Հոդված 1. Օրենսգրքի 1185-րդ հոդվածի վերնագիրը շարադրել «ժառանգման հիմքերը», իսկ հոդվածի բովանդակության մեջ «ժառանգությունը» բառը փոխարինել «ժառանգումը» բառով:
Հոդված 2. 1192-րդ հոդվածի 3-րդ կետը շարադրել հետեւյալ ձեւով. «Կտակ կարող է կազմել լրիվ գործունակությամբ օժտված քաղաքացին»:
Հոդված 3. 1193-րդ հոդվածի 1-ին մասում «ցանկացած գույք» բառերը փոխարինել «իրեն պատկանող ցանկացած գույք» արտահայտությամբ:
Հոդված 4. 1195-րդ հոդվածի 1-ին մասում «ժառանգել» բառը փոխարինել «կտակել» բառով:
Հոդված 5. 1198-րդ հոդվածը շարադրել հետեւյալ բովանդակությամբ.
«Հոդված 1198. Ժառանգներ ենթանշանակելը
1. Կտակարարն իրավունք ունի կտակում մատնանշելու այլ ժառանգի (ենթանշանակված ժառանգի) այն դեպքի համար, երբ նրա նշանակած ժառանգը մահանա մինչեւ ժառանգությունը բացվելը, չընդունի ժառանգությունը կամ հրաժարվի ժառանգությունից, կամ որպես անարժան ժառանգ մեկուսացվի ժառանգությունից, կամ չկատարի կտակարարի օրինաչափ պայմանները:
2. Ենթանշանակված ժառանգ կարող է լինել ցանկացած անձ, ով կարող է լինել ժառանգ սույն օրենսգրքի 1190-րդ հոդվածին համապատասխան:
3. Ըստ կտակի ժառանգի կողմից ժառանգությունից հրաժարվելը ոչ ենթանշանակված ժառանգի օգտին չի թույլատրվում»:
Հոդված 6.
Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:
Հիմնավորում
Նախագծով առաջարկվող փոփոխություններն առաջին հերթին միտված են շտկելու Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի` ժառանգման ինստիտուտին վերաբերող նորմերում առկա լեզվական անճշտությունները: Մասնավորապես, «ժառանգություն» նշանակում է ժառանգական զանգված, համապատասխան գույքային զանգվածը, իսկ «ժառանգումը» արդեն գործընթացն է:
Օրենսգրքի 1192-րդ հոդվածի համաձայն` կտակ կարող է անել գործունակ քաղաքացին: Քանի որ գոյություն ունի գործունակության երկու տեսակ` սահմանափակ գործունակություն եւ լրիվ գործունակություն, հոդվածի շարադրանքից պարզ չէ, թե որն է նկատի առնվում: Հաշվի առնելով, որ կտակ կազմելով անձը առաջացնում, փոփոխում եւ դադարեցնում է իրավունքներ եւ պարտականություններ, իսկ վերջինները լրիվ ծավալով իրականացնելու համար անհրաժեշտ է ունենալ լրիվ գործունակություն, նախագծով առաջարկվում է հստակեցնել այդ հասկացությունը:
1193-րդ հոդվածում գործածված «ցանկացած գույք» արտահայտությունը չի կարող կիրառելի լինել, քանի որ անձը կարող է կտակել միայն իրեն պատկանող գույքը:
«Ժառանգել» բառը նշանակում է մեկից «ժառանգություն ստանալ», իսկ որեւէ մեկին «ժառանգություն թողնելը» կոչվում է «կտակել». այս հիմնավորումներով են պայմանավորված 1195-րդ հոդվածում առաջարկվող փոփոխությունները:
Իրավաբանական գրականության մեջ չկա ենթաժառանգ հասկացություն. խոսքը կարող է լինել միայն ենթանշանակված ժառանգի մասին: Նման ձեւով է շարադրված նաեւ ՀՍՍՀ 1964 թվականի քաղաքացիական օրենսգրքի 539-րդ հոդվածը:
Ինչ վերաբերում է 1198-րդ հոդվածի 3-րդ մասին, ապա քանի որ հոդվածը վերաբերում է ենթանշանակված ժառանգի ինստիտուտին, այստեղ պետք է նկատի առնվի ժառանգությունից հրաժարվելը` ի վնաս ենթաժառանգի: Այս նկատառումներով առաջարկվում է վերաձեւակերպել հոդվածը:
Քաղաքացիական իրավունքի այնպիսի կարեւոր ինստիտուտ, ինչպիսին ժառանգման ինստիտուտն է, առաջարկվող փոփոխություններով իրավաբանորեն եւ լեզվական առումով ավելի հստակ կդառնա:
