոխություն եւ լրացում կատարելու մասին», «Գյուղատնտեսական վարկային ակումբների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վճարահաշվարկային համակարգերի եւ վճարահաշվարկային կազմակերպությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» օրենքների ընդունման

Ընթացիկ իրավիճակը եւ առկա խնդիրները

Քաղաքացիական հասարակության կառույցները, այդ թվում՝ հասարակական կազմակերպությունները (այսուհետ՝ ՀԿ) առանցքային դեր ունեն ժողովրդավարության, իրավունքի գերակայության, հանրային կառավարման թափանցիկության, ինչպես նաեւ պետական եւ տեղական ինքնակառավարման մարմինների որոշումները կայացնելիս հասարակության տարբեր շերտերի շահերի ապահովման գործընթացում: Ուստի, ՀԿ-ների ազատ եւ արդյունավետ գործունեության իրականացման համար անհրաժեշտ նախադրյալների ստեղծումը կարեւոր նախապայման է հասարակության կայուն զարգացման համար:

Վերջին 25 եւ հատկապես՝ անկախության տարիների ընթացքում Հայաստանի Հանրապետությունում ՀԿ-ների գործունեության բարեփոխմանն ուղղված շարունակական քայլեր են ձեռնարկվել:

1989 թվականի հոկտեմբերի 30-ին ՀԽՍՀ Գերագույն խորհրդի նախագահությունն ընդունեց «Քաղաքացիների միավորումների կանոնադրությունները գրանցելու ժամանակավոր կարգի մասին» հրամանագիրը, որով ըստ էության հիմք դրվեց ՀԿ-ների ստեղծման եւ գործունեության ընթացքում առաջացող հարաբերությունների կանոնակարգմանը:

1996թ. հոկտեմբերի 22-ին ընդունվեց «Հասարակական կազմակերպությունների մասին» ՀՀ օրենքը, ըստ որի՝ կազմակերպության հիմնադիր կարող էին լինել նաեւ հասարակական կազմակերպությունները: Այդ օրենքով նախատեսված էր նաեւ հասարակական կազմակերպությունների միություն, որտեղ իրենց գործունեությունը համակարգելու, իրավունքները պաշտպանելու, ինչպես նաեւ միջազգային կազմակերպություններում ընդհանուր շահեր ներկայացնելու նպատակով կարող էին միավորվել ՀԿ-ները: Օրենքով ամրագրված էին նաեւ տարիքային սահմանափակումներ՝  ՀԿ-ի հիմնադիր կարող էր լինել 18 տարին լրացած անձը, իսկ անդամ՝ 10 տարին լրացած անձը:

2001 թվականի դեկտեմբերի 4-ին ընդունվեց գործող «Հասարակական կազմակերպությունների մասին» ՀՀ օրենքը, որով մասնավորապես՝ վերացվեցին նախորդ օրենքով սահմանված տարիքային սահմանափակումները, ինչպես նաեւ  ամրագրվեց, որ ՀԿ-ում կարող են միավորվել միայն ֆիզիկական անձինք` ՀՀ քաղաքացիները, օտարերկրյա քաղաքացիները, եւ քաղաքացիություն չունեցող անձինք:

2009 թվականի սեպտեմբերի 23-ին ՀՀ կառավարությունը հաստատեց եւ ՀՀ Ազգային ժողովի քննարկմանը ներկայացրեց «Հասարակական կազմակերպությունների մասին» ՀՀ օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծը, որով նախատեսվում էին մի շարք վերահսկողական գործիքների կիրառում: Նախագիծն առաջացրեց բազմաթիվ ՀԿ-ների մտահոգությունը: Բարձրացված հարցադրումները, այդ թվում՝ նախագծում չներառված, սակայն լուծում պահանջող խնդիրները քննարկելու նպատակով ստեղծվեց նախաձեռնող խումբ, որի շուրջ համախմբված ավելի քան 300 ՀԿ-ների նպատակն էր մասնակցել եւ ավարտին հասցնել ՀԿ-ների գործունեությունը կանոնակարգող օրենսդրության բարեփոխման աշխատանքները: Իրականացվեցին մի շարք մասնագիտական հետազոտություններ Քաղաքացիական հասարակության ցանցի, Հանրային խորհրդի, «Գործընկերություն հանուն բաց հասարակության», «Շահույթ չհետապնդող իրավունքի բուլղարական կենտրոնի» (BCNL/ՇՀԻԲԿ), ԵՄ Խորհրդատվական Խմբի եւ այլ կառույցների կողմից:

Հաշվի առնելով հանրային քննարկումների, ինչպես նաեւ մասնագիտական հետազոտությունների ընթացքում ներկայացված առաջարկություններն ու տեսակետները, ՀՀ կառավարության հաստատմանը ներկայացվեց «Քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունների զարգացման ինստիտուցիոնալ եւ օրենսդրական բարեփոխումների հայեցակարգը», որտեղ մասնավորապես արձանագրվեցին հետեւյալ խնդիրները՝

1) Օրենսդրական դասակարգումը (տեսակների սահմանումը): Ոչ առեւտրային կազմակերպությունների առկա դասակարգման մեջ բացակայում է այնպիսի կազմակերպական-իրավական ձեւը, որով կարող են միավորվել ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձինք: Բացի այդ, ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 125-րդ հոդվածով նախատեսված՝ իրավաբանական անձանց նույն միությունում, որը ոչ առեւտրային կազմակերպության տեսակ է, ոչ առեւտրային եւ առեւտրային կազմակերպությունները չեն կարող միավորվել: Գործող օրենսդրությամբ նախատեսված չէ նաեւ սահմանափակ մասնակցությամբ կամ առանց անդամության ՀԿ, որը մի շարք բնագավառներում, օրինակ՝ գիտահետազոտական, մշակութային, սպորտային եւ այլն, ՀԿ-ների գործունեության համար նախընտրելի կազմակերպական-իրավական ձեւն է:

2) Անվանումը: Գործող օրենսդրությամբ նախատեսված են ՀԿ-ների անվանմանն առնչվող մի շարք պահանջեր, մասնավորապես՝ կազմակերպության գործունեության բնույթի արտահայտումը, այլ կազմակերպական-իրավական տեսակ մատնանշող բառերի օգտագործման արգելքը եւ այլն, սակայն բացակայում է ՀԿ-ների եւ այլ կազմակերպությունների անվանումների կամ խորհրդանիշների շփոթության աստիճան նման լինելու արգելքը: Բացի այդ, թերի է կարգավորված ՀԿ-ների անվանման պաշտպանության, ինչպես նաեւ անվանմանը ներկայացվող պահանջների ապահովման գործընթացում ՀՀ պետական գրանցման ռեգիստրի գործակալության իրավասությունների շրջանակը:

