ԳԼՈՒԽ 1. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

Առողջության համընդհանուր ապահովագրության մասին օրենքի նպատակը

Առողջության համընդհանուր ապահովագրության մասին օրենքի (այսուհետ՝ Օրենք) նպատակն է ապահովել մարդու առողջության պահպանման սահմանադրական իրավունքի արդյունավետ իրականացման անհրաժեշտ կազմակերպպական կառուցակարգերը, Հայաստանի Հանրապետության առողջապահական համակարգի կայունությունը, բարելավել բնակչության առողջության եւ դրա հետ կապված այլ ցուցանիշները, ինչպես նաեւ նվազեցնել հիվանդացության, մահացության ցուցանիշները, աջակցել  Հայաստանի Հանրապետությունում սոցիալական համերաշխության միջավայրի ձեւավորմանը, նպաստել բնակչության առողջապահական կարիքների բավարարմանը, բարձրացնել բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների հասանելիության, այդ թվում՝ ֆինանսական հասանելիության աստիճանը, բարելավել դրանց որակը:

Հոդված 1. Օրենքի կարգավորման առարկան

1. Սույն օրենքը կարգավորում է Հայաստանի Հանրապետությունում առողջության համընդհանուր ապահովագրության ներդրման եւ գործարկման հետ կապված հարաբերությունները՝ սահմանելով ապահովագրված անձանց, առողջության համընդհանուր ապահովագրության համակարգում ներգրավված իրավաբանական անձանց եւ անհատ ձեռնարկատերերի իրավունքները, պարտականությունները, պատասխանատվությունը, ապահովագրական փաթեթի ծառայությունները, ապահովագրավճարի չափը եւ դրա վճարման կարգը, պայմանները, չապահովագրված անձանց՝ բժշկական օգնության եւ սպասարկման տրամադրման երաշխիքները, Առողջության համընդհանուր ապահովագրության ռեգիստրի գործունեությանը ներկայացվող պահանջները, Առողջության համընդհանուր ապահովագրության հիմնադրամի ստեղծման կարգը եւ գործառույթների շրջանակը, առողջության համընդհանուր ապահովագրության ոլորտում իրավասու պետական մարմինների լիազորությունները, ապահովագրված անձանց կողմից ներկայացվող բողոքների քննության եւ լուծման կարգը, ինչպես նաեւ կարգավորում է առողջության համընդհանուր ապահովագրության հետ կապված այլ հարաբերություններ:

2. Հայաստանի Հանրապետության վավերացրած միջազգային պայմանագրերի եւ սույն օրենքի նորմերի միջեւ հակասության դեպքում կիրառվում են միջազգային պայմանագրերի նորմերը:

3. Ավտոտրանսպորտային միջոցների օգտագործումից բխող պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության շրջանակներում տուժողի առողջությանը պատճառված վնասների հետ կապված ծախսերը հատուցվում են ավտոտրանսպորտային  միջոցների օգտագործումից բխող պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության մասին Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության համաձայն եւ սույն օրենքով ենթակա չեն հատուցման:

Հոդված 2. Օրենքում օգտագործվող հիմնական հասկացությունները

1. Սույն օրենքում օգտագործվում են հետեւյալ հիմնական հասկացությունները.

1)առողջության համընդհանուր ապահովագրություն՝ սույն օրենքի համաձայն իրականացվող միջոցառումների համախումբ, որն ապահովագրական դեպքը տեղի ունենալու պարագայում ապահովագրված անձին երաշխավորում է սույն օրենքին համապատասխան ապահովագրական փաթեթում ներառվող  բժշկական օգնության եւ սպասարկման  ծառայությունների կամ  դեղերի  կամ  բժշկական պարագաների տրամադրման դիմաց ամբողջությամբ կամ մասնակի հատուցումը.

2) ապահովագրական փաթեթ՝ սույն օրենքին համաձայն որոշված եւ ամբողջությամբ կամ մասնակի հատուցման ենթակա բժշկական օգնության եւ սպասարկման  ծառայություններ կամ  դեղեր կամ  բժշկական պարագաներ.

3) ապահովագրավճար՝ առողջության համընդհանուր ապահովագրության շրջանակներում ապահովագրական փաթեթից օգտվելու նպատակով օրենքին համապատասխան Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե վճարվող պարտադիր վճար.

4) ապահովագրված անձ՝ սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված բնակչության խմբերից որեւէ մեկում ընդգրկված ֆիզիկական անձ, ով ապահովագրական դեպքի պահին ունի օրենքով նախատեսված կարգավիճակ Առողջության համընդհանուր ապահովագրության ռեգիստրում.

5) ապահովագրավճար վճարող՝ սույն օրենքի համաձայն ապահովագրավճար վճարող  ֆիզիկական անձ.

6) ապահովագրավճար չվճարող՝ ապահովագրված անձ, ում օգտին ապահովագրավճարը, սույն օրենքի համաձայն, վճարվում է պետության  կողմից.

7) չապահովագրված անձ՝ սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ից 15-րդ կետերով նախատեսված բնակչության խմբերում չընդգրկված եւ առողջության համընդհանուր ապահովագրության ապահովագրական փաթեթ չունեցող անձ.

8) ապահովագրական դեպք՝ ապահովագրված անձի կողմից, սույն օրենքի պահանջներին համապատասխան, բժշկական կազմակերպություն դիմելը՝ համապատասխանաբար հիվանդության կամ վիճակի, ներառյալ դրանց կանխարգելման, ինչպես նաեւ բժշկական օգնության եւ սպասարկում ստանալու անհրաժեշտ այլ իրավիճակի կապակցությամբ կամ դեղերի կամ բժշկական պարագաների ձեռքբերման նպատակով սույն օրենքին համապատասխան դեղատուն դիմելը.

9) ապահովագրական հատուցում՝  ապահովագրված անձին ապահովագրական փաթեթի տրամադրման դիմաց Առողջության համընդհանուր ապահովագրության հիմնադրամի կողմից բժշկական կազմակերպությանը կամ դեղատանը սույն օրենքի պահանջներին համապատասխան կատարվող վճարում.

10) առողջության համընդհանուր ապահովագրության հիմնադրամ (այսուհետ՝ Հիմնադրամ)՝ պետության կողմից հիմնադրված ոչ առեւտրային կազմակերպություն, որն իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ նախատեսված գործառույթներ.

11) առողջության համընդհանուր ապահովագրության ռեգիստր (այսուհետ՝ Ռեգիստր)՝ առողջության համընդհանուր ապահովագրության պատշաճ իրականացման համար անհրաժեշտ անձնական եւ ոչ անձնական տվյալներ պարունակող էլեկտրոնային շտեմարան.

12) առողջության համընդհանուր ապահովագրության վկայագիր՝ Ռեգիստրում էլեկտրոնային եղանակով վարվող, սույն օրենքի համաձայն ապահովագրված անձին վերաբերող պարտադիր վավերապայմանները ներառող տեղեկությունների ամբողջություն, որը, ապահովագրված անձի կողմից ներկայացված էլեկտրոնային դիմումի հիման վրա կարող է տրամադրվել նաեւ սույն օրենքի հիման վրա ընդունված ձեւին, ներառյալ տեղեկությունների ծավալին համապատասխանող պլաստիկ քարտի ձեւով.

13) բժշկական պարագա՝ հիվանդությունների կանխարգելման կամ վաղ հայտնաբերման կամ ախտորոշման կամ բուժման նպատակով  տրամադրվող առարկա, իր, գործիք, սարք.

14) պահանջագիր՝ բժշկական պարագայի՝ թղթային կամ էլեկտրոնային կարգով գրավոր նշանակում՝ այդ իրավասությունն ունեցող բժշկի կողմից՝ բժշկական պարագան բաց թողնելու նպատակով.

15) համավճար՝ ապահովագրական փաթեթի շրջանակում տրամադրվող բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների  կամ  դեղերի կամ  բժշկական պարագաների համար սահմանված հատուցման առավելագույն չափի եւ դրանց գնի բացասական տարբերության չափով սույն օրենքով նախատեսված դեպքերում  ապահովագրված անձի կողմից բժշկական կազմակերպությանը կամ դեղատանը պարտադիր վճարման ենթակա գումար.

16) կանխարգելիչ ծառայություն՝ բժշկական կազմակերպության կողմից տրամադրվող բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայություններ, որոնք Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված պարբերականությամբ անցնելը կամ դրանք անցնելուն սույն օրենքին համապատասխան հերթագրված լինելը, ապահովագրական փաթեթից օգտվելու նախապայման է, անկախ ապահովագրավճարն օրենքով սահմանված կարգով վճարելու հանգամանքից.

17) բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնող՝ «բժշկական օգնությն եւ սպասարկման համապատասխան լիցենզիա ոինեցող իրավաբանական անձ կամ անհատ ձեռնարկատեր.

18)դեղ՝ հասկացությունը կիրառվում է «Դեղերի մասին» օրենքում կիրառվող իմաստով.

19) դեղատուն՝  դեղատնային գործունեություն լիցենզիա ունեցող  իրավաբնական անձ կամ անհատ ձեռնարկատեր.

20) դեղատոմս՝ հասկացությունը կիրառվում է «Դեղերի մասին» օրենքում կիրառվող իմաստով.

21) բժշկական օգնության եւ սպասարկման նվազագույն ծավալ՝ չապահովագրված անձանց համար պետության կողմից հատուցման ենթակա՝ Կառավարության կողմից որոշված բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայություններ, որոնք  երաշխավորում են պետության կողմից յուրաքանչյուրի առողջության պահպանման իրավունքի ապահովման ստանձնած պարտավորության իրականացումը.

22) բժշկական օգնության եւ սպասարկման լրացուցիչ ծառայություններ՝ բժշկական օգնության եւ սպասարկման նվազագույն ծավալից բացի,  չապահովագրված անձանց համար պետության կողմից հատուցման ենթակա, Կառավարության կողմից որոշված բժշկական օգնության եւ սպասարկման  ծառայություններ, որոնք տրամադրվում են միայն Կառավարության կողմից նախատեսված վիճակով կամ կարգավիճակով պայմանավորված դեպքերում եւ երաշխավորում են պետության կողմից նրանց առողջության պահպանման իրավունքի ապահովման ստանձնած պարտավորության իրականացումը.

23)ուղեգիր՝ էլեկտրոնային կարգով լրացվող փաստաթուղթ, որը կազմվում է Լիազոր մարմնի կողմից այդ իրավասությունը ամրագրած բժշկի կողմից՝ բժշկական օգնության եւ սպասարկման համապատասխան ծառայությունը ստանալու նպատակով.

24) փոխկապակցված անձ՝ ապահովագրավճար վճարողի կողմից որոշված անձ՝ հայր, մայր, ամուսին, զավակ, որդեգրող, որդեգրված, խնամակալ, խնամարկյալ, որը չունի սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ից 14-րդ կետերով  նախատեսված բնակչության որեւէ խմբին պատկանելու կարգավիճակ.

25)  ընտանիքի անդամ՝ հայր, մայր, ամուսին, զավակ, որդեգրող, որդեգրված.

26) հարկային գործակալ՝ օգտագործվում է Հարկային օրենսգրքում կիրառվող իմաստով.

27) Հարկային մարմին՝ օգտագործվում է Հարկային օրենսգրքում կիրառվող իմաստով.

29) շահերի բախում՝ իրավիճակ, երբ Հիմնադրամի մարմնում  պաշտոն զբաղեցնող անձի, ինչպես նաեւ հոգաբարձուների խորհրդի անդամի մասնավոր շահերը կամ հանրային իշխանության մարմնում կամ իրավաբանական անձի մարմիններում զբաղեցրած պաշտոնով պայմանավորված շահերն ազդում են կամ կարող են ազդել նրա՝ Հիմնադրամի  մարմնում զբաղեցրած պաշտոնով պայմանավորված լիազորությունների (գործառույթներ)  անաչառ եւ օբյեկտիվ կատարման վրա.

30) առողջության կամավոր ապահովագրություն՝ «Ապահովագրության եւ ապահովագրական գործունեության մասին» օրենքին համապատասխան ապահովագրության տեսակ.

31) Լիազոր մարմին՝  Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման լիազոր մարմին.

32) աշխատավարձ՝ «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» օրենքի համաձայն աշխատավարձ եւ դրան հավասարեցված վճարումներ, որոնց ցանկը սահմանված է Կառավարության ֆինանսական ոլորտի պետական լիազորված մարմնի, աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի ոլորտի պետական կառավարման լիազոր մարմնի եւ հարկային մարմնի համատեղ հրամանով.

33) Հայաստանի Հանրապետության ռեզիդենտ՝ անձ, որն ապահովագրման օրվան նախորդող տասներկու ամիսների ընթացքում Հայաստանի Հանրապետությունում փաստացի գտնվել է 183 եւ ավելի օր, ընդ որում, Հայաստանի Հանրապետությունում փաստացի գտնվելու ամբողջական օրեր են համարվում նաեւ Հայաստանի Հանրապետություն ժամանելու եւ Հայաստանի Հանրապետությունից մեկնելու օրերը՝ անկախ այդ օրերի ընթացքում ֆիզիկական անձի՝ Հայաստանի Հանրապետությունում փաստացի գտնվելու ժամերի քանակից: Սույն կետով սահմանված օրերի հաշվարկը կատարվում է յուրաքանչյուր ամսվա վերջին օրվա դրությամբ՝ Հիմնադրամին սահմանային վերահսկողության ոլորտում պետական կառավարման լիազոր մարմնի կողմից տրամադրված տեղեկատվության հիման վրա՝ Կառավարության կողմից սահմանած կարգով.

34) ապահովագրման օր՝ Ռեգիստրում անձի գրանցման օրը.

35) ապահովագրավճարի անհատական հաշիվ՝ Ռեգիստրում ապահովագրված անձի վկայագրի համարին համապատասխան  բացված անհատական հաշիվ, որտեղ արտացոլվում են անձի եւ նրան փոխկապակցված անձի ապահովագրական վճարի հաշվարկված չափը, վճարված չափը եւ դրանց տարբերությունը եւ օրենսդրությամբ նախատեսված այլ տվյալներ:

ԳԼՈՒԽ 2. ԱՌՈՂՋՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԱՊԱՀՈՎԱԳՐՈՒԹՅԱՆ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԲՆՈՒԹԱԳԻՐԸ, ԱՊԱՀՈՎԱԳՐԱԿԱՆ ՓԱԹԵԹԸ ԵՎ ԴՐԱ  ՏՐԱՄԱԴՐՄԱՆ ԿԱՐԳՆ ՈՒ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ,  ԱՊԱՀՈՎԱԳՐԱԿԱՆ ՓԱԹԵԹՈՒՄ  ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ, ԴԵՂԵՐԻ ԵՎ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՊԱՐԱԳԱՆԵՐԻ ՆԵՐԱՌՄԱՆ ԿԱՐԳԸ

Հոդված 3. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության ընդհանուր բնութագիրը

1. Առողջության համընդհանուր ապահովագրությունը ոչ կյանքի ապահովագրության տեսակ հանդիսացող պարտադիր ապահովագրություն է: Առողջության համընդհանուր ապահովագրության հետ կապված հարաբերությունները կարգավորվում են սույն օրենքով, առողջության համընդհանուր ապահովագրության ոլորտը կարգավորող այլ օրենքներով եւ իրավական ակտերով:

2. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության օբյեկտն ապահովագրված անձի Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը չհակասող գույքային շահն է՝ պայմանավորված ապահովագրական դեպքը տեղի ունենալու պարագայում ապահովագրական փաթեթի մեջ ներառվող  բժշկական օգնության եւ սպասարկման  ծառայությունների կամ դեղերի կամ բժշկական պարագաների տրամադրման դիմաց ամբողջությամբ կամ մասնակի հատուցման հետ:

3. Սույն օրենքով նախատեսված ապահովագրական փաթեթը տրամադրվում է Հայաստանի Հանրապետության տարածքում եւ սույն օրենքով նախատեսված առողջության համընդհանուր ապահովագրության տարածքը Հայաստանի Հանրապետությունն է:

4. Սույն օրենքը տարածվում է Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների, ինչպես նաեւ օտարերկրացիների նկատմամբ՝ օրենքով նախատեսված կարգով: Սույն օրենքը չի տարածվում օտարերկրյա պետությունների դիվանագիտական ներկայացուցչություններում, հյուպատոսական հիմնարկներում, ինչպես նաեւ միջազգային կազմակերպություններում կամ դրանց ներկայացուցչություններում աշխատելու նպատակով Հայաստանի Հանրապետությունում գտնվող օտարերկրացիների եւ նրանց ընտանիքների անդամների վրա, որոնց առողջության պահպանման հետ կապված հարաբերությունները կարգավորվում են Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերով:

Հոդված 4. Ապահովագրական դեպքը

1. Սույն օրենքի իմաստով ապահովագրական դեպք է  բացառապես Հիմնադրամի հետ համապատասխան պայմանագիր կնքած բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողին  կամ դեղատուն դիմելը:

2. Հիմնադրամը պարտավոր է իր պաշտոնական ինտերնետային կայքէջում տեղադրել Հիմնադրամի հետ համապատասխան պայմանագիր կնքած բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների եւ  դեղատների վերաբերյալ սպառիչ տվյալներ (անվանումը, գործունեության վայրը, լիցենզիան, հեռախոսահամարը, էլեկտրոնային փոստի հասցեն, սույն օրենքի համաձայն կնքված պայմանագրերի համաձայն տրամադրվող ապահովագրական փաթեթով նախատեսված բժշկական ծառայությունների ցանկը, դեղերի համընդհանուր անվանումները, բժշկական պարագաները)՝ ապահովելով այդ տվյալների մատչելիությունը հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար:

3. Սույն օրենքի իմաստով ապահովագրական դեպք չեն հանդիսանում՝

1) Հիմնադրամի հետ համապատասխան պայմանագիր չկնքած բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողին կամ դեղատուն դիմելը՝ բացառությամբ ռազմական կամ արտակարգ դրությամբ պայմանավորված վիրավորում, վնասվածք ստացած զինծառայողների եւ քաղաքացիների կողմից համապատասխան պայմանագիր չկնքած բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողին կամ դեղատուն դիմելու դեպքերի.

2) ապահովագրական փաթեթում չընդգրկված բժշկական օգնության եւ սպասարկման  ծառայություններ ստանալու կամ դեղերի կամ բժշկական պարագաների ձեռքբերման համար դիմելը.

3) առանց Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով տրամադրված ուղեգրի (Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված այլ փաստաթղթի) առկայության, սեփական նախաձեռնությամբ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողին դիմելը կամ առանց Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով նախատեսված դեղատոմսի կամ պահանջագրի, դեղատուն դիմելը, բացառությամբ օրենքով նախատեսված դեպքերի:

Հոդված 5. Ապահովագրական փաթեթի տրամադրման կարգն ու պայմանները, ինչպես նաեւ չապահովագրված անձանց տրամադրվող բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունները

1. Ապահովագրական  փաթեթում ներառված բժշկական օգնության եւ սպասարկման  ծառայությունները, դեղերը (համընդհանուր անվանում) եւ բժշկական պարագաները կարող են տարբերակվել բացառապես պայմանավորված  ապահովագրված անձանց տարիքի, սեռի եւ վիճակի (կարգավիճակի) հետ կապված առանձնահատկություններով:

2. Ապահովագրված անձի ապահովագրական փաթեթից օգտվելու նախապայմանը կանխարգելիչ ծառայություն ստանալն է կամ ծառայություն ստանալու համար Լիազոր մարմնի կողմից սահմանված կարգով հերթագրված լինելը:

3. Կանխարգելիչ ծառայությունները ներառված են ապահովագրական փաթեթում եւ ենթակա են հատուցման Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

4. Կանխարգելիչ ծառայություն ստանալը նախապայման չէ առողջության համընդհանուր ապահովագրության շրջանակում շտապ եւ անհետաձգելի բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների տրամադրման համար, որոնց ցանկը հաստատում է Լիազոր մարմինը:

5. Կանխարգելիչ ծառայության իրականացման կարգը, պայմանները, ինչպես նաեւ տեղաշարժման դժվարություններ եւ հաշմանդամություն ունեցող պացիենտների դեպքում կանխարգելիչ ծառայության առանձնահատկությունները սահմանում է Լիազոր մարմինը:

6. Ապահովագրված անձին ապահովագրական փաթեթում ընդգրկված՝

1) առողջության առաջնային պահպանման ծառայությունները բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողի կողմից տրամադրվում են առողջության համընդհանուր ապահովագրության վկայագրի կամ անձը հաստատող փաստաթղթի միջոցով անձին նույնականացնելուց հետո.

2) արտահիվանդանոցային բժշկական օգնության եւ սպասարկման այլ  ծառայությունները եւ հիվանդանոցային ծառայությունները բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողի կողմից տրամադրվում են  առողջության համընդհանուր ապահովագրության վկայագրի կամ անձը հաստատող փաստաթղթի միջոցով անձին նույնականացնելուց հետո՝ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով տրամադրված ուղեգրի (Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված այլ փաստաթղթի) հիման վրա.

3) դեղերը դեղատան կողմից տրամադրվում են Կառավարության կողմից սահմանած ձեւին համապատասխան տրամադրված դեղատոմսի հիման վրա՝ առողջության համընդհանուր ապահովագրության վկայագրի կամ անձը հաստատող փաստաթղթի միջոցով անձի նույնականացումից հետո.

4) բժշկական պարագաները դեղատան կողմից տրամադրվում են Կառավարության կողմից սահմանած ձեւին համապատասխան տրամադրված պահանջագրի հիման վրա՝ անձը հաստատող փաստաթղթի կամ առողջության համընդհանուր ապահովագրության վկայագրի միջոցով անձի նույնականացումից հետո: Բժշկական պարագաների պահանջագրերի լրացման, դուրսգրման եւ բժշկական պարագաների բացթողնման կարգը սահմանում է Կառավարությունը:

7. Ապահովագրական փաթեթից օգտվելու ընթացակարգը սահմանում է Լիազոր մարմինը:

8. Ապահովագրական փաթեթում չընդգրկված բժշկական օգնության եւ սպասարկման  ծառայությունների, դեղերի եւ բժշկական պարագաների ծախսերի հատուցումը կատարվում է ապահովագրված անձի սեփական միջոցներով կամ օրենքով չարգելված այլ աղբյուրներից:

9. Չապահովագրված անձանց համար սահմանվում է բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների նվազագույն ծավալ: Ի լրումն նվազագույն ծավալում ներառված ծառայությունների, սույն օրենքին համապատասխան չապահովագրված անձանց կարող են տրամադրվել նաեւ լրացուցիչ ծառայություններ՝ միայն որոշակի կարգավիճակ ունենալու ընթացքում: Բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների նվազագույն ծավալը եւ լրացուցիչ ծառայությունները, դրանցից օգտվելու կարգը եւ պայմանները, ինչպես նաեւ դրանցից օգտվելու իրավունք ունեցող բնակչության խմբերի, նրանց կարգավիճակների ցանկերը սահմանում է Կառավարությունը:

10. Բացառությամբ շտապ եւ անհետաձգելի բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների, բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողի համապատասխան ծառայության թողունակության սահմանափակության դեպքում  ապահովագրված անձանց համար կարող է կիրառվել հերթագրում ոչ ավելի, քան վեց ամիս ժամկետով՝ Լիազոր մարմնի կողմից սահմանված կարգով:

11. Սույն հոդվածի 10-րդ մասի համաձայն սահմանված հերթագրման ժամկետը լրանալու դեպքում, սպահովագրված անձն իրավունք ունի դիմելու Հիմնադրամի հետ պայմանագիր չկնքած բժշկական բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողի, որի կողմից տրամադրված բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունը ենթակա է հատուցման Հիմնադրամի կողմից՝ ապահովագրական փաթեթում ներառված տվյալ բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայության գնի չափով:

12. Հիմնադրամի հետ համապատասխան պայմանագիր չկնքած բժշկական բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողի կողմից շտապ եւ անհետաձգելի բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայություննների, ինչպես նաեւ հերթագրման ժամկետը լրանալու հիմքով պայմանագիր չկնքած բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողի կողմից  տրամադրված բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների ծախսերի հատուցումն իրականացվում է Հիմնադրամի Հոգաբարձուների խորհրդի կողմից սահմանված կարգով:

Հոդված 6. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության վկայագիրը

1. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության վկայագիրը ներառում է հետեւյալ տվյալները.

1)  վկայագրի համարը.

2) ապահովագրված անձի անունը, ազգանունը, հայրանունը, ծննդյան օրը, ամիսը, տարին.

3) Հիմնադրամի անվանումը եւ գտնվելու վայրը, հեռախոսահամարը, պաշտոնական ինտերնետային կայքէջի հասցեն.

4) ապահովագրվածի կարգավիճակ ստանալու օրը, ամիսը, տարին, վկայագրի վավերականության ժամկետը (եթե այդպիսին առկա է):

2. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության վկայագրի պլաստիկ քարտի տարբերակը ներառում է տեխնիկական մաս՝ տվյալների էլեկտրոնային պահոց:

3. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության ապահովագրական փաթեթից օգտվելու, իսկ ապահովագրված անձի ցանկությամբ՝ պլաստիկ քարտի տրամադրման համար ապահովագրված անձը պետք է ինքնուրույն կամ լիազորված անձի միջոցով գրանցվի Ռեգիստրում: Առողջության համընդհանուր ապահովագրության վկայագրի ակտիվացումից հետո ապահովագրված անձը էլեկտրոնային կարգով իրազեկվում է իր իրավունքների եւ պարտականությունների վերաբերյալ: Առողջության համընդհանուր ապահովագրության վկայագրի ձեւը, դրա լրացման եւ ակտիվացման, ինչպես նաեւ վկայագրի՝ պլաստիկ քարտի ձեւով ապահովագրված անձին տրամադրելու կարգը  սահմանում է Լիազոր մարմինը:

4.16 տարին չլրացած անձինք առողջության համընդհանուր ապահովագրության վկայագիրն ակտիվացնում են օրինական ներկայացուցիչների միջոցով, իսկ հաշմանդամություն ունեցող անձինք իրենց վկայագիրն ակտիվացնում են անձամբ կամ օրինական ներկայացուցիչների կամ «Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման մասին» օրենքով նախատեսված կոնտակտային անձի միջոցով:

5. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության պլաստիկ քարտի ձեւով վկայագրի կորստի կամ օգտագործման համար ոչ պիտանի դառնալու դեպքում Լիազոր մարմնի սահմանած կարգով եւ վճարի դիմաց, տրամադրվում է դրա կրկնօրինակը:

6. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության վկայագրում սույն օրենքով նախատեսված տվյալների լրացման, վկայագրերի բաշխման եւ տրամադրման կարգը սահմանում է Լիազոր մարմինը:

Հոդված 7. Ապահովագրական փաթեթում ներառվող բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունները

1. Ապահովագրության փաթեթում ներառվում են պաշտոնական վիճակագրությամբ Հայաստանի Հանրապետությունում բնակչության համար հիվանդությունների, մահացության կամ հաշմանդամության հիմնական պատճառ հանդիսացող հիվանդությունների եւ վիճակների կանխարգելման, բուժման եւ շարունակական հսկողության նպատակով Հայաստանի Հանրապետության տարածքում հասանելի բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունները: Սույն մասով սահմանված հիվանդությունների եւ վիճակների ցանկը հաստատում է Կառավարությունը:

2. Ապահովագրական հատուցման ենթակա բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունները ապահովագրված անձանց տրամադրվում են Լիազոր մարմնի կողմից սահմանված չափորոշիչներին համապատասխան: Ապահովագրական փաթեթը ձեւավորելու, դրանում փոփոխություններ եւ լրացումներ իրականացնելու կարգը, դրանում ընդգրկված հատուցման ենթակա (այդ թվում համավճարով) բժշկական օգնության եւ սպասարկման  ծառայությունների, դեղերի (համընդհանուր անվանում)  եւ բժշկական պարագաների ցանկերը հաստատում է Կառավարությունը:

3. Ապահովագրական փաթեթում ներառված հատուցման ենթակա (այդ թվում համավճարով) բժշկական օգնության եւ սպասարկման  ծառայությունների, դրանց մեջ ներառվող դեղերի (համընդհանուր անվանում)  եւ բժշկական պարագաների ցանկը կարող է փոփոխվել կամ լրացվել Կառավարության կողմից սույն հոդվածի 2-րդ կետով սահմանված կարգին համապատասխան՝ հիմք ընդունելով հետեւյալ հանգամանքների միաժամանակյա առկայությունը.

1) առաջարկվող ծառայությունները ծախսարդյունավետ են եւ ապահովում են բուժման տեւողության կրճատումը, ապաքինման կամ հետվիրահատական ապաքինման ժամկետի կրճատումը, բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունը տրամադրելուց հետո անհրաժեշտ այցերի թվի կրճատումը, ժամանակավոր անաշխատունակության տեւողության կրճատումը, օգտագործման ենթակա դեղերի կամ բժշկական պարագաների քանակի կրճատումը.

2) առաջարկվող ծառայության հասանելիությունը պլանային դեպքերում հնարավոր է ապահովել առավելագույնը երկու ամիս հերթագրման ժամկետը չգերազանցելով.

3) առաջարկվող ծառայության հատուցման առավելագույն գինը չի գերազանցում համարժեք ծառայության հատուցման գնի կրկնակին:

Հոդված 8. Ապահովագրական փաթեթի բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների խմբերի՝ ամբողջությամբ կամ մասնակի հատուցման ենթակա ծախսերը

1. Սույն օրենքով նախատեսված ապահովագրական հատուցման ենթակա են բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների խմբերի հետեւյալ ծախսերը՝

1) հիվանդությունների կամ վիճակների՝ ներառյալ դրանց կանխարգելման, վաղ հայտնաբերման եւ ախտորոշման նպատակով մատուցվող հետազոտությունների եւ խորհրդատվությունների, «Հանրային առողջապահության մասին» օրենքով սահմանված պատվաստումների ազգային օրացույցին համապատասխան պատվաստումների իրականացման ծախսերը.

2) հիվանդանոցային կամ արտահիվանդանոցային պայմաններում բուժման նպատակով տրամադրվող դեղերի եւ բժշկական պարագաների, լաբորատոր եւ գործիքային հետազոտությունների, մասնագիտական խորհրդատվությունների, վիրահատությունների, վիրահատական եւ ֆիքսող միջոցների, այլ բուժական միջամտությունների՝ այդ թվում ֆիզիոթերապեւտիկ, թթվածնի եւ բժշկության մեջ կիրառվող այլ գազերի օգտագործման, հետվիրահատական միջոցառումների եւ խորհրդատվության, հիվանդասենյակի, միջին եւ կրտսեր բուժանձնակազմի կողմից պացիենտի խնամքի ապահովման ծախսերը.

3) շտապ բժշկական օգնության, այդ թվում սանիտարական ավիացիայի, այն է՝ տեղափոխման համար նախատեսված օդային տրանսպորտի կամ տրանսպորտի այլ միջոցներով պացիենտների անհետաձգելի տեղափոխման կազմակերպման, ինչպես նաեւ մասնագիտացված բժշկական օգնության եւ սպասարկում իրականացնողի մոտ պացիենտների տեղափոխման ծախսերը.

4) քրոնիկ հիվանդությունների եւ վիճակների արտահիվանդանոցային շարունակական (դիսպանսեր) հսկողության նպատակով տրամադրվող դեղերի եւ բժշկական պարագաների, լաբորատոր եւ գործիքային հետազոտությունների, մասնագիտական խորհրդատվությունների, այլ բժշկական միջամտությունների՝ այդ թվում ֆիզիոթերապեւտիկ, ծախսերը.

5) վերջույթների, հոդերի, օրգանների պրոթեզների, մետաղական կոնստրուկցիաների  ծախսերը:

2. Ապահովագրական փաթեթի մեջ ընդգրկված բժշկական օգնության եւ սպասարկման առանձին ծառայությունների, դրանց մատուցման ժամանակ առանձին  դեղերի կամ  բժշկական պարագաների տրամադրման, հետազոտությունների անցկացման, սննդով, կացարանով ապահովման համար սահմանվում է մասնակի հատուցում՝ համավճարի կիրառմամբ, որը նպատակ ունի՝

1) հատուցել ապահովագրական հատուցման չափերի եւ բժշկական օգնության եւ սպասարկման տվյալ ծառայության համար հաշվարկված ծախսերի տարբերությունը.

2) զսպել բժշկական օգնության եւ սպասարկման առանձին ծառայությունների անհարկի սպառման ծավալները:

3. Բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների ծախսերի ապահովագրական հատուցման կարգը հաստատում է Կառավարությունը:

4. Բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների ծախսերի դիմաց  ապահովագրական հատուցման եւ համավճարների չափերը սահմանում է Հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհուրդը՝ Կառավարության կողմից հաստատած մեթոդաբանության հիման վրա հաշվարկված ծառայության գնին կամ ծախսերի նորմատիվին համապատասխան:

5. Բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների համար սահմանված համավճարների՝ սույն հոդվածի 4-րդ մասով սահմանված չափերը չեն կարող գերազանցել բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների գնի հիսուն տոկոսը:

6. Համավճարի չափը, ապահովագրական հատուցման ենթակա ծախսերը պարտադիր հրապարակման ենթակա են Հիմնադրամի կողմից՝ Հիմնադրամի  պաշտոնական ինտերնետային կայքէջում՝ դրանց կիրարկումից առնվազն 3 ամիս առաջ:

Հոդված 9. Քրոնիկ հիվանդությունների եւ վիճակների արտահիվանդանոցային շարունակական (դիսպանսեր) հսկողության նպատակով ապահովագրական փաթեթում ներառվող դեղերը եւ բժշկական պարագաները

1. Ապահովագրական փաթեթը ներառում է պաշտոնական վիճակագրությամբ Հայաստանի Հանրապետությունում բնակչության համար հիվանդությունների, մահացության կամ հաշմանդամության հիմնական պատճառ հանդիսացող քրոնիկ հիվանդությունների եւ վիճակների արտահիվանդանոցային պայմաններում շարունակական (դիսպանսեր) հսկողության նպատակով ապահովագրված անձին տրամադրվող դեղերը (համընդհանուր անվանմամբ) եւ բժշկական պարագաները: Սույն մասով սահմանված հիվանդությունների եւ վիճակների ցանկը հաստատում է Կառավարությունը:

2. Ապահովագրության փաթեթում ներառվող արտահիվանդանոցային պայմաններում տրամադրվող դեղերի եւ բժշկական պարագաների ցանկի փոփոխությունները եւ լրացումները կատարվում են Կառավարության կողմից սահմանված կարգով՝ հիմք ընդունելով հետեւյալ հանգամանքների միաժամանակյա առկայությունը.

1) առաջարկվող դեղերը եւ բժշկական պարագաները ծախսարդյունավետ են եւ ապահովում են բուժման տեւողության կրճատումը, ապաքինման կամ հետվիրահատական ապաքինման ժամկետի կրճատումը, բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունը տրամադրելուց հետո բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողի մոտ անհրաժեշտ այցերի թվի կրճատումը, ժամանակավոր անաշխատունակության տեւողության կրճատումը, օգտագործման ենթակա դեղերի կամ բժշկական պարագաների քանակի կրճատումը.

2) առաջարկվող դեղի կամ բժշկական պարագայի հասանելիությունը ապահովված է Հայաստանի Հանրապետության ողջ տարածքում՝ տվյալ քրոնիկ հիվանդություն կամ վիճակ ունեցող բոլոր ապահովագրված անձանց համար.

3) առաջարկվող դեղի կամ բժշկական պարագայի հատուցման գինը չի գերազանցում համարժեք դեղի եւ բժշկական պարագաների համար հաշվարկված հատուցման առավելագույն չափը ավելի քան հիսուն տոկոսով:

4) Ապահովագրական փաթեթի մեջ ներառված դեղերի եւ բժշկական պարագաների գները ենթարկվում են պետական կարգավորման «Դեղերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի պահանջներին համապատասխան:

Հոդված 10. Ապահովագրական փաթեթի դեղերի եւ բժշկական պարագաների ամբողջությամբ կամ մասնակի հատուցման ենթակա ծախսերը

1. Դեղերի եւ բժշկական պարագաների  ծախսերի ապահովագրական հատուցման կարգը հաստատում է Կառավարությունը:

2. Դեղերի եւ բժշկական պարագաների հատուցման գները եւ հատուցման առավելագույն չափերը սահմանում է Հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհուրդը՝ Կառավարության կողմից հաստատած  մեթոդաբանության հիման վրա:

3. Ապահովագրական հատուցման ենթակա դեղի կամ բժշկական պարագայի համար հատուցումը տրամադրվում է դեղի կամ բժշկական պարագայի համար հաշվարկված հատուցման գնի չափով, սակայն ոչ ավելի, քան տվյալ դեղի կամ բժշկական պարագայի համար «Դեղերի մասին» օրենքի համաձայն  սահմանված հատուցման առավելագույն չափը:

4. Սահմանված առավելագույն հատուցման չափը գերազանցող տարբերությունը, որը չի գերազանցում սահմանված առավելագույն հատուցման չափի մինչեւ հիսուն տոկոսը, որպես համավճար, վճարում է ապահովագրված անձը սեփական կամ այլ միջոցների հաշվին: Սահմանված առավելագույն հատուցման չափն ավելի քան հիսուն տոկոսով գերազանցող հատուցման գին ունեցող դեղը կամ բժշկական պարագան  ենթակա չէ ընդգրկման  հատուցվող դեղերի եւ բժշկական պարագաների ցանկում, իսկ այդ ցանկում ընդգրկված լինելու դեպքում ենթակա է դրանից հանման՝ հատուցման նման գնի ձեւավորումից հետո, ոչ ուշ քան մեկամսյա ժամկետում:

5. Բժշկական օգնության եւ սպասարկման հիվանդանոցային եւ արտահիվանդանոցային բժշկական ծառայություններ տրամադրող բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների մոտ բուժվող ապահովագրված անձանց համար դեղերի եւ բժշկական պարագաների ծախսերը, հատուցվում են ապահովագրական հատուցման ենթակա բժշկական օգնության եւ սպասարկման ենթակա ծառայության համար սահմանված գնի շրջանակում:

6. Ապահովագրական հատուցման ենթակա դեղերի եւ բժշկական պարագաների հատուցման հետ կապված եւ սույն օրենքով չկարգավորված հարաբերությունները կարգավորվում են «Դեղերի մասին» օրենքին համապատասխան:

ԳԼՈՒԽ 3. ԱՊԱՀՈՎԱԳՐՎԱԾ ԱՆՁԻՆՔ, ԱՊԱՀՈՎԱԳՐԱՎՃԱՐԸ ԵՎ ԴՐԱ ՎՃԱՐՄԱՆ ԿԱՐԳԸ, ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ, ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆԸ

Հոդված 11. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության ենթակա անձինք

1. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության ենթակա են՝

1) Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիները, որոնք ընդգրկված են սույն հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված բնակչության խմբերում.

2) Հայաստանի Հանրապետությունում բնակվելու իրավունք (օրենքով նախատեսված կացության կարգավիճակ ունեցող)  ունեցող օտարերկրացիները, որոնք ընդգրկված են սույն հոդվածի 2-րդ մասի 11-րդ, 12-րդ, 14րդ եւ 15-րդ կետերով սահմանված բնակչության խմբերում: Սույն կետը չի տարածվում փախստականների եւ ապաստան հայցողների, նրանց ընտանիքի անդամների նկատմամբ:

2.Առողջության համընդհանուր ապահովագրություն ունենալու պահանջը տարածվում է բնակչության հետեւյալ խմբերի նկատմամբ՝

1) Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի եւ ռեզիդենտ մինչեւ 18 տարեկան երեխաները, առանց ծնողական խնամքի մնացած երեխաների թվին պատկանող 18-23 եւ առանց ծնողական խնամքի մնացած երեխաների թվին պատկանող առկա (ստացիոնար) ուսուցմամբ սովորող մինչեւ 26 տարեկան անձինք.

2) Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի եւ ռեզիդենտ 65 եւ բարձր տարիքի անձինք.

3) «ֆունկցիոնալության համապատասխանաբար խորը, ծանր, միջին աստիճանի սահմանափակումով հաշմանդամություն ունեցող անձինք եւ հաշմանդամության 1-ին, 2-րդ, 3-րդ խումբ ունեցող անձինք:.

4)Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի եւ ռեզիդենտ Չեռնոբիլի ատոմակայանի վթարի վերացման աշխատանքների մասնակիցներ.

5) Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի եւ ռեզիդենտ հաշմանդամության զինվորական կենսաթոշակ ստացող նախկին զինծառայողներ.

6) Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի եւ ռեզիդենտ մինչեւ երկու տարեկան երեխա խնամող մայրեր (որդեգրողներ).

7) ընտանիքում երեք կամ ավելի անչափահաս երեխաների խնամք (խնամակալություն) իրականացնող Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի եւ ռեզիդենտ ծնողներից (խնամակալներից) մեկը.

8) Հաշմանդամություն ունեցող երեխայի՝ Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի եւ ռեզիդենտ ծնողներից մեկը, որդեգրողը, խնամակալը կամ հոգաբարձուն..

9) Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի եւ ռեզիդենտ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի մասնակիցներ եւ նրանց հավասարեցված անձինք, բռնադատվածներ.

10) Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի եւ ռեզիդենտ ընտանիքի անապահովության միավոր կամ աստիճան ունեցող ընտանիքի անդամը՝ Կառավարության որոշմամբ սահմանված դեպքերում եւ կարգով.

11) վարձու աշխատողներ, որոնց աշխատավարձը հաշվարկվում է հարկային գործակալի կողմից կամ հարկային գործակալի պարտավորությունից ազատված գործատուներից.

12) Հայաստանի Հանրապետությունում հաշվառված անհատ ձեռնարկատերեր, նոտարներ,.

13) Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի եւ ռեզիդենտ՝ վարձակալական վճար, տոկոս, շահաբաժին, ռոյալթի ստացող ֆիզիկական անձինք, քաղաքացիաիրավական պայմանագրերի շրջանակում աշխատանքներ կատարող կամ ծառայություններ մատուցող ֆիզիկական անձինք. ինչպես նաեւ վարձու աշխատողներ, որոնց աշխատավարձը հաշվարկվում է հարկային գործակալ չհանդիսացող անձանց կողմից,

14) սույն մասի 1-ից 13-րդ կետերով սահմանված կարգավիճակ ունեցող բնակչության խմբերում չընդգրկված գյուղատնտեսական անհատական գործունեությամբ զբաղվողներ.

15) սույն մասի  11-ից 14-րդ կետերով սահմանված կարգավիճակ ունեցող բնակչության խմբերում ընդգրկված անձանց փոխկապակցված անձինք՝ կամավոր կարգով՝ համաձայն սույն հոդվածի 4-րդ մասի պահանջների:

3. Այն դեպքում, երբ անձն ունի սույն հոդվածի 2-րդ մասի 11-ից 15-րդ կետերով սահմանված կարգավիճակներից որեւէ մեկը եւ միաժամանակ ունի կամ ձեռք է բերում նաեւ սույն  հոդվածի 2-րդ մասի 1-10-րդ կետերով սահմանված համապատասխան կարգավիճակներից որեւէ մեկը, ապա նրա նկատմամբ տարածվում են սույն օրենքի իմաստով առավել բարենպաստ պայմաններ նախատեսող նորմերը:

4. Սույն հոդվածի 2-րդ մասի 15-րդ կետով նախատեսված փոխկապակցված անձանց առողջության համընդհանուր ապահովագրությունն իրականացվում է սույն հոդվածի 2-րդ մասի 11-ից 14-րդ կետերով սահմանված կարգավիճակ ունեցող բնակչության խմբերում ընդգրկված անձանց ցանկությամբ՝ նրանց կողմից Լիազոր մարմնի սահմանված կարգին եւ օրինակելի ձեւին համապատասխան դիմում ներկայացնելու դեպքում:

Հոդված 12. Ապահովագրված անձի կարգավիճակի ծագման եւ դադարման հիմքերը, դրանց ժամկետները,  ապահովագրավճար վճարողի կամ չվճարողի կարգավիճակ ստանալու եւ դադարելու հիմքերը, դրանց ժամկետները

1. Սույն օրենքով սահմանված ապահովագրված անձի կարգավիճակ տրամադրվում է.

1) 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված 1-6-րդ, 9-13-րդ կետերով սահմանված բնակչության խմբերում ներառված  անձանց՝ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության համաձայն բնակչության այդ խմբերում համապատասխան կարգավիճակ ձեռքբերելու եւ դրան համապատասխան Ռեգիստրում գրանցվելուց հետո, անձի կողմից ինքնուրույն կամ նրա օգտին, սույն օրենքով սահմանված կարգով եւ չափով ապահովագրավճարի վճարմանը հաջորդող ամսվա 1-ից.

2) 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 7-րդ, 8-րդ, 14-րդ եւ 15-րդ կետերով սահմանված բնակչության խմբերում ներառված անձանց՝ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության համաձայն բնակչության այդ խմբերում համապատասխան կարգավիճակ ձեռքբերելու եւ դրան համապատասխան Ռեգիստրում  գրանցվելու համար Հիմնադրամ վերջիններիս կողմից ներկայացված դիմումի հիման վրա,  անձի կողմից ինքնուրույն կամ նրա օգտին, սույն օրենքով սահմանված կարգով եւ չափով ապահովագրավճարի վճարմանը հաջորդող ամսվա 1-ից:

2. Սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված բնակչության խմբերում ներառված անձինք, հիմք ընդունելով Հարկային մարմնի, այլ պետական մարմինների կողմից վարվող տեղեկատվական բազաներից ստացված տվյալները, Հիմնադրամի կողմից ստանում են ապահովագրավճար վճարողի (սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 11-15-րդ կետերով սահմանված դեպքերում) կամ ապահովագրավճար չվճարողի (սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-10-րդ կետերով սահմանված դեպքերում) կարգավիճակ, որը գրանցվում է Ռեգիստրում:

3. Ապահովագրված անձի ապահովագրավճար չվճարողի կարգավիճակը դադարում է սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ից 10-րդ կետերով սահմանված բնակչության խմբերում համապատասխան կարգավիճակը դադարելու ամսվա վերջին օրը:

4. Ապահովագրված անձի ապահովագրավճար վճարողի կարգավիճակը դադարում է սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ից 10-րդ կետերով սահմանված բնակչության խմբերում համապատասխան կարգավիճակ ստանալու  եւ Ռեգիստրում

համապատասխան բնակչության խմբի համար սահմանված կարգավիճակի գրանցման ամսվա վերջին օրը:

5. Հիմնադրամի կողմից ապահովագրավճար  չվճարողի կարգավիճակ ունեցող ապահովագրված անձանց մասին տեղեկությունները փոխանցվում են Հարկային մարմնին՝ այդ տեղեկությունները Ռեգիստրում սահմանված կարգով գրանցմանը հաջորդող ամսվա 1-ից ոչ ուշ:

6. Սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ից 10-րդ կետերով սահմանված բնակչության խմբերում ներառված  անձանց համար ապահովագրված անձի  կարգավիճակը դադարում է համապատասխան պետական մարմինների կողմից վարվող տեղեկատվական բազաներից ստացված տվյալների հիման վրա՝ Հիմնադրամի կողմից Ռեգիստրում գրանցելու օրվան հաջորդող տասներկուերորդ ամսվա 1-ից կամ անձի մահվան փաստը Ռեգիստրում գրանցելուն հաջորդող ամսվա 1-ից:

7. Սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 11-ից 15-րդ կետերով սահմանված բնակչության խմբերում ներառված  անձանց համար ապահովագրված անձի  կարգավիճակը դադարում է ապահովագրավճարի՝ սույն օրենքով նախատեսված վճարման ենթակա ժամանակահատվածին հաջորդող տասներկուերորդ ամսվա 1-ից կամ անձի մահվան փաստը Ռեգիստրում գրանցելուն հաջորդող ամսվա 1-ից:

8. Սույն օրենքով նախատեսված որեւէ հիմքով ապահովագրված անձի կարգավիճակը դադարելուց հետո, անձն ապահովագրված անձի կարգավիճակ ձեռք է բերում սույն հոդվածով սահմանված պահանջներին համապատասխան.

9. Սույն հոդվածի պահանջներին համապատասխան ապահովագրված անձի կարգավիճակ, որպես ֆիզիկական անձ ապահովագրավճար վճարողի կամ չվճարողի կարգավիճակ ձեռք բերած կամ ապահովագրված անձի կարգավիճակը դադարեցված անձինք Հիմնադրամի կողմից Կառավարության կողմից սահմանված կարգով ծանուցվում են ապահովագրված անձի կարգավիճակի ձեռք բերման կամ դադարեցման, ապահովագրավճար վճարողի կամ ապահովագրավճար չվճարողի կարգավիճակ ստանալու, ապահովագրավճար վճարելու պարտականության, ինչպես նաեւ դրա չափի, վճարման ժամկետների, վճարման կատարման կարգի, վճարման ուշացման կամ չվճարման եւ այդ հիմքով կարգավիճակի դադարեցման մասին՝ սույն օրենքով սահմանված կարգով առողջության համընդհանուր ապահովագրության վկայագրի ակտիվացումից հետո:

Հոդված 13. Առողջության համընդհանուր ապահովագրավճարի դրույքաչափը,  ապահովագրավճարի եւ առողջության համընդհանուր ապահովագրության ծախսերի հաշվարկման սկզբունքները

1. Առողջության համընդհանուր ապահովագրավճարի դրույքաչափի հաշվարկը կատարվում է ելնելով համապատասխան բնակչության խմբի  պլանային տարում ապահովագրվող անձանց թվաքանակից եւ նրանց առողջության համընդհանուր ապահովագրության ծախսերից: Ապահովագրավճարի դրույքաչափը մեկ անձի հաշվով կազմում է տարեկան 129 600  Հայաստանի Հանրապետության դրամ, որը ամսվա համար կազմում է 10 800Հայաստանի Հանրապետության դրամ:

2. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության ծախսերի հաշվարկը իրականացվում է հիմք ընդունելով՝

1) ապահովագրական փաթեթում ներառված բժշկական ծառայությունները, դեղերը եւ բժշկական պարագաները, դրանց գները.

2) ապահովագրական փաթեթի շրջանակում հատուցման ենթակա բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների, դեղերի եւ բժշկական պարագաների հատուցման պայմանների կանխատեսվող փոփոխությունները.

3) շահառուների քանակի, սեռատարիքային կառուցվածքի եւ դիմելիության կանխատեսվող փոփոխությունները.

4) սպառողական գների ինդեքսի կանխատեսվող փոփոխությունները.

5) Հիմնադրամի բյուջեի պահուստային ֆոնդի ձեւավորման համար անհրաժեշտ գումարի չափը.

6) Հիմնադրամի գործունեության ապահովման համար անհրաժեշտ ծախսերը.

7) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ հաստատված առողջապահական քաղաքականության այնպիսի փոփոխությունները, որոնք կարող են ազդել ապահովագրական փաթեթի կառուցվածքի, ծառայությունների գների եւ դրանց հատուցման պայմանների, ինչպես նաեւ շահառուների քանակի, սեռատարիքային կառուցվածքի եւ դիմելիության կանխատեսվող ցուցանիշների վրա:

3. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության ծախսերի հաշվարկն իրականացնում է Հիմնադրամը՝ Լիազոր մարմնի հետ գրավոր համաձայնեցված մեթոդաբանության հիման վրա:

4. Ապահովագրավճարի դրույքաչափը կարող է փոփոխվել միայն օրենքով՝ Կառավարության սահմանած ապահովագրավճարի դրույքաչափի փոփոխման  վերաբերյալ առաջարկությունների մշակման եւ ներկայացման կարգին համապատասխան:

Հոդված 14. Առողջության համընդհանուր ապահովագրավճարների հաշվարկման բազան, հաշվետու ժամանակաշրջանը, ապահովագրավճարի վճարման չափը եւ ժամկետները

1. Ապահովագրավճարների՝

1) ամսական հաշվարկման բազա են համարվում հարկային գործակալների եւ հարկային գործակալի պարտավորությունից ազատված գործատուների կողմից վարձու աշխատող հանդիսացող ֆիզիկական անձանց համար հաշվարկված  աշխատավարձը.

2) տարեկան հաշվարկման բազա են համարվում՝

ա. քաղաքացիաիրավական պայմանագրերի շրջանակում աշխատանքների կատարման կամ ծառայությունների մատուցման դիմաց ստացված եկամուտը, վարձակալական վճարը, շահաբաժինը, ռոյալթին, տոկոսը (բացառությամբ՝ բացառապես սպասարկող բանկում առկա ընթացիկ հաշվի դրական մնացորդի նկատմամբ հաշվեգրվող տոկոս), հարկային գործակալ չհանդիսացող անձանցից ստացվող աշխատավարձը.

բ. միկրոձեռնարկատիրության համակարգում գործող անհատ ձեռնարկատերերի, ինչպես նաեւ շրջանառության հարկի եւ հարկման ընդհանուր համակարգերում գործող անհատ ձեռնարկատերերի եւ նոտարների համար հաշվարկման դեպքում՝ միկրոձեռնարկատիրության սուբյեկտի իրացման շրջանառության վերաբերյալ հաշվետվության կամ անհատ ձեռնարկատիրոջ եւ նոտարի՝ ապահովագրված անձանց ռեգիստրում գրանցման օրվան նախորդող 12 ամիսների ընթացքում դուրս գրված հաշվարկային փաստաթղթերի՝ ներառյալ հսկիչ–դրամարկղային կտրոնների իրացման շրջանառությունը:

2. Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեից՝ ֆինանսների բնագավառում  պետական կառավարման լիազոր մարմինը Հիմնադրամի գանձապետական հաշվին է փոխանցում սույն օրենքի 13-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն սահմանված ապահովագրավճարի ամսական դրույքաչափի հարյուր տոկոսը՝ Ռեգիստրում սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ից 10-րդ կետերով սահմանված բնակչության խմբերում ներառված՝ ապահովագրավճար չվճարողի կարգավիճակ ունեցող անձանց համար՝ մինչեւ ապահովագրավճար չվճարողի կարգավիճակ ստանալու ամսվան հաջորդող յուրաքանչյուր ամսվա 10-ը.

3. Ռեգիստրում սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 11-րդ կետով սահմանված  բնակչության խմբում ներառված անձանց համար վճարման ենթակա է ամսական ապահովագրավճարի հարյուր տոկոսը:

4. Ռեգիստրում սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 12-րդ եւ 13-րդ կետերով սահմանված  կարգավիճակն ունեցող անձանց համար վճարման ենթակա է ապահովագրավճարի հարյուր տոկոսը, որը վճարվում է ինքնուրույն՝ մինչեւ ապահովագրավճար վճարողի կարգավիճակ ստանալու ամսվան հաջորդող յուրաքանչյուր ամսվա 20-ը Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե փոխանցելու միջոցով:

5. Սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 14-րդ կետով սահմանված անձանց համար վճարման ենթակա է ապահովագրավճարի ամսական դրույքաչափի հարյուր տոկոսը, որը վճարվում է ինքնուրույն՝ մինչեւ ապահովագրավճար վճարողի կարգավիճակ ստանալու ամսվան հաջորդող յուրաքանչյուր ամսվա 20-ը Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե փոխանցելու միջոցով:

6. Սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 15-րդ կետով սահմանված անձանց համար վճարման ենթակա է ապահովագրավճարի ամսական դրույքաչափի հարյուր տոկոսը, որը Հիմնադրամ դիմում ներկայացրած անձի կողմից վճարվում է ինքնուրույն՝ մինչեւ փոխկապակցված անձի ապահովագրավճար վճարողի կարգավիճակ ստանալու ամսվան հաջորդող յուրաքանչյուր ամսվա 20-ը Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե փոխանցելու միջոցով:

7. Սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 11-րդ կետով սահմանված  բնակչության խմբում ներառված անձանց հարկային գործակալները, ինչպես նաեւ հարկային գործակալի պարտավորությունից ազատված գործատուների վարձու աշխատողները սույն հոդվածի 3-րդ մասով սահմանված չափերով հաշվարկված ապահովագրավճարները Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե վճարում են մինչեւ անձի ապահովագրավճար վճարողի կարգավիճակ ստանալու հաշվետու ամսվան հաջորդող յուրաքանչյուր ամսվա 20-ը ներառյալ:

8. Անձի՝ մի քանի հաշվարկման բազաներ ունենալու դեպքում, ապահովագրավճարները վճարելու պարտավորությունը եւ դրույքաչափը կիրառվում են  սույն հոդվածի 1-ին մասով սահմանված յուրաքանչյուր հաշվարկման բազայի համար առանձին:

9. Մի քանի հաշվարկման բազաների առկայության դեպքում՝

1) ամսական հաշվարկման բազաներ ունեցող անձանց իրենց  կամ գործատուների կողմից կատարվող ընդհանուր վճարումները չեն կարող գերազանցել ապահովագրավճարի՝ սույն օրենքով նախատեսված ամսական դրույքաչափը: Մի քանի ամսական հաշվարկման բազաներ ունեցող  անձի կողմից կամ նրա համար կատարված վճարումները պետք է վերադարձվեն անձին ամսական ապահովագրավճարի դրույքաչափի համալրումից հետո՝ 5 աշխատանքային օրվա ընթացքում.

2) մի քանի հաշվարկման բազաներ (ամսական եւ տարեկան) ունեցող անձանց իրենց  կամ գործատուների կողմից կատարվող ընդհանուր վճարումները չեն կարող գերազանցել ապահովագրավճարի՝ սույն օրենքով նախատեսված տարեկան դրույքաչափը: Ապահովագրավճարի տարեկան դրույքաչափից ավելի կատարված վճարումները  վերադարձվում են անձին ապահովագրավճարի մասով  պարտավորությունների կատարումից եւ տարեկան ապահովագրավճարի դրույքաչափի համալրումից հետո՝ 5 աշխատանքային օրվա ընթացքում.

3) սույն մասի  1-ին եւ 2-րդ կետերով նախատեսված դեպքերում վերադարձման ենթակա ապահովագրավճարի գումարը վերադարձվում է ապահովագրված անձի Հիմնադրամին ներկայացրած դիմումի հիման վրա՝ դիմումում նշված բանկային հաշվեհամարին: Մեկ անգամ ներկայացված դիմումը հիմք է սույն մասով նախատեսված ապահովագրավճարի ավելի կատարված վճարման մասը հետագա բոլոր դեպքերում վերադարձնելու համար: Դիմումի ներկայացման կարգը եւ օրինակելի ձեւը սահմանում է Լիազոր մարմինը:

10.Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքային օրենսգրքով նախատեսված կարգով կնքված կոլեկտիվ պայմանագրերով կարող են սահմանվել գործատուների կողմից աշխատողների, ինչպես նաեւ նրանց փոխկապակցված անձանց  համար վճարման ենթակա  ապահովագրավճարների ամբողջությամբ կամ մասնակի վճարում:

12. Հիմնադրամը Ռեգիստրում ապահովագրվածների եւ նրանց փոխկապակցված անձանց տվյալների հիման վրա՝ յուրաքանչյուր ամսվա մինչեւ երրորդ աշխատանքային օրը Ֆինանսների բնագավառում պետական կառավարման լիազորված մարմնին է ներկայացնում ապահովագրավճարների փոխանցման հանձնարարականը՝ սույն հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված պարտավորությունը կատարելու համար: Ապահովագրավճարների  փոխանցման կարգը եւ փոխանցման հանձնարարականի ձեւը սահմանում է Կառավարությունը:

Հոդված 15. Առողջության համընդհանուր ապահովագրավճար վճարողների կողմից ապահովագրավճարների հաշվարկման, հաշվառման եւ փոխանցման (գանձելու)  պարտավորությունները

1. Սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 11-րդ կետով սահմանված  բնակչության խմբում ներառված անձանց համար ապահովագրավճարները հարկային գործակալներն արտացոլում են եկամտային հարկի եւ սոցիալական վճարի ամսական հաշվարկում, իսկ Հայաստանի Հանրապետության անունից կնքված եւ վավերացված պայմանագրերի դրույթների համաձայն՝ հարկային գործակալի պարտավորությունից ազատված գործատուներից աշխատավարձ ստացող ֆիզիկական անձինք՝ եկամտային հարկի եւ սոցիալական վճարի ամսական պարզեցված հաշվարկում:

2. Սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 12-րդ կետով սահմանված բնակչության խմբում ներառված անձինք ապահովագրավճարներն արտացոլում են անհատ ձեռնարկարիրոջ եւ նոտարի սոցիալական վճարի հաշվարկներում, բացառությամբ հաշվետու տարվա ընթացքում բացառապես միկրոձեռնարկատիրության սուբյեկտ համարված անհատ ձեռնարկատերերի, ովքեր ապահովագրավճարներն արտացոլում են միկրոձեռնարկատիրության սուբյեկտի իրացման շրջանառության վերաբերյալ հաշվետվության մեջ: Սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 13-րդ կետով սահմանված բնակչության խմբում ներառված անձինք ապահովագրավճարներն արտացոլում են եկամտային հարկի տարեկան հաշվարկներում (հայտարարագրերում):

3. Սույն հոդվածի 1-ին եւ 2-րդ մասերով նախատեսված ապահովագրավճարների հաշվառումը կատարվում է «Եկամտային հարկի, շահութահարկի եւ սոցիալական վճարի անձնավորված հաշվառման մասին» օրենքով սահմանված կարգով վարվող տեղեկատվական բազայում առկա տվյալների հիման վրա:

4. Ճշտված հարկային հաշվարկները ներկայացվում են Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքով սահմանված կարգով:

5. Սույն հոդվածի 1-ին եւ 2-րդ մասերին համապատասխան բնակչության խմբերում ներառված անձանց կողմից  նախորդ հաշվետու ամիսների համար ներկայացված եկամտային հարկի եւ սոցիալական վճարի ամսական (պարզեցված) հաշվարկների  ճշտման արդյունքներն ապահովագրված անձի կարգավիճակի համար հաշվի չի առնվում:

6. Սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 11-ից 15-րդ կետերով սահմանված  բնակչության խմբերում ներառված անձանց համար ապահովագրավճարները վճարվում են Հայաստանի Հանրապետության  պետական բյուջեի՝ դրա համար բացված գանձապետական հաշվին:

7. Սույն հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված ապահովագրավճարի պարտավորությունները հաշվառվում են հաշվարկի ներկայացման օրվա դրությամբ:

8. Գանձապետական հաշվին կատարված վճարումները հաշվառվում են Հայաստանի Հանրապետության  պետական բյուջե մուտքագրելու օրվա դրությամբ:

9. Ապահովագրավճարի պարտավորություններից առաջնահերթ մարվում են ՝

1) ապահովագրավճարի գումարները, այնուհետեւ՝ տույժի գումարները: Ընդ որում նախ մարվում են ավելի վաղ վճարման վերջնաժամկետ ունեցող ապահովագրավճարի գումարները.

2) սույն հոդվածի 7-րդ մասով սահմանված օրը առաջացած ապահովագրավճարի գումարները:

10. Ապահովագրավճարի գումարի ամբողջությամբ մարում է համարվում սույն հոդվածի 1-ին մասով սահմանված հարկային հաշվարկներում արտացոլված ապահովագրավճարի ամբողջական վճարումը:

11. Սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 11-րդից 15-րդ կետերով նախատեսված բնակչության խմբում ներառված լինելու դեպքում անձը պարտավոր է.

1) դիմել գործատուին, որպեսզի գործատուն շարունակի վճարել ամսական ապահովագրավճարները՝ տալով համաձայնություն աշխատավարձը կամ դրան հավասարեցված այլ վճարումները հետագայում սահմանված կարգով վճարելիս՝ պահումները կամ գանձումները Աշխատանքային օրենսգրքի 214-րդ հոդվածով սահմանված կարգով կատարելու համար այն ժամանակահատվածում, երբ վարձու աշխատողի աշխատանքային պայմանագիրը լուծված չէ, սակայն սույն օրենքով նախատեսված ապահովագրավճարի վճարման ենթակա ժամանակահատվածում աշխատողին աշխատավարձ եւ դրան հավասարեցված այլ վճարումներ չի վճարվելու կամ վճարվող աշխատավարձի եւ դրան հավասարեցված այլ վճարումների համար հաշվարկված գումարը չի բավարարում ապահովագրավճարը վճարելու համար

կամ

2) ինքնուրույն կատարել վճարումներ Հիմնադրամին ոչ միայն իր, այլ իր կողմից որպես փոխկապակցված անձ ապահովագրած անձի համար, եթե դադարեցվել է ապահովագրված անձի՝ սույն մասում թվարկված բնակչության խմբերում համապատասխան կարգավիճակը եւ բացակայում է օրենքի 11–րդ հոդվածի 2–րդ մասի 1-ից 10-րդ կետերում սահմանված բնակչության խմբերում համապատասխան կարգավիճակը:

12. Ապահովագրավճարների պարտավորության գծով գումարների վճարումը սահմանված ժամկետում չկատարելու դեպքում Հարկային մարմինը որոշում է կայացնում, հարկային օրենսդրության համաձայն, հարկային մարմնի կողմից հսկողության ենթակա ապահովագրավճար վճարողից (եթե ապահովագրավճարը, սույն օրենքի համաձայն, պետք է կատարվի հարկային գործակալի միջոցով, ապա հարկային գործակալից) ժամանակին չվճարված գումարը գանձելու վերաբերյալ եւ այդ մասին պատշաճ ծանուցում ապահովագրավճար վճարողին (հարկային գործակալին): Գումարի գանձումն իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության Հարկային օրենսգրքով սահմանված կարգով:

13.Ապահովագրավճարի պարտավորությունները՝

1)գործատուի սնանկության գործընթացում գտնվելու դեպքում դրանք  որպես չապահովված պահանջ մարվում են «Սնանկության մասին» օրենքով սահմանված կարգին եւ հերթականությանը համապատասխան: Ընդ որում, ապահովագրավճարի պարտավորությունները գանձապետարանի հաշվին փոխանցելու պարտավորությունը կրում է սնանկության կառավարիչը.

2) սնանկության գործընթացում գտնվող գործատուի դատարանի վճռի հիման վրա լուծարման կապակցությամբ սնանկության գործընթացի ավարտի դեպքում իրավաբանական անձանց պետական գրանցումն իրականացնող մարմնում լուծարման պետական գրանցման հաջորդ օրվանից ապահովագրավճարի չկատարված պարտավորությունը հաշվառումից հանվում է եւ համարվում է մարված,

3) անհատ ձեռնարկատիրոջ եւ նոտարի մահվան դեպքում դադարեցվում եւ հաշվառումից հանվում են մահվան մասին տեղեկություն ստանալու օրվան հաջորդող օրվանից:

14. Սույն հոդվածի 13-րդ մասի 2-րդ եւ 3-րդ կետերով  սահմանված տեղեկությունները Հարկային մարմնի կողմից փոխանցվում են Հիմնադրամին՝ մեկօրյա ժամկետում Ռեգիստրի համար անհրաժեշտ տեղեկություններ գրանցելու համար:

15. Հարկային մարմինը՝

1) օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ստանում է սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 11-րդ, 12-րդ եւ 13-րդ կետերով սահմանված բնակչության խմբում ընդգրկված ապահովագրված անձանց  ապահովագրավճար չվճարողի կարգավիճակի փոփոխությունների վերաբերյալ անձնավորված տվյալներ.

3) Հիմնադրամի կողմից ներկայացված տվյալների հիման վրա եկամտային հարկի եւ սոցիալական վճարի ամսական (պարզեցված) եւ տարեկան հաշվարկներում (հայտարարագրերում) արտացոլում է անձի ապահովագրավճար վճարողի կարգավիճակը՝ ապահովագրավճարը հաշվարկելու համար.

5) սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 11-րդ, 12-րդ եւ 13-րդ կետերով սահմանված  բնակչության խմբերում ներառված անձանց կողմից կամ նրանց օգտին հաշվարկված ապահովագրավճարների ամբողջ գումարի վճարման օրվան հաջորդող երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում Հիմնադրամին է փոխանցում պետական բյուջե փոխանցված ապահովագրավճարին համապատասխան անձանց ցուցակը՝ ըստ անձանց նշելով ապահովագրավճարների չափը.

6) սույն հոդվածի 3-րդ մասով սահմանված դեպքում լրացուցիչ հաշվարկված ապահովագրավճարների վճարման օրվան հաջորդող երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում Հիմանդրամին է փոխանցում համապատասխան անձանց ցուցակը՝ նշելով լրացուցիչ հաշվարկված ապահովագրավճարների չափը (չափերը) եւ այն հաշվետու ժամանակաշրջանը, որի համար վճարվել է.

7) սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 11-րդ կետով սահմանված  բնակչության խմբում ներառված անձանց տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար հաշվարկված ապահովագրավճարի ամբողջ գումարը վճարելուց հետո՝ երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում, ֆինանսների բնագավառում պետական կառավարման լիազորված մարմին է ներկայացնում տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար փոխանցման հանձնարարական (այսուհետ՝ Ապահովագրավճարների փոխանցման հանձնարարական)՝ սույն կետում նշված անձանց վճարած ապահովագրավճարի գումարներից Հիմնադրամի գանձապետական հաշվին գումար փոխանցելու վերաբերյալ՝ նշելով փոխանցման ենթակա գումարը: Տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար Հարկային մարմնի կողմից ներկայացվող ապահովագրավճարների փոխանցման հանձնարարականում Հարկային մարմինը նշում է վճարված ապահովագրավճարի այն գումարը, որը հավասար է ապահովագրավճարներ վճարող անձանց՝ ապահովագրավճարների վճարման գծով տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի պարտավորության չափին.

8) Ֆինանսների բնագավառում պետական կառավարման լիազորված մարմին է ներկայացնում տվյալ ամսվա համար մարված տույժերի ընդհանուր գումարի վերաբերյալ փոխանցման հանձնարարական.

15.Հարկային մարմնի եւ Առողջության համընդհանուր ապահովագրության հիմնադրամի միջեւ տեղեկատվության փոխանակման կարգը, ինչպես նաեւ Ֆինանսների բնագավառում պետական կառավարման լիազորված մարմնին ներկայացվող հանձնարարականի ձեւը սահմանում է Կառավարությունը:

16.Առողջության համընդհանուր ապահովագրության ապահովագրավճարների վճարումների իրականացման կարգը սահմանում է Կառավարությունը:

Հոդված 16. Առողջության համընդհանուր ապահովագրավճարներ վճարողների պատասխանատվությունը

1. Սույն օրենքով սահմանված ժամկետում ապահովագրավճարը չվճարելու դեպքում ժամկետանց յուրաքանչյուր օրվա համար ապահովագրավճար վճարելու  պարտականություն ունեցող  հարկային գործակալը վճարում է տույժ՝ ժամանակին չվճարված ապահովագրավճարի գումարի նկատմամբ՝ Հարկային օրենսգրքով սահմանված չափով եւ կարգով:

2. Հարկային գործակալի կողմից տույժերի վերաբերյալ տեղեկատվության փոխանցման եւ դրանց վճարման համար ներկայացվող հանձնարարականի ձեւը սահմանում է Հարկային մարմինը:

3. Ապահովագրավճարը ուշացումով վճարելու համար գանձված տույժերը յուրաքանչյուր ամիս փոխանցվում են Հիմնադրամի բյուջեի պահուստային ֆոնդ:

4. Գանձման ընթացքում ապահովագրավճար վճարելու  պարտականություն ունեցող  հարկային գործակալի կողմից պարտավորությունները մարվելու դեպքում գումարը գանձելու մասին որոշումն ուժը կորցրած է ճանաչվում եւ գանձումը դադարեցվում է:

Հոդված 17. Բոնուսի հասկացությունը, դրա հաշվարկումը եւ օգտագործումը

1. Բոնուսը ապահովագրված անձի առողջ ապրելակերպի խրախուսման նպատակով հաշվվող միավորներն են, որոնք  կուտակվում են ապահովագրված անձի առողջության համընդհանուր ապահովագրության վկայագրի բոնուսային հաշվում, ապահովագրավճարի պահուստային ֆոնդին հատկացվող գումարի չափով, եթե օրացուցային տարվա ընթացքում ապահովագրված անձի անունով բացի կանխարգելիչ ծառայությունից, այլ ապահովագրական հատուցում չի գրանցվել:

2. Բոնուսային միավորների նկատմամբ լրացուցիչ գործակիցներ կիրառվում են նաեւ, երբ ապահովագրված անձը Լիազոր մարմնի կողմից սահմանված պահանջներին եւ կարգին համապատասխան՝

1) hանդես է եկել որպես արյան դոնոր կամ

2) առողջության առաջնային պահպանման բժշկի կողմից գրանցվել են անձի առողջ ապրելակերպին միտված պարբերաբար բարելավվող ցուցանիշներ՝ մարմնի զանգվածի կամ ծխելու կամ ալկոհոլային խմիչքների օգտագործումից հրաժարվելու հետ կապված:

3. Բոնուսային հաշվին կուտակված միավորները կարող են օգտագործվել ապահովագրված անձի կողմից ապահովագրավճարի վճարման, կամավոր բժշկական ապահովագրության շրջանակներում լրացուցիչ, այն է՝ սույն օրենքով նախատեսված ապահովագրական փաթեթի մեջ չներառված բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների փաթեթների  ձեռքբերման, մարզասրահների կամ լողավազանների բաժանորդագրային վճարներ, առողջության համընդհանուր ապահովագրության շրջանակում նախատեսված համավճարներ կատարելու, ինչպես նաեւ առողջության համընդհանուր ապահովագրության շրջանակում  չհատուցվող բժշկական օգնության եւ սպասարկման  դիմաց վճարում կատարելու նպատակով:

4. Բոնուսային միավորների հաշվարկման, գործակիցների կիրառման, դրանց միջոցով վճարումներ իրականացնելու կարգը հաստատում է Կառավարությունը:

ԳԼՈՒԽ 4. ԱՊԱՀՈՎԱԳՐՎԱԾ ԱՆՁԱՆՑ,  ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՈՒՄ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆՈՂՆԵՐԻ, ԴԵՂԱՏՆԵՐԻ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐՆ ԵՎ ՊԱՐՏԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ, ԴՐԱՆՑ ՀԵՏ ԿՆՔՎՈՂ ՊԱՅՄԱՆԱԳՐԵՐԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ

Հոդված 18. Ապահովագրված անձանց իրավունքները եւ պարտականությունները

1. Ապահովագրված անձն իրավունք ունի՝

1) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան օգտվել ապահովագրական փաթեթից.

2) Հայաստանի Հանրապետության կառավարության հաստատած Առողջության համընդհանուր ապահովագրության ոլորտում բոնուսների միավորների հաշվարկման, գործակիցների կիրառման, դրանց միջոցով վճարումներ իրականացնելու կարգին համապատասխան ստանալ ապահովագրավճարի բոնուսներ.

3) ապահովագրական փաթեթը  ստանալ Հիմնադրամի հետ համապատասխան պայմանագիր կնքած ցանկացած  բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողից կամ դեղատնից: Կնքված պայմանագրի առկայությունը պարտադիր չէ շտապ եւ անհետաձգելի բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայություննների տրամադրման դեպքերում, իսկ առողջության առաջնային պահպանման ծառայությունները ապահովագրված անձին, բացառությամբ Լիազոր մարմնի կողմից սահմանած դեպքերի,  տրամադրվում են միայն առողջության առաջնային պահպանման ծառայություններ մատուցող այն բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողի  կողմից, որի առողջության առաջնային պահպանման բժշկի մոտ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանած կարգով գրանցված է ապահովագրված անձը.

4) Հիմնադրամին տեղեկացնել  Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը ապահովագրական փաթեթի տրամադրման մերժման կամ ոչ պատշաճ տրամադրման դեպքում.

5) սույն օրենքով սահմանված կարգով բողոք ներկայացնել Հիմնադրամի դեմ.

6) ստանալ սպառիչ տեղեկություններ ապահովագրական փաթեթի  ստացման կարգի եւ պայմանների վերաբերյալ, ինչպես Հիմնադրամից, այնպես էլ Հիմնադրամի հետ համապատասխան պայմանագիր կնքած բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողից կամ դեղատնից:

2. Ապահովագրված անձը պարտավոր է՝

1) օրենքով սահմանված դեպքերում, կարգով ու չափով վճարել ապահովագրավճար եւ համավճար.

2) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ստանալ կանխարգելիչ ծառայություն.

3) որպես պացիենտ ապահովել «Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման մասին» օրենքի 26-րդ հոդվածով սահմանված պարտականությունները:

3. Ապահովագրված անձի, որպես պացիենտի պարտականությունները սահմանվում են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության համապատասխան, ինչպես նաեւ հօգուտ ապահովագրված անձի կնքված պայմանագրով:

4. Ապահովագրված անձը ունի Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան, ինչպես նաեւ հօգուտ ապահովագրված անձի կնքված պայմանագրով նախատեսված այլ իրավունքներ եւ կրում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան, ինչպես նաեւ հօգուտ ապահովագրված անձի կնքված պայմանագրով նախատեսված այլ պարտականություններ:

Հոդված 19. Հիմնադրամի եւ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների, Հիմնադրամի եւ դեղատների միջեւ կնքվող պայմանագրերը

1. Հիմնադրամի եւ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների, ինչպես նաեւ Հիմնադրամի եւ դեղատների միջեւ պայմանագրերը կնքվում են Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքով սահմանված կարգով՝ հաշվի առնելով սույն օրենքով եւ այլ իրավական ակտերով նախատեսված առանձնահատկությունները: Հիմնադրամի եւ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների, ինչպես նաեւ Հիմնադրամի եւ դեղատների միջեւ պայմանագիր կնքելու համար նախատեսված նվազագույն պահանջները (այդ թվում՝ որակի) եւ պայմանագիր կնքելու ընթացակարգը հաստատում է Կառավարությունը:

2. Հիմնադրամի եւ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների, ինչպես նաեւ Հիմնադրամի եւ դեղատների միջեւ պայմանագրերը համարվում են կնքված՝ հօգուտ ապահովագրված անձի:

3. Ապահովագրված անձի լռությունը համարվում է Հիմնադրամի եւ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների, ինչպես նաեւ Հիմնադրամի եւ դեղատների միջեւ կնքված պայմանագրերով իր իրավունքից օգտվելու կամքի արտահայտություն (ցանկություն):

4. Ապահովագրված անձի կողմից Հիմնադրամի եւ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների, ինչպես նաեւ Հիմնադրամի եւ դեղատների միջեւ  կնքված պայմանագրով իր իրավունքներից օգտվելու ցանկությունը (այդ թվում՝ լռությամբ) հայտնելու պահից  Հիմնադրամը, բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողները,, դեղատները, առանց ապահովագրված անձի համաձայնության, կարող են լուծել կամ փոփոխել պայմանագիրը Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքով եւ պայմանագրով նախատեսված դեպքերում:

5. Հիմնադրամի եւ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների, ինչպես նաեւ Հիմնադրամի եւ դեղատների միջեւ կնքվող պայմանագրերի օրինակելի ձեւերը հաստատում է Կառավարությունը:

6. Հիմնադրամի եւ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների, , ինչպես նաեւ Հիմնադրամի եւ դեղատների միջեւ կնքվող պայմանագրերը հրապարակվում են Հիմնադրամի պաշտոնական ինտերնետային կայքէջում:

7. Հիմնադրամի եւ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների միջեւ կնքվող պայմանագրերում պարտադիր ներառվում են բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների կողմից ապահովագրված անձանց տրամադրվող ծառայությունների, հատուցման չափերի, ինչպես նաեւ դրանց որակի նկատմամբ ներկայացվող պահանջները:

8. Հիմնադրամի եւ դեղատների միջեւ կնքվող պայմանագրերում պարտադիր ներառվում են դեղատան կողմից ապահովագրված անձանց տրամադրվող դեղերի եւ պարագաների հատուցման չափերի, պահպանման եւ տրամադրման ժամկետների նկատմամբ ներկայացվող պահանջները:

Հոդված 20. Հիմնադրամի հետ պայմանագիր կնքած բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների իրավունքները եւ պարտականությունները

1. Հիմնադրամի հետ պայմանագիր կնքած բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողները իրավունք ունեն՝

1) ստանալ հատուցում Հիմնադրամից՝ Հիմնադրամի հետ կնքված պայմանագրին համապատասխան ապահովագրական փաթեթի մեջ ներառված բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայություններ մատուցելու համար.

2) մատուցել ապահովագրական փաթեթի մեջ չներառված բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայություններ վճարովի սկզբունքով կամ առողջության կամավոր ապահովագրության շրջանակներում.

3) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ եւ հօգուտ ապահովագրված անձի կնքված պայմանագրով նախատեսված այլ իրավունքներ:

2. Հիմնադրամի հետ համապատասխան պայմանագիր կնքած բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողները պարտավոր են՝

1) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության համապատասխան ապահովագրված անձին մատուցել պայմանագրով նախատեսված եւ ապահովագրական փաթեթի մեջ ներառված   բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայություններ.

2) ապահովագրական դեպքը վրա հասնելու պարագայում երաշխավորել ապահովագրական փաթեթի մեջ ներառված բժշկական ծառայությունների մատուցման հավասար հնարավորություններ ապահովագրված բոլոր անձանց համար՝ այդ թվում հերթագրումների պայմանների ապահովմամբ.

3)ապահովագրված անձի պահանջով վերջինիս տրամադրել ամբողջական եւ հավաստի տեղեկություն ապահովագրական փաթեթի մեջ ներառված բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների ստացման կարգի եւ պայմանների վերաբերյալ.

4) ապահովել տրամադրվող ապահովագրական փաթեթի համապատասխանությունը օրենսդրությամբ սահմանված պահանջներին.

5) պահպանել առողջության համընդհանուր ապահովագրության գործընթացում իրենց հայտնի դարձած՝ օրենքով պահպանվող գաղտնիք համարվող տեղեկությունները՝ բացառությամբ օրենքով նախատեսված դեպքերի.

6) հատուցել իրենց մեղքով ապահովագրված անձի կյանքին կամ առողջությանը պատճառված վնասը.

7) ապահովել ապահովագրական փաթեթը տրամադրելու համար անհրաժեշտ տեխնիկական եւ մասնագիտական որակավորման պահանջների առկայությունը.

8)Հիմնադրամի հետ կնքված պայմանագրի գործողության ընթացքում Հիմնադրամին անհապաղ գրավոր տեղեկացնել լուծարման կամ սնանկացման գործընթաց սկսելու մասին.

9) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ  սահմանած կարգով ապահովել ապահովագրական փաթեթի տրամադրման մասին հավաստի տվյալների մուտքագրումը առողջապահության բնագավառի տվյալների բազաներ ու Ռեգիստր.

10) Հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի կողմից սահմանված կարգով Հիմնադրամին ներկայացնել ապահովագրական փաթեթի  տրամադրման  վերաբերյալ հաշվետվություններ.

11) առողջության համընդհանուր ապահովագրության շրջանակում հօգուտ ապահովագրված անձի կնքված պայմանագրի առկայության դեպքում դրա իրավունքն ունեցող անձից օրենդրության չնախատեսված վճարներ գանձելու դեպքում վերադարձնել վճարները՝ Կառավարության սահմանած կարգով.

12) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ եւ հօգուտ ապահովագրված անձի կնքված պայմանագրով նախատեսված այլ պարտականություններ:

Հոդված 21. Հիմնադրամի հետ  պայմանագիր կնքած դեղատների իրավունքները եւ պարտականությունները

1. Հիմնադրամի հետ  պայմանագիր կնքած դեղատներն իրավունք ունեն՝

1) ստանալ հատուցում Հիմնադրամից՝ Հիմնադրամի հետ կնքված պայմանագրին համապատասխան ապահովագրական փաթեթի մեջ ներառված դեղերը կամ բժշկական պարագաները տրամադրելու համար.

2) տրամադրել ապահովագրական փաթեթի մեջ չներառված դեղերը կամ բժշկական պարագաները վճարովի սկզբունքով կամ առողջության կամավոր ապահովագրության շրջանակներում.

3) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ եւ հօգուտ ապահովագրված անձի կնքված պայմանագրով նախատեսված այլ իրավունքներ:

2. Հիմնադրամի հետ համապատասխան պայմանագիր կնքած դեղատները պարտավոր են ՝

1) ապահովագրված անձի համար ապահովել Լիազոր մարմնի կողմից սահմանված կարգով եւ պայմաններով դեղերի եւ բժշկական պարագաների տրամադրումը.

2) Հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի կողմից սահմանված կարգով Հիմնադրամին ներկայացնել ապահովագրական փաթեթի տրամադրման  վերաբերյալ հաշվետվություններ.

3) հատուցել իրենց մեղքով ապահովագրված անձի կյանքին կամ առողջությանը պատճառված վնասը.

4) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանած կարգով ապահովել ապահովագրական փաթեթի դեղերի կամ բժշկական պարագաների տրամադրման մասին հավաստի տվյալների մուտքագրում առողջապահության բնագավառի տվյալների բազաներ ու Ռեգիստր.

5) ապահովել ապահովագրական փաթեթի տրամադրման համար անհրաժեշտ տեխնիկական եւ մասնագիտական որակավորման պահանջների առկայությունը.

6) Հիմնադրամի հետ կնքված պայմանագրի գործողության ընթացքում Հիմնադրամին անհապաղ գրավոր տեղեկացնել լուծարման կամ սնանկացման գործընթաց սկսելու մասին.

7) պահպանել առողջության համընդհանուր ապահովագրության գործընթացում իրենց հայտնի դարձած՝ օրենքով պահպանվող գաղտնիք համարվող տեղեկությունները՝ բացառությամբ օրենքով նախատեսված դեպքերի.

8) առողջության համընդհանուր ապահովագրության շրջանակում հօգուտ ապահովագրված անձի կնքված պայմանագրի առկայության դեպքում դրա իրավունքն ունեցող անձից օրենդրության չնախատեսված վճարներ գանձելու դեպքում վերադարձնել վճարները՝ Կառավարության սահմանած կարգով.

9) կատարել Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ եւ հօգուտ ապահովագրված անձի կնքված պայմանագրով նախատեսված այլ պարտականություններ:

Հոդված 22. Ապահովագրական հատուցման վճարման մերժումը կամ նվազեցումը

1. Հիմնադրամն իրավունք ունի նվազեցնելու կամ մերժելու վճարման ենթակա ապահովագրական հատուցման վճարումը, եթե՝

1) ապահովագրական դեպքը առաջացել է ապահովագրված անձի դիտավորությամբ կատարված գործողությունների հետեւանքով.

2) ապահովագրված անձը հատուցում է ստացել երրորդ անձից, որը պատասխանատու է պատճառված վնասի համար այն չափով, որքանով հատուցում ստացվել է վնաս պատճառած անձից.

3) առկա են ապահովագրական հատուցման վճարումը նվազեցնելու կամ մերժելու՝ պայմանագրով նախատեսված այլ հիմքեր:

2.  Ապահովագրական հատուցման նվազեցման կամ հատուցման մերժման դեպքում Հիմնադրամը Լիազոր մարմնի կողմից սահմանած կարգով կայացնում է պատճառաբանված որոշում, որը հնգօրյա ժամկետում ուղարկվում է ապահովագրված անձին:

Հոդված 23. Վնասի հատուցման պահանջի իրավունքն ապահովագրված անձից Հիմնադրամին անցնելը

1. Ապահովագրական դեպքը տեղի ունենալու արդյունքում ապահովագրված անձին դիտավորյալ պատճառված վնասից բխող նրա պահանջի իրավունքը վնասը պատճառած անձի նկատմամբ անցնում է  Հիմնադրամին՝ նրա կողմից հատուցված գումարի մասով:

2. Հիմնադրամն իրեն անցած պահանջի իրավունքն իրականացնում է ապահովագրված անձի եւ վնասների համար պատասխանատու անձի միջեւ հարաբերությունները կարգավորող կանոնների պահպանմամբ:

3. Ապահովագրված անձը պարտավոր է Հիմնադրամին հանձնել իր պահանջի իրավունքը հավաստող փաստաթղթերն ու այլ ապացույցներ՝ հայտնելով Հիմնադրամի կողմից իրեն փոխանցված պահանջի իրավունքն իրականացնելու համար բոլոր անհրաժեշտ տեղեկությունները:

4. Եթե ապահովագրված անձը հրաժարվել է Հիմնադրամի կողմից հատուցված վնասների համար պատասխանատու անձի նկատմամբ պահանջի իրավունքից, կամ այդ իրավունքն իրականացնելն անհնարին է դարձել ապահովագրված անձի մեղքով, ապա Հիմնադրամը ամբողջությամբ կամ համապատասխան մասով ազատվում է ապահովագրական հատուցում վճարելուց եւ իրավունք ունի պահանջելու վերադարձնել վճարված հատուցման գումարը:

ԳԼՈՒԽ 5. ՌԵԳԻՍՏՐԻ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ԱՌՈՂՋՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԱՊԱՀՈՎԱԳՐՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏՈՒՄ ՏԵՂԵԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՆ, ՆԵՐԱՌՅԱԼ ԳԱՂՏՆԻ ՏԵՂԵԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ  ՄՇԱԿՄԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ

Հոդված 24. Ռեգիստրը

1. Ռեգիստրում  ապահովագրված անձի անձնական տվյալները մշակվում են առանց ապահովագրված անձի համաձայնության:

2. Ռեգիստրում ապահովագրված անձի տվյալները մշակվում են՝

1)ապահովագրված անձանց ապահովագրական փաթեթի պատշաճ տրամադրման նպատակով.

2) ապահովագրված անձանց իրավունքների եւ պարտականությունների պատշաճ իրականացումը ապահովելու նպատակով.

3) ապահովագրական հատուցումները տրամադրելու նպատակով.

4) առողջության համընդհանուր ապահովագրության համակարգի պլանավորման, կառավարման, գնահատման նպատակով.

5)առողջության համընդհանուր ապահովագրության համար անհրաժեշտ վիճակագրություն վարելու նպատակով.

6) Առողջության համընդհանուր ապահովագրության հիմնադրամի իրավունքները եւ պարտականությունները իրականացնելու նպատակով.

7) Առողջության համընդհանուր ապահովագրության համակարգի մշտադիտարկման նպատակով.

8) առողջության համընդհանուր ապահովագրության բնագավառում պետական վերահսկողություն իրականացնելու նպատակով.

9) պետական մարմինների կողմից իրենց օրենքով վերապահված լիազորությունների պատշաճ եւ լիարժեք իրականացման համար:

3. Ռեգիստրում գրանցվում են հետեւյալ տվյալները.

1) ապահովագրված անձի մասով՝

ա. անունը, ազգանունը, հայրանունը.

բ. սեռը.

գ. ծննդյան օրը, ամիսը, տարին (ծննդյան օրը եւ ամիսը անհայտ լինելու դեպքում՝ նշվում է 01.07. եւ տարեթիվը).

դ. հաշվառման եւ փաստացի բնակության վայրերը, բջջային հեռախոսի համարը, էլեկտրոնային՝ այդ թվում պաշտոնական էլեկտրոնային փոստի հասցեն (առկայության դեպքում).

ե. քաղաքացիությունը, հանրային ծառայությունների համարանիշը կամ հանրային ծառայությունների համարանիշ չունենալու վերաբերյալ տեղեկանքի համարը, իսկ օտարերկրացիների դեպքում՝ Հայաստանի Հանրապետությունում կացության քարտի համարը, Հայաստանի Հանրապետության ռեզիդենտի կարգավիճակի, այդ տվյալների վավերականության օրը, ամիսը, տարին, տվյալների ստացման կամ թարմացման օրը, ամիսը, տարին.

զ. առողջության համընդհանուր ապահովագրության վկայագրի համարը.

է. սույն օրենքի հոդված 11-ի 2-րդ մասով սահմանված համապատասխան կարգավիճակի, դրա ստացման եւ դադարեցման օրը, ամիսը, տարին.

ը. ապահովագրված անձի հետ  փոխկապակցված անձանց շրջանակը.

թ. ապահովագրավճարի չափի եւ դրա պետական բյուջեի միջոցներից տրամադրվող մասի, դրանց վճարման ժամկետների, բոնուսների մասին տեղեկություններ.

ժ. կանխարգելիչ ծառայություն ստանալու, դրա հերթագրման եւ իրականացման ժամկետների վերաբերյալ տեղեկություններ.

ժա. ապահովագրական դեպքերը, դրանց սկզբի ու ավարտի օրը, ամիսը, տարին, ստացած բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունները, դեղերը, բժշկական պարագաները, դրանց հատուցման վերաբերյալ տվյալները (հատուցման ներկայացված եւ փաստացի հատուցված չափերը), հերթագրման դեպքում դրա ժամկետները.

ժբ. ապահովագրական փաթեթից դուրս ստացած ծառայությունների եւ դրանց դիմաց վճարների, վճարման աղբյուրների մասին տեղեկություններ.

ժգ. ապահովագրված անձի կարգավիճակ ստանալու, դրա փոփոխության կամ դադարեցման օրը, ամիսը, տարին.

ժդ. ապահովագրավճար վճարողի կամ չվճարողի կարգավիճակ ստանալու, դրա փոփոխության կամ դադարեցման օրը, ամիսը, տարին.

ժե. ապահովագրավճարի անհատական հաշիվը՝ ապահովագրավճարի հաշվարկային չափը, վճարված չափը, տարբերությունը.

ժզ. բոնուսային միավորների հաշիվը՝ բոնուսային միավորների փոխանցման ամսաթիվը եւ չափը, դրանց կուտակային չափը, ծախսի չափն ու ամսաթիվն ըստ ուղղությունների,

2) բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների եւ դեղատների մասով՝

ա. բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների եւ դեղատների անվանումը եւ դրանց կազմակերպական-իրավական ձեւը, անհատ ձեռնարկատերերի դեպքում՝ անունը, ազգանունը.

բ. իրավաբանական անձանց դեպքում՝ պետական ռեգիստրում գրանցման համարը, իսկ անհատ ձեռնարկատերերի դեպքում՝ հաշվառման համարը.

գ. իրավաբանական անձանց դեպքում՝ գործադիր մարմնի ղեկավարի անունը, ազգանունը.

դ.համապատասխանաբար բժշկական օգնության եւ սպասարկման կամ դեղատնային գործունեության լիցենզիայի համարը, տրման օրը, ամիսը, տարին.

3) առողջության համընդհանուր ապահովագրություն ունեցող անձանց խմբերում չընդգրկվածների՝ օրենսդրության համապատասխան կարգավիճակ ունեցող՝ սույն օրենքով նախատեսված  բժշկական օգնության եւ սպասարկման նվազագույն ծավալ եւ լրացուցիչ ծառայություններ ստացած անձանց մասով՝

ա. անունը, ազգանունը, հայրանունը.

բ.սեռը.

գ. ծննդյան օրը, ամիսը, տարին (ծննդյան օրը եւ ամիսը անհայտ լինելու դեպքում՝ նշվում է 01.07. եւ տարեթիվը).

դ. հաշվառման եւ փաստացի բնակության վայրերը, հեռախոսի համարը, էլեկտրոնային՝ այդ թվում պաշտոնական էլեկտրոնային փոստի հասցեն (առկայության դեպքում).

ե. քաղաքացիությունը, հանրային ծառայությունների համարանիշը կամ հանրային ծառայությունների համարանիշ չունենալու վերաբերյալ տեղեկանքի համարը կամ անձնագրի կամ նույնականացման քարտի համարը եւ սերիան կամ զինվորական գրքույկի համարը կամ ծննդյան վկայականի համարը, իսկ օտարերկրացիների դեպքում՝ Հայաստանի Հանրապետությունում կացության քարտի համարը.

զ. սահմանված համապատասխան կարգավիճակը եւ այդ կարգավիճակի ստացման եւ դադարեցման օրը, ամիսը, տարին.

է. ստացած բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունները, դեղերը, բժշկական պարագաները, դրանց ստացման սկզբի ու ավարտի օրը, ամիսը, տարին, վճարման չափերն ու աղբյուրները.

4) ոչ անձնական տվյալներ:

4. Ռեգիստրը փոխգործելի է պետական եւ տեղական ինքնակառավարման մարմինների կողմից էլեկտրոնային ծառայությունների մատուցման կամ գործողությունների կատարման համար օգտագործվող էլեկտրոնային համակարգերի հետ եւ դրա տեխնիկական բնութագիրը պետք է համապատասխանի Կառավարության սահմանած պետական եւ տեղական ինքնակառավարման մարմինների կողմից էլեկտրոնային ծառայությունների մատուցման կամ գործողությունների կատարման համար օգտագործվող էլեկտրոնային համակարգերի անվտանգության, փոխգործելիության եւ տեխնիկական ընդհանուր պահանջներին ու նորմերին:

5. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության ռեգիստրում տվյալների հավաքագրման, վարման եւ փոխանցման կարգը հաստատում է Կառավարությունը:

Հոդված 25. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության ոլորտում գաղտնի տեղեկությունները

1. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության ոլորտում գաղտնի տեղեկություններ են համարվում ապահովագրված անձի բժշկական կամ առեւտրային  գաղտնիքը կամ «Պետական գաղտնիքի մասին» օրենքի համաձայն պետական գաղտնիք պարունակող կամ Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքային օրենսգրքի համաձայն աշխատողի անձնական տվյալներ հանդիսացող տեղեկությունները:

2. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության ոլորտում գաղտնի տեղեկություններ չեն համարվում՝

1) ապանձնավորված տվյալները (բացառությամբ պետական գաղտնիք պարունակող տվյալների), որոնց միջոցով հնարավոր չէ ուղղակի կամ անուղղակի կերպով նույնականացնել անձի ինքնությունը.

2) ապահովագրված անձանց անունը, ազգանունը, հայրանունը.

3) ապահովագրված անձանց կողմից կամ ապահովագրված անձի համար վճարված (կատարված) ապահովագրավճարի չափը:

3. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության ոլորտում գաղտնի տեղեկությունները կարող են փոխանցվել տվյալ անձի գրավոր համաձայնությամբ, բացառությամբ օրենքով նախատեսված դեպքերի:

4. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության ոլորտում գաղտնի տեղեկությունները Հիմնադրամի կողմից մշակվում են օրենքով սահմանված կարգով՝ առանց անձի համաձայնության: Սույն օրենքի համաձայն, մշակում է համարվում անկախ իրականացման ձեւից եւ եղանակից (այդ թվում՝ ավտոմատացված, տեխնիկական ցանկացած միջոցներ կիրառելու կամ առանց դրանց) ցանկացած գործողություն կամ գործողությունների խումբ, որը կապված է անձնական տվյալները հավաքելու կամ ամրագրելու կամ մուտքագրելու կամ համակարգելու կամ կազմակերպելու կամ պահպանելու կամ օգտագործելու կամ վերափոխելու կամ վերականգնելու կամ փոխանցելու կամ ուղղելու կամ ուղեփակելու կամ ոչնչացնելու կամ այլ գործողություններ կատարելու հետ:

5. Օրենքից չբխող կամ օրենքի խախտմամբ առողջության համընդհանուր ապահովագրության ոլորտում գաղտնի տեղեկությունների փոխանցումը, այն է՝ այդ տեղեկությունները որոշակի կամ անորոշ շրջանակի այլ անձանց փոխանցելուն կամ դրանց հետ ծանոթացնելուն ուղղված գործողությունը, այդ թվում՝ զանգվածային լրատվության միջոցներով անձնական տվյալները հրապարակելը, տեղեկատվական հաղորդակցման ցանցերում տեղադրելը կամ այլ եղանակով անձնական տվյալներն այլ անձի մատչելի դարձնելը, առաջացնում է օրենքով նախատեսված պատասխանատվություն:

6. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության ոլորտում գաղտնի տեղեկությունները  պաշտպանվում են պետական գաղտնիքի,  բժշկական գաղտնիքի, առեւտրային գաղտնիքի եւ աշխատողների անձնական տվյալների պաշտպանության ոլորտը կարգավորող Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության համաձայն:

7. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության ոլորտում գաղտնի տեղեկությունները, բացառությամբ պետական գաղտնիք պարունակող տեղեկությունների,  Կառավարության կողմից սահմանած կարգով, առանց անձի համաձայնության, կարող են փոխանցվել՝

1) Առողջության համընդհանուր ապահովագրության ոլորտում օրենքով նախատեսված լիազորությունների պատշաճ իրականացման համար՝

ա. Լիազոր մարմնին.

բ. ֆինանսների բնագավառում պետական կառավարման լիազոր մարմնին.

գ.Հարկային մարմնին.

2) Հիմնադրամի հետ համապատասխան պայմանագիր կնքած բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողներին եւ դեղատներին, եթե առանց այդ տվյալների հնարավոր չէ մատուցել ապահովագրական փաթեթի ծառայությունները.

3) հաշտարարին՝ «Հաշտարարության մասին» օրենքին համապատասխան հաշտարարության իրականացման համար.

4) օրենքով նախատեսված դեպքերում՝ այլ մարմինների:

Հոդված 26. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության ոլորտում տեղեկությունների, ներառյալ գաղտնի տեղեկությունների պահպանումը եւ դրանց փոխանցման սահմանները

1. Հիմնադրամը պարտավոր է ձեռնարկել անհրաժեշտ կազմակերպչական եւ տեխնիկական միջոցներ առողջության համընդհանուր ապահովագրության ոլորտում գաղտնիք համարվող տեղեկությունների անվտանգության ապահովման համար:

2. Հիմնադրամը սույն օրենքով նախատեսված մարմիններին (իրավասու անձանց) առողջության համընդհանուր ապահովագրության ոլորտում գաղտնի տեղեկությունները  տրամադրում է միայն տվյալ ապահովագրված անձի մասով:

ԳԼՈՒԽ 6. ՀԻՄՆԱԴՐԱՄԻ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄԸ ԵՎ ԲՅՈՒՋԵՆ

Հոդված 27. Հիմնադրամի իրավական կարգավիճակը

1. Հիմնադրամը սույն օրենքով եւ «Հիմնադրամների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով ստեղծված՝ շահույթ ստանալու նպատակ չհետապնդող,  օրենքով վերապահված իրավասություններով եւ գործառույթներով օժտված իրավաբանական անձ է, որի հիմնադիրը Հայաստանի Հանրապետությունն է՝ ի դեմս Կառավարության: Հիմնադրամը ստեղծվում է եւ դրա կանոնադրությունը հաստատվում է Կառավարության որոշմամբ:

2. Հիմնադրամը կարող է լուծարվել, վերակազմակերպվել կամ սնանկ ճանաչվել օրենքով սահմանված կարգով:

3. Հիմնադրամը իր գործառույթների պատշաճ իրականացման նպատակով իրավունք ունի պահանջել եւ ստանալ աուդիտորական գաղտնիք պարունակող տեղեկություններ:

4. Հիմնադրամը ունի սույն օրենքով եւ «Հիմնադրամների մասին» օրենքով, ինչպես նաեւ այլ օրենքներով նախատեսված իրավունքներ եւ կրում է պարտականություններ: «Հիմնադրամների մասին» օրենքով սահմանված նորմերը տարածվում են Հիմնադրամի նկատմամբ, բացառությամբ սույն օրենքով Հիմնադրամի համար առանձնահատկություններ սահմանող նորմերի:

5. Հիմնադրամը կարող է լուծարվել կամ սնանկ ճանաչվել միայն Հիմնադրամի լուծարման կամ սնանկ ճանաչելու մասին օրենք ընդունելու դեպքում:

Հոդված 28. Հիմնադրամի իրավասությունները

1. Հիմնադրամն իրականացնում է հետեւյալ իրավասությունները՝

1) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ չարգելված եղանակներով տիրապետում, օգտագործում եւ տնօրինում է Հիմնադրամի ակտիվները՝ սույն օրենքով եւ իր կանոնադրությամբ սահմանված նպատակների իրագործման համար.

2) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ եւ հօգուտ ապահովագրված անձի կնքված պայմանագրերով սահմանված կարգով  վճարում է ապահովագրական հատուցումներ.

3) վարում է Ռեգիստրը.

4) բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների եւ դեղատների հետ կնքում է հօգուտ ապահովագրված անձի պայմանագրեր.

5) բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների եւ դեղատների հետ կնքում է բժշկական օգնության եւ սպասարկման, բնակչության առողջության պահպանման ոլորտը կարգավորող օրենսդրության պահանջների կատարումից բխող այլ պայմանագրեր.

6) օժտված է օրենքներով  եւ իր կանոնադրությամբ սահմանված այլ իրավասություններով:

2. Սույն հոդվածի 1-ին մասին համապատասխան,  Հիմնադրամն իրավասու է՝

1) կնքելու գործարքներ.

2) կատարելու իր իրավասությունների հետ կապված եւ դրանց իրականացմանն ուղղված փաստացի եւ իրավական այլ գործողություններ:

Հոդված 29. Հիմնադրամի մարմինները

1. Հիմնադրամի գործունեությունն իրականացվում է իր մարմինների միջոցով:

2. Հիմնադրամի մարմիններն են՝

1) հոգաբարձուների խորհուրդը.

2) գլխավոր տնօրենը.

3) առողջության համընդհանուր ապահովագրության գործընթացի ռազմավարական պլանավորման, ռիսկերի կառավարման եւ վերահսկողությունն իրականացնող գործադիր  հանձնաժողովը.
3

4.Հիմնադրամի մարմիններում պաշտոն զբաղեցնող անձինք, ինչպես նաեւ հոգաբարձուների խորհրդի նախագահը եւ անդամները պարտավոր են բացառել շահերի բախման իրավիճակի առաջացումը, ձեռնպահ մնալ նման իրավիճակում գործողություն (անգործություն) կատարելուց կամ որոշում ընդունելուց, այդ թվում՝ որոշման կայացմանն ուղղված նախապատրաստական աշխատանքներին (փաստաթղթերի նախագծերի կազմում, քննարկումների կազմակերպում, որոշման վրա ազդեցություն ունեցող հանձնախմբերի ձեւավորում եւ այլն) մասնակցելուց կամ այլ կերպ որոշման կայացման գործընթացին մասնակցելուց՝ նախապես հայտարարելով շահերի բախման մասին: Շահերի բախման հայտարարման կարգը հաստատում է Կառավարությունը:

Հոդված 30. Հոգաբարձուների խորհուրդը

1. Հոգաբարձուների խորհուրդը Հիմնադրամի կառավարման բարձրագույն մարմինն է:

2. Հոգաբարձուների խորհրդի լիազորությունների ժամկետը հինգ տարի է: 3.Հոգաբարձուների խորհուրդը բաղկացած է հինգ անդամից: Հոգաբարձուների խորհրդի անդամներն ընտրվում են մրցութային կարգով՝ Վարչապետի, Լիազոր մարմնի, աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի, ֆինանսների բնագավառներում պետական կառավարման լիազոր մարմինների ղեկավարներից, Ազգային ժողովի առողջապահության հարցերի հանձնաժողովի նախագահից եւ Լիազոր մարմնի ներկայացմամբ՝ առողջապահության ոլորտում առնվազն հինգ տարվա գործունեություն ծավալած հասարակական կազմակերպությունների երկու ներկայացուցչից բաղկացած մրցութային հանձնաժողովի կողմից:

4. Մրցութային հանձնաժողովը մրցույթի արդյունքում ընտրված անձանց վերաբերյալ տվյալները ներկայացնում է Վարչապետին՝ Հոգաբարձուների խորհրդի  անհատական կազմը հաստատելու համար:

4. Հոգաբարձուների խորհրդի անդամ կարող է ընտրվել առողջապահության կառավարման կամ ֆինանսների բնագավառներում մասնագիտական աշխատանքի առնվազն տասը տարվա ստաժ ունեցող թեկնածուն, որը  հարգանք է վայելում հասարակության շրջանում եւ ունի անբասիր համբավ:

5. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության հիմնադրամի կառավարման մարմինների ընտրության մրցութային կարգը,  ինչպես նաեւ Հոգաբարձուների խորհրդի անդամի թեկնածուներին ներկայացվող լրացուցիչ պահանջները սահմանվում են Հիմնադրամի կանոնադրությամբ:

6. Հոգաբարձուների Խորհրդի անդամներն իրենց գործունեությունն իրականացնելիս պարտավոր են առաջնորդվել Հիմնադրամի շահերով եւ դրսեւորել քաղաքական զսպվածություն:

7. Հոգաբարձուների խորհրդի նախագահն ընտրվում է հոգաբարձուների խորհրդի անդամների կողմից՝ խորհրդի ընդհանուր թվի ձայների պարզ մեծամասնությամբ:

8. Հոգաբարձուների խորհրդի անդամների իրավունքները, պարտականություններ,  լիազորությունների դադարման դեպքերը սահմանվում են Հիմնադրամի կանոնադրությամբ:

6. Հոգաբարձուների խորհրդի իրավասություններն են՝

1) Հիմնադրամի բյուջեի եւ դրա փոփոխությունների, գործունեության հաշվետվություններում ներառվելիք ոչ ֆինանսական գործունեության արդյունքների եւ Հիմնադրամի գործունեությունը բնութագրող ցուցանիշների, տարեկան ֆինանսական հաշվետվությունների եւ Հիմնադրամի գործունեության տարեկան հաշվետվությունների հաստատումը.

2) Հիմնադրամի սույն օրենքով նախատեսված այլ մարմինների ձեւավորումը եւ լիազորությունների դադարեցումը.

3) Հիմնադրամի կանոնադրության մեջ փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու, նոր խմբագրությամբ կանոնադրություն հաստատելու մասին որոշումների ընդունումը.

4) Հիմնադրամի ֆինանսատնտեսական գործունեության վերահսկումը.

5)տարին առնվազն երկու անգամ գլխավոր տնօրենի հաշվետվությունների լսումը.

6) առնվազն եռամսյակը մեկ անգամ Հիմնադրամի գործունեության եւ դրա ռիսկերի, Ռեգիստրի եւ էլեկտրոնային այլ համակարգերի անվտանգության ապահովման վերաբերյալ Հիմնադրամի իրավասու աշխատողների զեկույցների լսումը.

7) իր որոշումների կատարման ընթացքի վերահսկումը.

8) Հիմնադրամի աուդիտ իրականացնող անձի (աուդիտորի) ընտրության արդյունքների հաստատումը.

9) Հիմնադրամի կառուցվածքի եւ հաստիքացուցակի հաստատումը.

10) իր աշխատակարգի հաստատումը.

11) Հիմնադրամի գործունեությունը կարգավորող իրավական այն ակտերի ընդունումը, որոնք սույն օրենքով կամ Հիմնադրամի կանոնադրությամբ վերապահված չէ Հիմնադրամի այլ  մարմիններին.

12) Հիմնադրամի կանոնադրական նպատակների համար անհրաժեշտ դրամական միջոցների անբավարարության դեպքում լրացուցիչ միջոցների հատկացման խնդրով Լիազոր մարմնին միջնորդություն ներկայացնելը.

13) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ նախատեսված Հիմնադրամի ֆինանսական հաշվետվությունների հրապարակման եւ հանրայնացման նկատմամբ վերահսկողությունը.

14) բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների,, դեղատների եւ Հիմնադրամի միջեւ կնքված պայմանագրերի կատարման նկատմամբ ստուգումների, մշտադիտարկումների, դիտարկումների եւ փորձագիտական աշխատանքների իրականացման կարգի սահմանումը.

15) բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների,, դեղատների եւ Հիմնադրամի միջեւ հօգուտ ապահովագրված անձանց կնքված պայմանագրի կատարման ընթացքի եւ որակի ստուգման կարգի սահմանումը.

16) առողջության համընդհանուր ապահովագրության շրջանակում տրամադրվող ծառայությունների հատուցման պայմանների, մատուցվող ծառայությունների գների հաստատումը.

17) Հիմնադրամի հիմնադիրը կարող է միաձայն որոշմամբ փոփոխություններ մտցնել հիմնադրամի կանոնադրության մեջ: Հիմնադրամի կանոնադրությունը կարող է փոփոխվել կամ լրացվել նաեւ օրենքով սահմանված կարգով եւ դեպքերում՝ հոգաբարձուների խորհրդի որոշմամբ՝ խորհրդի անդամների ընդհանուր թվի ձայների մեծամասնությամբ: Կանոնադրության այդ փոփոխությունները չեն կարող վերաբերել հիմնադրամի նպատակներին կամ շահառուներին

18) սույն օրենքով, այլ օրենքներով, Հիմնադրամի կանոնադրությամբ նախատեսված, ինչպես նաեւ Հիմնադրամի այլ մարմիններին չվերապահված այլ լիազորությունների իրականացումը:

19) Հիմնադրամի  կանոնադրությամբ նախատեսված լինելու դեպքում կարող է ձեւավորել  Հիմնադրամի այլ մարմիններ:

Հոդված 31. Գլխավոր տնօրենը

1. Հիմնադրամի ընթացիկ գործունեության ղեկավարումն իրականացնում է գլխավոր տնօրենը: Հիմնադրամը ունի նաեւ ֆինանսական եւ ապահովագրական հատուցումների, գործառնությունների եւ տեղեկատվական հոսքերի, իրավական ապահովման գծով տնօրեններ, որոնք ենթարկվում եւ հաշվետու են գլխավոր տնօրենին:

2. Գլխավոր տնօրենի իրավասությանն են պատկանում Հիմնադրամի ընթացիկ գործունեության կառավարման բոլոր հարցերը:

3. Գլխավոր տնօրենը կազմակերպում է հոգաբարձուների խորհրդի  որոշումների կատարումը:

4. Գլխավոր տնօրենն ընտրվում է սույն օրենքի 30-րդ հոդվածի 3-րդ մասով սահմանված մրցութային հանձնաժողովի կողմից՝ սույն օրենքի 30-րդ հոդվածի 3-րդ մասով սահմանված պահանջներին համապատասխան ձեւավորված մրցութային հանձնաժողովի կողմից: Գլխավոր տնօրենի ընտրության մրցութային կարգը,  ինչպես նաեւ գլխավոր տնօրենի մասնագիտական համապատասխանության եւ որակավորման պահանջներին ներկայացվող լրացուցիչ պահանջները, դրանց ստուգման կարգը սահմանվում է Հիմնադրամի կանոնանդրությամբ: Հիմնադրամի կանոնադրության համապատասխան: Մրցութային հանձնաժողովը մրցույթի արդյունքում ընտրված անձի  վերաբերյալ տվյալները ներկայացնում է Հոգաբարձուների խորհրդին՝ նրա հետ օրենքով սահմանված կարգով աշխատանքային պայմանագիր կնքելու նպատակով:

Գլխավոր տնօրենը ընտրվում է հինգ տարի ժամկետով, որը լրանալուց հետո կարող է վերընտրվել նույն ժամկետով, բայց ոչ ավելի, քան մեկ անգամ:

5.Գլխավոր տնօրեն կարող է ընտրվել 35 տարին լրացած, Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի հանդիսացող անձը, որն ունի բարձրագույն կրթություն, ապահովագրության կամ ֆինանսների կամ առողջապահության կառավարման ոլորտում առնվազն 10 տարվա աշխատանքային ստաժ եւ բավարարում է սույն հոդվածի 4-րդ մասով սահմանված պահանջներին: Գլխավոր տնօրենը չի կարող պաշտոն զբաղեցնել պետական կամ տեղական ինքնակառավարման  մարմիններում, որեւէ պաշտոն՝ առեւտրային կազմակերպություններում, զբաղվել ձեռնարկատիրական գործունեությամբ, կատարել վճարովի այլ աշխատանք, բացի գիտական, կրթական եւ ստեղծագործական աշխատանքից:

6. .::

7. Գլխավոր տնօրենը՝

1) տնօրինում է Հիմնադրամի գույքը, այդ թվում՝ ֆինանսական միջոցները, գործարքներ է կնքում Հիմնադրամի անունից, այդ թվում  հօգուտ ապահովագրված անձանց պայմանագրերը.

2) ներկայացնում է Հիմնադրամը Հայաստանի Հանրապետությունում եւ օտարերկրյա պետություններում.

3) գործում է առանց լիազորագրի, տալիս է լիազորագրեր.

4) սահմանված կարգով կնքում է պայմանագրեր, այդ թվում՝ աշխատանքային.

5) հաշիվ է բացում գանձապետարանում, հոգաբարձուների խորհրդի որոշմամբ կարող է բանկերում բացել Հիմնադրամի արտարժութային ավանդային հաշիվներ..

6) հոգաբարձուների խորհրդի հաստատմանն է ներկայացնում Հիմնադրամի բյուջեն, կառուցվածքը, հաստիքացուցակը.

7) հոգաբարձուների խորհրդին է ներկայացնում Հիմնադրամի  բյուջեի պահուստային ֆոնդի չափի եւ դրա կառավարման արդյունքների վերաբերյալ զեկույցը.

8) իր իրավասության սահմաններում արձակում է հրամաններ, հրահանգներ, կատարման համար տալիս է պարտադիր ցուցումներ եւ վերահսկում դրանց կատարումը.

9) սահմանված կարգով աշխատանքի է ընդունում եւ աշխատանքից ազատում է Հիմնադրամի աշխատողներին, նրանց նկատմամբ կիրառում է խրախուսանքի եւ կարգապահական պատասխանատվության միջոցներ:

10) իրականացնում է օրենքով եւ կանոնադրությամբ նախատեսված այլ իրավասություններ:

9. Հոգաբարձուների խորհուրդն իրավունք ունի լուծել Գլխավոր տնօրենի հետ կնքված պայմանագիրը՝ օրենքով, Հիմնադրամի կանոնադրությամբ եւ աշխատանքային պայմանագրով սահմանված կարգով:

10. Գլխավոր տնօրենի թափուր պաշտոնի առաջացման դեպքում Հիմնադրամի  հոգաբարձուների խորհուրդը նշանակում է գլխավոր տնօրենի պաշտոնակատար՝ մինչեւ սույն հոդվածի համաձայն թափուր պաշտոնի համալրումը:

Առողջության համընդհանուր ապահովագրության գործընթացի ռազմավարական պլանավորման, ռիսկերի կառավարման եւ վերահսկողությունն իրականացնող գործադիր  հանձնաժողովը  առողջության համընդհանուր ապահովագրության գործընթացի ռազմավարական պլանավորման, ռիսկերի կառավարման եւ վերահսկողությունն իրականացնող գործադիր  հանձնաժողովը (այսուհետ՝ Վերահսկողություն իրականացնող հանձնաժողով)կոլեգիալ մարմին է, որն անմիջապես հաշվետու է հոգաբարձուների խորհրդին: Վերահսկողություն իրականացնող հանձնաժողովը բաղկացած է հինգ անձից: Վերահսկողություն իրականացնող  հանձնաժողովի ձեւավորման կարգը սահմանվում է Հիմնադրամի կանոնադրությամբ, իսկ աշխատակարգը՝ հոգաբարձուների խորհրդի կողմից:

2. Վերահսկողություն իրականացնող հանձնաժողովի աշխատանքներին խորհրդակցական ձայնի իրավունքով մասնակցում են բուժաշխատողների, գործատուների, աշխատողների, պացիենտների իրավունքների եւ շահերի պաշտպանությամբ զբաղվող հասարակական միավորումների, դեղերի շրջանառության ոլորտում գործունեություն իրականացնող եւ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների ներկայացուցիչներ: Հանձնաժողովի աշխատանքներին խորհրդակցական ձայնի իրավունքով մասնակիցների թիվը չպետք է պակաս լինի հինգից: Հանձնաժողովի աշխատանքներին խորհրդակցական ձայնի իրավունքով մասնակիցներին ներգրավելու կարգը հաստատում է Լիազոր մարմինը:

3. Վերահսկողություն իրականացնող հանձնաժողովը՝

1) հսկում է  ապահովագրական փաթեթի գնահատման ակտուարական հաշվարկների իրականացումը.

2) հսկում է Հիմնադրամի կողմից ապահովագրական փաթեթի հատուցման չափերի որոշման աշխատանքները.

3) իրականացնում է առողջության համընդհանուր ապահովագրության  ոլորտում հնարավոր ռիսկերի առաջացման վերլուծություններ եւ Հոգաբարձուների խորհրդին  ներկայացնում առաջարկություններ դրանց ազդեցությունը նվազեցնելու վերաբերյալ.

4) իր իրավասության սահմաններում ստուգում է բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների, դեղատների եւ Հիմնադրամի միջեւ կնքված պայմանագրերի կատարման ընթացքը, որակը եւ ամփոփ տվյալները ներկայացնում գլխավոր տնօրենին եւ հոգաբարձուների խորհրդին.

5) իր իրավասության սահմաններում իրականացնում է բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների, դեղատների եւ Հիմնադրամի միջեւ կնքված պայմանագրերի կատարմանն ուղղված մշտադիտարկումներ, դիտարկումներ.

6) սույն օրենքի համաձայն, քննում ու լուծում է ապահովագրված անձանց եւ Հիմնադրամի միջեւ  ծագած մասնավոր բնույթի վեճեր, որոնք բխում են հօգուտ ապահովագրված անձի կնքված պայմանագրերից.

7) կատարում է առողջության համընդհանուր ապահովագրության ոլորտի ուսումնասիրություններ եւ Հոգաբարձուների խորհրդին ներկայացնում առաջարկություններ առողջության համընդհանուր ապահովագրության համակարգի բարելավման եւ զարգացման նպատակով.

8) կատարում է առողջության համընդհանուր ապահովագրության փաթեթում ներառված ծառայությունների, դրանց փոփոխման առաջարկությունների վերաբերյալ վերլուծություններ եւ ներկայացնում առաջարկություններ հոգաբարձուների խորհրդին.

9) իրականացնում է Հիմնադրամի կանոնադրությամբ նախատեսված այլ գործառույթներ:

4. Վերահսկողական հանձնաժողովի անդամները, ինչպես նաեւ դրա խորհրդակցական ձայնի իրավունքով օժտված մասնակիցները չեն կարող լինել Հիմնադրամի այլ մարմնի անդամ:

5. Հիմնադրամի անունից Վերահսկողական հանձնաժողովի անդամների հետ աշխատանքային պայմանագրերը ստորագրում է  հոգաբարձուների խորհրդի  նախագահը կամ հոգաբարձուների խորհրդի  լիազորած այլ անձ:

Հոդված 33. Հիմնադրամի բյուջեն եւ ֆինանսական գործունեությանը ներկայացվող պահանջները

1. Հիմնադրամի բյուջեն բյուջետային տարվա համար դրամական միջոցների ձեւավորման եւ ծախսման ֆինանսական ծրագիրն է:

2. Հիմնադրամի բյուջեն հաստատվում է մինչեւ բյուջետային տարվան նախորդող տարվա նոյեմբերի 15-ը: Սույն հոդվածի իմաստով բյուջետային տարին սկսվում է յուրաքանչյուր տարվա հունվարի 1-ից եւ ավարտվում նույն տարվա դեկտեմբերի 31-ին:

3. Հոգաբարձուների խորհուրդը պարտավոր է մինչեւ բյուջեի հաստատումը բյուջետային գործընթացի իրականացման ընթացակարգերին համապատասխան ժամկետներում բյուջեի նախագիծը համաձայնեցնել կառավարության հետ՝ ներկայացնելով նաեւ  առաջիկա երկու տարիների բյուջեների կանխատեսվող ցուցանիշները:

4. Հիմնադրամի բյուջեի դրամական միջոցները ձեւավորվում են՝

1) սույն օրենքով նախատեսված  ապահովագրավճար վճարողների կողմից կատարված ապահովագրավճարներից.

2) հանգանակություններից.

3) ապահովագրված անձի առողջությանը պատճառված վնասի համար ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձանցից օրենքով սահմանված կարգով վերականգնված միջոցներից, եթե ապահովագրված անձի տրամադրված ծառայությունների ծախսերը կատարվել են Հիմնադրամի բյուջեի միջոցների հաշվին.

4) օրենքով չարգելված այլ միջոցներից:

Հոդված 34. Հիմնադրամի բյուջետային ծախսերը

1. Հիմնադրամի ծախսերն են՝

1) գործառնական ծախսեր՝

ա. առողջության համընդհանուր ապահովագրության գծով հատուցման հետ կապված ծախսերը.

բ. ակտիվների վերագնահատումից եւ հաշվեկշռային արժեքից ցածր գնով իրացումից առաջացած կորուստները.

գ. Հիմնադրամի աուդիտի եւ խորհրդատվական ծառայությունների դիմաց վճարները.

դ. Հիմնադրամի էլեկտրոնային համակարգերի պահպանման, զարգացման, անվտանգության, ամբողջականության հետ կապված ծախսերը.

ե. առողջության համընդհանուր ապահովագրության համակարգի աշխատանքի եւ առանձին գործընթացների լուսաբանման հետ կապված, պաշտոնական ինտերնետային կայքէջի հետ կապված ծախսերը.

զ. առողջության համընդհանուր ապահովագրության վկայագրի թողարկման հետ կապված ծախսերը.

է. գործառնական այլ ծախսեր.

2) վարչական ծախսեր՝

ա. ապարատի պահպանման ծախսերը, այդ թվում՝ աշխատողների աշխատավարձի, պարգեւատրման, սոցիալական վճարները, անձնակազմի ուսուցման եւ վերապատրաստման, գործուղման եւ ներկայացուցչական ծախսեր, ծառայողական փոխադրամիջոցների շահագործման ծախսեր, սոցիալական ապահովության այլ ծախսերը.

բ. ծառայողական նպատակներով oգտագործվող կապի միջոցների հետ կապված ծախսերը.

գ. լրատվական տեղեկությունների  եւ մասնագիտական գրականության ձեռքբերման ծախսերը.

դ. տնտեսական նյութերի եւ արագամաշ առարկաների դուրսգրման հետ կապված ծախսերը.

ե. հիմնական միջոցների մաշվածքի հետ կապված ծախսերը եւ շենքերի, շինությունների, այլ հիմնական միջոցների ու պաշարների պահպանման, սպասարկման, շահագործման ու ապահովագրման ծախսերը.

զ. Հիմնադրամի բնականոն գործունեության ապահովման համար անհրաժեշտ հարկերի, տուրքերի, պարտադիր այլ վճարների, վարձակալության վճարների, բանկային, կոմունալ ծառայություններից օգտվելու հետ կապված ծախսերը.

է. վարչական այլ ծախսերը:

3. Հոգաբարձուների խորհուրդը Հիմնադրամի ընթացիկ գործունեությունն ապահովելու, նրա կողմից սույն oրենքով սահմանված գործառույթներն իրականացնելու նպատակով հաստատում է Հիմնադրամի տարեկան վարչական ծախսերը, գործառնական ծախսերը եւ կապիտալ ներդրումների ծրագիրը: Հիմնադրամի կապիտալ ներդրումների ծրագիրն իրենից ներկայացնում է վարչական նպատակներով իրականացվող կապիտալ ներդրումները:

4. Հիմնադրամի վարչական ծախսերը, գործառնական ծախսերը եւ կապիտալ ներդրումների ծրագիրն իրականացվում են Հիմնադրամի միջոցների հաշվին:

5. Հիմնադրամի տարեկան վարչական ծախսերը եւ կապիտալ ներդրումները չեն կարող գերազանցել Հիմնադրամի բյուջեի երկու տոկոսը:

6. Եթե ընթացիկ տարում Հիմնադրամի փաստացի կատարած ծախսերն ավելի քիչ են, քան սույն հոդվածով սահմանված կարգով հաստատված՝ Հիմնադրամի վարչական եւ գործառնական տարեկան ծախսերը, ապա տարվա արդյունքներով առաջացած տարբերությունը Հիմնադրամը փոխանցում է պահուստային ֆոնդ:

Հոդված 35. Հիմնադրամի բյուջեի պահուստային ֆոնդը

1. Հիմնադրամի բյուջեն կայունացնելու, երկարաժամկետ ապահովագրական ռիսկերի ծածկման, առողջության համընդհանուր ապահովագրության ծախսերի երկարաժամկետ համահարթեցման, ապահովագրվածների բոնուսների տրամադրման նպատակով ստեղծվում է Հիմնադրամի բյուջեի պահուստային ֆոնդ, որը ձեւավորվում է Հիմնադրամի բյուջեից Հոգաբարձուների խորհրդի որոշմամբ տարեկան մինչեւ տասը տոկոսի  չափով հատկացումների հաշվին:

2. Հիմնադրամի բյուջեի պահուստային ֆոնդի միջոցներն օգտագործվում են Հոգաբարձուների խորհրդի կողմից սահմանված կարգով՝ ռազմական կամ արտակարգ դրությամբ կամ արտակարգ իրավիճակով պայմանավորված առողջապահական խնդիրների, այլ էական ռիսկերի դեպքում՝ եկամուտների ժամանակավոր պակասուրդի (դեֆիցիտի) կամ այն ծախսերի ծածկման համար, որոնք հնարավոր չէր կանխատեսել Հիմնադրամի բյուջեի հաստատման պահին:

3. Հիմնադրամի բյուջեի պահուստային ֆոնդի միջոցները Հիմնադրամի բյուջեի քսանհինգ տոկոսը գերազանցելու դեպքում Լիազոր մարմինը կարող է ներկայացնել առաջարկություն գերազանցող մասի մինչեւ քսան տոկոսի վերաբերյալ::

4. Հիմնադրամի բյուջեի ժամանակավորապես ազատ միջոցները, այդ թվում պահուստային ֆոնդի միջոցները, ըստ նպատակահարմարության եւ շահավետության, մինչեւ մեկ տարի ժամկետով կարող են ավանդադրվել Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկում՝ ֆինանսական ոլորտի պետական լիազորված մարմնի միջոցով՝ հիմնադրամի եւ ֆինանսական ոլորտի պետական լիազորված մարմնի միջեւ կնքված պայմանագրի համաձայն կամ Հայաստանի Հանրապետության առեւտրային բանկերում՝ հիմնադրամի եւ համապատասխան բանկերի միջեւ կնքված պայմանագրերի համաձայն:

Երկարաժամկետ՝ մեկ տարուց ավելի ներդրման հնարավորությամբ օժտված միջոցների հաշվին հիմնադրամը կարող է ձեռք բերել պետական գանձապետական պարտատոմսեր:

5. Հիմնադրամի բյուջեի պահուստային ֆոնդի ակտիվների կառավարումը  կարող է իրականացնել Հիմնադրամի Հոգաբարձուների խորհրդի կողմից սահմանված կարգով ընտրված ընկերության կառավարիչը:

6. Սույն հոդվածի 4-րդ եւ 5-րդ մասերով նախատեսված միջոցներից ստացված եկամուտը համալրում է Հիմնադրամի բյուջեի պահուստային ֆոնդը:

Հոդված 36. Հիմնադրամի գործարքների արժույթը

1. Հիմնադրամն Հայաստանի Հանրապետությունում իր բոլոր  գործարքները կնքում է հայկական դրամով:

2. Հիմնադրամն արտարժութային պայմանագրեր կարող է կնքել օտարերկրյա մատակարարների հետ: Հիմնադրամի Գլխավոր տնօրենը յուրաքանչյուր եռամսյակ Հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդին է ներկայացնում արտարժութային պայմանագրերի գծով Հիմնադրամի ստանձնած պարտավորությունների, դրանց հետ կապված ռիսկերի եւ այդ ռիսկերի չափի վերաբերյալ գնահատականները:

Հոդված 37. Հիմնադրամի հաշվապահական հաշվառումը, աուդիտը, հաշվետվողականությունը

1. Հիմնադրամի ֆինանսական հաշվետվությունները յուրաքանչյուր տարի ենթակա են պարտադիր աուդիտի: Հիմնադրամի ֆինանսական հաշվետվությունների տարեկան աուդիտն իրականացնում է արտաքին, անկախ, միջազգային ճանաչում ունեցող ըստ միջազգային խմբի տարեկան համախառն հասույթի մակարդակի լավագույն տասը աուդիտորական ցանցերի լիիրավ անդամ հանդիսացող կազմակերպություններից մեկը:

2. Սույն հոդվածի 1-ինդ մասով նախատեսված անկախ աուդիտորական կազմակերպությունն ընտրվում է «Գնումների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի համապատասխան:

3. Հիմնադրամն իր գործունեության վերաբերյալ հրապարակում է հաշվետվություններ՝ սույն օրենքով, «Հիմնադրամների մասին» եւ այլ օրենքներով նախատեսված կարգով եւ ժամկետներում: Հաշվետվությունները ներառում են տարեկան հաշվեկշիռը, եկամուտների եւ ծախսերի, դրամական հոսքերի, ակտիվների կառուցվածքում փոփոխությունները եւ հաշվետվություններին կից ծանոթագրությունները, տեղեկություններ իրականացված ծրագրերի, ֆինանսավորման  աղբյուրների,  ֆինանսական  տարում  օգտագործված դրամական միջոցների ընդհանուր չափի եւ դրանցում կանոնադրական նպատակների իրականացմանն ուղղված ծախսերի չափի,  ինչպես նաեւ Լիազոր մարմնի եւ Հիմնադրամի Հոգաբարձուների խորհրդի կողմից սահմանված այլ դրույթներ:

ԳԼՈՒԽ 7. ՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Հոդված 38. Առողջության համընդհանուր ապահովագրության պետական բյուջետային ֆինանսավորումը

1. Պետությունը բյուջետային նպատակային ֆինանսավորման միջոցով, սույն օրենքին ու բնակչության առողջության պահպանման եւ բարելավման ծրագրերին համապատասխան, ապահովում է առողջության համընդհանուր ապահովագրության համակարգի ֆինանսավորումը՝ իր պարտավորությունների մասով ապահովագրավճարների վճարումները կատարելու միջոցով, ինչպես նաեւ առողջության համընդհանուր ապահովագրությունում չներառված անձանց նվազագույն ծավալների եւ լրացուցիչ ծառայությունների դիմաց փաստացի հատուցելու միջոցով:

2. Յուրաքանչյուր տարի՝ Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի շրջանակում հաստատվում է Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեից փոխանցման ենթակա տարեկան գումարի չափը՝

1) սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված բնակչության խմբերում ներառված ապահովագրված անձի կարգավիճակ ունեցող անձանց համար՝ ըստ սույն օրենքով սահմանված կարգով.

2) սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված բնակչության խմբերում չներառված անձանց համար ըստ Կառավարության կողմից սահմանված բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների նվազագույն ծավալի եւ լրացուցիչ ծառայությունների եւ դրանց հաշվարկման ու ֆինանսավորման կարգի:

3. Լիազոր մարմինը Պետական բյուջեի կատարման վերաբերյալ հաշվետվության ընթացքում ներկայացնում է Հիմնադրամի նախորդ տարվա կատարողականի վերաբերյալ զեկույցը (ներառելով ֆինանսական եւ ոչ ֆինանսական արդյունքային ցուցանիշներ) եւ հաջորդ տարվա համար սույն օրենքի 7–ից 11–րդ, 13–րդ եւ 14–րդ հոդվածներում փոփոխություն եւ լրացում կատարելու մասին օրենքի նախագիծ՝ ընդգրկելով շահառուների, ապահովագրավճարի չափի, ապահովագրական փաթեթի, շահառուների պետական բյուջեի հաշվին սուբսիդավորման, ինչպես նաեւ պահուստային ֆոնդի՝ սույն օրենքի 36-րդ հոդվածի 3-րդ մասի վերաբերյալ:

ԳԼՈՒԽ 8. ՀԻՄՆԱԴՐԱՄԻ ԴԵՄ ԱՊԱՀՈՎԱԳՐՎԱԾ ԱՆՁԻ ԿՈՂՄԻՑ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎԱԾ ԲՈՂՈՔ-ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԻ ՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԼՈՒԾՄԱՆ ԿԱՐԳԸ

Հոդված 39. Բողոք-պահանջների քննության ընդհանուր կարգը

1. Ապահովագրված անձի եւ Հիմնադրամի միջեւ ծագած մասնավոր բնույթի այն վեճերը, որոնք բխում են հօգուտ ապահովագրված անձի կնքված պայմանագրից լուծվում են բանակցությունների միջոցով: Բանակցությունների միջոցով վեճը լուծելու համար ապահովագրված անձը իր բողոք-պահանջը  (այսուհետ՝ բողոքը) ներկայացնում է Հիմնադրամ: Հիմնադրամում բողոքը քննում է դրա  Հանձնաժողովում բողոքների քննության համար ստեղծված հանձնաժողովը (այսուհետ՝ Հանձնաժողով): Սույն հոդվածով սահմանված ընթացակարգով վեճի քննությունը պարտադիր է նախքան հաշտարարությունը կամ դատարան դիմելը:

Հոդված 40. Բողոքարկման ժամկետը

1. Բողոքը կարող է ներկայացվել այն պահից հետո՝ երկու ամսվա ընթացքում, երբ բողոք ներկայացրած անձն իմացել էր կամ պարտավոր էր իմանալ իր իրավունքների խախտման մասին:

2. Բողոք ներկայացնող անձի միջնորդությամբ բողոքարկման ժամկետը կարող է վերականգնվել Հանձնաժողովի կողմից հարգելի պատճառով բաց թողնվելու դեպքում:

3. Բողոքարկման ժամկետը բաց թողնելը հարգելի է համարվում, եթե բողոք ներկայացրած անձը բողոքարկման ժամկետը բաց է թողել իր կամքից անկախ պատճառներով: Բողոքարկման ժամկետը հարգելի պատճառով բաց թողնելը հիմնավորում է բողոք ներկայացրած անձը:

4. Բողոքարկման ժամկետն առանց հարգելի պատճառի բաց թողնելու դեպքում բողոքը թողնվում է առանց քննության, որի վերաբերյալ տեղեկացվում է բողոք ներկայացրած անձը:

Հոդված 41. Բողոքին ներկայացվող պահանջները

1. Բողոքները Հանձնաժողովին ներկայացվում են գրավոր կարգով:

2. Բողոքը պետք է պարունակի՝

1) բողոք ներկայացնող անձի անունը, ազգանունը, բնակության վայրը, հեռախոսահամարը, էլեկտրոնային փոստի հասցեն (առկայության դեպքում).

2) բողոքի հիմքերը եւ հիմնավորումները.

3) բողոք բերող անձի պահանջը.

4) բողոքը կազմելու տարին, ամիսը եւ ամսաթիվը.

5) բողոքին կցվող փաստաթղթերի ցանկը (առկայության դեպքում).

6) բողոք բերող անձի ստորագրությունը:

3.Եթե բողոքը ներկայացվել է լիազորված անձի կամ օրինական ներկայացուցչի միջոցով, ապա բողոքն ստորագրվում է նրանց կողմից, եւ բողոքին կցվում են լիազորված անձի կամ օրինական ներկայացուցչի կարգավիճակը հաստատող փաստաթղթերը: Լիազորված անձին տրված լիազորագրի համար նոտարական վավերացում չի պահանջվում:

Հոդված 42. Բողոքի քննարկման կարգը եւ արդյունքները

1. Բողոքը ենթակա է քննարկման այն ստանալու օրվանից ոչ ուշ, քան տասը աշխատանքային օրվա ընթացքում:

2. Բողոքի քննարկման համար հրավիրված Հանձնաժողովի նիստին կարող են մասնակցել բողոք ներկայացրած անձը կամ նրա լիազորած անձը:

3. Բողոք ներկայացրած անձը համապատասխան նիստի անցկացման վայրի եւ ժամանակի մասին ծանուցվում է նիստից առնվազն հինգ աշխատանքային օր առաջ:

4. Հանձնաժողովի նիստն իրավազոր է, եթե նիստին մասնակցում է  Հանձնաժողովի անդամների ընդհանուր թվի մեծամասնությունը:  Հանձնաժողովի որոշումներն ընդունվում են բաց քվեարկությամբ, ձայների պարզ մեծամասնությամբ: Հանձնաժողովի անդամները քվեարկում են կողմ կամ դեմ:

5. Բողոքի քննարկման արդյունքում Հանձնաժողովը ընդունում է հետեւյալ որոշումներից (վերջնական պատասխաններից) մեկը՝

1) բողոքն ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն բավարարելու մասին կամ

2) բողոքը մերժելու մասին:

Հոդված 43. Ծանուցումները

1. Սույն գլխով նախատեսված դեպքերում ծանուցումներն բողոք ներկայացրած անձի կողմից էլեկտրոնային փոստի հասցե նշած լինելու դեպքում ուղարկվում են այդ էլեկտրոնային փոստի հասցեով:

2. Էլեկտրոնային փոստով ծանուցումներն ուղարկելու անհնարինության կամ բողոք ներկայացրած անձի՝ էլեկտրոնային փոստ չունենալու կամ դրա մասին տվյալները չներկայացնելու դեպքում ծանուցումը տեղադրվում է Հայաստանի Հանրապետության հրապարակային ծանուցումների պաշտոնական ինտերնետային կայքում:

3. Հիմնադրամի կողմից ներկայացվող հրապարակային ծանուցման տեղադրման համար վճար չի գանձվում:

4. Հայաստանի Հանրապետության հրապարակային ծանուցումների պաշտոնական կայքում անձին ուղղված ծանուցագրի քաղվածքը տեղադրելու օրվանից հետո հինգերորդ օրը անձը համարվում է պատշաճ ծանուցված:

Հոդված 44. Պարտադիր հաշտարարությունը

1. Հանձնաժողովի ընդունած որոշման հետ համաձայն չլինելու դեպքում ապահովագրված անձի եւ Հիմնադրամի միջեւ ծագած մասնավոր բնույթի այն վեճերով, որոնք բխում են հօգուտ ապահովագրված անձի կնքված պայմանագրից, նախքան դատարան դիմելը պարտադիր է հաշտարարության իրականացումը:

ԳԼՈՒԽ 9. ԵԶՐԱՓԱԿԻՉ ԵՎ ԱՆՑՈՒՄԱՅԻՆ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

Հոդված 45. Օրենքի ուժի մեջ մտնելու ժամկետները

1. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից, բացառությամբ ՝

1) սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի  1-ին, 2-րդ, 3-րդ, 4-րդ, 5-րդ, 8-րդ, 9-րդ եւ 10-րդ կետերով սահմանված կարգավիճակն ունեցող բնակչության խմբերի, որոնց համար ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տարվա հունվարի 1-ից.

2. սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 11-րդ կետով սահմանված կարգավիճակ ունեցող եւ 2025 թվականի նոյեմբեր ամսվա համար 2025 թվականի դեկտեմբերի 25-ի դրությամբ հարկային մարմին ներկայացված եկամտային հարկի ամսական (պարզեցված) հաշվարկներով 200.001 Հայաստանի Հանրապետության դրամ եւ ավելի ապահովագրավճարի հաշվարկման բազա ունեցողների, որոնց համար ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող օրվանից եւ տարածվում է 2025 թվականի դեկտեմբեր ամսվա եւ դրան հաջորդող ամիսների համար հաշվարկվող ապահովագրավճարի հաշվարկման բազայի նկատմամբ:

Սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 11-րդ կետով սահմանված կարգավիճակ ունեցող եւ 2025 թվականի դեկտեմբեր ամսվանից մինչեւ 2026 թվականի նոյեմբեր ամիսը ընկած ժամանակահատվածում որեւէ ամսվա արդյունքով 200.001 Հայաստանի Հանրապետության դրամ եւ ավելի ապահովագրավճարի հաշվարկման բազա ունեցողների մասով ուժի մեջ է մտնում այդ ամսվան հաջորդող ամսվա 1-ից եւ տարածվում է այդ ամսվան հաջորդող ամսվա եւ դրան հաջորդող ամիսների համար հաշվարկվող ապահովագրավճարի հաշվարկման բազայի նկատմամբ:

2025 թվականի նոյեմբեր ամսվանից սկսած որեւէ ամսվա արդյունքով ապահովագրավճարի հաշվարկման բազան՝ 200.001 Հայաստանի Հանրապետության դրամ եւ ավելի կազմելու դեպքում սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 11-րդ կետով սահմանված կարգավիճակ ունեցող անձի մասով ապահովագրավճարները շարունակում են հաշվարկվել սույն օրենքով սահմանված կարգով՝ անկախ հաջորդ ամիսների ընթացքում ապահովագրավճարի հաշվարկման բազայի նվազեցումից.

3) սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 12-րդ կետով սահմանված կարգավիճակ ունեցող եւ 2025 թվականի դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ 2025 թվականի համար դուրս գրված հաշվարկային փաստաթղթերով (այդ թվում՝ հսկիչ դրամարկղային մեքենաների կտրոններով) 2.400.001 Հայաստանի Հանրապետության դրամ եւ ավելի իրացման շրջանառություն ունեցողների, որոնց համար ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տարվա հունվարի 1-ից: Եթե  սույն օրենքի պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տարվա հունվարի 1-ի դրությամբ սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 12-րդ կետով սահմանված կարգավիճակ ունեցող անձի գործունեությունը դադարեցված է (ներկայացված է գործունեությունը դադարեցնելու մասին հայտարարություն), ապա այդ անձանց համար սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում գործունեությունը վերսկսելու (գործունեությունը վերսկսելու մասին հայտարարության մեջ նշված) օրվան հաջորդող ամսվա 1-ից եւ տարածվում է այդ ամսվանից վճարվող ապահովագրավճարների վրա.

4) սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 13-րդ կետով սահմանված կարգավիճակ ունեցող անձանց, ինչպես նաեւ սույն հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ եւ 3-րդ կետերում չնշված՝ սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 11-րդ եւ 12-րդ կետերով սահմանված կարգավիճակ ունեցող անձանց համար, որոնց մասով ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող երկրորդ տարվա հունվարի 1-ից եւ տարածվում է այդ ամսվանից վճարվող ապահովագրավճարների վրա

5) սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 6-րդ, 7-րդ, 14-րդ եւ 15-րդ կետերով սահմանված կարգավիճակն ունեցող բնակչության խմբերի (ընդ որում,  սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 15-րդ կետի համաձայն, փոխկապակցված անձանց համար՝ կամավոր կարգով՝ օրենքի համաձայն), որոնց համար ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող երրորդ տարվա հունվարի 1-ից, բացառությամբ օրենքի 11-րդ հոդվածի 14-րդ կետով միայն ազդակիր բնակավայրի կարգավիճակ ունեցող բնակավայրում հաշվառում ունեցողների եւ նրանց փոխկապակցված անձանց,  որոնց համար ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տարվա հունվարի 1-ից, ազդակիր համայնքի Կառավարության կողմից սահմանված կարգով ընդունված բնապահպանական ծրագրով նախատեսելով ապահովագրավճարի վճարում տվյալ ազդակիր բնակավայրի ռեզիդենտների համար:

5) օրենքի 5-րդ հոդվածի 2-րդ մասից, որն ուժի մեջ է մտնում 2028 թվականի հունվարի 1-ից:

Հոդված 46. Անցումային դրույթներ

1. Սահմանել, որ սույն օրենքով նախատեսված առողջության համընդհանուր ապահովագրությունը ներդրվելու է փուլային սկզբունքով, իսկ օրենքով սահմանված դրույքաչափի հիման վրա ապահովագրավճարի կատարման պարտականությունը ծագելու է սույն օրենքի պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տարվա հունվարի 1-ից՝ սույն օրենքի 46-րդ հոդվածով սահմանված  բնակչության համապատասխան խմբերում ներառված անձանց համար սահմանված ժամկետներին համապատասխան:

3. Սույն օրենքի 45-րդ հոդվածի 1-ին մասի 5-րդ կետի ուժի մեջ մտնելուց առնվազն վեց ամիս առաջ Լիազոր մարմնի կողմից Առողջության համընդհանուր ապահովագրության ներդրման վերլուծության ամփոփ տվյալների հիման վրա Կառավարությունը ձեռնարկում է միջոցառումներ առողջության համընդհանուր ապահովագրության ամբողջական ներդրման համար վերհանված խնդիրների վերացման եւ պատշաճ ներդրումը ապահովող աշխատանքների կատարման ուղղությամբ:

4. Սույն օրենքի 45-րդ հոդվածով նախատեսված ժամկետներում առողջության համընդհանուր ապահովագրության համակարգի ամբողջական ներդրումից հետո երկամյա ժամկետում Լիազոր մարմինը, կատարած վերլուծության տվյալներով Կառավարություն առաջարկություն է ներկայացնում Հիմնադրամի՝ պահուստային ֆոնդի կառավարման վերաբերյալ:

5. Սույն օրենքի 17-րդ հոդվածով նախատեսված բոնուսների կիրառումը կսկսվի համակարգի ամբողջական ներդրումից հետո՝ 2029 թվականի հունվարի 1-ից:

6 Սահմանել, որ «Անձի ֆունկցիոնալության գնահատման մասին» օրենքով սահմանված կարգով ֆունկցիոնալության գնահատում չանցած հաշմանդամություն ունեցող անձանց նկատմամբ սույն օրենքը կիրառվում է մինչեւ 2028 թվականի հունվարի 1-ը: Սույն մասով սահմանված ժամկետի ավարտից վեց ամիս առաջ, Լիազոր մարմինը՝ աշխատանքի եւ սոցիալական բնագավառի լիազոր մարմնի հետ համատեղ, Կառավարությանն առաջարկություն կներկայացնի ֆունկցիոնալության գնահատում չանցած հաշմանդամություն ունեցող անձանց մասով առողջության համընդհանուր ապահովագրության համակարգում սույն օրենքով նախատեսված իրավունքների երաշխավորման հետագա հնարավորության մասին:

7. Սահմանել, որ սույն օրենքն ուժի մեջ մտնելուց հետո մեկամսյա ժամկետում պետական կառավարման մարմինները, սույն օրենքով նախատեսված Ռեգիստրի գործարկման նպատակով, Հիմնադրամին են փոխանցում  իրենց էլեկտրոնային համակարգերում առկա եւ Ռեգիստրում գրանցման ենթակա տվյալները, ապահովում են հետագայում փոխգործելիության հիմունքներով դրանց տրամադրման մեխանիզմների մշակումն ու իրականացումը, հարցումների հիման վրա տվյալների եւ դրանց փոփոխությունների տրամադրումը՝ Կառավարության սահմանած կարգով:

8. Սույն օրենքի 45-րդ հոդվածի 1-ին մասի 5-րդ կետի համաձայն, 2028 թվականի ընթացքում կանխարգելիչ ծառայություն ստացած կամ սույն օրենքի համաձայն կանխարգելիչ ծառայություն անցնելու համար հերթագրված ապահովագրված անձինք են միայն իրավունք  ստանում  2029 թվականի ընթացքում օգտվել ապահովագրական փաթեթից: Հետագա տարիներին կանխարգելիչ ծառայություն ստանալու եւ դրան համապատասխան ապահովագրական փաթեթից օգտվելու կարգի եւ պայմանների հետ կապված հարաբերությունները կարգավորվում են սույն օրենքով եւ  սույն օրենքի 5-րդ հոդվածի 5-րդ մասի համաձայն Լիազոր մարմնի կողմից սահմանված կանխարգելիչ ծառայության իրականացման կարգին եւ  պայմաններին համապատասխան:

9. Մինչեւ սույն օրենքի 30-րդ հոդվածի համաձայն Հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի ձեւավորումը, սույն օրենքի ուժի մեջ մտնելուց հետո հնգօրյա ժամկետում Լիազոր մարմնի ներկայացմամբ Վարչապետի որոշմամբ նշանակվում է Հիմնադրամի հինգ հոգուց բաղկացած ժամանակավոր խորհուրդ, որը, սույն օրենքի համաձայն իրավասու է իրականացնելու օրենքով Հոգաբարձուների խորհրդին վերապահված իրավասությունները՝ մինչեւ սույն օրենքի համաձայն հոգաբարձուների խորհրդի ձեւավորումը, ինչից հետո ժամանակավոր խորհրդի լիազորությունները համարվում են դադարեցված:

10. Սույն օրենքով նախատեսված ենթաօրենսդրական ակտերն ընդունվում են սույն օրենքն ուժի մեջ մտնելուց հետո ոչ ուշ,  քան վեց ամսվա ընթացքում:  

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«ԱՌՈՂՋՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԱՊԱՀՈՎԱԳՐՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ», «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ԱՊԱՀՈՎԱԳՐՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԱՊԱՀՈՎԱԳՐԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ԴԵՂԵՐԻ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ՄԱՐԴՈՒ ԱՐՅԱՆ ԵՎ ԴՐԱ ԲԱՂԱԴՐԱՄԱՍԵՐԻ ԴՈՆՈՐՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՓՈԽՆԵՐԱՐԿՈՒՄԱՅԻՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԵՎ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ՄԱՐԴՈՒ ՎԵՐԱՐՏԱԴՐՈՂԱԿԱՆ ԱՌՈՂՋՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՎԵՐԱՐՏԱԴՐՈՂԱԿԱՆ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ԹՄՐԱՄԻՋՈՑՆԵՐԻ ԵՎ ՀՈԳԵՄԵՏ (ՀՈԳԵՆԵՐԳՈՐԾՈՒՆ) ՆՅՈՒԹԵՐԻ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ՀՈԳԵԲՈՒԺԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ՀԱՇՄԱՆԴԱՄՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՆԵՑՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔԻ ԵՎ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԲՅՈՒՋԵՏԱՅԻՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԵՎ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՀԱՐԿԱՅԻՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ՎԱՐՉԱԿԱՆ ԻՐԱՎԱԽԱԽՏՈՒՄՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ՓԱԽՍՏԱԿԱՆՆԵՐԻ ԵՎ ԱՊԱՍՏԱՆԻ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ԱՌԱՆՑ ԾՆՈՂԱԿԱՆ ԽՆԱՄՔԻ ՄՆԱՑԱԾ ԵՐԵԽԱՆԵՐԻ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ՀԱՅՐԵՆԱԿԱՆ ՄԵԾ ՊԱՏԵՐԱԶՄԻ ՎԵՏԵՐԱՆՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ԶԻՆՎՈՐԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԶԻՆԾԱՌԱՅՈՂԻ ԿԱՐԳԱՎԻՃԱԿԻ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿ ԶԻՆԾԱՌԱՅՈՂՆԵՐԻ ԿՅԱՆՔԻՆ ԿԱՄ ԱՌՈՂՋՈՒԹՅԱՆԸ ՊԱՏՃԱՌՎԱԾ ՎՆԱՍՆԵՐԻ ՀԱՏՈՒՑՄԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ»,  «ՍՆԱՆԿՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ՀԱՇՏԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ԻՆՏԵՐՆԵՏՈՎ ՀՐԱՊԱՐԱԿԱՅԻՆ ԵՎ ԱՆՀԱՏԱԿԱՆ ԾԱՆՈՒՑՄԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ՀԻՄՆԱԴՐԱՄՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՆԵՐԻ ՆԱԽԱԳԾԵՐԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ ԿԱՊԱԿՑՈՒԹՅԱՄԲ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԲՅՈՒՋԵԻ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ ԷԱԿԱՆ ՆՎԱԶԵՑՄԱՆ ԿԱՄ ԾԱԽՍԵՐԻ ԱՎԵԼԱՑՄԱՆ ՄԱՍԻՆ

«Առողջության համընդհանուր ապահովագրության մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում լրացում կատարելու մասին», «Ապահովագրության եւ ապահովագրական գործունեության մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Դեղերի մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Մարդու արյան եւ դրա բաղադրամասերի դոնորության եւ փոխներարկումային բժշկական օգնության մասին» օրենքում լրացում եւ փոփոխություն կատարելու մասին», «Մարդու վերարտադրողական առողջության եւ վերարտադրողական իրավունքների մասին» օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Թմրամիջոցների եւ հոգեմետ (հոգեներգործուն) նյութերի մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հոգեբուժական օգնության եւ սպասարկման մասին» օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Կառավարության կառուցվածքի եւ գործունեության մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման մասին» օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության բյուջետային համակարգի մասին» օրենքում լրացումներ եւ փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին», «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացում կատարելու մասին», «Փախստականների եւ ապաստանի մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Առանց ծնողական խնամքի մնացած երեխաների սոցիալական պաշտպանության մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հայրենական մեծ պատերազմի վետերանների մասին» օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Զինվորական ծառայության եւ զինծառայողի կարգավիճակի մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության ժամանակ զինծառայողների կյանքին կամ առողջությանը պատճառված վնասների հատուցման մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Սնանկության մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Հաշտարարության մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Ինտերնետով հրապարակային եւ անհատական ծանուցման մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Հիմնադրամների մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի ընդունման կապակցությամբ նախատեսվում է Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեում եկամուտների եւ ծախսերի ավելացում:

Հիմնավորում

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշում

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի որոշում

Գրություն