Հոդված 1. «Հիմնադրամների մասին» 2002 թվականի դեկտեմբերի 26-ի ՀՕ-516-Ն օրենքի (այսուհետ՝ Օրենք) 25-րդ հոդվածի 1.1-ին մասից հանել «դիլերի ընտրությունը,» բառերը:

Հոդված 2. Օրենքի 27-րդ հոդվածի 3.1-րդ մասում «դիլերների եւ (կամ) գանձապետական պահառուի հետ կնքելու ծառայությունների մատուցման» բառերը փոխարինել «կնքելու պահառության» բառերով:

Հոդված 3. Օրենքի 39.4-րդ հոդվածում՝

1) 3-րդ մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.

«3. Անձեռնմխելի կապիտալի դրամական, այդ թվում՝ պետական պարտատոմսերի ցանկացած մարումից (հետգնումից) ստացվող միջոցները Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ներդրվում են Հայաստանի Հանրապետության պետական գանձապետական պարտատոմսերում:»:

2) 4-րդ մասն ուժը կորցրած ճանաչել:

Հոդված 4. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:

ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

«ՊԵՏԱԿԱՆ ՊԱՐՏՔԻ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔԻ ՆԱԽԱԳԾԻ ԵՎ ՀԱՐԱԿԻՑ ՕՐԵՆՔՆԵՐԻ ՆԱԽԱԳԾԵՐԻ ՓԱԹԵԹԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ

1. Ընթացիկ վիճակը եւ իրավական ակտի ընդունման անհրաժեշտությունը.

«Պետական պարտքի մասին» օրենքը (այսուհետ՝ Օրենք) ընդունվել է 2008 թվականի մայիսի 26-ին, որով կարգավորվում են պետական պարտքի հետ կապված հարաբերությունները՝ նպատակ ունենալով ապահովել պետական պարտքի կառավարման գործընթացի արդյունավետ եւ հրապարակային կազմակերպումը: Ընդունումից ի վեր Օրենքում լայնածավալ փոփոխություններ չեն կատարվել,  մինչդեռ միջազգային ֆինանսական եւ պարտքային շուկաներում տեղի են ունեցել տարաբնույթ զարգացումներ, ինչի արդյունքում անհրաժեշտություն է առաջացել արդիականացնելու ոլորտի կարգավորումները՝ ներկա իրողություններին համապատասխանեցնելու համար: Մասնավորապես, գործող իրավակարգավորումների շրջանակներում արձանագրված հիմնական անհամապատասխանություններից են.

• «Պետական պարտք» հասկացության անհամապատասխանություն Արժույթի միջազգային հիմնադրամի կողմից սահմանված մեթոդաբանությանը (Կառավարության ֆինանսների վիճակագրություն-GFS, Հանրային հատվածի պարտքի վիճակագրություն-PSDS),

• «Հանրային հատվածի պարտք» հասկացության սահմանման բացակայություն,

• ՀՀ կառավարության պարտքի կառավարման հիմնական նպատակի սահմանման վերանայում եւ վերաձեւակերպում՝ դրա հստակեցման եւ տարընթերցումների բացառման նպատակով, պետական պարտքի ներգրավման նպատակների վերանայման անհրաժեշտություն,

• պետական արտարժութային պարտատոմսերի թողարկման համար օրենքով հստակ եւ բացահայտ լիազորությունների պատվիրակման բացակայություն,

• փոխառությունների տարեկան ծրագրի մշակման պահանջի բացակայություն,

• վարկային միջազգային պայմանագրերն ԱԺ-ի կողմից հաստատվելուց հետո լիազոր մարմնին հստակ իրավասություն վերապահելու անհրաժեշտություն՝ պայմանագրով նախատեսված փոփոխություններ կատարելու հարցում,

• բյուջետային երաշխիքների հետ կապված նորմերի՝ մեկ իրավական ակտում համախմբման անհրաժեշտություն,

