Ðá¹í³Í 1© §È»½íÇ Ù³ëÇݦ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý 1993 Ãí³Ï³ÝÇ ³åñÇÉÇ 17¬Ç ¥¶Ê« 17©04©1993« Ðú¬52¤ ûñ»ÝùÇ ¥³ÛëáõÑ»ïª úñ»Ýù¤ 1¬ÇÝ Ñá¹í³ÍÇ 1¬ÇÝ å³ñµ»ñáõÃÛáõÝÇó Ñ»ïá Éñ³óÝ»É Ýáñ å³ñµ»ñáõÃÛáõÝ Ñ»ï»õÛ³É µáí³Ý¹³ÏáõÃÛ³Ùµ©
§ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝÁ Ýå³ëïáõÙ ¿ ųٳݳϳÏÇó ·ñ³Ï³Ý ѳۻñ»ÝÇ Ï³ÝáݳñÏÙ³ÝÁ« µ³é³Ï»ñïٳݫ ï»ñÙÇݳµ³ÝáõÃÛ³Ý ¥»½ñ³µ³ÝáõÃ۳ݤ áõ ï»ñÙÇݳßÇÝáõÃÛ³Ý ¥»½ñ³ßÇÝáõÃ۳ݤ« ï³é³¹³ñÓáõÃ۳ݫ áõÕÕ³·ñáõÃ۳ݫ áõÕÕ³ËáëáõÃÛ³Ý »õ ϻﳹñáõÃÛ³Ý Ï³ÝáݳñÏÙ³Ý ëϽµáõÝùÝ»ñÇ Ùß³ÏÙ³ÝÁ¦:
Ðá¹í³Í 2© úñ»ÝùÇ 1¬ÇÝ Ñá¹í³ÍÁ Éñ³óÝ»É Ýáñ 1©1 Ñá¹í³Íáí Ñ»ï»õÛ³É µáí³Ý¹³ÏáõÃÛ³Ùµ©
§Ðá¹í³Í 1©1 úñ»ÝùáõÙ ·áñͳÍíáÕ ÑÇÙÝ³Ï³Ý Ñ³ëϳóáõÃÛáõÝÝ»ñÁ
ä»ï³Ï³Ý É»½í³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛáõÝ ª É»½íÇ µÝ³·³í³éáõÙ å»ïáõÃÛ³Ý Ó»éݳñÏ³Í ÙÇçáó³éáõÙÝ»ñÇ ³ÙµáÕçáõÃÛáõݪ áõÕÕí³Í å»ï³Ï³Ý É»½íÇ ß³Ñ»ñÇ å³ßïå³ÝáõÃÛ³ÝÁ« µáÉáñ áÉáñïÝ»ñáõÙ å»ï³Ï³Ý É»½íÇ Ï»Ýë³·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý ³å³ÑáíÙ³ÝÝ áõ ½³ñ·³óÙ³ÝÁ« É»½í³íÇ׳ÏÇ« É»½í³Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ï³ñ·³íáñÙ³Ý Ï³é³í³ñÙ³Ý ë³ÑÙ³Ýí³Í ϳñ·Ç å³Ñå³ÝÙ³ÝÁ«
ä»ï³Ï³Ý É»½áõ ` ÐÐ ê³Ñٳݳ¹ñáõÃÛ³Ùµ »õ ûñ»ÝùÝ»ñáí ³Ùñ³·ñí³Í »õ å»ïáõÃÛ³Ý Ñá·³ÍáõÃÛ³Ùµ áõ Ñáí³Ý³íáñáõÃÛ³Ùµ »ñÏñÇ ï³ñ³ÍùáõÙ ·»ñ³Ï³ÛáõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕ É»½áõ«
ä³ßïáÝ³Ï³Ý É»½áõ ` ѳÛáó É»½íÇ ù»ñ³Ï³ÝáõÃ۳ݫ µ³é³å³ß³ñÇ« ³ñï³ë³ÝáõÃÛ³Ý áñáß³ÏÇ Ï³ÝáÝÝ»ñÇ »ÝóñÏíáÕ« ѳë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý ·ñ³Ï³Ý áõ ·Çï³Ï³Ý å³Ñ³ÝçÝ»ñÇÝ Í³é³ÛáÕ É»½áõ«
