Armenian ARMSCII Armenian
Լրամշակված տարբերակ
Կ-192-11.01.2013,03.03.2014-ՏՀ-010/0

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՕՐԵՆՔԸ

ՏՐԱՆՍՖԵՐԱՅԻՆ ԳՆԱԳՈՅԱՑՄԱՆ ՄԱՍԻՆ

Հոդված 1. Օրենքի կարգավորման առարկան

1. Սույն օրենքը սահմանում է տրանսֆերային գնագոյացման հասկացությունը, մեթոդները, որոնց վրա հիմնվում է տրանսֆերային գնագոյացումը, ինչպես նաեւ կարգավորում է տրանսֆերային գնագոյացման հետ կապված մյուս հարաբերությունները:

2. Եթե առանձին հարկատեսակների կամ վճարների մասին օրենքներով հարկերի կամ վճարների հաշվարկման եւ վճարման համար սահմանվել են ապրանքների (աշխատանքների, ծառայությունների) գնի որոշման այլ կանոններ, ապա կիրառվում են առանձին հարկատեսակների կամ վճարների մասին օրենքներով սահմանված դրույթները:

Հոդված 2. Տրանսֆերային գնագոյացման վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությունը

1. Տրանսֆերային գնագոյացման վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությունը կազմված է սույն օրենքից եւ այլ իրավական ակտերից:

2. Եթե Հայաստանի Հանրապետության կողմից վավերացված միջազգային պայմանագրերով սահմանվում են այլ նորմեր, քան նախատեսված են սույն օրենքով, ապա կիրառվում են միջազգային պայմանագրերի նորմերը:

Հոդված 3. Օրենքում կիրառվող հիմնական հասկացությունները

1. Սույն օրենքում կիրառվում են հետեւյալ հիմնական հասկացությունները.

1) Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարող - «Շահութահարկի մասին» եւ «Եկամտային հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով սահմանված հարկ վճարողներ, ինչպես նաեւ «Բնապահպանական եւ բնօգտագործման վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 13.2-րդ հոդվածով սահմանված ռոյալթի վճարողներ,

2) փոխկապակցված համարվող անձինք - սույն օրենքի իմաստով ֆիզիկական եւ իրավաբանական աձանց փոխկապակցվածությունը որոշվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված կարգով,

3) ռոյալթի - արդյունահանված մետաղական օգտակար հանածոների եւ դրանց վերամշակման արդյունքում ստացված արտադրանքի իրացման համար «Բնապահպանական եւ բնօգտագործման վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 5-րդ հոդվածի «դ» կետով սահմանված ռոյալթի,

4) հարկային արտոնություն - «Հարկերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 13-րդ հոդվածով, ինչպես նաեւ Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերով նախատեսված արտոնություն,

5) օֆշորային գոտի (երկիր) - Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված գոտիների ցանկում ներառված գոտի (երկիր),

6) ազատ տնտեսական գոտի - «Ազատ տնտեսական գոտիների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված հատուկ տարածք,

7) Հայաստանի Հանրապետության ռեզիդենտ - «Շահութահարկի մասին» եւ «Եկամտային հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով սահմանված կարգով ռեզիդենտ համարվող անձինք,

8) Հայաստանի Հանրապետության ոչ ռեզիդենտ - «Շահութահարկի մասին» եւ «Եկամտային հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով սահմանված կարգով ոչ ռեզիդենտ համարվող անձինք,

9) լիազոր մարմին - Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր պետական եկամուտների կոմիտե:

Հոդված 4. Օրենքի կիրառության շրջանակը

1. Սույն օրենքի գործողությունը տարածվում է Հայաստանի Հանրապետության այն հարկ վճարողների վրա, որոնց`

1) նախորդ հաշվետու տարվա ընթացքում իրացման շրջանառությունը գերազանցել է 1 մլրդ. ՀՀ դրամը, կամ

2) նախորդ հաշվետու տարվա վերջի դրությամբ զուտ ակտիվները գերազանցել են 1 մլրդ. ՀՀ դրամը, կամ

3) հաշվետու տարվա ընթացքում հանդիսացել է այնպիսի վերահսկվող գործարքի կողմ, որի գումարը գերազանցել է 1 մլրդ. ՀՀ դրամը (առանց ավելացված արժեքի հարկի), կամ

4) «Բնապահպանական եւ բնօգտագործման վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 13.2-րդ հովածով սահմանված կարգով համարվում է ռոյալթի վճարող:

Հոդված 5. Վերահսկվող գործարքներ

1. Սույն օրենքի իմաստով վերահսկվող են համարվում հետեւյալ գործարքները.

1) Հայաստանի Հանրապետության ռեզիդենտ եւ ոչ ռեզիդենտ փոխկապակցված անձանց միջեւ գործարքները,

2) Հայաստանի Հանրապետության ռեզիդենտ փոխկապակցված անձանց միջեւ գործարքները, երբ գործարքի կողմերից առնվազն մեկը հանդիսանում է ռոյալթի վճարող կամ օգտվում է հարկային արտոնություններից կամ տնտեսական գործունեություն է իրականացնում ազատ տնտեսական գոտում,

3) Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարող եւ օֆշորային գոտիներում գրանցված անձանց միջեւ գործարքները` անկախ փոխկապակցվածության հանգամանքից:

2. Սույն օրենքի իմաստով գործարքը համարվում է չվերահսկվող, եթե այն իրականացվել է փոխկապակցված չհամարվող անձանց միջեւ, բացառությամբ Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարող եւ օֆշորային գոտիներում գրանցված անձանց միջեւ իրականացվող գործարքների:

Հոդված 6. Պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունք

1. Եթե սույն օրենքի իմաստով Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողը իրականացնում է վերահսկվող գործարք, ապա Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողի հարկվող եկամուտը (շահույթը) եւ (կամ) ռոյալթին որոշվում է պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքի համաձայն:

2. Մեկ կամ ավելի վերահսկվող գործարքներում ներգրավված Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողի հարկվող եկամուտը (շահույթը) եւ ռոյալթին համապատասխանում է պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին, եթե այդ գործարքների պայմանները չեն տարբերվում այն պայմաններից, որոնք կկիրառվեին համադրելի չվերահսկվող գործարքներում:

3. Եթե վերահսկվող գործարքներում ստեղծվում կամ առաջանում են այնպիսի պայմաններ, որոնք չեն համապատասխանում պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին, ապա`

1) եկամտի (շահույթի) ցանկացած լրացուցիչ գումար, որը կարող էր առաջանալ Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողի մոտ, եթե վերահսկվող գործարքների պայմանները համապատասխանեին պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին, սակայն կողմը չի ստացել պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին անհամապատասխանության պատճառով, Հայաստանի Հանրապետության հարկային մարմինները կատարում են ճշգրտում` այն ներառելով տվյալ կողմի հարկվող եկամտի (շահույթի) մեջ,

2) ռոյալթիի հաշվարկման բազա համարվող ցանկացած լրացուցիչ գումար, որը կարող էր առաջանալ ռոյալթի վճարողի կողմից, եթե վերահսկվող գործարքների պայմանները համապատասխանեին պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին, սակայն ռոյալթի վճարողը չի ստացել պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին անհամապատասխանության պատճառով, Հայաստանի Հանրապետության հարկային մարմինները կատարում են ճշգրտում` այն ներառելով ռոյալթիի հաշվարկման բազայում:

4. Հարկվող եկամտի (շահույթի) կամ մետաղական օգտակար հանածոների ռոյալթիի նկատմամբ սույն հոդվածի 3-րդ մասին համապատախան կատարված ճշգրտման արդյունքում առաջացած լրացուցիչ վճարման ենթակա գումարները (այսուհետ` ճշգրտում), որոնք պետք է վճարվեն Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողի կողմից, կարող են կատարվել միայն հարկային մարմնի ղեկավարի կամ նրա լիազորած ներկայացուցչի կողմից այն հաստատելուց հետո:

Հոդված 7. Գործարքների համադրելիությունը

1. Չվերահսկվող գործարքը համադրելի է վերահսկվող գործարքի հետ, եթե`

1) դրանց միջեւ սույն հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված համադրելիության գործոնների մասով չկան այնպիսի էական տարբերություններ, որոնք կարող են էապես ազդել տրանսֆերային գնագոյացման համապատասխան մեթոդով քննության ենթակա ֆինանսական ցուցանիշների վրա, կամ

2) նման տարբերություններ առկա են, եւ չվերահսկվող գործարքի համապատասխան ֆինանսական ցուցանիշը ենթարկվել է ողջամիտ ճշգրտման` համադրելիության վրա դրանց ազդեցությունը վերացնելու նպատակով:

2. Երկու կամ ավելի գործարքի համադրելիությունը պարզելու համար հաշվի են առնվում հետեւյալ գործոններն այնքանով, որքանով դրանք տնտեսական առումով վերաբերում են գործարքների փաստերին ու հանգամանքներին.