3) Գրանցումը: Չնայած վերջին տարիների ընթացքում առկա է զգալի առաջընթաց առեւտրային կազմակերպությունների գրանցման հարցում, մասնավորապես՝ գրանցումը կատարվում է մեկ պատուհանի սկզբունքով, գրանցման համար անհրաժեշտ փաստաթղթերի տիպային փաթեթը պատրաստվում է իրավաբանական անձանց պետական գրանցման ռեգիստրի գործակալության ցանկացած գրասենյակում, վերացվել է տարածքային տարանջատումը, այդուհանդերձ՝ ոչ առեւտրային կազմակերպությունների զգալի մասը, այդ թվում՝ ՀԿ-ները կարող են գրանցվել միայն իրավաբանական անձանց պետական գրանցման ռեգիստրի գործակալության կենտրոնական ստորաբաժանումներում՝ Երեւան քաղաքում: Նշված հանգամանքը  խոչընդոտում է մարզերի քաղաքացիական հասարակության կայուն զարգացմանը: Ավելին, նշված կազմակերպությունների գրանցման համար հասանելի չի առցանց գրանցման համակարգը: Բացի այդ, ՀԿ-ների գրանցման համար օրենքով սահմանված է 21 օրյա ժամկետ, մինչդեռ «Իրավաբանական անձանց պետական գրանցման, իրավաբանական անձանց առանձնացված ստորաբաժանումների, հիմնարկների եւ անհատ ձեռնարկատերերի պետական հաշվառման մասին» ՀՀ օրենքով իրավաբանական անձանց գրանցման ընդհանուր ժամկետը 2 աշխատանքային օր է: Ավելի ուշ ընդունվելու կապակցությամբ՝ նշված օրենքում առկա են կարգավորումներ, որոնք լիովին չեն համապատասխանում «Հասարակական կազմակերպությունների մասին» ՀՀ օրենքին:

4) Իրավական կարգավորումների ազատականացումը: Գործող օրենսդրությունը ՀԿ-ների կառավարման հարցում բավականին ազատական մոտեցում է դրսեւորել՝ կազմակերպության կառուցվածքի ձեւավորումը թողնելով կանոնադրությանը: Նման մոտեցումը արդարացված է՝ հաշվի առնելով, որ այն թույլ է տալիս կանոնադրությամբ սահմանել ՀԿ-ի գործունեության առանձնահատկություններին առավել համապատասխանող կառուցվածք: Սակայն, դեռեւս առկա է թերկարգավորում, մասնավորապես՝ ՀԿ-ի գործունեության վայրը, կառավարման մարմինների՝ օրենքով նախատեսված լիազորությունները եւ այլն կանոնադրությունում ներառելու պահանջները բերում են կանոնադրության ծանրաբեռնմանը, իսկ համապատասխան տվյալների փոփոխության դեպքում՝ նաեւ կանոնադրության փոփոխությանն ու դրա պետական գրանցմանը:

5) Ֆինանսական կայունության ապահովում: ՀԿ-ների գործունեության արդյունավետության ապահովման կարեւոր նախադրյալներից է դրանց ֆինանսական կայունության ապահովումը: Այդ առումով կարեւոր գործիք կարող է հանդիսանալ ՀԿ-ի կանոնադրությամբ սահմանված նպատակներին համապատասխան՝ ձեռնարկատիրական գործունեությամբ զբաղվելու իրավունքը, որը գործող օրենսդրությամբ նախատեսված չէ: Ներկայումս ՀԿ-ները ձեռնարկատիրական գործունեությամբ կարող են զբաղվել միայն առեւտրային կազմակերպություն ստեղծելու կամ այդպիսի կազմակերպության մասնակիցը դառնալու միջոցով: Մինչդեռ, ԵԽ անդամ երկրներում, բացառությամբ՝ Հայաստանի Հանրապետության եւ Բելառուսի Հանրապետության, ոչ առեւտրային կազմակերպությունների համար ձեռնարկատիրական գործունեությամբ զբաղվելու իրավունք նախատեսված է: Նման կարգավորում առկա է նաեւ ԱՄՆ-ի եւ մի շարք այլ զարգացած երկրների օրենքներում:

6) Կամավորության ինստիտուտի օրենսդրական հստակ սահմանումը: Թեեւ կամավորականությունը մշտապես եղել եւ մնում է քաղաքացիական ակտիվության հիմնական տարրերից մեկը, սակայն կամավորների աշխատանքի ընթացքում առաջացող հարաբերությունները ՀՀ օրենսդրությամբ  թերի են կարգավորված, որը խոչնդոտում է մասնավորապես՝ ՀԿ-ների կողմից իրականացվող ծավալուն եւ հանրային նշանակության ծրագրերում օրինական հիմունքներով կամավորների ներգրավմանը:

7) Հաշվետվողականությունը եւ հանրային վերահսկողությունը: Ի տարբերություն առեւտրային կազմակերպությունների՝ ՀԿ-ների գործունեությունը հաճախ ունի հասարակական ավելի մեծ նշանակություն, քանզի ՀԿ-ները ակտիվ եւ էական դերակատարում ունեն հանրային կառավարման այնպիսի ոլորտներում, ինչպիսիք են, օրինակ՝ կրթությունը, սոցիալական պաշտպանությունը, առողջապահությունը, մշակույթը, սպորտը եւ այլն: Ուստի, ՀԿ-ների գործունեությունն ունի մեծ նշանակություն նաեւ հասարակության լայն շրջանակների համար եւ ըստ այդմ՝ պետք է լինի հնարավորինս թափանցիկ եւ վերահսկելի: Հասարակությունը պետք է տեղեկացված լինի մասնավորապես՝ ՀԿ-ների գործունեության, ներգրավված միջոցների, դրանց աղբյուրների եւ գործունեության ընդհանուր արդյունքների վերաբերյալ: Սակայն, մյուս կողմից՝ հաշվետվողականության համակարգը պետք է  անհամաչափ բեռ չստեղծի ՀԿ-ների համար, ուստի դա պետք է գործի միայն օրենքով նախատեսված որոշակի պայմաններում՝ ապահովելով կիրառվող միջոցների համաչափությունը: Բացի այդ, նշված գործընթացն առվել արդյունավետ դարձնելու նպատակով նպատակահարմար է ներդնել ֆինանսական գործունեության աուդիտը, որը ներկայումս իրականացվում է ոչ առեւտրային այլ կազմակերպությունների՝ կուսակցությունների եւ հիմնադրամների դեպքում, սակայն ՀԿ-ներ դեպքում՝ կարգավորումը բացակայում է:

8) Անձեռնմխելի կապիտալով հիմնադրամների՝ որպես առանձին կազմակերպական-իրավական ձեւի նախատեսում եւ օրենսդրական կարգավորում. Որպես հիմնադրամների առանձնահատուկ տարատեսակ առաջարկվում է սահմանել անձեռնմխելի կապիտալով հիմնադրամը (ԱԿՀ): ԱԿՀ-ն հիմնադրամի կարգավիճակ ունեցող ոչ առեւտրային կազմակերպություն է, որի՝ որպես առանձին ինստիտուտի, առանձնահատկությունները կսահմանվեն օրենքով:

ԱԿՀ-ի որպես նվիրատվություն ստացած գումարի ազատ տնօրինման իրավունքը կսահմանափակվի օրենքով. ԱԿՀ-ները պարտավորված կլինեն տվյալ միջոցները ներդնել, եւ ներդրումից ստացված շահույթը կարող են տնօրինել միայն կանոնադրությամբ սահմանված նպատակներին համապատասխան:

ԱԿՀ-ները միջազգային պրակտիկայում համարվում են քաղաքացիական հասարակության, ինչպես նաեւ մշակութային եւ կրթական հաստատությունների ֆինանսական կայունությունն ապահովող առավել գործուն միջոցներից մեկը: Նշված ինստիտուտի ներդնումը կնպաստի մշակութային եւ կրթական կազմակերպությունների գործունեության կայունության եւ արդյունավետության բարձրացմանը, քանի որ հաճախ նման կազմակերպությունների գործունեությանը խոչընդոտում է ֆինանսական միջոցների սղությունը կամ դրամական հոսքերի անկայունությունը: ԱԿՀ-ները կարող են կիրառվել առողջապահական, կրթական, համայնքային զարգացման եւ այլ երկարաժամկետ ծրագրեր իրականացնելու նպատակով:

Օրենքով ԱԿՀ-ի նախատեսումը հնարավորություն կտա ունենալ հավելյալ գործիք՝ ուղղված ՔՀԿ-ների ֆինանսական կայունության ապահովմանը: Միեւնույն ժամանակ հստակ օրենսդրական կարգավորումը կնվազեցնի հարկերից խուսափելու, փողերի լվացման եւ այլ չարաշահումների ռիսկերը, կապահովի գործունեության թափանցիկությունը եւ կխթանի մասնավոր անձանց կողմից ֆինանսական միջոցների տրամադրումը:

Առաջարկվող լուծումները

Վերը նշված խնդիրների լուծման նպատակով մշակվեց «Հասարակական կազմակերպությունների մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծը եւ հարակից ՀՀ օրենքների նախագծերի փաթեթը, որից հետո՝ ՀԿ-ների եւ շահագրգիռ այլ կառույցների հետ անցկացվեցին մի շարք քննարկումներ: Բազմաթիվ առաջարկությունների հիման վրա լրամշակված եւ սույն օրենսդրական նախաձեռնությամբ ներկայացվող ՀՀ օրենքների նախագծերի փաթեթով առաջարկվում են մասնավորապես հետեւյալ լուծումները՝

1) նախատեսել ՀԿ-ի 2 տեսակ՝ անդամության վրա հիմնված (եթե կազմակերպության կանոնադրությամբ մասնակիցների պարտադիր անդամություն նախատեսված է) եւ սահմանափակ անդամություն ունեցող (եթե կազմակերպության կանոնադրությամբ անդամների թիվը սահմանափակված է կամ նախատեսված են անդամության համար անհրաժեշտ պայմաններ).

2) ՀԿ-ի անդամ կարող են լինել նաեւ իրավաբանական անձինք, բացառությամբ՝ կուսակցությունների, կրոնական կազմակերպությունների եւ արհեստակցական միությունների, ինչպես նաեւ օրենքով եւ (կամ) իրենց կանոնադրությամբ՝  ՀԿ հիմնելու կամ նրա անդամ դառնալու իրավասություն չունեցող իրավաբանական անձանց.

3) ՀԿ-ն կարող է իր կանոնադրությամբ սահմանված նպատակներին եւ ձեռնարկատիրական գործունեության տեսակներին համապատասխան՝ իրականացնել ձեռնարկատիրական գործունեություն, ինչպես նաեւ օրենքով սահմանված կարգով ստեղծել առեւտրային կազմակերպություն կամ դառնալ նրա մասնակից.

4) ՀԿ-ի գտնվելու վայրի փոփոխության դեպքում կանոնադրության փոփոխություն եւ դրա պետական գրանցում չի պահանջվում, քանի որ այդ դեպքում ներկայացվում է կազմակերպության գործադիր մարմնի դիմումը՝ կազմակերպության նոր գտնվելու վայրի հասցեի հաշվառման մասին.

5) ձեռնարկատիրական գործունեություն իրականացնող ՀԿ-ի անվանումը նրա ֆիրմային անվանումն է.

6) «Իրավաբանական անձանց պետական գրանցման, իրավաբանական անձանց առանձնացված ստորաբաժանումների, հիմնարկների եւ անհատ ձեռնարկատերերի պետական հաշվառման մասին» ՀՀ օրենքը լրացվում է նոր՝ 32.1-րդ հոդվածով, որտեղ սահմանվում են ոչ առեւտրային կազմակերպության անվանման գրանցումը եւ գրանցումը մերժելու հիմքերը, ընդ որում՝ տեղեկատվական համակարգում կազմակերպության անվանումը մուտքագրելուց հետո ինքնաշխատ կերպով ստուգվում է օրենքով նախատեսված՝ կազմակերպության անվանումը գրանցելը մերժելու հիմքերի առկայությունը, այդ թվում` մուտքագրված անվանումը համադրվում է Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված այլ իրավաբանական անձանց անվանումների շտեմարանի հետ.