È»½í³íÇ×³Ï ` ѳٳųٳݳÏÛ³ Ïïñí³Íùáí Ý»ñϳ۳óíáÕ É»½í³Ï³Ý ÇñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñ« ½³ñ·³óÙ³Ý ÙÇïáõÙÝ»ñ »õ »ñ»õáõÛÃÝ»ñ«
È»½í³Ï³Ý ѳñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñ ` å»ï³Ï³Ý É»½íÇ ·áñͳéáõÛÃÝ»ñáí å³Ûٳݳíáñí³Í »õ ûñ»Ýë¹ñáõÃÛ³Ùµ ѳëï³ïí³Í å»ï³Ï³Ý É»½íÇ ·áñͳÍáõÃÛ³Ý Ó»õ»ñ« áñáÝù Çñ³Ï³Ý³óíáõÙ »Ý å»ïáõÃÛ³Ý Ý»ñëáõÙ »õ ³ÛÉ å»ïáõÃÛáõÝ»ñÇ áõ ÙÇç³½·³ÛÇÝ Ï³éáõÛóÝ»ñÇ ÙÇç»õ ³éϳ ÷áËѳñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñáõÙ«
¶ñ³Ï³Ý ѳۻñ»ÝÇ Ï³ÝáݳñÏáõÙ ` É»½íÇ ÑÇÙÝ³Ï³Ý ù»ñ³Ï³Ý³Ï³Ý ûñ»ÝùÝ»ñÇ« ï»ñÙÇݳßÇÝáõÃÛ³Ý »õ É»½í³ßÇÝáõÃÛ³Ý ÙÇçáóáí µ³é³å³ß³ñÇ Ñ³ñëï³óÙ³Ý »õ ù»ñ³Ï³Ý³Ï³Ý Ýáñ ϳÝáÝÝ»ñÇ ëï»ÕÍÙ³Ý ·áñÍÁÝóó«
È»½í³Ï³Ý Çñ³íáõÝù ` ù³Õ³ù³óáõ« ѳÝñáõÃ۳ݫ å»ï³Ï³Ý ϳ٠ѳë³ñ³Ï³Ï³Ý ϳéáõÛóÝ»ñÇ É»½í³Ï³Ý ·áñͳéÝáõÃÛ³Ý Ýϳïٳٵ å»ïáõÃÛ³Ý ÏáÕÙÇó ë³ÑÙ³Ýí³Í Çñ³íáõÝùÝ»ñ«
È»½í³Ï³Ý å³ñï³Ï³ÝáõÃÛáõÝ ` ÐÐ ù³Õ³ù³óÇÝ»ñÇ »õ ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÏáÕÙÇó ѳÝñ³ÛÇÝ ÏÛ³ÝùÇ µáÉáñ áÉáñïÝ»ñáõÙ É»½í³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛáõÝÇó »õ É»½í³Ï³Ý ѳñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇó µËáÕ ëϽµáõÝùÝ»ñÇ å³Ñå³ÝáõÙÁ«
¶áñͳí³ñáõÃÛáõÝ `` ÷³ëï³ÃÕûñÇ ëï»ÕÍٳݫ Ó»õ³íáñٳݫ ßñç³Ý³éáõÃÛ³Ý ³å³ÑáíÙ³Ý »õ å³Ñå³ÝÙ³Ý ·áñÍÁÝóó« áñÁ Ý»ñ³éáõÙ ¿ ϳ½Ù³Ï»ñå³Ï³ñ·³¹ñ³Ï³Ý ¥Ï³é³í³ñÙ³Ý »õ í³ñã³Ï³Ý ³ß˳ï³ÝùÇ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÙÝ ³å³ÑáíáÕ¤« ³Ýѳï³Ï³Ý« ÝáñÙ³ïÇí« ï»ËÝÇϳϳݫ ·Çï³ï»ËÝÇϳϳݫ ݳ˳·Í³Ñ³ßí³ÛÇÝ« áõëáõÙݳٻÃṳϳݫ ýÇݳÝë³Ñ³ßí³å³Ñ³Ï³Ý« ·áñͳñù³ÛÇÝ« ѳßí»ïáõ¬íÇ׳ϳ·ñ³Ï³Ý« ³é»õïñ³ÛÇÝ« ï»Õ»Ï³ïí³Ï³Ý« µ³ó³ïñ³Ï³Ý« Ññ³Ñ³Ý·³ÛÇÝ ¥û·ï³·áñÍÙ³Ý Ï³Ù ß³Ñ³·áñÍÙ³Ý Ññ³Ñ³Ý·Ý»ñ« ï»ËÝÇÏ³Ï³Ý ³ÝÓݳ·ñ»ñ« Ù³ÏÝßáõÙ« ³åñ³Ýù³åÇï³ÏÝ»ñ« ·Ý³åÇï³ÏÝ»ñ« ³Ý¹áññ³·ñ»ñ¤« ï»ËÝáÉá·Ç³Ï³Ý« ݳٳϳ·ñ³Ï³Ý¬ÃÕóÏó³ÛÇÝ« ÷³ëï³ÃÕûñÇ ëï»ÕÍáõÙÁ »õ ¥Ï³Ù¤ Ó»õ³íáñáõÙÁ« ßñç³Ý³éáõÃÛ³Ý ³å³ÑáíáõÙÝ áõ å³Ñå³ÝáõÙÁ:
ä»ï³Ï³Ý í»ñ³ÑëÏáÕáõÃÛ³Ý »Ýóϳ ÷³ëï³ÃáõÕà ` å»ï³Ï³Ý »õ ï»Õ³Ï³Ý ÇÝùݳϳé³í³ñÙ³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇ« Ó»éݳñÏáõÃÛáõÝÝ»ñÇ« ÑÇÙݳñÏÝ»ñÇ« ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³ÝÝ ³éÝãíáÕ ÷³ëï³ÃáõÕæ£
Ðá¹í³Í 3© úñ»ÝùÇ 3¬ñ¹ Ñá¹í³Íáõ٠ϳï³ñ»É Ñ»ï»õÛ³É Éñ³óáõÙÝ»ñÁ©
1¤ ³é³çÇÝ Ý³Ë³¹³ëáõÃÛ³Ý Ù»ç §ïÇñ³å»ï»É¦ µ³éÇó Ñ»ïá Éñ³óÝ»É §·ñ³Ï³Ý¦ µ³éÁ«
2¤ »ñÏñáñ¹ ݳ˳¹³ëáõÃÛ³Ý Ù»ç §É»½áõݦ µ³éÇó Ñ»ïá Éñ³óÝ»É §·ñ³Ï³Ý¦ µ³éÁ«
3¤ »ññáñ¹ ݳ˳¹³ëáõÃÛ³Ý Ù»ç §³å³Ñáí»É¦ µ³éÇó Ñ»ïá Éñ³óÝ»É §·ñ³Ï³Ý ѳÛáó¦ µ³é»ñÁ¦£
Ðá¹í³Í 4© úñ»ÝùÇ 4¬ñ¹ Ñá¹í³ÍǪ
1¤ ³¤ Ï»ïÁ ß³ñ³¹ñ»É Ñ»ï»õÛ³É µáí³Ý¹³ÏáõÃÛ³Ùµ©
§·áñͳí³ñáõÃÛáõÝÁ ϳï³ñ»É ·ñ³Ï³Ý ѳۻñ»Ýáíª ³å³Ñáí»Éáí ѳÛáó É»½íÇ ³Ý³Õ³ñïáõÃÛáõÝÁ« ѳëï³ïí³Í É»½í³Ï³Ý ϳÝáÝÝ»ñÁ¦£
2¤ µ¤ Ï»ïáõÙ §ÙÇçáó³éáõÙÝ»ñǦ µ³éÇó Ñ»ïá Éñ³óÝ»É §Ñ»éáõëï³é³¹ÇáѳÕáñ¹áõÙÝ»ñǦ µ³éÁ«
·¤ Ï»ïáõÙ §Íñ³ñÝ»ñÁ¦ µ³éÇó Ñ»ïá Éñ³óÝ»É §·áí³½¹Ç µáÉáñ ÙÇçáóÝ»ñÁ¦ µ³é»ñáí£
Ðá¹í³Í 5©
êáõÛÝ ûñ»ÝùÝ áõÅÇ Ù»ç ¿ ÙïÝáõÙ å³ßïáÝ³Ï³Ý Ññ³å³ñ³ÏÙ³Ý ûñí³ÝÇó Ù»Ï ³ÙÇë Ñ»ïá£
úðÆܲ¶ÌÆ ÀܸàôÜØ²Ü ÐÆØܲìàðàôØ