1) գործարքի առարկայի բնույթը,

2) գործարքի կողմերի իրականացրած գործառույթները (հաշվի առնելով օգտագործված ակտիվներն ու կրած ռիսկերը),

3) գործարքների պայմանագրային պայմանները,

4) տնտեսական հանգամանքները, որոնց պայմաններում գործարքներն իրականացվել են,

5) գործարքների մասով փոխկապակցված անձանց կողմից որդեգրված գործարար ռազմավարությունները:

Հոդված 8. Տրանսֆերային գնագոյացման մեթոդները

1. Վերահսկվող գործարքի պայմանների համապատասխանությունը պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին որոշվում է տվյալ պարագայում առավել համապատասխան տրանսֆերային գնագոյացման մեթոդը կիրառելով: Տրանսֆերային գնագոյացման առավել համապատասխան մեթոդը ընտրվում է տրանսֆերային գնագոյացման հետեւյալ մեթոդներից`

1) համադրելի չվերահսկվող գնի մեթոդ,

2) վերավաճառքի գնի մեթոդ,

3) «ծախսումներ պլյուս» մեթոդ,

4) զուտ շահույթի մեթոդ,

5) հասույթի բաշխման մեթոդ:

2. Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողը կարող է կիրառել սույն հոդվածի 1-ին մասում նշված տրանսֆերային գնագոյացման մեթոդներից տարբեր մեթոդ, եթե սույն հոդվածի 1-ին մասով սահմանված մեթոդներից ոչ մեկը չի կարող խելամտորեն կիրառվել վերահսկվող գործարքի պարզած ձեռքի պայմանները որոշելու համար, եւ այդպիսի մեթոդի կիրառության արդյունքները համապատասխանում են սույն օրենքի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասով սահմանված դրույթներին:

3. Սույն հոդվածով նշված մեթոդների մանրամասն նկարագրությունը եւ կիրառության կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

Հոդված 9. Հարկ վճարողի կողմից ինքնուրույն իրականացվող ճշգրտումներ

Եթե Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողը իրականցնում է այնպիսի վերահսկվող գործարքներ, որոնց պայմանները չեն համապատասխանում սույն օրենքի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասով սահմանված դրույթներին եւ եթե այդ պայմանների` սույն օրենքի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասով սահմանված դրույթներին համապատասխանության դեպքում կարող էր ձեւավորվել լրացուցիչ հարկվող եկամուտ (շահույթ) կամ ռոյալթի, ապա հարկ վճարողը կարող է ինքնուրույն վերահաշվարկել հարկվող եկամտի (շահույթի) կամ ռոյալթիի մասով պարտավորությունները` դրանք ներառելով այն հաշվետու ժամանակաշրջանի հաշվարկում, հաշվարկ-հաշվետվությունում, հաշվետվությունում, որին վերաբերում է ճշգրտումը:

Հոդված 10. Վերահսկվող գործարքների մասին հայտարարություն

1. Եթե Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողը հաշվետու ժամանակաշրջանում հանդիսացել է մեկ կամ մի քանի վերահսկվող գործարքի կողմ, ապա Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողը պարտավոր է լրացնել եւ լիազոր մարմին ներկայացնել վերահսկվող գործարքների վերաբերյալ հայտարարություն:

2. Վերահսկվող գործարքների վերաբերյալ հայտարարության ձեւը սահմանվում է համապատասխան լիազոր մարմնի կողմից:

3. Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողները վերահսկվող գործարքների մասին հայտարարությունը համապատասխան լիազոր մարմին են ներկայացնում մինչեւ հաշվետու տարվան հաջորդող տարվա ապրիլի 15-ը:

Հոդված 11. Տրանսֆերային գնագոյացման փաստաթղթավորում

1. Սույն օրենքի կիրառության իմաստով տրանսֆերային գնագոյացման փաստաթղթավորումը այն փաստաթուղթը կամ փաստաթղթերն են, որոնք ցույց են տալիս Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողի վերահսկվող գործարքի (գործարքների) համապատասխանությունը սույն օրենքի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասի դրույթներին:

2. Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողները վերահսկվող գործարքների վերաբերյալ սույն հոդվածի 1-ին մասով սահմանված փաստաթղթերը Հայաստանի Հանրապետության հարկային մարմիններ են ներկայացնում Հայաստանի Հանրապետության հարկային մարմնի գրավոր պահանջը ստանալուց հետո 30 օրվա ընթացքում:

3. Եթե Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողը ներկայացնում է տրանսֆերային գնագոյացման վերաբերյալ փաստաթղթեր, որոնք պարունակում են սխալ կամ թերի տեղեկատվություն, ապա սույն հոդվածի 1-ին մասի պահանջները համարվում են չբավարարված:

4. Տրանսֆերային գնագոյացման փաստաթղթավորման կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

Հոդված 12. Նախնական գնագոյացման համաձայնություն

1. Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողը նախնական գնագոյացման համաձայնության գալու նպատակով կարող է դիմել հարկային մարմին` սահմանված ժամանակահատվածի համար հետագա որոշակի վերահսկվող գործարքների՝ պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին համապատասխանության որոշման համար անհրաժեշտ չափանիշների սահմանման նպատակով:

2. Նախնական գնագոյացման համաձայնության վերաբերյալ հարկ վճարողի դիմումին կցվում են`

1) Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողի գործունեության, վերահսկվող գործարքների, ինչպես նաեւ նախնական գնագոյացման համաձայնության առաջարկվող շրջանակի եւ տեւողության նկարագրությունը,

2) գործարքների համար տրանսֆերային գների որոշումը նախնական գնագոյացման համաձայնության ճանապարհով կատարելու վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողի առաջարկը, համադրելիության գործոնների նկարագրությունը, տվյալ գործի առումով տրանսֆերային գնագոյացման նախընտրելի մեթոդը,

3) ցանկացած այլ տեղեկատվություն, որ հարկային մարմինը կարող է նախատեսել համաձայնությամբ:

3. Հարկային մարմինը քննում է Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողի դիմումը եւ կայացնում է դիմումով ներկայացված` նախնական գնագոյացման համաձայնության առաջարկը ընդունելու, մերժելու կամ այն հարկ վճարողի գիտությամբ փոփոխելու որոշում: Հարկային մարմինը սույն հոդվածով նախատեսված դիմումը մերժում է, եթե`

1) նախնական գնագոյացման համաձայնության վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողի կողմից ներկայացված փաստաթղթերը եւ դրանցում ներառված տեղեկությունները հավաստի չեն, կամ

2) Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողի կողմից ներկայացված տեղեկությունները չեն համապատասխանում սույն հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված պահանջներին կամ թերի են, կամ

3) նախնական գնագոյացման համաձայնության վերաբերյալ առաջարկը տնտեսապես արդարացված չէ:

4. Եթե հարկային մարմինը ընդունում է նախնական գնագոյացման համաձայնության առաջարկը կամ Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողի գիտությամբ փոփոխում է այն, նախնական գնագոյացման համաձայնությունն ընդունելու վերաբերյալ որոշումը ընդունումից հետո` 3 աշխատանքային օրվա ընթացքում պաշտոնապես ձեւակերպվում եւ ուղարկվում է Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողին:

5. Նախնական գնագոյացման համաձայնությունը տարածվում է դրանում նշված այն վերահսկվող գործարնքների վրա, որոնք կատարվել են դրա հաստատման ամսաթվից հետո` դրանում նշված ժամանակահատվածում:

6. Նախնական գնագոյացման համաձայնությունը հարկային մարմնի կողմից կարող է կասեցվել, եթե պարզվում է, որ հարկ վճարողը համաձայնության գալու նպատակով հարկային մարմնին ներկայացրել է ոչ հավաստի տեղեկություններ, կամ խախտել է համաձայնության պահանջներից որեւէ մեկը, կամ տեղի է ունեցել հարկային օրենսդրության փոփոխություն, որն առնչվում է համաձայնությանը:

7. Սույն հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված դիմումի ձեւը սահմանում է հարկային մարմինը:

Հոդված 13. Սույն օրենքը խախտելու համար պատասխանատվությունը

Սույն օրենքի խախտումն առաջացնում է պատասխանատվություն Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով:

Հոդված 14. Օրենքի կիրառման վերաբերյալ գերատեսչական նորմատիվ ակտերը

Սույն օրենքի կիրառման վերաբերյալ գերատեսչական նորմատիվ ակտերն ընդունում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր պետական եկամուտների կոմիտեն` համաձայնեցնելով Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների նախարարության հետ:

Հոդված 15. Օրենքն ուժի մեջ մտնելը

Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:

Հոդված 16. Անցումային դրույթներ

Հայաստանի Հանրապետության հարկ վճարողներն առաջին անգամ տրանսֆերային գնագոյացման վերաբերյալ հայտարարությունները ներկայացնում են 2014 թվականի հաշվետու տարվա վերաբերյալ:

Հիմնավորում

«Տրանսֆերային գնագոյացման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագծի վերաբերյալ

1. Իրավական ակտի անհրաժեշտությունը (նպատակը). «Տրանսֆերային գնագոյացման մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի նպատակը փոխկապակցված անձանց միջեւ իրականացվող գործարքների պայմանների կարգավորման համար տրանսֆերային գնագոյացման համակարգի ներդրումն է: Մասնավորապես, նախագծի նպատակն է ներդնել պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքը, որը կիրառվող միջազգային ստանդարտ է եւ հաստատված է ՏՀԶԿ-ի, Եվրոպական միության եւ կրկնակի հարկումը բացառելու ՀՀ հարկային համաձայնագրերում ներառված պետությունների կողմից:

1.1. Կարգավորման հարաբերությունների ներկա վիճակը եւ առկա խնդիրները.

1.2. Առկա խնդիրների առաջարկվող լուծումները. Նախագծով նախատեսվում է`

2. Կարգավորման առարկան. Նախագծի կարգավորում է փոխկապակցված անձանց միջեւ իրականացված գործարքները:

3. Իրավական ակտի կիրառման դեպքում ակնկալվող արդյունքը. նախագծի ընդունման արդյունքում`