7) ՀԿ-ի պետական գրանցման նպատակով փաստաթղթերը պետական գրանցման մարմնին կարող են ներկայացվել նաեւ էլեկտրոնային փաստաթղթի ձեւով, որը համարվում է առաջնային.

8) ՀԿ-ի պետական գրանցումն իրականացվում է 2 օրում (ներկայումս 21 օր), եթե օգտվում է նմուշային ձեւերից.

9) ՀԿ-ի կառավարման մարմիններն են՝ բարձրագույն եւ գործադիր մարմինները.

10) ՀԿ-ն ժողովից եւ գործադիր մարմնից բացի, կարող է ունենալ իր կանոնադրությամբ նախատեսված կառավարման այլ մարմիններ, այդ թվում՝ կոլեգիալ կառավարման մարմին, վերստուգող մարմին, որոնց լիազորությունների ժամկետները չեն կարող սահմանվել ավելին, քան հերթական Ժողովի գումարման` կանոնադրությամբ սահմանված պարբերականությունն է.

11) ՀԿ-ի բարձրագույն, գործադիր եւ վերստուգող մարմինների հիմնական իրավասությունները սահմանվում են օրենքով, իսկ կանոնադրությամբ սահմանվում են միայն այն լիազորությունները, որոնք օրենքով ուղղակիորեն նախատեսված չեն.

12) ՀԿ-ի բարձրագույն մարմնի՝ օրենքով նախատեսված լիազորությունները կարող են կազմակերպության կանոնադրությամբ կամ այդ մարմնի որոշմամբ փոխանցվել կանոնադրությամբ նախատեսված կոլեգիալ կառավարման այլ մարմնի.

13) ՀԿ-ն կարող է իր նպատակներին համապատասխան՝ ունենալ հնարավոր կամ փաստացի շահառուներ, ինչպես նաեւ իր աշխատանքներում ներգրավել կամավորների.

14) ՀԿ-ի շահառուներն են նրա կանոնադրությամբ նախատեսված անձինք կամ անձանց խմբերը,

15) ՀԿ-ի կամավորներն են այն քաղաքացիները, ովքեր կազմակերպության հետ կնքված պայմանագրով սահմանված կարգով՝ կազմակերպության կամ իրենց հաշվին, կազմակերպության կամ նրա շահառուների օգտին անհատույց կատարում են որոշակի աշխատանքներ, գործողություններ կամ իրականացնում են որոշակի գործունեություն.

16) նախորդ տարում առնվազն հինգ միլիոն դրամ եւ ավել մուտքեր ունեցող կամ այդ  արժողությամբ գույք ձեռքբերած կամ օտարած, պետական կամ համայնքային ոչ առեւտրային կազմակերպության մասնակցությամբ կամ նախորդ տարում առնվազն հինգ միլիոն դրամի կամ այդ արժողությամբ պետական աջակցություն ստացած, ինչպես նաեւ պարտադիր աուդիտի ենթակա ՀԿ-ն պարտավոր է յուրաքանչյուր տարի՝ մինչեւ հաշվետու տարվան հաջորդող մայիսի 30-ը Հայաuտանի Հանրապետության հրապարակային ծանուցումների պաշտոնական ինտերնետային կայքում (http://www.azdarar.am) հրապարակել հաշվետվություն.

17) հաշվետվությունը չհրապարակելու համար նախատեսվում է՝ ՀՀ արդարադատության նախարարության կողմից նախազգուշացում, այնուհետեւ՝ Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ ՀՀ օրենսգրքով նախատեսված պատասխանատվության միջոցների կիրառում, ընդ որում՝ առավել խիստ միջոցը կիրառելուց հետո` մեկամսյա ժամկետում, հաշվետվության հրապարակման պահանջը չկատարելը  կամ ոչ պատշաճ կատարելը կազմակերպության հարկադիր լուծարման հիմք է.

18) հաշվետվության հրապարակման համար սահմանվում է վճար, որի չափը չի կարող գերազանցել 5000 դրամը.

19) հաշվետու տարում մինչեւ 5 միլիոն ՀՀ դրամ մուտքեր ունեցող ՀԿ-երը հրապարակվող հաշվետվությանը կցում են նաեւ ՀԿ-ի վերստուգող մարմնի եզրակացությունը, եթե այդպիսի մարմնի ստեղծման հնարավորությունը նախատեսված է կանոնադրությամբ.

Հաշվի առնելով, որ առաջարկվող լուծումների արդյունքում ՀԿ-ի անդամ կարող են դառնալ նաեւ իրավաբանական անձինք, այդ թվում՝ առեւտրային կազմակերպությունները, սույն օրենսդրական նախաձեռնությամբ առաջարկվում է վերացնել ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքով նախատեսված ոչ առեւտրային կազմակերպության տեսակներից մեկը՝  իրավաբանական անձանց միությունը: Այդ կապակցությամբ ՀՀ օրենսդրությունում առաջացող բացերը եւ հակասությունները վերացնելու նպատակով առաջարկվում է ՀՀ օրենքներով նախատեսված իրավաբանական անձանց միությունների վերակազմավորում՝

1) ՀԿ-ների (օրինակ՝ ավտոտրանսպորտային միջոցների օգտագործումից բխող պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրություն իրականացնող ապահովագրական ընկերությունների բյուրոն, սպառողական կոոպերատիվների միությունը).

2) առանձին տեսակի հասարակական միավորման (օրինակ՝ արհեստակցական կազմակերպությունների միությունները).