²½·³å³Ñå³ÝáõÃÛ³Ý ·É˳íáñ »ñ³ßËÇùÝ»ñÇó Ù»ÏÁ Ù»ñ Ù³Ûñ»ÝÇ É»½áõÝ ¿ª ѳۻñ»ÝÁ« áñÇ å³Ñå³ÝáõÃÛáõÝÁ »õ å³ßïå³ÝáõÃÛáõÝÁ ûñ»Ýë¹ñ³Ï³Ý ϳñ»õáñ³·áõÛÝ ËݹÇñ ¿£ 1993é ÁݹáõÝí³Í §È»½íÇ Ù³ëÇݦ ÐÐ ûñ»ÝùÁ« 2002é ÐРϳé³í³ñáõÃÛ³Ý Ñ³ëï³ïí³Í §Ð³Û³ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝáõÙ É»½í³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý å»ï³Ï³Ý Íñ³·ÇñÁ¦ »õ ÙÇ ß³ñù Çñ³í³Ï³Ý ³Ïï»ñ áõÕÕí³Í »Ý ѳۻñ»ÝÇ Ï³Ýáݳϳñ·Ù³ÝÁ« å»ï³Ï³Ý É»½í³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ³ñ¹Ûáõݳí»ï ÏÇñ³éÙ³ÝÁ£
²ÛÝáõ³Ù»Ý³ÛÝÇí« Ñ³ë³ñ³Ï³Ý ÏÛ³ÝùÇ ï³ñµ»ñ áÉáñïÝ»ñáõÙ« ½³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïí³ÙÇçáóÝ»ñáõÙ« ·áí³½¹áõÙ« å³ßïáÝ³Ï³Ý ËáëùáõÙ ùÇã ã»Ý ¹»åù»ñÁ« »ñµ ³Õ³í³ÕíáõÙ« ˳óñíáõÙ ¿ ·ñ³Ï³Ý ѳۻñ»ÝÁ£ à׳ϳݫ áõÕÕ³Ëáë³Ï³Ý« ù»ñ³Ï³Ý³Ï³Ý ë˳ÉÝ»ñÁ ¹³ñÓ»É »Ý ѳٳï³ñ³Í »ñ»õáõÛë ÇëÏ Å³ñ·áÝÁ »õ ÷áÕáóÇ É»½áõÝ Ñ»éáõëï³·áí³½¹Ç »õ Ñ»éáõëﳻûñÇ ³Ýµ³Å³Ý Ù³ëÝ »Ý£
سÛñ³ù³Õ³ùÇ »õ ѳÝñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ÛÝùÝ»ñáõÙ« §¶áí³½¹Ç Ù³ëÇݦ ÐÐ ûñ»ÝùÇ Ñ³Ù³ï³ñ³Í ˳ËïáõÙáí ¥ÐЬáõÙ ·áí³½¹Ç É»½áõÝ Ñ³Û»ñ»ÝÝ ¿¤« ×ÝßáÕ Ù»Í³Ù³ëÝáõÃÛáõÝ »Ý ϳ½ÙáõÙ ûï³ñ³É»½áõ Ññ³å³ñ³Ï³ÛÇÝ ·ñí³ÍùÝ»ñÁ« í³Ñ³Ý³ÏÝ»ñÁ« óáõó³Ý³ÏÝ»ñÁ« ѳÛï³ñ³ñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ£ àïݳѳñíáõÙ »Ý ݳ»õ ѳۻñ»Ýáí ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛáõÝ ëï³Ý³Éáõ ëå³éáÕÝ»ñÇ Çñ³íáõÝùÝ»ñÁ£ гۻñ»ÝÇ å³ßïå³Ýí³ÍáõÃÛ³Ý Ý»ñϳ Çñ³íÇ׳ÏÁ ûñ»Ýë¹ñ³Ï³Ý µ³ñ»÷áËÙ³Ý ËݹÇñ ¿ ³é³ç³óÝáõÙ£