• պարտքի վիճակագրական հաշվետվողականության համակարգի բարելավում,

• ԱԺ-ին պետական պարտքի կառավարման վերաբերյալ ամենամյա հաշվետվությունների ներկայացման պահանջի բացակայություն եւ այլն:

Հաշվի առնելով Օրենքում նախատեսվող փոփոխությունների ծավալը եւ առաջնորդվելով «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքի 34-րդ հոդվածի 4-րդ մասով՝ Նախագծերի փաթեթով առաջարկվում է Օրենքն ամբողջությամբ շարադրել նոր խմբագրությամբ, որի արդյունքում գործող կարգավորումները կհամապատասխանեցվեն ոլորտի միջազգային լավագույն փորձին եւ իրողություններին, ինչպես նաեւ կնախատեսվեն նոր կարգավորումներ՝ ուղղված գործնականում առաջացող խնդիրների լուծմանը:

Օրենքում առաջարկվող փոփոխություններին համահունչ առաջարկվում է համապատասխան փոփոխություններ կատարել նաեւ «Հայաստանի Հանրապետության բյուջետային համակարգի մասին» օրենքում:

«Հիմնադրամների մասին» օրենքում առաջարկվող փոփոխությունները պայմանավորված են պարտատոմսերի ձեռքբերման գործընթացը գործող իրավակարգավորումներին համապատասխանեցնելու անհրաժեշտությամբ: Մասնավորապես, համաձայն Օրենքի կիրարկումն ապահովող ՀՀ կառավարության 2017թ. ապրիլի 13-ի N 381-Ն որոշման, իրավաբանական անձինք (հետեւաբար նաեւ՝ հիմնադրամները) չեն կարող ձեռք բերել պետական գանձապետական պարտատոմսեր գանձապետական պահառուի միջոցով: Մինչդեռ «Հիմնադրամների մասին» գործող օրենքի կարգավորումները նախատեսում են հիմնադրամի անձեռնմխելի կապիտալի միջոցները պետական կարճաժամկետ պարտատոմսերում ներդնելու հնարավորություն՝ դիլերի կամ գանձապետական պահառուի միջոցով:

Բյուջետային համակարգի մասին օրենսդրությունը սահմանում է հստակ կանոններ պետական պարտքի մակարդակի նկատմամբ, սակայն այն դեպքերում, երբ ներդրումային ծրագիրը իրականացվում է ՊՄԳ տարբերակով, գործող ֆիսկալ կանոնները եւ պարտքի սահմանաչափերը չեն տարածվում այդ ձեւաչափով ստանձնվող պարտավորությունների վրա: Այս հանգամանքը ձեւավորում է իրավիճակ, երբ առկա է ֆիսկալ կանոնները շրջանցելու հնարավորություն: Արդյունքում առաջանում է անհրաժեշտություն ՊՄԳ-ներից առաջացող պարտավորությունների սահմանաչափը փոխկապակցել ֆիսկալ կանոններին եւ պետական պարտքի սահմանաչափերին՝ դրանց կայուն արդյունավետությունն ապահովելու համար:

2. Առաջարկվող կարգավորման նպատակը եւ բնույթը.

Նախագծերով առաջարկվում է ամրագրել մի շարք փոփոխված եւ նոր կարգավորումներ, մասնավորապես՝

• վերանայել «պետական պարտք» հասկացությունը՝ դրանում բացառելով կենտրոնական բանկի արտաքին պարտքն ու պետական երաշխիքը եւ ներառելով համայնքների պարտքը, ըստ այդմ՝ ամրագրելով համայնքի պարտքի կառավարման հետ կապված ընդհանրական կարգավորումներ եւ ահմանելով, որ համայնքը փոխառու միջոցներ կարող է ներգրավել միայն ներքին աղբյուրներից.

• սահմանել «հանրային հատվածի պարտք» հասկացությունը եւ դրա կազմում ներառել պետական պարտքը, հանրային հատվածի ֆինանսական եւ ոչ ֆինանսական կազմակերպությունների պարտքը.

• վերանայել պետական պարտքի ներգրավման նպատակները, ինչպես նաեւ պետական պարտքի կառավարման հիմնական նպատակը՝ նոր կարգավորումներին եւ միջազգային լավագույն փորձին համահունչ.

• ամրագրել պետական արտարժութային պարտատոմսերի թողարկման հստակ լիազորություն՝ այն վերապահելով լիազոր մարմնին.

• նախատեսել փոխառությունների տարեկան ծրագրի մշակման եւ հրապարակման օրենսդրական պահանջ.

• սահմանել լիազոր մարմնի իրավասությունը՝ վարկային միջազգային պայմանագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո կատարելու պայմանագրով նախատեսված փոփոխություններ.

• երաշխիքներին առնչվող դրույթները Օրենքից տեղափոխել «Հայաստանի Հանրապետության բյուջետային համակարգի մասին» օրենք՝ ապահովելով բյուջետային երաշխիքների հետ կապված իրավահարաբերությունների համախմբված եւ ամբողջական կարգավորումը, սահմանել պայմանական պարտավորությունները պետական պարտքի մեջ ներառելու պայմանները եւ դեպքերը.

• սահմանել, որ եթե Ազգային ժողով ներկայացվող առաջիկա տարվա պետական բյուջեի մասին օրենքի նախագծում կառավարության պարտքը նախորդ տարվա դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ գերազանցել է նախորդ տարվա ՀՆԱ-ի 60%-ը, ապա տվյալ տարվա ընթացքում կառավարության կողմից արգելվում է ստանձնել պայմանագրային պայմանական որեւէ նոր պարտավորություն եւ բյուջետային երաշխիքներից բխող որեւէ նոր պարտավորություն, բացառությամբ եթե այդ նոր պարտավորությունը ներառվում է Ազգային Ժողովի կողմից հաստատված պետական բյուջեի մասին օրենքում.

• սահմանել, որ եթե նախորդ տարվա դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ կառավարության պարտքի, պայմանագրային պայմանական պարտավորությունների եւ բյուջետային երաշխիքներից բխող պարտավորությունների հանրագումարը գերազանցում է նախորդ տարվա ՀՆԱ-ի 70%-ը, ապա տվյալ տարվա ընթացքում կառավարության կողմից արգելվում է ստանձնել պայմանագրային պայմանական որեւէ նոր պարտավորություն կամ բյուջետային երաշխիքներից բխող նոր պարտավորություն, բացառությամբ եթե այդ նոր պարտավորությունը ներառվում է Ազգային Ժողովի կողմից հաստատված պետական բյուջեի մասին օրենքում:

Նշենք, որ վերոնշյալ 2 դրույթների մասով բյուջետային երաշխիքների հաշվարկում չեն ներառվում առաջնային գրավով ապահովված այն բյուջետային երաշխիքները, որոնց առաջնային ապահովման առարկայի գնահատած շուկայական արժեքը առնվազն հավասար է բյուջետային երաշխիքի 120%-ի.

• սահմանել, որ պետական բյուջեի կատարման մասին տարեկան հաշվետվությունը ներառում է նաեւ տեղեկություններ՝

- պայմանագրային պայմանական պարտավորությունների մասին, այդ թվում՝ հաշվետու տարվա դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ պետության պայմանագրային պայմանական պարտավորությունների հանրագումարը,

- բյուջետային երաշխիքների մասին, այդ թվում՝ հաշվետու տարվա դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ բյուջետային երաշխիքներից բխող պարտավորությունների հանրագումարը, ինչպես նաեւ հաշվետու տարվա ընթացքում ստանձնած բյուջետային երաշխիքներից բխող նոր պարտավորությունները,

- պետության՝ համաձայն «Հանրային հատվածի կազմակերպությունների հաշվապահական հաշվառման մասին» օրենքի եւ դրա հիման վրա ընդունված՝ «Հայաստանի Հանրապետության հանրային հատվածի հաշվապահական հաշվառման ստանդարտի (ՀՀՀՀՍ)» իմաստով ծառայությունների մատուցման կոնցեսիոն համաձայնություններից բխող պարտավորությունների մասին, այդ թվում՝ հաշվետու տարվա ընթացքում ստանձնած այդպիսի համաձայնություններից բխող նոր պարտավորությունները:

• ամրագրել պետական պարտքի եւ հանրային հատվածի պարտքի հրապարակայնության եւ հաշվետվողականության ծածկույթը եւ պարբերականությունը կարգավորող նորմեր.

• վերանայել հիմնադրամների անձեռնմխելի կապիտալը պետական գանձապետական պարտատոմսերում ներդնելու մեխանիզմը:

3. Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները եւ անձինք.

Նախագիծը մշակվել է ՀՀ ֆինանսների նախարարության կողմից:

4. Ակնկալվող արդյունքը.

Նախագծերի փաթեթի ընդունման նպատակն է ապահովել պետական պարտքի ոլորտի կարգավորման արդիական համակարգ՝ միջազգային ֆինանսական կառույցների կողմից կիրառվող չափանիշներին համահունչ, ինչպես նաեւ նորմատիվ իրավական կարգավորմամբ լուծել գործնականում ի հայտ եկած եւ օրենսդրական կարգավորում պահանջող հարցերն ու խնդիրները:

5. Ակտի նորմատիվ բնույթի հիմնավորվածությունը

Նախագիծը նորմատիվ բնույթի է, քանի որ «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքով սահմանված պահանջների համաձայն մշակված գրավոր ակտ է եւ պարունակում է վարքագծի պարտադիր կանոններ անորոշ թվով անձանց համար:

6. Նախագծի ընդունման կապակցությամբ լրացուցիչ ֆինանսական միջոցների անհրաժեշտությունը.

Նախագծերի ընդունման կապակցությամբ լրացուցիչ ֆինանսական միջոցների անհրաժեշտություն առկա չէ:

7. Կապը ռազմավարական փաստաթղթերի հետ. Հայաստանի վերափոխման ռազմավարություն 2050, Կառավարության 2021-2026թթ. ծրագիր, ոլորտային եւ/կամ այլ ռազմավարություններ.

Նախագիծը բխում է պետական ֆինանսների կառավարման համակարգի 2019-2023 թվականների բարեփոխումների ռազմավարության «Պետական պարտքի կառավարում» բաղադրիչի «Պետական պարտքի մասին ՀՀ օրենքի բարելավում» 28-րդ թիրախի իրագործման անհրաժեշտությունից (ՀՀ կառավարության 2019 թվականի նոյեմբերի 28-ի N 1716-Լ  որոշում), ինչպես նաեւ Կառավարության 2021-2026թթ. գործունեության՝ ֆինանսների նախարարության կողմից իրականացման ենթակա միջոցառումների ծրագրի 28-րդ կետով սահմանված՝ «Պետություն-մասնավոր գործընկերության (ՊՄԳ) պայմանագրերից բխող ֆիսկալ ռիսկերի գնահատման արդյունավետության բարելավում» նպատակից:

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«ՊԵՏԱԿԱՆ ՊԱՐՏՔԻ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔԻ ՆԱԽԱԳԾԻ ԵՎ ՀԱՐԱԿԻՑ ՕՐԵՆՔՆԵՐԻ ՆԱԽԱԳԾԵՐԻ ՓԱԹԵԹԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ ԿԱՊԱԿՑՈՒԹՅԱՄԲ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԲՅՈՒՋԵԻ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ ԷԱԿԱՆ ՆՎԱԶԵՑՄԱՆ ԿԱՄ ԾԱԽՍԵՐԻ ԱՎԵԼԱՑՄԱՆ ՄԱՍԻՆ

«Պետական պարտքի մասին» օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության բյուջետային համակարգի մասին» օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Հիմնադրամների մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի փաթեթի ընդունման կապակցությամբ Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի եկամուտների էական նվազեցում կամ ծախսերի ավելացում չի նախատեսվում:

Տեղեկանք գործող օրենքի փոփոխվող հոդվածների վերաբերյալ

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշում

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի որոշում

Գրություն