3) առանձին տեսակի ոչ առեւտրային կազմակերպության (օրինակ՝ գյուղատնտեսական վարկային ակումբները):

Անձեռնմխելի կապիտալով հիմնադրամների (ԱԿՀ) արդյունավետության համար անհրաժեշտ է նախատեսել հետեւյալ սկբունքները եւ ինստիտուտները՝

1) Նպատակային դրամագլխի անձեռնմխելիություն եւ փողերի լվացման բացառում. արգելվում է անմիջապես օգտագործել ԱԿՀ-ի ստեղծման եւ համալրման նպատակով նվիրաբերված դրամական միջոցները՝ բացառությամբ դրանց ներդրումից: ԱԿՀ-ի ինստիտուտի ներդրման սկզբնական փուլում մայր գումարը կարող է ներդրվել միայն պետական պարտատոմսերում՝ լինելով պետության ուշադրության կենտրոնում:

2) Թափանցիկություն. դրամագլխի հետ կապված բոլոր գրառումներն ու գործարքները հասանելի եւ բաց են դոնորների եւ հասարակության բոլոր շահագրգիռ անդամների համար: ԱԿՀ-ն անցնում է տարեկան պարտադիր աուդիտ: Նվիրատուներն իրավունք ունեն ԱԿՀ-ից պաշտոնական տեղեկատվություն ստանալ դրա ձեւավորման, կառավարումից ստացված եկամտի կամ վնասի չափի, կառավարումից ստացված եկամտի օգտագործման ուղղությունների վերաբերյալ:

3) Հրապարակայնություն. հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ ԱԿՀ-ն իրավունք ունի հայտարարել դրամական միջոցների հրապարակային հավաքագրում, ինչպես նաեւ, որ նպատակային դրամագլխի հավաքագրումը ենթադրում է հասարակության լայն շերտերի ներգրավում կազմակերպության առաքելության իրականացման գործում անհրաժեշտ է, որ ԱԿՀ-ի վերաբերյալ տեղեկությունները հասանելի լինեն հետաքրքրված յուրաքանչյուր անձի համար: Յուրաքանչյուր ֆինանսական տարվա ավարտից հետո ԱԿՀ-ն պետք է սահմանված հաշվետվությունը տեղադրի իր կայքում (առկայության դեպքում) եւ www.azdarar.am պաշտոնական հրապարակումների կայքում՝ կցելով նաեւ աուդիտի եզրակացությունը:

4) Ստեղծման նպատակների հստակություն եւ գործունեության ուղղությունների կայունություն. ԱԿՀ-ի կանոնադրությունը պետք է պարունակի տեղեկություններ իր նպատակների մասին: ԱԿՀ-ի շահառուները եւ գործունեության նպատակները կարող են փոփոխվել միայն դատարանի որոշմամբ եւ միայն օրենքով սահմանված դեպքերում, երբ դատարանը ստուգման արդյունքում պարզում է նպատակների համապատասխանությունը հիմնադրմանը:

Բացի այդ, նախատեսվում է, որ  օրենսդրական փաթեթում ներառված՝ «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքն ուժի մեջ մտնելու օրվանից հետո՝ երկու  տարվա ընթացքում իրավաբանական անձանց միությունները վերակազմավորվում են ՀԿ-ների, ընդ որում՝ սահմանված ժամկետում վերակազմավորված կազմակերպության պետական գրանցման համար պետական տուրք չի գանձվելու, իսկ սահմանաված ժամկետում չվերակազմավորված  իրավաբանական անձանց միությունները ենթակա են լուծարման:

«Պետական տուրքի մասին» ՀՀ օրենքում լրացում կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագծով նախատեսվում է, որ կազմակերպությունն ազատվում է իր կանոնադրության փոփոխությունների ու լրացումների, նոր խմբագրությամբ կանոնադրության պետական գրանցման, կամ իր առանձնացված uտորաբաժանման կանոնադրության փոփոխությունների ու լրացումների, նոր խմբագրությամբ կանոնադրության հաշվառման համար պետական տուրքի վճարումից, եթե պետական գրանցումը կամ հաշվառումը պայմանավորված է պետական ռեգիստրում գրանցումից կամ հաշվառումից հետո ուժի մեջ մտած ՀՀ նորմատիվ իրավական ակտին կանոնադրությունը համապատասխանեցնելու անհրաժեշտությամբ: Նշված կարգավորում տարածվում է բոլոր իրավաբանական անձանց վրա:

Ակնկալվող արդյունքը

Սույն օրենսդրական նախաձեռնությամբ ՀՀ օրենսդրությունը կհամապատասխանեցվի քաղաքացիական հասարակության ներկա պահանջներին՝ խթանելով նրա հետագա զարգացումը:

Առաջարկվող փոփոխություններով մասնավորապես՝

1)   կլուծվեն մի շարք խնդիրներ, որոնք պայմանավորված են ՀԿ-ների կառավարման եւ գործունեության բնագավառի առանձնահատկություններով (օրինակ՝ սպորտային ֆեդերացիաներ, կրթական հաստատություններ, ստեղծագործական միություններ).

2)   https://www.e-register.am/ համակարգի միջոցով ՀԿ-ների համար կստեղծվի առցանց գրանցման հնարավորություն: Բացի այդ, ՀՀ իրավաբանական անձանց պետական գրանցման ռեգիստրի գործակալության սպասարկման բաժնի բոլոր գրասենյակներում՝ կստեղծվի փաստաթղթերի ընդունման հնարավորություն: Այդպիսով, կպարզեցվի եւ կհստակեցվի ՀԿ-ների պետական գրանցման վարչարարությունը՝ գրանցվող կազմակերպություններին ազատելով ավելորդ գործընթացներից.

3)   հնարավորինս կբացառվեն ՀԿ-ների՝ շփոթության աստիճան նման անվանումները եւ խորհրդանիշները.

4)   կկատարելագործվի ՀԿ-ների ստեղծման, կառուցվածքի ձեւավորման, կառավարման մարմինների կազմավորման եւ գործունեության կազմակերպման համակարգը, ինչպես նաեւ կբարձրացվի կանոնադրության դերը, որը խթան կհանդիսանա ՀԿ-ների ինստիտուցիոնալ զարգացման համար.

5)   ՀԿ-ներին ձեռնարկատիրական գործունեությամբ զբաղվելու իրավունքի ընձեռմամբ՝ նրանց կտրամադրվի ֆինանսական կայունությունը ապահովող արդյունավետ գործիք.

6)   կստեղծվեն ՀԿ-ների կամավորների օրինական աշխատանքի, ինչպես նաեւ նրանց եւ ՀԿ-ների շահառուների իրավունքների պաշտպանության մեխանիզմներ.