È»½íÇ ï»ëãáõÃÛ³Ý í»ñçÇÝ ï³ñÇÝ»ñÇ ëïáõ·áõÙÝ»ñÁ ÷³ëïáõÙ »Ý« áñ Çñ³í³Ë³ËïáõÙÝ»ñÇ ÃÇíÝ ³×»Éáõ ÙÇïáõÙ áõÝÇ© ³Ý·³Ù ÏñÏݳÏÇ ëïáõ·áõÙÝ»ñÇ ÁÝóóùáõÙ í³ñã³Ï³Ý Çñ³í³Ë³ËïáõÙÝ»ñÁ ã»Ý í»ñ³óíáõÙ` §¶áí³½¹Ç Ù³ëÇݦ ûñ»ÝùÇ 5¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ ï³ñ³µÝáõÛà ٻÏݳµ³ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ å³ï׳éáí:
2010 Ãí³Ï³ÝÇ ëϽµáõÙ Ùßï³¹Çï³ñÏáõÙÝ»ñÇ ³ñ¹ÛáõÝùáõÙ ÙdzÛÝ Ù³Ûñ³ù³Õ³ùÇ Ï»ÝïñáÝ³Ï³Ý ÷áÕáóÝ»ñáõÙ ³ñӳݳ·ñí»É ¿ Ññ³å³ñ³Ï³ÛÇÝ ·ñí³ÍùÝ»ñÇ« óáõó³Ý³ÏÝ»ñÇ« ·áí³½¹³ÛÇÝ í³Ñ³Ý³ÏÝ»ñÇ »õ ·áí³½¹³ÛÇÝ óáõó³Ý³ÏÝ»ñÇ É»½í³Ï³Ý Ó»õ³íáñÙ³Ý ßáõñç 500 ˳ËïáõÙ« áñáÝó í»ñ³óÙ³Ý Ñ³Ù³ñ ³éϳ ûñ»Ýë¹ñ³Ï³Ý ¹³ßïÇ å³ÛÙ³ÝÝ»ñáõÙ Ïå³Ñ³ÝçíÇ ³éÝí³½Ý 10 ï³ñÇ:
§¶áí³½¹Ç Ù³ëÇݦ ÐÐ ûñ»ÝùáõÙ ·áí³½¹Ç Ýϳïٳٵ ÁݹѳÝáõñ å³Ñ³ÝçÝ»ñÇ ÁݹɳÛÝáõÙáí ¥Ðá¹í³Í 5¤ áõ Ñëï³Ï å³ñï³Ï³ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ë³ÑÙ³ÝáõÙáí íëï³Ñ »Ýù« áñ ûñ»Ýë¹ñ³Ï³Ý ¹³ßïáõÙ ¹ñ³Ï³Ý ù³ÛÉ Ï³å³Ñáí»Ýù É»½í³Ï³Ý ѳñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ï³ñ·³íáñÙ³Ý »õ ѳۻñ»ÝÇ å³ßïå³ÝáõÃÛ³Ý áõÕÕáõÃÛ³Ùµ£
§ì³ñã³Ï³Ý Çñ³í³Ë³ËïáõÙÝ»ñÇ í»ñ³µ»ñ۳ɦ ÐÐ ûñ»Ýë·ñùáõÙ ³é³ç³ñÏíáÕ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ·áñÍáÕ ïáõÛÅ»ñÇó ³í»ÉÇ µ³ñÓñ ïáõÛÅ»ñ »Ý ë³ÑÙ³ÝáõÙ É»½íÇ µÝ³·³í³éáõÙ ûñ»Ýë¹ñáõÃÛ³Ý Ë³ËïÙ³Ý Ñ³Ù³ñ« ÇÝãÁ ϳñÍáõÙ »Ýù ÏÝå³ëïÇ ù³Õ³ù³óÇÝ»ñÇ »õ å³ßïáÝ³Ï³Ý ³ÝÓ³Ýó å³ï³ë˳ݳïíáõÃÛ³Ý µ³ñÓñ³óÙ³ÝÁ£
úñ»Ý¹ñ³Ï³Ý ݳ˳ӻéÝáõÃÛ³Ý ÷³Ã»ÃÇ Ù³ë ¿ ϳ½Ùáõ٠ݳ»õ §È»½íÇ Ù³ëÇݦ ÐÐ ûñ»ÝùáõÙ Éñ³óáõÙÝ»ñÇ Ý³Ë³Ó»éÝáõÃÛáõÝÁ« áñÁ »õë áõÕÕí³Í ¿ ·ñ³Ï³Ý ѳۻñ»ÝÇ å³ßïå³Ýí³ÍáõÃÛ³Ý ³Ùñ³åݹٳÝÁ£
úñ»Ýë¹ñ³Ï³Ý ݳ˳ӻéÝáõÃÛáõÝÁ Ù߳ϻÉÇë ÝϳïÇ »Ýù áõÝ»ó»É ²äÐ ÙÇ ß³ñù »ñÏñÝ»ñÇ Çñ³í³Ï³Ý ÷áñÓÁ£