7)   առավել թափանցիկ կդարձվի ՀԿ-ների գործունեությունը, կապահովվի հասարակության անդամների տեղեկացվածությունը գործող ՀԿ-ների, նրանց կողմից իրականացվող ծրագրերի, ինչպես նաեւ պետության կողմից տրամադրվող աջակցության մասին:

Հաշվի առնելով սույն օրենսդրական նախաձեռնությամբ առաջարկվող համակարգային փոփոխությունների ծավալը, ՀՀ արդարադատության նախարարությունը նախատեսում է նախագծերի փաթեթի ընդունումից հետո՝ ձեռնարկել «Հասարակական կազմակերպությունների մասին» ՀՀ նոր օրենքի մանրամասն պարզաբանումների, ինչպես նաեւ օրենքից բխող օրինակելի փաստաթղթերի մշակումը եւ հասարակության համար մատչելի ձեւով հրապարակումը՝ հնարավորինս պարզեցնելով եւ արդյունավետ դարձնելով նոր օրենքի կիրառման գործընթացը:

ԱԶԴԵՑՈՒԹՅԱՆ  ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ՄԱՍԻՆ ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«Հասարակական կազմակերպությունների մասին» , «Ապահովագրության եւ ապահովագրական գործունեությանմասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հիմնադրամների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին»,«Ապրանքային նշանների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխությունկատարելու մասին»,  «Արհեստակցական միությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ավտոտրանսպորտային միջոցների օգտագործումից բխող պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հակագնագցման (հակադեմփինգային) եւ փոխհատուցման միջոցների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ինտերնետով հրապարակային եւ անհատական ծանուցմանմասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Իրավաբանական անձանց պետական գրանցման, իրավաբանական անձանց առանձնացված ստորաբաժանումների, հիմնարկների եւ անհատ ձեռնարկատերերի պետական հաշվառման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Ներքին շուկայի պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Սպառողական կոոպերացիայի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ հայաստանի հանրապետության օրենսգրքում փոփոխություն եւ լրացում կատարելու մասին», «Գյուղատնտեսական վարկային ակումբների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վճարահաշվարկային համակարգերի եւ վճարահաշվարկային կազմակերպությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի բնապահպանության բնագավառում կարգավորման

1. «Հասարակական կազմակերպությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի,  «Ապահովագրության եւ ապահովագրական գործունեության մասին» Հայաստանի Հանրապետությանօրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հիմնադրամների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին», «Ապրանքային նշանների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխությունկատարելու մասին»,  «Արհեստակցական միությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ավտոտրանսպորտային միջոցների օգտագործումից բխող պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ  կատարելու մասին», «Հակագնագցման    (հակադեմփինգային) եւ փոխհատուցման միջոցների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Ինտերնետով հրապարակային եւ անհատական ծանուցմանմասին» Հայաստանի   Հանրապետության   օրենքում   լրացում կատարելու մասին»,«Իրավաբանական անձանց պետական գրանցման, իրավաբանական անձանց առանձնացված ստորաբաժանումների, հիմնարկների եւ անհատ ձեռնարկատերերի պետական հաշվառմանմասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Ներքին շուկայի պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Սպառողական կոոպերացիայի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ հայաստանի հանրապետության օրենսգրքում փոփոխություն եւ լրացում կատարելու մասին», «Գյուղատնտեսական վարկային ակումբների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վճարահաշվարկային համակարգերի եւ վճարահաշվարկային կազմակերպությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի (այսուհետ` օրենքներ) ընդունման արդյունքում մթնոլորտի, հողի, ջրային ռեսուրսների, ընդերքի, բուuական եւ կենդանական աշխարհի, հատուկ պահպանվող տարածքների վրա բացասական հետեւանքներ չեն առաջանա:

2. Օրենքների նախագծերի չընդունման դեպքում շրջակա միջավայրի oբյեկտների  վրա բացասական հետեւանքներ չեն առաջանա:

3. Օրենքների նախագծերը բնապահպանության ոլորտին չեն առնչվում,  այդ ոլորտը կանոնակարգող իրավական ակտերով ամրագրված uկզբունքներին եւ պահանջներին չեն հակասում:

Օրենքների կիրարկման արդյունքում բնապահպանության բնագավառում  կանխատեuվող հետեւանքների գնահատման եւ վարվող քաղաքականության համեմատական վիճակագրական վերլուծություններ կատարելու անհրաժեշտությունը բացակայում  է:

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«Հասարակական կազմակերպությունների մասին» , «Ապահովագրության եւ ապահովագրական գործունեությանմասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հիմնադրամների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին»,«Ապրանքային նշանների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխությունկատարելու մասին»,  «Արհեստակցական միությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ավտոտրանսպորտային միջոցների օգտագործումից բխող պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հակագնագցման (հակադեմփինգային) եւ փոխհատուցման միջոցների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ինտերնետով հրապարակային եւ անհատական ծանուցմանմասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Իրավաբանական անձանց պետական գրանցման, իրավաբանական անձանց առանձնացված ստորաբաժանումների, հիմնարկների եւ անհատ ձեռնարկատերերի պետական հաշվառման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Ներքին շուկայի պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Սպառողական կոոպերացիայի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ հայաստանի հանրապետության օրենսգրքում փոփոխություն եւ լրացում կատարելու մասին», «Գյուղատնտեսական վարկային ակումբների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վճարահաշվարկային համակարգերի եւ վճարահաշվարկային կազմակերպությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի մրցակցության բնագավառում կարգավորման ազդեցության գնահատման

«Հասարակական կազմակերպությունների մասին» ՀՀ օրենքի, «Ապահովագրության եւ ապահովագրական գործունեության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հիմնադրամների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին», «Ապրանքային նշանների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Արհեստակցական միությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Ավտոտրանսպորտային միջոցների օգտագործումից բխող պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հակագնագցման (հակադեմփինգային) եւ փոխհատուցման միջոցների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Ինտերնետով հրապարակային եւ անհատական ծանուցման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Իրավաբանական անձանց պետական գրանցման, իրավաբանական անձանց առանձնացված ստորաբաժանումների, հիմնարկների եւ անհատ ձեռնարկատերերի պետական հաշվառման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Ներքին շուկայի պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Սպառողական կոոպերացիայի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում փոփոխություն եւ լրացում կատարելու մասին», «Գյուղատնտեսական վարկային ակումբների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Վճարահաշվարկային համակարգերի եւ վճարահաշվարկային կազմակերպությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերով (այսուհետ` Նախագծեր) կկարգավորվեն մի շարք խնդիրներ, որոնք կապված են Հասարակական կազմակերպությունների կառավարման եւ գործունեության հետ, մասնավորապես` Հասարակական կազմակերպություններին կտրվի  անձամբ ձեռնարկատիրական գործունեությամբ զբաղվելու իրավունք, ինչպես նաեւ կստեղծվի հնարավորություն պետական  ռեգիստրում առցանց գրանցվելու համար:

Նախագծերով կարգավորվող շրջանակները չեն առնչվում որեւէ ապրանքային շուկայի հետ, ուստի եւ Նախագծերի ընդունմամբ որեւէ ապրանքային շուկայում մրցակցային դաշտի վրա ազդեցություն լինել չի կարող:

Հիմք ընդունելով վերոգրյալը` կարգավորման ազդեցության գնահատման աշխատանքները դադարեցվել են` արձանագրելով Նախագծերի ընդունմամբ մրցակցության միջավայրի վրա ազդեցություն չհայտնաբերվելու եզրակացություն:

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«Հասարակական կազմակերպությունների մասին» , «Ապահովագրության եւ ապահովագրական գործունեությանմասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հիմնադրամների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին»,«Ապրանքային նշանների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխությունկատարելու մասին»,  «Արհեստակցական միությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ավտոտրանսպորտային միջոցների օգտագործումից բխող պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հակագնագցման (հակադեմփինգային) եւ փոխհատուցման միջոցների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ինտերնետով հրապարակային եւ անհատական ծանուցմանմասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Իրավաբանական անձանց պետական գրանցման, իրավաբանական անձանց առանձնացված ստորաբաժանումների, հիմնարկների եւ անհատ ձեռնարկատերերի պետական հաշվառման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Ներքին շուկայի պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Սպառողական կոոպերացիայի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ հայաստանի հանրապետության օրենսգրքում փոփոխություն եւ լրացում կատարելու մասին», «Գյուղատնտեսական վարկային ակումբների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վճարահաշվարկային համակարգերի եւ վճարահաշվարկային կազմակերպությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների  նախագծերի տնտեսական, այդ թվում` փոքր եւ միջին ձեռնարկատիրության բնագավառում կարգավորման ազդեցության գնահատման

«Հասարակական կազմակերպությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի եւ մի շարք այլ ՀՀ օրենքների նախագծերի (այսուհետ` Նախագիծ) գործարար եւ ներդրումային միջավայրի վրա կարգավորման ազդեցության գնահատման նպատակով իրականացվել են նախնական դիտարկումներ:

Գնահատման նախնական փուլում պարզ է դարձել, որ Նախագիծը վերաբերում է հասարակական կազմակերպությունների ստեղծման, կազմակերպության եւ նրա մասնակիցների (անդամների) իրավունքների ու պարտականությունների սահմանման, կազմակերպության գործունեության հրապարակայնության եւ վերահսկողության հետ կապված հարաբերությունների կարգավորմանը եւ Նախագծի ընդունման դեպքում, դրա կիրարկման արդյունքում գործարար եւ ներդրումային միջավայրի վրա ազդեցություն չի նախատեսվում։
 
 

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«Հասարակական կազմակերպությունների մասին» , «Ապահովագրության եւ ապահովագրական գործունեությանմասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հիմնադրամների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին»,«Ապրանքային նշանների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխությունկատարելու մասին»,  «Արհեստակցական միությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ավտոտրանսպորտային միջոցների օգտագործումից բխող պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հակագնագցման (հակադեմփինգային) եւ փոխհատուցման միջոցների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ինտերնետով հրապարակային եւ անհատական ծանուցմանմասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Իրավաբանական անձանց պետական գրանցման, իրավաբանական անձանց առանձնացված ստորաբաժանումների, հիմնարկների եւ անհատ ձեռնարկատերերի պետական հաշվառման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Ներքին շուկայի պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Սպառողական կոոպերացիայի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ հայաստանի հանրապետության օրենսգրքում փոփոխություն եւ լրացում կատարելու մասին», «Գյուղատնտեսական վարկային ակումբների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վճարահաշվարկային համակարգերի եւ վճարահաշվարկային կազմակերպությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի բյուջետային բնագավառում կարգավորման ազդեցության գնահատման վերաբերյալ

Գտնում ենք, որ օրենքների նախագծերի ընդունումը ՀՀ պետական բյուջեի եկամուտների եւ ծախսերի վրա կարող է ունենալ դրական ազդեցություն, որի կոնկրետ չափը հնարավոր չէ հաշվարկել անհրաժեշտ տեղեկատվության բացակայության պատճառով:

ՀՀ պետական բյուջեի ծախսերի եւ համայնքային բյուջեների եկամուտների եւ ծախսերի  վրա նախագծերի ընդունումը կունենա չեզոք ազդեցություն:

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«Հասարակական կազմակերպությունների մասին» , «Ապահովագրության եւ ապահովագրական գործունեությանմասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հիմնադրամների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին»,«Ապրանքային նշանների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխությունկատարելու մասին»,  «Արհեստակցական միությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ավտոտրանսպորտային միջոցների օգտագործումից բխող պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հակագնագցման (հակադեմփինգային) եւ փոխհատուցման միջոցների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ինտերնետով հրապարակային եւ անհատական ծանուցմանմասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Իրավաբանական անձանց պետական գրանցման, իրավաբանական անձանց առանձնացված ստորաբաժանումների, հիմնարկների եւ անհատ ձեռնարկատերերի պետական հաշվառման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Ներքին շուկայի պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Սպառողական կոոպերացիայի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ հայաստանի հանրապետության օրենսգրքում փոփոխություն եւ լրացում կատարելու մասին», «Գյուղատնտեսական վարկային ակումբների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վճարահաշվարկային համակարգերի եւ վճարահաշվարկային կազմակերպությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի առողջապահության բնագավառում կարգավորման ազդեցության գնահատման եզրակացություն

«Հասարակական կազմակերպությունների մասին» , «Ապահովագրության եւ ապահովագրական գործունեությանմասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հիմնադրամների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին»,«Ապրանքային նշանների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխությունկատարելու մասին»,  «Արհեստակցական միությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ավտոտրանսպորտային միջոցների օգտագործումից բխող պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հակագնագցման (հակադեմփինգային) եւ փոխհատուցման միջոցների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ինտերնետով հրապարակային եւ անհատական ծանուցմանմասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Իրավաբանական անձանց պետական գրանցման, իրավաբանական անձանց առանձնացված ստորաբաժանումների, հիմնարկների եւ անհատ ձեռնարկատերերի պետական հաշվառման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Ներքին շուկայի պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Սպառողական կոոպերացիայի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ հայաստանի հանրապետության օրենսգրքում փոփոխություն եւ լրացում կատարելու մասին», «Գյուղատնտեսական վարկային ակումբների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վճարահաշվարկային համակարգերի եւ վճարահաշվարկային կազմակերպությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի ընդունումն առողջապահության բնագավառի վրա ազդեցություն չի ունենա:

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՆ

«Հասարակական կազմակերպությունների մասին» , «Ապահովագրության եւ ապահովագրական գործունեությանմասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հիմնադրամների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին»,«Ապրանքային նշանների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխությունկատարելու մասին»,  «Արհեստակցական միությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ավտոտրանսպորտային միջոցների օգտագործումից բխող պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հակագնագցման (հակադեմփինգային) եւ փոխհատուցման միջոցների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ինտերնետով հրապարակային եւ անհատական ծանուցմանմասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Իրավաբանական անձանց պետական գրանցման, իրավաբանական անձանց առանձնացված ստորաբաժանումների, հիմնարկների եւ անհատ ձեռնարկատերերի պետական հաշվառման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Ներքին շուկայի պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Սպառողական կոոպերացիայի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ հայաստանի հանրապետության օրենսգրքում փոփոխություն եւ լրացում կատարելու մասին», «Գյուղատնտեսական վարկային ակումբների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վճարահաշվարկային համակարգերի եւ վճարահաշվարկային կազմակերպությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի սոցիալական պաշտպանության ոլորտում կարգավորման ազդեցության գնահատման

«Հասարակական կազմակերպությունների մասին» , «Ապահովագրության եւ ապահովագրական գործունեությանմասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հիմնադրամների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին»,«Ապրանքային նշանների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխությունկատարելու մասին»,  «Արհեստակցական միությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ավտոտրանսպորտային միջոցների օգտագործումից բխող պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հակագնագցման (հակադեմփինգային) եւ փոխհատուցման միջոցների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ինտերնետով հրապարակային եւ անհատական ծանուցմանմասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Իրավաբանական անձանց պետական գրանցման, իրավաբանական անձանց առանձնացված ստորաբաժանումների, հիմնարկների եւ անհատ ձեռնարկատերերի պետական հաշվառման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Ներքին շուկայի պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Սպառողական կոոպերացիայի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ հայաստանի հանրապետության օրենսգրքում փոփոխություն եւ լրացում կատարելու մասին», «Գյուղատնտեսական վարկային ակումբների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վճարահաշվարկային համակարգերի եւ վճարահաշվարկային կազմակերպությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի  (այսուհետ` նախագծեր) լրամշակված տարբերակի  սոցիալական պաշտպանության ոլորտում կարգավորման ազդեցության գնահատումը կատարվել է «Իրավական ակտերի մասին»  ՀՀ օրենքի 27.1 հոդվածի եւ ՀՀ Կառավարության 2010 թվականի հունվարի 14-ի թիվ 18-Ն որոշման համաձայն:
Նախագծերի սոցիալական պաշտպանության ոլորտում կարգավորման ազդեցության գնահատումը կատարվել է սոցիալական պաշտպանության  ոլորտի եւ դրա առանձին ենթաոլորտների իրավիճակի բնութագրիչների եւ դրանց ինդիկատորների հիման վրա:

Նախագծերը`

ա) ռազմավարական կարգավորման ազդեցության տեսանկյունից ունեն   չեզոք ազդեցություն

բ) շահառուների վրա կարգավորման ազդեցության տեսանկյունից ունեն  դրական ազդեցություն:

ՀԱԿԱԿՈՌՈՒՊՑԻՈՆ ԲՆԱԳԱՎԱՌՈՒՄ ԿԱՐԳԱՎՈՐՄԱՆ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅԱՆ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«Հասարակական կազմակերպությունների մասին» , «Ապահովագրության եւ ապահովագրական գործունեությանմասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հիմնադրամների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին»,«Ապրանքային նշանների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխությունկատարելու մասին»,  «Արհեստակցական միությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ավտոտրանսպորտային միջոցների օգտագործումից բխող պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հակագնագցման (հակադեմփինգային) եւ փոխհատուցման միջոցների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ինտերնետով հրապարակային եւ անհատական ծանուցմանմասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Իրավաբանական անձանց պետական գրանցման, իրավաբանական անձանց առանձնացված ստորաբաժանումների, հիմնարկների եւ անհատ ձեռնարկատերերի պետական հաշվառման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Ներքին շուկայի պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Սպառողական կոոպերացիայի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ հայաստանի հանրապետության օրենսգրքում փոփոխություն եւ լրացում կատարելու մասին», «Գյուղատնտեսական վարկային ակումբների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վճարահաշվարկային համակարգերի եւ վճարահաշվարկային կազմակերպությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի վերաբերյալ

«Հասարակական կազմակերպությունների մասին», «Ապահովագրության եւ ապահովագրական գործունեությանմասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հիմնադրամների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին»,«Ապրանքային նշանների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխությունկատարելու մասին»,  «Արհեստակցական միությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ավտոտրանսպորտային միջոցների օգտագործումից բխող պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հակագնագցման (հակադեմփինգային) եւ փոխհատուցման միջոցների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ինտերնետով հրապարակային եւ անհատական ծանուցմանմասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Իրավաբանական անձանց պետական գրանցման, իրավաբանական անձանց առանձնացված ստորաբաժանումների, հիմնարկների եւ անհատ ձեռնարկատերերի պետական հաշվառման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Ներքին շուկայի պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Սպառողական կոոպերացիայի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ հայաստանի հանրապետության օրենսգրքում փոփոխություն եւ լրացում կատարելու մասին», «Գյուղատնտեսական վարկային ակումբների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին»,  «Վճարահաշվարկային համակարգերի եւ վճարահաշվարկային կազմակերպությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերն իրենց մեջ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2009 թվականի հոկտեմբերի 22-ի «Նորմատիվ իրավական ակտերի նախագծերի հակակոռուպցիոն բնագավառում կարգավորման ազդեցության գնահատման իրականացման կարգը հաստատելու մասին» թիվ 1205-Ն որոշմամբ հաստատված կարգի 9-րդ կետով նախատեսված որեւէ կոռուպցիոն գործոն չեն պարունակում: